Atasözleri

Nalıncı keseri gibi kendine yontmak, tüm hareketlerde devamlı olarak kendi çıkarlarını gözetecek şekilde davranmak anlamına gelen bir deyimdir. Bu deyim, aynı zamanda hep kendi çıkarını düşünen, ortada ne var ne yoksa kendi tarafına çeken ve kendi yararına kullanan insanlar için de kullanılır.

"Armut dibine düşer" atasözü, kişinin ebeveynlerine benzer bir karaktere sahip olacağını ifade eder. Ayrıca, bu atasözü istenmeyen sonuçların veya olumsuz durumların kaçınılmaz olduğunu da ifade edebilir. Bir diğer anlamı ise bir kişinin önce yakınlarına faydalı olacağı şeklindedir.

"Topluma mal olmuşlardır" ifadesi bir deyim değildir, bir atasözüdür. Atasözleri, bir toplumun duygu, düşünce, inanç ve kültür yapısını yansıtan, anonim sözlerdir. "Topluma mal olmuşlardır" ifadesi, bu özelliklere sahip bir söz olarak tanımlanabilir.

Dün ile ilgili bazı atasözleri: Dün öleni dün gömerler: Bir üzüntüyü sürdürmemek, unutmaya çalışmak gerektiğini ifade eder. Dün cin olmuş, bugün adam çarpıyor: Mesleğinde ustalaşmadan hile yollarına başvurmayı anlatır. Dün yumurtadan çıkmış, bugün kabuğunu beğenmez: Kendini beğenmiş kişilerin, kendilerini değerli göstermek için soylarını bile inkar edebileceklerini ifade eder. Dünkü köleliğine bakma, bugünkü efendiliğine bak: İnsanların geçmişteki konumlarına göre değil, şu an bulundukları duruma göre değerlendirilmesi gerektiğini öğütler. Bugün dünden güzelsin (dedik, yine yaranamadık): Hoşa gidecek sözler söylense de yaranılamayacağını belirtir. İhtiyarlık dünü, gençlik yarını özler: Gençlerin gelecek planları kurarken, yaşlıların gençlik yıllarını özlediğini ifade eder.

"Doğru söyleyenin bir ayağı üzengide" atasözü, doğru sözlü olan kişinin sevilmeyen, istenmeyen biri olacağı ve bu yüzden bulunduğu yerden ayrılmaya hazır olması gerektiği anlamına gelir. Üzengi, eyerin iki yanında asılı olan ve hayvana binildiğinde ayakların basılmasına yarayan altı düz, demir halkadır.

Gözlerle ilgili bazı atasözleri ve anlamları: Göz görür, gönül katlanır. Göz görmeyince gönül katlanır. Gözlüye gizli yoktur. Göze yasak olmaz. Göz mizan, el terazi. Göz terazi, akıl/el mizan. Göz var görmek için, akıl var bilmek için. Daha fazla göz ile ilgili atasözü için dostkelimeler.com ve merakediyorsan.com siteleri ziyaret edilebilir.

"Su küçüğün, sofra büyüğün" atasözü, büyüklerin sayılması, küçüklerin ise korunması gerektiğini ifade eder. Bu atasözünün diğer anlamları şunlardır: Temel bir ihtiyaç olan su, önce küçüğe verilmelidir. Konuşmaya ilk önce büyükler başlamalıdır. Her şeyin bir sırası vardır; kişiler bu sıralamada yaşlarına, kültürlerine vb. özelliklerine göre yer alırlar. Ayrıca, bu atasözünün farklı versiyonları da bulunmaktadır: "Su büyüğün, sus küçüğün". "Sus küçüğün, sofra büyüğün". "Söz büyüğün, su küçüğün".

"Bir musibet, bin nasihatten iyidir" atasözü, zorlukların veya kötü durumların insanlara önemli dersler ve öğütler verdiğini ifade eder. Bu atasözü, özellikle yanlış yollara sapmış, deneyimsiz ve tecrübesiz bireyler için kullanılır. Ayrıca, felaketler veya zorluklar, insanların dayanışma ve yardımlaşma yeteneklerini güçlendirebilir.

Adalet ve eşitlik ile ilgili bazı atasözleri: Adalet ile zulüm bir yerde durmaz. Adalet olmayınca bir yerde, insan düşer o yerde her derde. Rüşvet kapıdan girince adalet pencereden kaçar. Zulüm ile abad olanın ahiri berbat olur. Hak yerini bulur. Mazlumun bedduası yerde kalmaz. Suçlunun korkusu adaletten olur. Ayrıca, "Adalet kör değildir" atasözü de adaletin tarafsız bir şekilde herkese hak ettiği karşılığı vereceğini ifade eder.

Adaletli olmak ile ilgili bazı atasözleri ve deyimler: Atasözleri: Zulüm ile abad olanın sonu berbat olur. Gülme komşuna gelir başına. Zulüm kapıdan girer, adalet pencereden çıkar. Adalet topaldır, ağır ağır yürür, fakat gideceği yere er-geç varır. Bir memleket yalnız adaletle ebedileşir, adaletsizlikle yıkılır. Deyimler: Adaletine sığınmak. Hakkaniyetli davranmak. Birinin insafına kalmak.

"İşten artmaz, dişten artar" atasözü, insanın ne kadar çok çalışıp para kazanırsa kazansın, tutumlu harcamasını bilmezse para biriktiremeyeceği anlamına gelir. Bu atasözü, insanları gereksiz harcamalardan kaçınmaya ve tasarruflu olmaya teşvik etmek için söylenir.

"Zırva tevil götürmez" atasözü, saçma ve tutarsız bir düşüncenin, ne kadar farklı şekillerde ifade edilirse edilsin, yine de asıl doğasını koruduğunu ve mantıklı bir açıklamaya kavuşturulamayacağını ifade eder. "Zırva" kelimesi mantıksız, saçma, anlamsız söz; "tevil" ise bir sözün veya bir olayın anlamını başka bir şekilde yorumlama, farklı bir manaya getirme anlamına gelir.

"Zırva tevil götürmez" atasözü, saçma ve tutarsız bir düşüncenin, ne kadar farklı şekillerde ifade edilirse edilsin, yine de asıl doğasını koruduğunu ve mantıklı bir açıklamaya kavuşturulamayacağını ifade eder. "Zırva" kelimesi mantıksız, saçma, anlamsız söz; "tevil" ise bir sözün veya bir olayın anlamını başka bir şekilde yorumlama, farklı bir manaya getirme anlamına gelir.

10 kısa atasözü ve anlamları: 1. Acele işe şeytan karışır. 2. Ateş olmayan yerden duman çıkmaz. 3. Ava giden avlanır. 4. Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır. 5. Terzi kendi söküğünü dikemez. 6. Ekmeden biçilmez. 7. Bir elin nesi var, iki elin sesi var. 8. Her işin başı sağlık. 9. Gülme komşuna, gelir başına. 10. Akılsız başın cezasını ayak çeker.

"Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi" sözü, sağlığın önemini ve değerini vurgulayan bir deyimdir. Ayrıca, sözdeki "devlet" kelimesinin iki farklı anlamı olduğu da düşünülmektedir. Bu bağlamda söz, şu şekilde yorumlanabilir: Halk içinde itibarlı hiçbir şey devlet kadar değildir. Ancak, dünyada tek bir sağlıklı nefes kadar değerli bir şey yoktur.

"Erken kalk, erken yat, şeker kat aşına" atasözü değil, "Erken kalktım işime, şeker kattım aşıma" atasözüdür. Bu atasözü, sabah erkenden işine başlayan kimsenin başarılı ve güzel sonuçlar elde edeceği anlamına gelir. Atasözünün TDK'ye göre anlamı şu şekildedir: "İşine sabahleyin erken başlayan kimse başarı elde eder".

"İtibardan tasarruf olmaz" ifadesi, saygınlığı korumak anlamına gelir. Ancak, bu söz son zamanlarda lüks tüketimi ve gösterişi, itibarı korumanın bir yolu olarak tanımlayan bir anlayış için kullanılmaktadır. Bu sözün kökeni, Mustafa Kemal Paşa'nın, İsmet İnönü'ye Lozan Barış Antlaşması görüşmeleri için giderken, "Türkiye'yi modern ve çağdaş Cumhuriyet devleti olarak temsil etmesi" yönünde verdiği talimatla ilişkilendirilir.

"Komşunun Tavuğu" filmi, kocasından ayrılan bir kadının mirası alabilmek için yaptığı sahte evliliği ve bu süreçte eski kocasının aşkını sınamasını konu alır. Türkan, dayısından kalan mirası alabilmek için evli gibi davranması gerektiğini öğrenir; aksi takdirde miras kuzeni Senih'e kalacaktır.

"Parayı Veren Düdüğü Çalar" atasözü, Nasrettin Hoca'nın bir fıkrası üzerine söylenmiştir. Fıkranın olayı: Nasrettin Hoca bir gün pazara gider ve çocuklar ondan düdük istemeye başlar.

"Çuvaldızı kendine batırmak" ifadesi, "iğneyi kendine, çuvaldızı başkasına batır" atasözünün yanlış yazılmış hali olabilir. Atasözünün anlamı: Kendisi küçük bir kötülüğe katlanamayan, başkasına büyük kötülükler yapmaktan kaçınmalıdır. Ayrıca, "çuvaldızı kendine batırmak" ifadesi, "önce kendini değerlendir ve eleştir, ondan sonra gerekiyorsa başkasını daha sert eleştir" anlamında da kullanılabilir.