Atasözleri

"Bilgi beş harflidir, beşte dördü ilgidir" sözü, Mümin Sekman'a aittir. Bu sözdeki "bilgi" kelimesi beş harften oluşur ve bu beş harfin dörtte üçü "ilgi" harflerinden meydana gelir.

"Güzel gören güzel düşünür, güzel düşünen güzel yaşar" ifadesinin İngilizce çevirisi şu şekilde yapılabilir: "He who sees beautifully, thinks beautifully; he who thinks beautifully, enjoys his life". Bu ifade, Bediüzzaman Said Nursi'ye atfedilen bir sözdür ve kişinin düşünce dünyasının hayatına olan etkisini vurgular.

Akan su yosun tutmaz atasözü, hareketlilik ve çalışkanlığın insanı her zaman üretken ve dinç tutacağını vurgular. Bu atasözü, suyun akışkanlığı ve yosunun pasifliği ile insanların hayat tarzları arasında bir benzetme yapar. Atasözünün iki farklı açıklaması vardır: İlk açıklama.” İkinci açıklama.” Atasözünün kesin bir kaynağı bilinmemektedir. Örnek cümle: "İngilizceyi unutmaman için sürekli tekrar yapman önemli, akan su yosun tutmaz."

Yolculukla ilgili bazı özlü sözler: "Seyahat için yaptığın yatırım; kendin için yaptığın en iyi yatırımdır." — Matthew Karsten. "Hayat ya cesur bir maceradır ya da hiçbir şey!" — Helen Keller. "Yolculuk, önce seni sözsüz bırakır sonra da iyi bir hikaye anlatıcısına dönüştürür." — Ibn Battuta. "Hiçbir yol yoktur ki sonu olmasın!" — Andersen. "Kıyıyı gözden kaybetmeye cesaret etmedikçe insan, yeni okyanuslar keşfedemez." — Andre Gide. "Yolculuk bizi kendimize geri getirir." — Albert Camus. "Dünya bir kitaptır ve seyahat etmeyenler, onun sadece bir sayfasını okurlar." — Aziz Augustine. "Sadece güneşli günlerde yürürseniz, hedefinize asla varamazsınız." — Paulo Coelho. "Bir ışıklı yol işte, hep bir inanç var olan..." — Murathan Mungan. "Yolcu, bir yere varmak için değil, keşfetmek için seyahat eder." — Goethe.

"Şuna bir bak" ifadesi, genellikle Engincan tarafından söylenen bir şarkı veya TikTok videolarında kullanılan bir etiket olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca, "şuna bir bak" ifadesi, hafifseme veya kınama için söylenen bir deyim olarak da kullanılmaktadır.

Üç boyutlu atasözleri ve deyimler sergisi, öğrencilerin atasözleri ve deyimleri üç boyutlu hale getirerek hazırladıkları bir sergidir. Bu tür sergiler, Dilimizin Zenginlikleri Projesi kapsamında düzenlenebilmektedir.

Karşımızdakini durduk yere suçlamak ile ilgili bazı atasözleri: Suçu tasvip eden, onu işleyen kadar suçludur. Suçlamadan önce kendini haklı çıkaran, kendini suçlu ilan eder. Bir hırsız yaratmak için, bir sahip yaratın; suç yaratmak istiyorsanız, yasalar koyun. Ayrıca, genel olarak suç ve suçlulukla ilgili bazı atasözleri de şu şekildedir: Ateş olmayan yerden duman çıkmaz. Kaçan, suçlu olduğunu kanıtlar. Evde olmayan suçludur. Bu atasözleri, suçlamanın ve suçluluğun çeşitli yönlerini ele almaktadır.

"İyi olmak kolaydır, zor olan adil olmaktır" sözü, Fransız yazar Victor Hugo'ya aittir.

Dövüşmek ile ilgili bazı atasözleri: Dövüşerek pazarlık et, güle güle ayrıl. Cömert derler maldan ederler; yiğit derler candan ederler. Ayrıca, "dövünmek" ile ilgili iki atasözü de şu şekildedir: Oğlan doğuran övünsün, kız doğuran dövünsün. El için ağlayan iki gözden olur, yâr için dövünen dizden olur.

"Sakalımız yok ki sözümüz dinlensin" atasözü, yaşı genç olanların sözlerine pek itibar edilmez; genellikle yaşlı kimselerin söz ve öğütleri dinlenir anlamına gelir.

Nanköre iyilik yapmak ile ilgili bazı atasözleri: "İyilik et kele, varsın övünsün ele". "İyiliğe iyilik her kişinin karı, kötülüğe iyilik er kişinin karı". "İyilik yerde kalmaz". "İyilik iki baştan olur".

"Canı kaymak isteyen mandayı yanında taşır" atasözü, güzel ve varlıklı bir yaşam sürmek isteyen kişinin, bu yaşamı sağlayacak olan varlıkları çok yakınında bulundurması gerektiği anlamına gelir.

Huylu huyundan vazgeçmez atasözü, bir insanın bir alışkanlıktan kolay kolay vazgeçemeyeceği ve özellikle de bu alışkanlığı başka bir insanın değiştiremeyeceği anlamına gelir. Kişilerin doğuştan gelen veya uzun zaman içinde kazandıkları karakter özelliklerinin, kolayca ve hızlı bir şekilde değişmeyeceği şeklinde de yorumlanabilir. Bu atasözü genellikle olumsuz huylar için kullanılır, ancak iyi huylar için de geçerli olabilir. Örnek cümleler: "Ne kadar uğraşsak da, o huyundan vazgeçmedi." "Huylu huyundan vazgeçmez derler, bu sözde ne kadar haklılarmış." "Onunla tartışmaya girme, huylu huyundan vazgeçmez."

"Hâb-gâh-ı yare girmek", "sevgilinin yatak odasına girmek" anlamına gelir. Giriftzen Âsım Bey'e ait, rast makamında ve müsemmen usulünde bir şarkının adıdır. Şarkının günümüz Türkçesiyle karşılığı şu şekildedir: > "Hallerimi anlatmak için sevgilinin uyuduğu odaya girdim ama onun perişan hâlini görünce kendi halimi unuttum. Gözlerim, kanlı yaşlarımı sessizce akıtırken, dudaklarında ve kalbinde gizli olan emellerimi, dudaklarımla topladığım için, mutluluğum ve tâlihim tebrik edilmelidir."

"Horoz neden çöplüğe bakar?" sorusuna yanıt bulunamadı. Ancak, "her horoz kendi çöplüğünde öter" atasözü, insanların tanındıkları ve sevildikleri yerlerde daha fazla etkiye sahip olduklarını vurgular. Ayrıca, "horoz ölür, gözü çöplükte kalır" atasözü ise yaşanılmış, alışılmış, erişilmiş bir durum veya makam yitirildikten sonra, kişinin o durum veya makama odaklanmaya devam ettiğini ifade eder.

Kalp Kalbe Karşıdır atasözü, genellikle aynı anda aynı kelimeleri söyleyen kişileri veya aynı duygu ve düşünceleri paylaşan insanları tanımlamak için kullanılır. Örnek cümleler: "Kalbe kalbe karşıymış, ben de tam seni düşünüyordum". "Kalp kalbe karşıdır derlerdi de inanmazdım". Ayrıca, küçük rastlantıları ve tesadüfleri tanımlamak için de bu atasözü kullanılabilir.

"Baykuştan pervamız yok, biz şahinler sürüsüyüz" sözü, Fatih Sultan Mehmet'e aittir. Bu sözün anlamı hakkında farklı yorumlar bulunmaktadır: Kudret ve inanç. Cesaret ve kararlılık. Korku ve güven. Sözün orijinal hali şu şekildedir: "Baykuştan pervâmiz yok, biz şahinler sürüsüyüz".

Akıl ile ilgili en güzel atasözü olarak şu örnekler verilebilir: Akıl akıldan üstündür. Akıl yaşta değil, baştadır. Akıl insana sermayedir. Ayrıca, "Akıl, aşk ve can! Bu üçü üçgendir. Her derde çare, her yaraya merhemdir" gibi akılla ilgili güzel sözler de bulunmaktadır.

"Bozacının şahidi şıracıdır" atasözünün hikayesi şu şekilde anlatılır: Osmanlı döneminde boza ve şıra, sarhoşluk etkisi yarattığına inanıldığı için yasaklanmıştır. Bu olumsuz koşullarda bozacı ve şıracı, birbirlerini korur ve savunurlarmış. Atasözü, genellikle yalancıları veya yanlış işler yapan kişileri nitelendirmek için kullanılır ve "aynı düşüncede ve aynı yapıda insanlar birbirini korur" anlamına gelir.

El ile gelen düğün bayram atasözünün doğrusu, el ile gelen düğün, bayram şeklindedir. Bu atasözü, bir topluluğun hep birlikte uğradığı bir sıkıntıya yakınmasız katlanılır; çünkü insanın sadece kendisi değil, herkesin sıkıntı içinde olduğu düşünülür.