Aşılar

Şap aşısından sonra hayvanların dışarı çıkarılması, hastalığın bulaşma riskine bağlı olarak belirli koşullara bağlıdır. Hastalık çıkmadan önce şap aşısı yapılan hayvanların, diğer hayvanlardan ayrı bir yerde 20 gün boyunca karantinaya alınması önerilir. Hastalık çıktıktan sonra ise, enfekte hayvanların bulunduğu çiftliklere izinsiz girişler yasaklanır ve hayvanların dışarı çıkarılması, hastalık sönüşüne kadar durdurulur. Bu nedenle, şap aşısı sonrası hayvanların dışarı çıkarılıp çıkarılamayacağı, hastalığın seyrine ve yerel düzenlemelere göre değişiklik gösterebilir. En doğru bilgi için yerel veteriner otoritelerine danışılması önerilir.

Askerde vurulan iğneler, askerleri korumak ve salgın hastalıklara karşı bağışıklık sağlamak amacıyla kullanılır. Askerde vurulan iğnelerin bazı amaçları şunlardır: Bağışıklık sistemini güçlendirmek. Kan nakli ve tıbbi prosedürler için hazırlık. Acil tıbbi müdahaleler. Ayrıca, bazı askeri görevlerin risklerine karşı da askerler aşılanır.

İç dış parazit aşılarının koruma süresi, etken maddelere göre değişiklik gösterir. Kediler için: 1 yaşını doldurana kadar her 3 ayda bir iç dış parazit aşısı yapılmalıdır. 1 yaşından sonra karma aşılar yılda bir, lösemi aşısı yılda bir, kuduz aşısı yılda bir, iç parazit uygulaması 2 ayda bir, dış parazit aşısı 2 ayda bir yaptırılmalıdır. Köpekler için: İlk aşı 7 haftalıkken yapılabilir, sonrasında her 2-3 ayda bir tekrarlanmalıdır. Aşı, parazitlerden ömür boyu koruma sağlamaz; düzenli periyotlarla uygulanması gerekir. Aşıların koruma süresi ve sıklığı, hayvanın yaşam tarzına ve maruz kaldığı parazit türlerine göre değişebilir.

Evet, üniversite veterinerlerinde karma aşı yapılabilir. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Hastanesi'nde rutin olarak köpek ve kediler için karma aşılar uygulanmaktadır. Karma aşı, kedilerde Feline Herpes Virus, Feline Calicivirus ve Feline Panleucopenia (gençlik hastalığı) virüslerine karşı koruma sağlarken, köpeklerde Parvovirus, Distemper, Adenovirüs, Parainfluenza ve Leptospira Canicola virüslerine karşı koruma sağlar. Aşı yapılacak hayvanların mikroçip ve pasaportunun bulunması yasal bir zorunluluktur.

Köpeklerde gençlik aşısı, doğru ve zamanında yapıldığında 3 yıla kadar ve hatta daha uzun süre koruma sağlayabilir. Aşının sağladığı koruma, bireysel faktörlere ve aşı tipine göre değişiklik gösterebilir. Gençlik aşısı, köpeklerin gençlik hastalığına karşı korunmasını sağlar, ancak tam koruma garantisi yoktur ve kalıcı nörolojik hasar riski her zaman mevcuttur.

Hasta kuzulara hangi iğnenin yapılması gerektiği, kuzunun hastalığına ve veteriner hekimin değerlendirmesine bağlıdır. Hasta kuzulara uygulanabilecek bazı iğneler: Septisemi aşısı. Enterotoksemi (mera) aşısı. Ektima aşısı. Agalaksi aşısı. Şap aşısı. Çiçek aşısı. En doğru zamanlama ve dozaj için bir veteriner hekime danışılması önerilir.

Evet, tetanoz aşıları eczanelerde beyaz reçete ile satılmaktadır. Ancak, eczaneden alınan aşıyı bir sağlık kuruluşunda (sağlık ocağı, hastane vb.) bir sağlık profesyoneli uygulamalıdır. Tetanoz aşısı, Türkiye'de zorunlu aşılar arasında yer aldığından, tüm resmi sağlık kuruluşlarında (sağlık ocakları, devlet hastaneleri, aşı merkezleri) ücretsiz olarak da yaptırılabilir.

Yaşlı kediler de aşı olmalıdır, çünkü bağışıklık sistemleri zayıfladıkça hastalıklara karşı daha savunmasız hale gelirler. Yetişkin kediler için önerilen aşılar ve tekrarlanma süreleri: Karma aşı (FVRCP): Yılda bir kez. Kuduz aşısı: Yılda bir kez. Lösemi aşısı (FeLV): Yılda bir kez (gerekiyorsa). İç ve dış parazit uygulamaları: 2-3 ayda bir. Yaşlı kediler için aşıların arası daha geniş tutulabilir, ancak bu konuda bir veteriner hekime danışılması önerilir.

Evet, KPA aşısı ve pnömokok aşısı aynı anlama gelir. Pnömokok aşısı, pnömokok bakterisinin neden olduğu hastalıklardan korunmak amacıyla yapılan bir aşıdır. KPA aşısı ise, konjuge pnömokok aşısı olarak da bilinir ve 13 tip pnömokok bakterisine karşı koruma sağlar.

Evet, polisakkarit aşı menenjit aşısıdır. Polisakkarit menenjit aşısı, meningokokal bakterilere karşı kısa süreli koruma sağlayan bir aşı türüdür. İki tür meningokok aşısı vardır: Konjuge meningokok aşısı. Polisakkarit meningokok aşısı. Polisakkarit aşılar genel olarak güvenli ve belirgin sistemik yan etkileri oldukça nadirdir. Menenjit aşısı uygulaması için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

İç dış parazit uygulamasının etkisi, kullanılan ilaç veya damlanın türüne göre değişiklik gösterebilir. Dış parazit damlası, uygulandıktan sonra genellikle 39 gün boyunca koruma sağlar. İç parazit uygulaması, kan dolaşım sistemine ulaştıktan sonra 2-3 gün içinde etkisini gösterir. Uygulamanın tam olarak ne zaman etki edeceği, hayvanın sağlık durumu ve parazitlerin türüne bağlı olarak değişebilir. En doğru bilgi için veteriner hekime danışılması önerilir.

Yenidoğan aşılarının yapılmaması, bebeği ve toplumu ciddi sağlık riskleriyle karşı karşıya bırakır. Bebek için olası sonuçlar: Bulaşıcı hastalıklara karşı savunmasızlık. Uzun vadeli sağlık sorunları. Toplum için olası sonuçlar: Hastalıkların yayılması. Toplumsal bağışıklığın azalması. Türkiye'de bebek ve çocuk aşıları yasal olarak zorunlu değildir, ancak Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz olarak sunulmaktadır.

HPV aşısı hamilelik sırasında önerilmez. Gebe olduğu bilinen kadınların, aşı uygulamasını gebelik sonrasına ertelemeleri önerilir. Eğer bir kadın HPV aşı serisine başladıktan sonra hamile olduğu tespit edilirse, ikinci ve/veya üçüncü dozların hamilelikten sonraki dönemde yapılması önerilir.

Köpek ısırmasından sonra kuduz aşısı, ısırılma ile aynı gün, yani ilk 24 saat içinde yapılmalıdır. Sonraki dozlar ise düzenli aralıklarla uygulanmalıdır: 3. gün; 7. gün; 14. veya 28. gün. Daha önce kuduz aşısı olmuş bireylerde ise doz sayısı değişir: İlk doz ısırılma günü; 3. gün. İki doz aşı genellikle yeterli olur. Kuduz aşısı, kuduz riski taşıyan bir hayvan tarafından ısırılma veya tırmalanma gibi durumlarda mutlaka yapılmalıdır.

Kedilerde lösemi aşısı yapılmazsa aşağıdaki olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir: Bağışıklık sistemi zayıflığı. Kan hastalıkları. Kanser. Diğer hastalıklar. Ölüm. Kedilerde lösemi aşısı, koruyucu değil önleyici bir aşıdır. Kedilerde lösemi aşısı, veteriner hekimin yönlendirmesiyle, aşılama periyotlarının sıklığı kedi özelinde değişiklik gösterebilir. Herhangi bir aşı uygulaması öncesinde bir veteriner hekime danışılması önerilir.

Pfizer İlaçları Ltd. Şti., insan sağlığı, aşılar ve sağlık ürünleri alanlarında yenilikçi ürünler geliştirip tıbbın hizmetine sunan bir farmasötik şirkettir. Şirketin bazı faaliyetleri: Klinik araştırmalar: Türkiye'de 143'ten fazla klinik araştırma yürütmüştür. Üretim: Ürünlerinin yaklaşık %75'ini Türkiye'de üretmektedir. Eğitim programları: 2000 yılından bu yana 3000'in üzerinde Türk hekime eğitim vermiştir. Sosyal sorumluluk projeleri: Eğitim ve sağlık odaklı projelere katkı sağlamakta, afetlerde nakdi ve ilaç desteği vermektedir.

1 yaş aşısı sonrası ateş, genellikle 24-48 saat içinde başlar ve 1-2 gün içinde kendiliğinden geçer. Ancak, canlı virüs içeren aşılar (örneğin, kızamık, KKK gibi) sonrasında ateş 5-12 gün sonra ortaya çıkabilir ve 3-5 gün sürebilir. Ateş 38°C altındaysa genellikle müdahale gerekmez, ancak 39°C ve üzerindeyse ya da 3 günden uzun sürerse mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Anti HBs antikorları, vücudun hepatit B virüsüne (HBV) karşı bağışıklık tepkisi olarak üretilir. Bu süreç iki şekilde gerçekleşebilir: 1. Enfeksiyon Sonrası: Kişi hepatit B virüsüne maruz kaldığında ve hastalığı atlattığında, bağışıklık sistemi Anti HBs antikorları üretir. 2. Aşılama Sonrası: Hepatit B aşısı olunduğunda, aşıdaki zayıflatılmış veya ölü HBV parçaları bağışıklık sistemini uyarır ve Anti HBs antikorları üretilir. Anti HBs antikorlarının varlığı, vücudun virüsle savaşabilecek savunma mekanizmalarına sahip olduğunu gösterir.

Ektima aşısı, koyunlarda ağız yaralarını engellemek amacıyla uygulanır. Aşının tam olarak ne zaman yapılması gerektiği, koyunun yaşına ve sürü durumuna bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, en doğru zamanlama için bir veteriner hekime danışılması önerilir.

Aşı karnesi için en yakın sağlık ocağı veya aile sağlığı merkezine başvurulabilir. Aşı karnesi almak için yapılması gerekenler, sağlık kurumunun uygulamalarına ve yerel yasal düzenlemelere göre değişiklik gösterebilir. Aşı karnesi, e-Nabız sistemi üzerinden de dijital ortamda alınabilir.