Anayasa

Evet, 360 milletvekili ile anayasa değişikliği yapılabilir. Anayasa değişikliği için, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) üye tam sayısının beşte üç çoğunluğunun (360 vekil) gizli oyuyla kabul edilmesi gerekmektedir.

Meclis hükümeti sistemi, 1921 Anayasası (Teşkilatı Esasiye) döneminde uygulanmıştır.

Anayasanın 67. ve 68. maddeleri şu şekildedir: 67. Madde: "Vatandaşlar, kanunda gösterilen şartlara uygun olarak seçme, seçilme ve bağımsız olarak veya bir siyasi parti içinde siyasi faaliyette bulunma ve halkoylamasına katılma hakkına sahiptir". 68. Madde: "Vatandaşlar, siyasi parti kurma ve usulüne göre partilere girme ve partilerden çıkma hakkına sahiptir".

En önemli mevzuat olarak kabul edilebilecek birkaç tür mevzuat bulunmaktadır: 1. Anayasa: Devletin en temel kural kitabı olup, tüm yasaların ve kuralların nasıl işleyeceğini belirler. 2. Kanunlar: Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından çıkarılan ve insanların günlük hayatını düzenleyen yazılı kurallardır. 3. Yönetmelikler ve Tüzükler: Kanunların nasıl uygulanacağını açıklayan daha küçük ve detaylı kurallardır. Bu mevzuat türleri, toplumun düzenini sağlamak, hak ve özgürlükleri korumak ve devletin işleyişini düzenlemek açısından büyük önem taşır.

Cumhurbaşkanı kararnamesi, aşağıdaki konuları kapsar: 1. Üst kademe kamu yöneticilerinin atanması ve görevlerine son verilmesi. 2. Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri. 3. Cumhurbaşkanlığı teşkilatının düzenlenmesi. 4. Yürütme yetkisine ilişkin konular (kanunların uygulanması, yönetmeliklerin çıkarılması gibi). Ayrıca, anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda ve kanunda açıkça düzenlenen konularda cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz.

17/a maddesi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 17. maddesi olarak geçmektedir. Bu madde, "Kişinin Hakları ve Ödevleri" başlığı altında yer almakta ve şu hükümleri içermektedir: Herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz.

Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru süresi, nihai kararın tebliğ tarihinden itibaren 30 gündür.

Anayasa'da masumiyet karinesine aykırı hükümler şunlardır: 1. Savaş, seferberlik ve olağanüstü hallerde: Anayasa'nın 15. maddesine göre, suçluluğu mahkeme kararı ile saptanıncaya kadar kimsenin suçlu sayılamayacağı vurgulanmaktadır. 2. Medya yoluyla yargısız infaz: Haberlerde suç isnatlarının kesin bir gerçekmiş gibi sunulması, bireylerin yargı öncesinde suçlu olarak damgalanmasına yol açabilir. 3. Ön yargılı ifadeler: Soruşturma ve kovuşturma süreçlerinde adil yargılanmayı engelleyecek şekilde suçluluğun peşin hükümle kabul edilmesi masumiyet karinesini ihlal eder. 4. Uzun süreli tutukluluk: Tutukluluk sürelerinin makul bir sınırı aşması, kişilerin toplumda suçlu olarak algılanmasına neden olabilir.

Anayasa'ya göre mülkiyet hakkının temel ilkeleri şunlardır: 1. Kamu Yararı Amacı: Mülkiyet hakkı, ancak kamu yararı amacıyla kanunla sınırlanabilir. 2. Toplum Yararına Aykırı Olmama: Mülkiyet hakkının kullanımı toplum yararına aykırı olamaz. 3. Hukukun Üstünlüğü: Mülkiyet hakkına yapılan müdahalelerin hukukilik testini geçmesi gerekir. 4. Meşru Amaç: Müdahalenin meşru bir amaca dayanması, yani vergilerin veya diğer katkıların ödenmesini sağlamak gibi nedenlerle yapılması gerekir.

Anayasa Mahkemesi'ne dilekçe verirken dikkat edilmesi gereken bazı önemli hususlar şunlardır: 1. Dil ve Üslup: Dilekçe, resmi ve anlaşılır bir dil kullanılarak yazılmalıdır. 2. Başlık ve Kişisel Bilgiler: Dilekçenin başında "ANAYASA MAHKEMESİNE BAŞVURU DİLEKÇESİ" başlığı yer almalı ve başvuranın adı, soyadı, T.C. kimlik numarası, adresi gibi bilgiler açıkça belirtilmelidir. 3. Olayların Anlatımı: Dilekçede, başvurunun amacı net bir şekilde ifade edilmeli ve olayın gelişimi ile hukuki sonuçlar sırasıyla aktarılmalıdır. 4. Ek Belgeler: Dilekçeye, başvuruyu destekleyen belgeler ve ek evraklar düzenli bir şekilde eklenmelidir. 5. İmza ve Tarih: Dilekçe, başvuru tarihi ve başvuranın imzası ile tamamlanmalıdır. Ayrıca, dilekçenin Anayasa Mahkemesi'nin belirlediği şekil ve usul kurallarına uygun hazırlanması gerekmektedir.

En önemli kanunlar arasında şunlar yer alır: 1. Anayasa: Devletin yönetim şeklini, temel hak ve özgürlükleri, devlet organlarının görevlerini ve yetkilerini düzenler. 2. Ceza Kanunu: Suçların tanımı ve ceza yaptırımlarını belirler. 3. Medeni Kanun: Bireyler arasındaki özel ilişkileri, mülkiyet, miras ve aile hukuku gibi konuları kapsar. 4. Ticaret Kanunu: Ticari faaliyetleri düzenler, şirket kuruluşu, ticari sözleşmeler ve defterler gibi konuları içerir. 5. Vergi Kanunları: Vergi toplama, vergi oranları ve vergi mükelleflerinin hak ve sorumluluklarını belirler. Bu kanunlar, toplumun düzenini sağlamak, adaleti temin etmek ve bireylerin haklarını korumak amacıyla çıkarılır.

1924 Anayasası'nın temel özellikleri şunlardır: 1. Cumhuriyet İlkesi: Anayasanın 1. maddesi "Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir" diyerek devletin yönetim şeklinin cumhuriyet olduğunu belirtmiştir. 2. Milli Egemenlik: 3. maddede "hâkimiyet kayıtsız milletindir" denilerek milli egemenlik ilkesi kabul edilmiştir. 3. Güçlerin Birliği ve Büyük Millet Meclisi'nin Üstünlüğü: Yasama yetkisi ve yürütme gücü Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde toplanmıştır. 4. Yargı Bağımsızlığı: Yargı yetkisi bağımsız mahkemelere verilmiştir. 5. Laiklik: 1928 yılında yapılan değişiklikle anayasadan "Devletin dini İslam'dır" ibaresi çıkarılmıştır. 6. Seçme ve Seçilme Hakkı: 1930 yılında kadınlara seçme ve seçilebilme hakkı tanınmıştır. 7. Anayasa Değişikliği: Anayasa, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 2/3 çoğunluğuyla değiştirilebilirdi.

Teşkilatı Esasiye, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk anayasası olarak 20 Ocak 1921'de kabul edilen kısa ve öz bir anayasadır.

"Kanunsuz suç ve ceza olmaz" ilkesi, suçların ve cezaların ancak kanunla belirlenmiş olması gerektiğini ifade eden yasal bir terimdir. Bu ilke, bireylerin keyfi olarak suçlanmasını ve cezalandırılmasını engeller ve şu şekilde özetlenebilir: 1. Belirlilik: Kanunlar, suç ve cezaları açık, anlaşılır ve belirli bir şekilde tanımlamalıdır. 2. Kıyas yasağı: Kanunda suç olarak düzenlenmemiş bir fiil, benzer bir suça kıyasla cezalandırılamaz. 3. Geriye yürümezlik: Bir kişi, yalnızca işlediği dönemde yürürlükte olan kanunlara göre cezalandırılabilir, sonradan çıkarılan kanunlar geriye dönük işlemez. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 38. maddesine göre de bu ilke şu şekilde düzenlenmiştir: "Kimse, işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanunun suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz; kimseye suçu işlediği zaman kanunda o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez".

Anayasa'da düzenlenen mülkiyet hakkı, 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 35. maddesinde yer almaktadır: "Madde 35 – (1) Herkes, mülkiyet ve miras haklarına sahiptir. (2) Bu haklar, ancak kamu yararı amacıyla, kanunla sınırlanabilir. (3) Mülkiyet hakkının kullanılması toplum yararına aykırı olamaz". Bu maddeye göre, mülkiyet hakkı, kişiye bir eşya üzerinde kullanma, yararlanma ve tasarruf etme yetkisi veren, mutlak ve ayni bir haktır.

Güçler birliğinin uygulandığı anayasalar şunlardır: 1. 1921 Anayasası: Kurtuluş Savaşı döneminde hızlı karar alabilmek ve uygulamaları sağlayabilmek amacıyla güçler birliği ilkesi benimsenmiştir. 2. 1924 Anayasası: Aynı ilkeyi devam ettirmiştir.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, yirmi bir kez değişikliğe uğramıştır.

Anayasa'nın değiştirilmesi için 400 vekilin oyu yeterli değildir. Anayasa değişikliği için gerekli çoğunluk, Meclis üye tam sayısının beşte üçü olan 360 oydur.

Anayasa Mahkemesi'ne başvuru dilekçesi aşağıdaki adımları içermelidir: 1. Başlık ve Giriş: Dilekçe, "T.C. Anayasa Mahkemesi'ne" başlığıyla başlamalıdır. 2. Başvuranın Kimlik Bilgileri: Ad, soyad, T.C. kimlik numarası ve iletişim bilgileri açıkça belirtilmelidir. 3. İhlalin Detayları: İhlalin ne zaman, nerede ve nasıl gerçekleştiği, olayların kronolojik sırayla sunulması gerekmektedir. 4. İhlal Edilen Hak: İlgili Anayasa maddelerine atıfta bulunarak, hangi temel haktan yararlanıldığını net bir şekilde belirtmek gerekir. 5. Talep Edilen Husus: Mahkemeden ne talep edildiği açıklanmalı, başvurunun amacı net bir biçimde ortaya konmalıdır. 6. Ek Belgeler: Dilekçeye, hak ihlaline dair belgelerin birer örneği eklenmelidir. 7. İmza ve Tarih: Dilekçenin sonunda başvurucunun imzası ve tarih yer almalıdır. Başvuru dilekçesi ayrıca Anayasa Mahkemesi'nin internet sitesinde bulunan bireysel başvuru formuna uygun olarak da hazırlanabilir.

2010 Anayasa değişikliği ile birçok önemli düzenleme yapılmıştır: 1. Kişisel Verilerin Korunması: Anayasanın 20. maddesine, kişisel verilerin korunmasını isteme hakkı eklenmiştir. 2. Yurt Dışına Çıkma Hürriyeti: 23. maddede yapılan değişiklikle, yurt dışına çıkma hürriyeti ancak suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle hâkim kararına bağlı olarak sınırlanabilecek hale getirilmiştir. 3. Çocuk Hakları: Ailenin Korunması başlıklı 41. maddenin adı "Ailenin Korunması ve Çocuk Hakları" olarak değiştirilmiş ve çocuklara yönelik pozitif ayrımcılık hükümleri eklenmiştir. 4. Toplu Sözleşme Hakkı: Memurlara toplu sözleşme yapma hakkı tanınmıştır. 5. Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru: Vatandaşlara, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapma hakkı verilmiştir. 6. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK): HSYK'nın üye sayısı artırılmış ve kurulun kararları yargı denetimine açılmıştır. 7. Yüksek Askeri Şûra Kararları: Yüksek Askerî Şûranın terfi işlemleri ve kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma hariç her türlü ilişik kesme kararlarına karşı yargı yolu açılmıştır.