AnlatımTeknikleri

Ahmet Ümit'in "Beyoğlu Rapsodisi"nde Agatha Christie'nin "Roger Ackroyd Cinayeti"nde kullandığı uygulamanın kullanılmasının nedeni, kitaba gizem ve sürpriz unsurlarını katmak olarak değerlendirilebilir. Bu uygulamada, hikaye katilin ağzından anlatılır.

Makale, belirli bir konuda bir görüşü, düşünceyi savunmak ve kanıtlamak amacıyla yazılan yazı türüdür. Makalelerde kullanılan anlatım yöntemleri arasında açıklama, örneklendirme, tanık gösterme, karşılaştırma gibi teknikler bulunur. Makalenin temel özellikleri: Nesnellik: Kişisel görüşlerden uzak durulur, kanıtlara dayalı bilgiler sunulur. Yapısal düzen: Giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşur. Dil ve üslup: Sade, anlaşılır ve ciddi bir dil kullanılır; süslü anlatımlardan kaçınılır. Makaleler, gazete, dergi ve akademik yayınlarda yer alır.

Anlatım ilkeleri, genellikle dokuz ana başlığa ayrılır: 1. Açıklık. 2. Akıcılık. 3. Yalınlık (Sadelik). 4. Duruluk. 5. Özlülük. 6. Doğallık (İçtenlik). 7. Tutarlılık. 8. Özgünlük. 9. Gerçekçilik. Bu ilkeler, anlatımın etkili ve doğru bir şekilde iletilmesini sağlar.

Halk şiirinde telmih, bir anlatımda doğrudan söylenmeden, bir olay, kişi, atasözü ya da başka bir unsura üstü kapalı şekilde işaret edilmesi, anımsatılması anlamına gelir. Telmih sanatında amaç, ifadeyi zenginleştirmek, derinlik katmak ve dinleyici ya da okuyucunun zihninde çağrışımlar uyandırmaktır. Halk şiirinde telmih genellikle atasözleri, destanlar ya da halk hikâyelerine yapılır. Telmih, Türk edebiyatında özellikle Divan şiirinde sıkça kullanılır; mitolojik, dini veya tarihi olaylara göndermeler yaygındır. Telmihin başarılı olması için okuyucunun dolaylı anlatıma konu olan düşünceyi kolayca anlayabilmesi gerekir.

Düşünce yazılarının bazı özellikleri: Konu sınırlaması yoktur. Kanıtlama amacı taşımaz. Kişisel görüş ağır basar. Samimi bir dil kullanılır. Belirli bir planı vardır. Sayfa düzeni için kompozisyon yazma teknikleri kullanılır. Açıklayıcı ve tartışmacı anlatım teknikleri kullanılır. Sayısal verilerden yararlanma, tanık gösterme, örneklendirme ve karşılaştırmalara başvurulur.

Futbolda anlatım teknikleri şunlardır: Hazırlık: Maç öncesi takımların kadrosu, oyuncuların form durumu ve stratejiler hakkında bilgi sahibi olunmalıdır. Etkili diksiyon: Ses tonu, vurgu ve tempo, anlatımın etkisini artırır. Teknik bilgi ve terminoloji: Oyunun dinamiklerine ve terimlere hakim olmak, anlatımın güvenilirliğini artırır. Açıklayıcı olmak: Oyunun gidişatı analiz edilerek, güçlü ve zayıf yönler vurgulanmalıdır. Hikaye anlatıcılığı: Maçın atmosferi ve oyuncuların hedefleri gibi unsurlar, dinleyiciyi maça çeker.

İmgesel anlatım yapmak için şu yöntemler kullanılabilir: Çağrışımlar ve hayal gücü: İmgesel anlatımda çağrışımlar ve hayal gücü ön plandadır. İmgeler: Kavramlar, ideolojiler, olgular ve bakış açıları, çeşitli imajlar yaratılarak aktarılır. Bütünlük: Parçalı anlatım değil, bütünlük önemlidir. Semboller ve metaforlar: Semboller ve metaforların evrensel bir karşılığı vardır, ancak imgesel anlatımda bu kalıplar yoktur ve imgeler kişiseldir. Yorum: Herkesin bakış açısı farklı olduğu için, imgeler farklı şekillerde yorumlanıp analiz edilebilir. İmgesel anlatım, edebiyat, sinema ve felsefe gibi alanlarda sıklıkla kullanılır. Örnekler: Edebiyat: "Zinhar eline ayna vermeyin o kafirin / Zira suretinin güzelliğini görürse putperest olur" beytinde güzellik imgesi, ayna sembolüyle anlatılmıştır. Sinema: Lars Von Trier'in "Melankoli" adlı filminde, dünyaya çarpan gök taşı, kıyametin imgesi olarak kullanılmıştır. Çizim: Sanatçılar, imgesel çizim ile hayal güçlerini sınırlara veya kurallara tabi olmadan özgürce ifade edebilirler.

Destekleyici ve açıklayıcı ifadeler, konuşma ve yazıda konuyu daha iyi anlatmak için kullanılan ifadelerdir. Bazı destekleyici ve açıklayıcı ifadeler: Özellikle; Örneğin; Mesela; Hatta; Üstelik; Açıkçası; Başka bir deyişle; Yani; Açıklamak gerekirse; Doğrusu. Örnek cümle: "Tüm mutfağı tek başına toplamış, üstelik yemek de yapmış".

Orhan Kemal'in "Önce Ekmek" adlı hikayesinde bakış açısı, genellikle toplumcu gerçekçi bir perspektifle şekillenmiştir. Hikayeler, küçük insanların yaşam mücadelelerini, ekonomik zorlukları ve hayata tutunma çabalarını anlatır. Hikayelerde, samimi ve doğal bir dil kullanılmıştır. Yazar, sokak ağzı ve argodan yararlanarak, karakterleri kendi çevrelerinden seçmiştir. Bu da hikayelerin gerçekçi ve içten bir bakış açısıyla yazıldığını gösterir. Ayrıca, hikayelerde insana inanç ve direnme gücü vurgulanır. Yazar, kahramanların umutlu ve ışıklı taraflarını ön plana çıkararak, insana dair inancı besler. Sonuç olarak, "Önce Ekmek" hikayelerinde toplumcu gerçekçi ve insana odaklı bir bakış açısı hakimdir.

Yanlı anlatım, kişisel çıkarların ve duyguların etkili olduğu, nesnellikten uzak söylemdir. Yansız anlatım ise kişisel görüş veya önyargılardan arınmış, objektif ve gerçeklere dayalı bir ifade biçimidir. Yansız bir söylem oluşturmak için şu unsurlar dikkate alınmalıdır: Kanıtlara dayalı olma. Objektiflik. Tüm perspektifleri dahil etme. Çarpıtmadan kaçınma. Net ve kesin olma.

Tonguç Akademi'de üslü ifadeler şu şekillerde anlatılmaktadır: Video dersler. Konu anlatımları. Soru çözümleri. Örnekler. Tonguç Akademi'nin üslü ifadeler konusundaki anlatımlarına aşağıdaki platformlardan ulaşılabilir: YouTube. tongucakademi.com. Facebook.

Reşat Nuri Güntekin'in "Çalıkuşu" romanında geriye dönüş tekniği iki farklı şekilde kullanılır: 1. Giriş bölümünde geriye dönüş: Romanın başında Feride'nin karakteri ve yaşamı hakkında bilgi verilir, ardından olaylar anlatılır. 2. Olaylara geri dönen anlatım: Romanın olaylarına geri dönülerek, karakterlerin geçmiş yaşantıları ve karar verme süreçleri aktarılır. Örnek olarak, Feride'nin anılarına veya olayların arka planına dönülerek, geçmiş yaşantıları ve duygusal süreçleri aktarılır. Geriye dönüş tekniği, romanın gerçekliğine önemli ölçüde etki eder ve olayların altyapısıyla ilgili bilgiler vererek gelecekte olabilecek olaylar veya kişilerin şu anki konumlarıyla ilgili fikir sahibi olunmasını sağlar.

Evliya Çelebi'nin abartmasının birkaç nedeni vardır: Anlatım etkisi: Çelebi, dinleyicisinde veya okuyucusunda yaratmak istediği etkiyi güçlendirmek için abartılı bir dil kullanmıştır. Efsane ve gerçek karışımı: Seyahatname'deki bazı hikayeler, halkın anlattıkları efsanelerle karışmış olabilir. Kendi üslubu: Çelebi, gerçekle kurmacayı, nesnel doğrularla batıl inançları, olgularla rüyaları sentezleyen özgün bir üslup kullanmıştır. Ancak, Seyahatname'deki bilgilerin tamamı abartılı değildir; doğru ve gerçek bilgiler de çoğunluktadır.

İngilizce bir günü anlatmak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Sabah Rutini: Wake up (uyanmak). Brush my teeth (diş fırçalamak). Have breakfast (kahvaltı yapmak). Get dressed (giyinmek). 2. Okul veya İşe Gidiş: Leave home (evden çıkmak). Go to school (okula gitmek) veya Take the bus/train to work (otobüse/trene binmek). 3. Gün İçindeki Aktiviteler: Start work (işe başlamak). Have lunch (öğle yemeği yemek). Do homework (ödev yapmak) veya Check emails (e-postaları kontrol etmek). 4. Akşam Rutini: Finish work (işi bitirmek). Cook dinner (akşam yemeği hazırlamak) veya Watch TV (televizyon izlemek). Go to bed (yatmak). Örnek Cümle: "I wake up at 7 o'clock and brush my teeth. Then, I have breakfast and leave home at 8 o'clock. I go to school by bus. My classes start at 9 a.m. and finish at 3 p.m. After school, I do my homework and watch some TV. In the evening, I have dinner with my family and read a book before going to bed". İngilizce günlük rutin anlatımı genellikle geniş zaman (Simple Present Tense) ile ifade edilir.

Bilinç akışı ve iç çözümleme arasındaki temel farklar şunlardır: Anlatım Biçimi: Bilinç akışı, karakterin zihnindeki düşüncelerin, herhangi bir mantıksal düzen veya müdahale olmaksızın, doğrudan okuyucuya aktarılmasıdır. İç çözümleme, anlatıcı tarafından karakterin zihninden geçenlerin okunması ve aktarılmasıdır; bu teknikte anlatıcı, figürün zihnine rahatça nüfuz eder ve düşünceleri "diye düşündü" gibi ifadelerle aktarır. Odak Noktası: Bilinç akışı, karakterin iç dünyasının, duygu ve düşüncelerindeki değişimlerin aktarılmasına odaklanır. İç çözümleme, karakterlerin psikolojik durumlarının, davranışlarının arkasındaki psikolojik nedenlerin ve bilinçaltındaki çatışmaların analizine odaklanır. Dil ve Anlatım: Bilinç akışı, genellikle karmaşık, parçalı ve düzensiz bir anlatım tarzına sahiptir. İç çözümleme, daha düzenli bir dil ve anlatım kullanır.

Evet, üstkurgu ve metafiction aynı anlama gelir. Üstkurgu (veya metafiction), klasik anlamdaki tüm kurmaca türlerine atıfta bulunan bir kurmaca türüdür.

Deus ex machina, bir kurgu veya dramada beklenmedik, yapay veya imkânsız bir karakter, alet veya olayın senaryo akışı içinde aniden ortaya çıkması anlamına gelir. Kelimenin tam çevirisi "makineden gelen tanrı"dır ve Antik Yunan tiyatrosunda bir tanrıyı canlandıran karakterin bir vinç (machina) yardımıyla yukarıdan indirilmesi anlamında kullanılmıştır. Deus ex machina, aynı zamanda umutsuzca tıkanmış bir hikayeyi çözmek için kullanılan bir yöntem olarak da tanımlanır.

Benzerlik, iki varlık veya kavram arasında ortak niteliklerin bulunması durumudur. Benzetmede dört temel öğe bulunur: 1. Benzeyen. 2. Kendisine benzetilen. 3. Benzetme yönü. 4. Benzetme edatı. Bütün benzetmelerde benzetme edatının kullanılması gerekmez.

Romanda kullanılan anlatım teknikleri ve romana etkileri: Anlatma Tekniği: Olaylar anlatıcı tarafından aktarılır, okuyucu anlatıcının bildiği kadar bilir. Gösterme Tekniği: Olaylar direkt olarak sunulur, anlatıcı aradan çekilir ve okuyucu olaylara odaklanır. İç Konuşma Tekniği: Karakterlerin duygu ve düşünceleri, karakterin ağzından birinci ağızdan aktarılır. İç Çözümleme Tekniği: Karakterlerin duygu ve düşünceleri, anlatıcı tarafından üçüncü ağızdan aktarılır. Bilinç Akışı Tekniği: Karakterin iç dünyası tamamen sunulur, duygu ve düşünceler düzensiz ve hızlı bir şekilde aktarılır. Diyalog Tekniği: Karakterlerin karşılıklı konuşmaları verilir, çatışmalar ve karakterlerin düşünceleri anlaşılır. Tasvir (Betimleme) Tekniği: Olaylar, kişiler ve mekanlar detaylı bir şekilde anlatılır, okuyucunun zihninde bir resim çizilir. Özetleme Tekniği: Ana olayı destekleyen yan hikayeler kısaca aktarılır. Geriye Dönüş Tekniği: Geçmişte yaşanmış hikayeler anlatılarak ana olay zenginleştirilir. Montaj Tekniği: Başkasına ait yazıların tümünün veya bir parçasının aynen eser içine yazımı yapılır. Bu teknikler, romana çeşitlilik, dinamizm ve derinlik kazandırır.

Öznel anlatımlı paragraf, yazarın kendi duygu, düşünce, görüş ve yargılarını içeren paragraftır. Bu tür paragraflarda: Kişisel yargı ve görüş yer alır. Duygusal yoğunluk vardır. Nesnellikten uzak bir anlatım söz konusudur. Yargı ifade eden kelimeler kullanılır. Öznel anlatımlı paragraflar, genellikle roman, şiir, deneme, günlük, anı gibi edebi türlerde kullanılır.