Aşılar

Evet, menenjit aşısı özel hastanelerde yapılabilir. Ayrıca, bu aşı Seyahat Sağlığı Merkezlerinde de uygulanabilir.

Polisakkarit aşının diğer adı "konjuge aşı"dır.

Evet, 6 aylık bebek aşıları ateş yapabilir. Aşı sonrası oluşabilecek ateş ve ağrıyı kontrol altında tutmak için ağrı kesici-ateş düşürücü şuruplar kullanılabilir.

Evet, şap hastalığı aşısı hayvan yetiştiricileri için zorunludur. 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu'nun 4. maddesi gereğince, hayvan yetiştiricilerinin hayvanlarını şap hastalığına karşı aşılatmaları gerekmektedir.

10. ay aşısı, pnömokok (zatürre) aşısı olarak bilinir ve 2, 4 ve 6. aylarda üç doz şeklinde uygulanır. Dolayısıyla, 10. ayda bu aşının pekiştirme dozu yapılır.

PPSV23 ve PCV13 aşıları, pnömokok hastalıklarına karşı koruma sağlar, ancak bazı temel farklara sahiptir: 1. Koruma Sağlanan Serotipler: PCV13, 13 tip pnömokok bakterisine karşı koruma sağlarken, PPSV23 23 tip bakteriye karşı koruma sağlar. 2. Aşı Tasarımı: PCV13, kapsüler polysaccharide antijenleri içerir ve T-hücre bağımlı bir bağışıklık tepkisi oluştururken, PPSV23 T-hücre bağımsız bir antikor tepkisi oluşturur. 3. Uygulama Önerileri: PCV13, genellikle çocuklar ve yetişkinler için rutin aşı programında yer alırken, PPSV23 65 yaş ve üzeri yetişkinler ile belirli tıbbi durumları olan kişiler için önerilir. 4. Uygulama Aralığı: PCV13 ve PPSV23 aşılarının birlikte uygulanması durumunda, PCV13'ten sonra PPSV23'ün en az 6-12 ay sonra yapılması önerilir.

KPA aşısı (Konjuge Pnömokok Aşısı) aşağıdaki kişilere yaptırılmalıdır: Bebekler ve çocuklar: Türkiye'de ulusal aşı takvimine göre 2, 4, 6 ve 12. aylarda uygulanır. 65 yaş üstü yetişkinler: Yaşlanmayla zayıflayan bağışıklık sistemi nedeniyle önerilir. Kronik hastalığı olanlar: Diyabet, KOAH, kalp yetmezliği veya HIV taşıyıcıları gibi. Dalağı alınmış bireyler: Pnömokok enfeksiyonlarına yatkınlık nedeniyle zorunludur. Ayrıca, alkol bağımlılığı olan ve sigara içen kişilerin de KPA aşısı olması önerilir. Aşıya başlamadan önce bir doktora danışılması önemlidir.

3. ay aşısı, bebeklerin karma aşı (difteri, boğmaca, tetanos) serisinin ikinci dozu olarak 2. ayın sonunda yapılır.

HPV aşısı gebeliği engellemez, ancak gebelik döneminde uygulanması önerilmez. HPV aşısının yan etkileri arasında hamilelik üzerinde olumsuz etkiler olduğuna dair bir kanıt bulunmamaktadır.

Sağlık çalışanlarına özel durumlarda yapılması önerilen diğer aşılar şunlardır: 1. Polio Aşısı: Poliovirüs numunelerini işleyen laboratuvar çalışanları ve vahşi polio taşıyıcısı kişilerle temas riski olanlar için. 2. Kuduz Aşısı: Laboratuvar çalışanları ve veterinerler için. 3. Human Papilloma Virüs (HPV) Aşısı: Cinsel aktif dönemde diğer popülasyona benzer şekilde sağlık çalışanları için. 4. Sarı Humma Aşısı: Sarıhummaya maruz kalma riski olan laboratuvar personeli ve sarıhumma virüsü ile temas riski olan kişiler için. 5. Meningokok Aşısı: Mikrobiyoloji laboratuvarında meningokok ile çalışan personel için. Bu aşılar, çalışma koşullarına ve bireysel özelliklere göre belirlenerek uygulanmalıdır.

İç dış parazit aşısı, karma aşı yerine geçmez. Her iki aşı da farklı işlevlere sahiptir. Karma aşı, kedileri viral hastalıklara karşı korumak için uygulanır ve genellikle 2 doz şeklinde yapılır. İç dış parazit aşısı ise kedileri parazitlere karşı korur ve 3 ayda bir tekrarlanması gerekir.

Evet, üniversite veterinerlerinde karma aşı yapılabilir. Örneğin, Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Hastanesi'nde köpek ve kedilere karma aşı uygulanmaktadır.

Şap aşısı yapıldıktan sonra hayvanların dışarı çıkarılması önerilmez. Aşı sonrası hayvanların ahırdan dışarı çıkarılmaması ve ahırda izole edilmesi gerekmektedir.

Askerde vurulan iğneler, askerlerin sağlığını korumak ve hastalıklara karşı bağışıklık kazanmalarını sağlamak için yapılır. Bu iğneler genellikle aşağıdaki amaçlarla kullanılır: Tetanos aşısı: Toprakta bulunan Clostridium tetani bakterisinin neden olduğu tetanos enfeksiyonuna karşı koruma sağlar. Grip aşısı: Grip virüsünden kaynaklanan hastalıklara karşı koruma sağlar. Hepatit B aşısı: Kan ve cinsel temas yoluyla bulaşabilen karaciğer enfeksiyonuna karşı koruma sağlar. Menenjit aşısı: Beyni ve omuriliği kaplayan membranların iltihaplanmasına neden olabilecek menenjit hastalığına karşı koruma sağlar. Kuduz aşısı: Hayvan ısırıkları sonucu insana bulaşabilen kuduz virüsüne karşı koruma sağlar. Kolera aşısı: Su veya gıda yoluyla bulaşabilen bağırsak enfeksiyonuna karşı koruma sağlar. Ayrıca, askeri personelin sağlık durumunu izlemek ve acil tıbbi müdahalelerde bulunmak için de iğne uygulamaları yapılabilir.

Türkovac kelimesi, Türk aşısı anlamına gelir.

Marek hastalığına karşı yapılan aşılar, canlı üç viral suştan türetilmiştir: HVT FC126 suşu, GaHV-3 SB-1 suşu ve GaHV-2 CVI988/Rispens suşu. Ayrıca, Vectormune ND Rispens adlı bir aşı da Marek hastalığına karşı koruma sağlar ve bu aşı, serotip 1 ve 3 için canlı Marek hastalığı vektörü içerir. Aşıların uygulanması, genellikle 1 günlük sağlıklı civcivlere veya 18-19 günlük embriyolu tavuk yumurtalarına yapılır.

İç dış parazit aşıları, 1 yaşını doldurmuş kediler için her 3 ayda bir tekrarlanmalıdır.

Bebek ve çocuk izlem fişi doldurmak için aşağıdaki bilgiler dikkate alınmalıdır: 1. Kimlik Bilgileri: Çocuğun adı, soyadı, doğum tarihi ve cinsiyeti gibi temel bilgiler yazılır. 2. Aşı Takvimi: Çocuğun yapması gereken aşılar ve aşı tarihleri kaydedilir. 3. Büyüme ve Gelişim İzlem Kaydı: Boy, kilo, baş çevresi gibi gelişim parametrelerine yönelik kayıtlar yapılır. 4. Beslenme Durumu: Emzirme süreci, ek gıda alımına geçiş ve genel beslenme alışkanlıkları hakkında bilgiler yazılır. 5. Sağlık Durumu: Geçmişte yaşanan hastalıklar, alerjiler ve diğer sağlık sorunları belirtilir. 6. Gelişimsel Değerlendirme: Motor beceriler, dil gelişimi, sosyal-emosyonel gelişim gibi alanlarda yapılan değerlendirmeler yazılır. 7. Aile Sağlık Geçmişi: Ailedeki genetik hastalıklar ve sağlıklı yaşam tarzı açısından önemli bilgilerin kaydı tutulur. İzlem fişi, genellikle ebe tarafından doldurulur ve hekim tarafından denetlenir.

Aşıların uzun vadeli etkileri şunlardır: 1. Bağışıklık Hafızası: Aşılar, bağışıklık sistemini güçlendirerek vücudu daha önce karşılaştığı mikroplar konusunda eğitir ve gelecekte bu mikropla karşılaşıldığında hızlı bir yanıt vermesini sağlar. 2. Ömür Boyu Koruma: Birçok aşı, ömür boyu bağışıklık sağlar. 3. Toplumsal Bağışıklık: Aşılanmış bireylerin artması, toplumsal bağışıklık oluşturur ve hastalıkların yayılmasını engeller. 4. Hastalıkların Azalması: Aşılar sayesinde, birçok ciddi hastalığın görülme sıklığı azalmış ve bazı hastalıklar tamamen ortadan kaldırılmıştır.

Evet, polisakkarit aşılar menenjit aşılarından biridir. Menenjit aşıları, menenjite yol açan farklı bakterilere karşı koruma sağlamak amacıyla geliştirilmiş çeşitli türlere sahiptir ve bu türlerden biri de polisakkarit menenjit aşısıdır.