Kat mülkiyetinde esaslı tadilat, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'nin 4/y bendine göre, yapılarda taşıyıcı unsuru etkileyen, inşaat alanını, emsale konu alanını, taban alanını, bağımsız bölüm sayısını, ortak alanların alanını, bağımsız bölümlerin alanını, kullanım amacını ve ruhsat eki projeleri değiştiren işlemleri ifade eder. Esaslı tadilat için ruhsat alınması zorunludur. Örnekler arasında, bağımsız bölüm sayısını veya bağımsız bölüm alanını artıran tadilatlar, taşıyıcı duvarların kaldırılması, iki bağımsız bölüm arasında kapı veya pencere açılması, bodrum kat yüksekliğinin ve plan boyutunun ruhsat ve eki projeye aykırı şekilde değiştirilmesi yer alır.