Anayasa'nın 42. maddesi, "Eğitim ve Öğrenim Hakkı ve Ödevi" başlığını taşır ve şu hükümleri içerir: 1. Eğitim ve öğrenim hakkı: Kimse bu haktan yoksun bırakılamaz. 2. Öğrenim hakkının kapsamı: Bu hak, kanunla tespit edilir ve düzenlenir. 3. Eğitim ve öğretim esasları: Atatürk ilkeleri ve inkılapları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. 4. Aykırı eğitim yerleri: Bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz. 5. İlköğretim: Kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunludur ve Devlet okullarında parasızdır. 6. Özel okullar: Özel ilk ve orta dereceli okulların bağlı olduğu esaslar, Devlet okulları ile erişilmek istenen seviyeye uygun olarak, kanunla düzenlenir. 7. Devlet yardımı: Devlet, maddi imkanlardan yoksun başarılı öğrencilere burslar ve başka yollarla gerekli yardımları yapar. 8. Özel eğitim: Devlet, durumları sebebiyle özel eğitime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri alır. 9. Faaliyetler: Eğitim ve öğretim kurumlarında sadece eğitim, öğretim, araştırma ve inceleme ile ilgili faaliyetler yürütülür ve bu faaliyetler engellenemez. 10. Yabancı diller: Türkçeden başka hiçbir dil, eğitim ve öğretim kurumlarında Türk vatandaşlarına ana dilleri olarak okutulamaz ve öğretilemez.