Ahlak

Evlilik ahlakı kitaplarının anlattığı bazı konular şunlardır: Evlilik eğitimi. Aile inşası. Değer ve sorumluluklar. Psikolojik ve biyolojik farklar. Ahlak anlayışı. Örnek olarak, Hüseyin Aykan'ın "Evlilik Ahlakı" ve Muhammed Emin Yıldırım'ın "Evlilik Ahlakı" kitapları verilebilir.

Etik, insanların kurduğu bireysel ve toplumsal ilişkilerin temelini oluşturan değerleri, normları, kuralları, doğru-yanlış ya da iyi-kötü gibi ahlaksal açıdan araştıran bir felsefe disiplinidir. Etik kelimesinin diğer anlamları: Töre bilimi. Ahlaki, ahlakla ilgili. Etik kavramı, çeşitli meslek kolları arasında tarafların uymak zorunda olduğu veya kaçındığı davranışları da ifade eder.

Vicdan ve kalp aynı şey değildir, ancak aralarında yakın bir ilişki vardır. Kalp, insan mahiyetinin merkezinde yer alan, karar verme veya vermeme vazifesini gören, akıl ve vicdan gibi kanallarla beslenen bir latifedir. Vicdan ise, insanın fıtratına doğuştan derç edilmiş, hakikatlerin hissedilmesine ve anlaşılmasına yarayan bir mizandır. Bazı dini ve felsefi görüşlere göre, vicdan kalbin bir parçası veya işlevi olarak da görülebilir.

Sinsiliğin kötü olmasının bazı nedenleri: Kişilik bozukluğu: Sinsilik, kişinin kendi kişiliğini saklaması ve başkalarını kandırması anlamına gelir. Gizli kötülük: Sinsi davranışlar, genellikle gizlice ve yavaş yavaş yayılan kötülükler olarak tanımlanır. Güvenin zedelenmesi: Sinsi insanlar, güven ortamını zedeler ve çevrelerindeki insanlara karşı samimiyetsiz davranırlar. Psikolojik etkiler: Sinsilik, karşı tarafta korku, kaygı ve hüzün gibi olumsuz duygular yaratabilir. Ahlaki ve toplumsal etkiler: Sinsi davranışlar, toplumlarda moral bozukluğuna yol açabilir ve tamiri zor zararlar verebilir.

Dürüst insanların davranışları şu şekilde örneklendirilebilir: Doğruyu söylerler. Güvenilirdirler. Adil davranırlar. Empati kurarlar. İçten ve samimidirler. Örneğin, bir kavgada taraf tutmadan olayı olduğu gibi aktaran biri veya zor durumda olsa bile başkalarının çıkarlarını kendi çıkarlarının önünde tutan biri, dürüst insan örnekleri olarak verilebilir.

Dürüst olmanın kısa özeti şu şekilde olabilir: Güvenilirlik ve ilişkiler. İçsel uyum ve değerler. Sorumluluk. Toplumsal güven ve işbirliği. Dolandırıcılığın önlenmesi.

Bir insanın "mihenk taşı" olması, onun değerini, ahlakını anlamaya yarayan bir ölçüt olması anlamına gelir. Ayrıca, "mihenk taşı" deyimi, birinin güvenilirliğini ve doğruluğunu vurgulamak için de kullanılır. Mihenk taşı, aynı zamanda adalet ve doğruluğun sembolü olarak da kabul edilir. Bunların dışında, "mihenk taşı" tabiri, sanatta, ekonomide, bilimde, tarihte devrimler yapmış veya büyük değişikliklere ön ayak olmuş insanlar için de kullanılır.

Riya, sözlükte "göstermek, gösteriş yapmak" anlamına gelir. Riya, aynı zamanda ikiyüzlülük, olduğundan başka türlü görünme ve kendine, aslına ya da çevresine ihanet etme anlamlarında da kullanılır.

Yanlış yapmanın kötü olmasının bazı nedenleri: Bilerek ve isteyerek birine zarar vermek, ahlaki ve insani değerlere aykırıdır. Yanlışta ısrar etmek, "haksızlığın tadını çıkarmak" anlamına gelebilir ve bu, kişiyi yalnızlığa ve mutsuzluğa sürükleyebilir. Yanlış olduğunu bile bile yanlış yapmak, aşırı sinirlenmeye yol açabilir. Ancak, yanlış yapmak her zaman kötü değildir; bazen yanlışlar, doğruları göstermeye yardımcı olabilir.

Etik ve ahlak arasındaki temel farklar şunlardır: Kaynak: Etik, felsefenin bir alt dalıdır ve evrensel felsefi prensipleri inceler. Kapsam: Etik, soyut ve teorik olup, iyi veya kötü ile ilgilenir. Değişkenlik: Ahlak, toplumdan topluma ve bireyden bireye değişebilir. Amaç: Etik, insanların nasıl yaşaması gerektiğini değil, nasıl davranması gerektiğini açıklar. Uygulama: Etik, bireylerin hayatındaki ilkeleri seçme özgürlüğünü ifade ederken, ahlak grup tarafından belirlenen kurallara uyumu gerektirir. Yaptırım: Ahlak kurallarına uymamanın yaptırımları manevi olup, toplum tarafından ayıplanma veya dışlanma şeklinde gerçekleşir.

Hayâ duygusunu geliştirmek için şu adımlar atılabilir: İman ve salih amel: Allah’a olan iman arttıkça, ona karşı hayâ duygusu da güçlenir. Fıtrî duyguları koruma: İnsan, günah işlemekten kaçınarak ve kendini düzeltme yoluna girerek fıtrî hayâ duygusunu koruyabilir. Eğitim ve örnek alma: Hayâ, temel eğitimde asli bir değer olarak tanıtılmalı ve çocuklara hayatın her anında bu duygunun güzelliği aşılanmalıdır. Kendini izleme: Kişi, kendisini izleyen bir mobese kamerası olduğunu bilerek hal ve hareketlerine dikkat etmelidir. Harama karşı koruma: Gözünü, elini, dilini, aklını, bedenini ve ruhunu harama kapatmalıdır. Hayâ, kişinin içinde yaşadığı toplumun dinine, örf ve âdetlerine, yaşam tarzına göre şekillenir.

"İğneyi kendine, çuvaldızı başkasına batır" atasözü, birinden zor bir şey istemeden önce daha az zor olan bir şeyi kendisinin yapabilmesi gerektiğini ve birisine öğüt verilemeden önce insanın kendine ve yaptıklarına bakması gerektiğini ifade eder. Ayrıca, kendisi küçük bir kötülüğe katlanamayan kişinin, başkasına büyük kötülükler yapmaktan kaçınması gerektiği şeklinde de yorumlanabilir.

"İyilik yapar gibi görünmeyin, iyilik yapın, görünmeyin" sözü, Şemsi Şamlı'ya aittir.

Toplumsal hayatı olumsuz yönde etkileyen ahlaki yozlaşma, bir sistemin veya toplumun özünden sapması ve değerlerin bozulması durumunu ifade eder. Ahlaki yozlaşmanın bazı nedenleri: kötü yönetim; yolsuzluk; hukukun üstünlüğünün zayıflığı; değerlerin yitirilmesi; bireysel çıkarların ön planda tutulması; adaletsizlik. Ahlaki yozlaşmanın bazı belirtileri: rüşvet; nepotizm; adam kayırma; yasalara uymama; etik ihlaller; adaletsizlik. Ahlaki yozlaşmanın bazı sonuçları: adaletin ve hukukun zayıflaması; eşitsizliğin artması; fırsat eşitliğinin azalması; kaynakların yanlış kullanılması; insanların refahının azalması. Ahlaki yozlaşma, toplumsal bağları zayıflatır ve bireyler arası çatışmaların önünü açar.

Bir insanın yozlaşmasının bazı nedenleri: Kötü yönetim ve yolsuzluk. Hukukun üstünlüğünün zayıflığı. Değerlerin yitirilmesi ve ahlaki çöküş. Bireysel çıkarların ön planda tutulması. Adaletsizlik. Eğitim sistemindeki eksiklikler. Sosyal adaletsizlik ve yoksulluk. Yanlış örneklerin etkisi. Yozlaşma, bireyin veya toplumun öz değerlerini unutup başka ülkelere ait değerleri benimsemesi şeklinde de ortaya çıkabilir.

Onurlu insan, "insanın kendine karşı duyduğu saygı, şeref, öz saygı, haysiyet, izzetinefis" ve "başkalarının gösterdiği saygının dayandığı kişisel değer, şeref, itibar" özelliklerine sahip olan kişi olarak tanımlanır. Onurlu bir insanın bazı özellikleri: Erdemli ve örnek davranışlar sergileyen. Kendine saygı duyan ve özüne değer veren. Takva sahibi olan, günahtan ve dünya tutkusundan uzak duran. Evrensel hukuk, aile içi hukuk ve insan haklarına saygılı olan. Doğadaki tüm canlıların yaşama haklarına saygılı olan. Çevre bilincine sahip olan. Üretici ve yaratıcı olan. Güzel ahlaklı olan. Prensiplerini ve kişiliğini koruyan. Onurlu bir hayat sürmek, insanın değerinin korunması ve insanca yaşamak anlamına gelir.

Gençlerle Başbaşa kitabı, gençlere başarılı olma yolunda yapmaları ve yapmamaları gerekenleri anlatır. Kitabın temel konuları: Muvaffak olmanın yolları. Verimli çalışma. Karakter gelişimi. Aile ve toplumun rolü. Kitap, yazarın kendi yaşam deneyimlerinden yola çıkarak kaleme aldığı öğütlerden oluşur.

"Edeplü kız" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, bir kadının hoşlandığını gösteren bazı davranışlar şunlardır: Göz teması ve bakışlar: Sık sık ve uzun uzun göz teması kurabilir. Gülümseme ve yüz ifadeleri: Doğal ve gözlerle birlikte gerçekleşen gülümsemeler, samimiyeti ifade eder. Kişisel alana girme: Flörtöz bir jest olarak kabul edilebilecek fiziksel temaslar kurabilir. İletişim sıklığı: Sık sık iletişim kurar ve sizinle birlikte yapmak istediği şeyler hakkında konuşur. Her bireyin farklı olduğunu ve bu davranışların genel bir değerlendirme olduğunu unutmamak önemlidir.

Doğruluk, birey ve toplum için huzurun ve güvenin kaynağıdır. Doğruluğun önemi: Bireysel düzeyde: Vicdanen rahat olmayı sağlar, iç tutarlılığı artırır ve sağlıklı ilişkiler kurulmasına yardımcı olur. Toplumsal düzeyde: Güven ortamını pekiştirir, birlik ve beraberliği güçlendirir, sağlıklı bir toplum yapısının temel taşını oluşturur. Ayrıca, doğruluk İslam ahlak anlayışında imandan sonra gelen en önemli erdemlerden biridir.

Kibir, kötü bir davranış olarak kabul edilir çünkü: Gönülleri kör eden manevi bir hastalıktır. Küfür ve inkârın önemli bir sebebidir. İnsani değerleri yok eder. Peygamber ahlakına aykırıdır. Ayrıca, kibir, gereksiz riskler almaya, gerçeklikle temasın kaybolmasına ve etik dışı davranışların artmasına yol açabilir.