Arkeologiya

Göbeklitepe'deki en büyük taş, yaklaşık 60 ton ağırlığındadır.

Çatalhöyük'te yemek pişirilmemesinin nedeni, yerleşimin erken dönemlerinde çanak çömleğin yemek pişirmede kullanılmaması olabilir. Zamanla, pişirme amaçlı kil topları kullanılmaya başlanmıştır. Çatalhöyük'te yemek pişirmenin yapılmama nedenleri arasında, sosyal geleneklerin muhafazakârlığı veya belirli bir kültürel tercih de olabilir.

"Damgaların Göçü - Kurgan" kitabı, Türklerin Anadolu'ya Malazgirt'ten çok önce, tarih öncesi dönemlerde de geldiğini kanıtlayan bir çalışmadır. Kitapta, Ankara'nın batısında, Güdül-Beypazarı arasındaki Güdül Dağı ve uzantılarında yer alan, bugüne kadar meçhul kalmış Türk kaya resimleri ve Türk yazıtları anlatılmaktadır. Ayrıca, kurganlar (eski Türk mezarları) ve çevredeki yoğunluk, bu bölgenin o dönemdeki yarı göçebe ve savaşçı bir kavim tarafından kült alanı olarak seçildiğini göstermektedir. Eser, 14 ana bölümde Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanmıştır.

Sulu Mağara'nın hikayesi şu şekilde özetlenebilir: Konumu ve Özellikleri: Kırıkkale'nin Keskin ilçesinde, Arzu Bayırı mevkiinde yer alan Sulu Mağara, yatay olarak gelişmiş, yarı doğal-yarı yapay, düden konumlu fosil bir mağaradır. Kullanım Tarihi: Antik dönemde maden galerisi olarak kullanılmıştır. Madencilik Faaliyetleri: Doğal kesimde yer alan doğu yönündeki küplü ve güneydoğu yönündeki alt galeri, yakın zamana kadar maden ocağı olarak kullanılmıştır. Bilimsel Araştırmalar: 1996 yılında MTA tarafından incelenen mağara, fosil bir yapı olarak kaydedilmiştir. Turistik Değer: 2019 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ziyarete açılan Sulu Mağara, Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne bağlı ören yeri statüsünde hizmet vermektedir.

Çayönü'nün terk edilme nedeni, bölgedeki terör olayları olarak belirtilmiştir. Bunun yanı sıra, Çayönü'nün son dönemlerinde yerleşim düzenindeki katı kuralların terk edildiği ve standart yapılaşma planının gevşediği ifade edilmektedir. Çayönü'nün terk edilme nedenleriyle ilgili kesin bir sonuca varmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

En gerçekçi mumya olarak değerlendirilebilecek bazı örnekler şunlardır: Xin Zhui (Leydi Dai). Buz Adam Ötzi. Ayrıca, Meksika'nın Guanajuato şehrinde bulunan Mumya Müzesi'nde de oldukça gerçekçi mumyalar sergilenmektedir. Mumyaların gerçekliği ve orijinalliği konusunda farklı görüşler bulunabileceğinden, ziyaret veya inceleme öncesinde güncel bilgilerin kontrol edilmesi önerilir.

Faselis (Phaselis) Antik Kenti, Likya ve Pamfilya uygarlıklarının sınırları arasında yer alan bir antik kenttir. Kuruluşundan itibaren sırayla egemen olan uygarlıklar: M.Ö. 5. yüzyılda Persler; M.Ö. 4. yüzyılda Kayra Satrabı Mausolos ve komşu kent Lmyra’nın Kralı Perikles; M.Ö. 333'te Büyük İskender; M.Ö. 167'de Likya Birliği; M.Ö. 43'te Roma. Roma egemenliğine girmesiyle birlikte kentte yeniden yapılanma başlamış ve en az 300 yıllık bir refah dönemi yaşanmıştır.

Göbeklitepe, 1963 yılında İstanbul ve Chicago Üniversitelerinin ortaklığıyla gerçekleştirilen bir yüzey araştırması sırasında keşfedilmiştir. Ancak, bölgenin gerçek önemi 1994 yılında Alman arkeolog Klaus Schmidt'in çalışmaları ile anlaşılmıştır. 1983 yılında, bölgedeki bir çiftçi tarafından bulunan oyma taş da Göbeklitepe'nin erken dönem buluntularından biridir.

Amfora çeşitlerinden bazıları şunlardır: Sivri dipli amfora. Nolan amforası. Nikothenes amforası. Ayla-Axum amforaları. Panathenaic amforası. Amphoriskoi veya pelikai. Boyunlu amfora. Tek parça amfora. Amforalar, aynı zamanda düz (genellikle eşyaların taşınması için kullanıldığında) veya diğer kırmızı veya siyah figürlü çömlekler gibi fazlasıyla dekore edilmiş de olabiliyordu.

Herakleia Latmos Antik Kenti, Karya uygarlığına aittir. Ancak, İyonya bölgesinde yer almasına rağmen, tarihi geçmişi ve mimari özellikleriyle tipik bir Karya şehri olarak kabul görmüştür.

Göbeklitepe'deki çanta figürlerinin tam olarak ne anlama geldiği henüz çözülememiştir. Ancak, bu figürlerin bazı olası yorumları şunlardır: Şifa çantası: Bazı tasvirlerde çantadan çıkan çam kozalağı, dönemin inanışlarına göre şifanın kaynağı olarak görülmüş olabilir. Güç çantası: Yılan figürleriyle ilişkilendirilen bu çanta, doğanın vahşi gücünü ve bilgelik ile ölüm arasındaki bağları temsil ediyor olabilir. Bilgelik çantası: Bu çanta, insanlığın henüz çözmediği bir bilgi ya da kozmik sırrı barındırıyor olabilir. Kozmosun temsili: Çantanın askısı gibi görünen yarım daire gökyüzünün yarım küresini, düz kare taban ise dünyayı temsil ediyor olabilir. Ayrıca, Göbeklitepe'deki çanta figürlerinin Mezopotamya'dan Güney Amerika'ya kadar birçok farklı medeniyetin sanatında da görüldüğü belirtilmiştir.

Tarsos sikkeleri, Roma İmparatorluğu dönemine aittir. Tarsos, İmparator Augustus'tan İmparator Macrinus'a kadar gümüş sikke basmış, Traianus zamanında tetradrahmi, Hadrianus zamanında ise ağırlıklı olarak tridrahmi biriminde gümüş sikke basmıştır.

Tepe Sialk'ın önemli olmasının bazı nedenleri: Tarihçe: 7500 yıl öncesine dayanan tarihiyle, zamanın ötesinde sofistike bir eski medeniyetin kanıtıdır. Arkeolojik Buluntular: Kazılarda çanak çömlek, aletler, tapınaklar ve surlar gibi çok çeşitli antik yapılar ve eserler ortaya çıkarılmıştır. Elamite Uygarlığı: İran'daki Elamite uygarlığının inşa ettiği dört zigguratın en eskisidir. Zayandeh Nehri Kültürü: Bölgede yaşayan kültürün, Zayandeh Nehri Kültürü ile bağlantılı olduğu düşünülmektedir.

İskilip Kaya Mezarı'nın hikayesine dair bazı bilgiler şu şekildedir: Konumu ve Tarihi: İskilip merkezinde, İskilip Kalesi'nin güney ve güneydoğu eteğinde yer alır. Mimari Özellikleri: Güneydoğusunda bulunan kaya mezarının iki sütunlu dikdörtgen bir girişi vardır. Sütun başlıklarında aslan ve boğa figürleri bulunur. Mezar odasında iki adet ölü sekisi yer alır. Kültürel Önemi: Emevilerin, İstanbul’u fethetmek için Anadolu’ya girdikleri M.S. 715 ve M.S. 717 yıllarında bu kaleye "Menkuriye" (Delikli) Kale denmesinin sebebi, kaya mezarlarıdır. Çeşitli uygarlıkların izlerini taşır ve İskilip'in tarihine ışık tutar.

Konya Karahöyük'te yerleşimin tarihi MÖ 3000-2000 yıllarına kadar uzanmaktadır. Eskişehir Karahöyük (Midaio) ise İlk Tunç Çağı’ndan Bizans Çağı’na kadar kesintisiz yerleşim görmüştür. Bu bilgilere göre, Karahöyük'ün tarihi yaklaşık 5000-5500 yıl öncesine dayanmaktadır.

Dicle Kaya Mezarları, farklı dönemlere ait örnekler içermektedir: Asur Dönemi: Kral Kızı Kalesi ve Kaya Mezarı, Asurlular veya Arşaklar döneminde kalmıştır. Bizans Dönemi: Biçer (Ekrak) Köyü'ndeki I. ve II. Kaya Mezarları, Bizanslılar dönemine aittir. Roma Dönemi: Hilar Kaya Mezarları'nın nekropol olarak kullanımı, Roma İmparatorluğu döneminde, milattan sonra 1. yüzyıldan 4. yüzyıla kadar sürmüştür. Ayrıca, Eğil Kalesi çevresindeki Asur Kral Kaya Mezarları da tarih öncesi dönemlere kadar uzanan kral ve soylu mezarları olarak kabul edilmektedir.

En eski Lidya sikkeleri, Lidya Kralı Alyattes zamanında basılmıştır. Lidya'da paranın icadı, Kral Kroisos (Krezüs) ile ilişkilendirilse de, ilk sikkelerin elektron (altın ve gümüş alaşımı) madeninden ve bakla şeklinde basıldığı, bu uygulamanın Kral Alyattes döneminde başlamış olabileceği düşünülmektedir. Lidya sikkelerinde, ön yüzde sırt sırta vermiş boğa ve aslan figürleri bulunur.

Bergama Nike heykeli, İzmir Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir. Bu heykel, Yunan mitolojisinde zafer tanrıçası olarak anılan Nike'yi tasvir eder ve Helenistik Dönem'e tarihlenir.

Antalya'nın Döşemealtı ilçesinde dört antik kent bulunmaktadır: 1. Termessos Antik Kenti. 2. Ariassos Antik Kenti. 3. Anydros-Eudokias Antik Kenti. 4. Kocain Mağarası. Bu antik kentler, Döşemealtı'nın tarihi ve turistik zenginliğini oluşturmaktadır.

Göbekli Tepe'nin sırrını çözen kişi olarak Alman arkeolog Klaus Schmidt gösterilebilir. Göbekli Tepe, ilk kez 1963 yılında tespit edilmiş, ancak 1994 yılında Klaus Schmidt'in bölgeye giderek incelemelere başlamasıyla antik bir yaşam alanı olarak keşfedilmiştir.