Anadolu

Anadolu Günlükleri ifadesi, farklı bağlamlarda çeşitli anlamlar taşıyabilir. İşte bazıları: Coğrafi bir anlatım: "Anadolu Günlükleri" ifadesi, yazarın Doğu ve Doğu Anadolu bölgelerinde yaptığı seyahatleri ve bu bölgelerdeki illerin o dönemdeki durumlarını, insanların yaşayış tarzlarını ve evlerin fiziksel özelliklerini anlatabilir. Kültürel bir eser: Ali Nar'ın "Anadolu Günlüğü" adlı kitabı, Cumhuriyet döneminde İslami şiarların ve Müslüman halkın karşılaştığı engelleri, devlet terörünü, dine baskıyı ve halkın bu durumlara karşı direnişini günlük tarzında anlatır. Video içeriği: "Anadolu Günlükleri" adlı bir YouTube kanalı ve Vimeo'da paylaşılan bir video bulunmaktadır. Ayrıca, tarihistan.org sitesinde "Anadolu Günlükleri" başlıklı bir yazı yer almaktadır.

Danilo'nun sevdiği halayın hangi yöreye ait olduğu hakkında doğrudan bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, halay oyunu genel olarak Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerine aittir.

Batı Anadolu uygarlıkları arasında şunlar sayılabilir: İonlar (İonyalılar). Frigler. Lidyalılar. Urartular. Ayrıca, Truva da Batı Anadolu'da yer alan önemli uygarlıklardan biridir.

Hititler, Tunç Çağı'nda Anadolu, Levant ve Kıbrıs'ta varlık göstermiş bir halktır. Bazı özellikleri: Başkent: Hattuşaş (günümüzde Çorum Boğazkale). Dil: Hititçe, Luvice, Hattice, Akadca. Din: Çok tanrılı. Yönetim: Mutlak monarşi ve parlamenter monarşi. Katkılar: Tarihte bilinen ilk yazılı barış anlaşması olan Kadeş Antlaşması'nı imzalamış, Anal adı verilen günlüklerle sistematik ve objektif tarih yazıcılığını başlatmış, resmi nikah ve medeni kanun örneği oluşturmuşlardır.

Luvilerin kökeni hakkında farklı görüşler bulunmaktadır. Anadolu'nun yerlileri: Luviler, Anadolu'da yaklaşık olarak MÖ 2300'e doğru ortaya çıkmış bir halktır ve Anadolu'nun ilk yerlileri olarak kabul edilirler. Antik Trakya bağlantısı: Dil bilimci Haig Melchert, Luvilerin MÖ 3000 dolaylarında Antik Trakya'dan Anadolu'ya doğru girişi ima eden Eskişehir'deki Demircihöyük kültürüyle ilişkili olduklarını öne sürer. Kura-Aras kültürü: Daha makul görülen bir teoriye göre, Luviler, doğudan Aras Nehri boyunca batıya, Kilikya'ya doğru genişleyen Kura-Aras kültürünün Proto-Luvileri tarafından gerçekleştirilen bir göçle Anadolu'ya gelmişlerdir. Luviler, Hitit İmparatorluğu’nun güney ve batı bölgelerinde yoğunlaşmış ve zamanla bu imparatorluğun bir parçası haline gelmişlerdir.

Luvilerin kökeni hakkında farklı görüşler bulunmaktadır. Anadolu'nun yerlileri: Luviler, Anadolu'da yaklaşık olarak MÖ 2300'e doğru ortaya çıkmış bir halktır ve Anadolu'nun ilk yerlileri olarak kabul edilirler. Antik Trakya bağlantısı: Dil bilimci Haig Melchert, Luvilerin MÖ 3000 dolaylarında Antik Trakya'dan Anadolu'ya doğru girişi ima eden Eskişehir'deki Demircihöyük kültürüyle ilişkili olduklarını öne sürer. Kura-Aras kültürü: Daha makul görülen bir teoriye göre, Luviler, doğudan Aras Nehri boyunca batıya, Kilikya'ya doğru genişleyen Kura-Aras kültürünün Proto-Luvileri tarafından gerçekleştirilen bir göçle Anadolu'ya gelmişlerdir. Luviler, Hitit İmparatorluğu’nun güney ve batı bölgelerinde yoğunlaşmış ve zamanla bu imparatorluğun bir parçası haline gelmişlerdir.

Anadolu'da aynı dönemde var olan bazı devletler şunlardır: Anadolu Selçuklu Devleti. Birinci Dönem Anadolu Beylikleri. İkinci Dönem Anadolu Beylikleri. Ayrıca, bu dönemde İlhanlılar gibi Moğol devletleri de Anadolu'da etkili olmuştur.

Türkiye'nin yüksek ve engebeli bir ülke olmasının başlıca nedenleri şunlardır: Jeolojik yapı: Türkiye, Alp-Himalaya orojenezi sırasında oluşan sıradağların Anadolu üzerinde doğu-batı yönlü uzanması nedeniyle dağlık bir yapıya sahiptir. Epirojenez: Aynı oluşum döneminde epirojenez hareketiyle Türkiye topraklarının büyük kısmının toptan yükselmesi. Bu coğrafi özellikler, Türkiye'nin ortalama yükseltisinin fazla olmasına (1132 metre) ve Batı'dan Doğu'ya doğru yükseltinin artmasına yol açmıştır.

Anadolu masallarından bazıları şunlardır: Keloğlan ile Yılan, Köpek, Kedi ve Balık; Korkak Ali (Keloğlan); Felek; Üç Haylaz Masalı; Hüsnü Yusuf; İncili Çadır; Derviş; Dört Öğüt; Üç Oğlan; İnatçı Horoz. Ayrıca, "Anadolu Masalları" kategorisinde yer alan bazı masallar şu sitelerde bulunabilir: masaloku.com.tr; kulturportali.gov.tr; eba.gov.tr.

5. sınıfta öğretilen Anadolu ve Mezopotamya uygarlıkları toplamda 9 tanedir. Anadolu uygarlıkları: Hititler; Frigler; Lidyalılar; İyonlar; Urartular. Mezopotamya uygarlıkları: Sümerler; Babiller; Asurlular.

Burdur halkının kökeni hakkında çeşitli görüşler bulunmaktadır. Kınalı Aşireti: Burdur şehrini kuran Türkmen boylarından Kınalı Oymağı mensupları, bölgenin güzelliği karşısında "Cennet buradadır, burada dur!" demişler ve bu söz zamanla "Burdur" haline dönüşmüştür. Yunan Mitolojisi: Eski Yunan mitolojisinde, kahraman Ulis (Aşil), tanrıların gazabına uğrayıp Yunanistan'dan kovulduğunda, yolu Burdur'a düşer ve bir göl kenarında "Burada dur!" diye bir ses duyar; burayı yurt tutar. Burdur'un tarih öncesi (prehistorik) geçmişi ise Paleolitik Çağa uzanmaktadır.

Selçuklu yıldızı ve sekiz köşeli yıldız aynı kavramı ifade eder. Sekiz köşeli yıldız, iki karenin aynı merkez etrafında döndürülmesiyle elde edilen bir geometrik motiftir. Selçuklu yıldızı, İslam inancında sekiz cennet kapısını ve bu kapıların simgelediği merhamet, şefkat, sabır, sır tutma, cömertlik, sadakat, şükretmek ve doğruluk gibi erdemleri temsil eder. Farklılık olarak, bazı kaynaklarda sekiz köşeli yıldızın Karahanlılar döneminde de kullanıldığı, Selçuklularda ise bu kullanımın devam ettiği belirtilir.

Uluabat Gölü'nün hikayesi, bir efsaneye dayanmaktadır. Odryses Çayı'nın Uluabat Gölü'ne döküldüğü dönemlerde, göl çevresinde Melde Krallığı varmış. Bu efsane, Uluabat Gölü'nün tarihi ve kültürel zenginliğini yansıtan bir anlatı olarak bilinmektedir.

Niğde Kalesi'nin hikayesi şu şekilde özetlenebilir: Niğde Kalesi'nin ilk imar ediliş tarihi kesin olmamakla birlikte, temel taşlarındaki izlerin M.Ö. 8. yüzyıldan kalma olduğu düşünülmektedir. Kale, bugünkü şeklini Selçuklu Hükümdarı II. Kılıçaslan, II. Ruknettin Süleyman Şah ve I. Alaeddin Keykubat döneminde almıştır. 1740 yılında Sadrazam İshak Paşa tarafından onarılmıştır. Cumhuriyet döneminde bir müddet hapishane olarak kullanılmıştır. Kale ve bulunduğu tepe, sit alanı kategorisindedir. Ayrıca, kalenin eski burçlarından birinin üzerine yapılmış bulunan saat kulesi ile ilgili bir efsane bulunmaktadır. Niğde Kalesi, 2021 yılı itibarıyla restorasyon projesindedir.

Yivli Minare'nin içinde şu yapılar bulunmaktadır: Yivli Camii. Gıyaseddin Keyhüsrev Medresesi. Selçuklu Medresesi. Mevlevihane. Zincirkıran Türbesi. Nigâr Hatûn Türbesi. Ayrıca, Yivli Minare'nin içi, orijinal Selçuklu dönemi çini süslemeleri ile de dikkat çekmektedir. Yivli Minare, günümüzde müze olarak kullanılmakta ve elbise, mutfak aletleri, işlemeler, duvar halıları, dokuma tezgâhları, çoraplar, torbalar, kilimler ve süs ürünleri gibi eserlerden oluşan bir koleksiyona ev sahipliği yapmaktadır.

Dünyanın en eski haritası olarak kabul edilen Babil Dünya Haritası, British Museum'da sergilenmektedir. Katalan Dünya Atlası ise M.S. 1375 yılına aittir ve Mayorka Kartografya Okulu tarafından hazırlanmıştır. Pîrî Reis Haritası ise 1513 yılında Osmanlı Kaptan-ı Derya'sı ve haritacısı Pîrî Reis tarafından çizilmiştir.

Ankara Savaşı, Osmanlı padişahı Yıldırım Bayezid ile Moğol hükümdarı Timur arasında, Anadolu'da hâkimiyet kurmak için ortaya çıkan anlaşmazlıklar nedeniyle çıkmıştır. Savaşın bazı nedenleri: Timur'un, Anadolu'yu kendi topraklarına katmak istemesi; Memlük Sultanı Berkuk'un ölümünden sonra, Timur'un Mısır ve Anadolu'daki devletleri ortadan kaldırmak için uygun bir zemin bulması; Karakoyunlu Devleti hükümdarı Kara Yusuf ve Celayir hükümdarı Ahmet Han'ın, Timur'dan kaçarak Osmanlı'ya sığınması; Timur'un, bu hükümdarların iadesini istemesi ve Yıldırım Bayezid'in bu talebi kabul etmemesi; Karşılıklı hakaret dolu mektuplaşmalar.

Anadolu'da ilk Türk beylikleri ve Anadolu Selçuklu Devleti arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Kuruluş ve Yapı: - İlk Türk Beylikleri: 1071 Malazgirt Zaferi'nden sonra, Büyük Selçuklu Sultanlığı'na bağlı olarak kurulmuş ve içişlerinde özerk, dışişlerinde ise Büyük Selçuklulara bağlı olarak yaşamışlardır. - Anadolu Selçuklu Devleti: 1075 yılında Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından kurulmuş ve başkenti Konya olmuştur. 2. Coğrafi Kapsam: - İlk Türk Beylikleri: Genellikle Anadolu'nun ortasında ve doğusunda, Sivas, Erzincan, Erzurum gibi bölgelerde kurulmuştur. - Anadolu Selçuklu Devleti: Konya merkezli olarak Anadolu'nun büyük bir kısmını kontrol etmiştir. 3. Siyasi ve Askeri Rol: - İlk Türk Beylikleri: Bizans, Gürcü ve Haçlılara karşı Anadolu'yu korumuşlardır. - Anadolu Selçuklu Devleti: Hem siyasi ve ekonomik istikrarı sağlamış, hem de Türkmen beylerini denetim altında tutmuştur. 4. Kültürel ve Mimari Katkılar: - İlk Türk Beylikleri: Cami, kervansaray ve han gibi yapılar inşa ederek Anadolu'nun Türkleşmesini ve İslamlaşmasını sağlamışlardır. - Anadolu Selçuklu Devleti: Medreseler ve darüşşifalar inşa ederek bölgenin kültürel ve bilimsel gelişimine katkıda bulunmuşlardır. Bu farklar, Anadolu'nun Türkleşme ve İslamlaşma sürecinde her iki yapının da farklı roller üstlendiğini göstermektedir.

Anadolu'da kurulan ilk Türk beyliklerinin bazı ortak özellikleri: Malazgirt Zaferi Sonrası Kuruluş: Bu beylikler, 1071 Malazgirt Zaferi'nden sonra Anadolu'nun fethedilmesiyle görevlendirilen Türk komutanlar tarafından kurulmuştur. Türkleşme ve İslamlaşma: Anadolu'nun Türkleşmesine ve İslamlaşmasına büyük katkı sağlamışlardır. Bizans ve Haçlılara Karşı Mücadele: Bizans ve Haçlılara karşı önemli mücadeleler vermişlerdir. Kültürel ve Mimari Katkı: Medreseler, camiler, kervansaraylar ve türbeler inşa ederek Anadolu'nun kültürel ve mimari zenginliğini artırmışlardır. İsim Benzerliği: Genellikle kurucularının adını almışlardır. Yarı Bağımsız Yapı: İlk dönemlerde yarı bağımsız bir yapı sergilemişlerdir. Kurulan bazı beylikler: Saltukoğulları (1072-1202), Erzurum; Mengücekoğulları (1072-1277), Erzincan; Danişmendliler (1080-1178), Tokat, Sivas, Malatya; Artuklular (1102-1409), Güneydoğu Anadolu.

Burdur, tarih boyunca farklı dönemlerde çeşitli siyasi yapıların egemenliği altında bulunmuştur. Selçuklu Devleti döneminde sınır kenti olarak varlığını sürdürmüştür. Hamitoğulları Beyliği'nin topraklarına katılmış, ardından I. Murat döneminde bu beylikten satın alınmıştır. Osmanlı Devleti döneminde, Yıldırım Beyazıt'ın 1391'deki seferi sonucunda Osmanlı denetimi altına girmiştir. 1872 yılında Burdur Sancağı kurulmuştur. 1920'de bağımsız mutasarrıflık olmuş, 1923 yılında ise il olarak yerini almıştır.