YeryüzüŞekilleri

Şanlıurfa'nın yeryüzü şekilleri şunlardır: 1. Düz Araziler: Şanlıurfa'nın büyük kısmı verimli tarım arazilerine sahip düzlüklerden oluşur. 2. Dağlık Alanlar: Şehrin çevresinde Toros Dağları'nın uzantıları yer alır. 3. Vadiler: Fırat Nehri'nin kolları ve diğer su kaynakları etrafında oluşmuş vadiler bulunur. 4. Göletler ve Sulak Alanlar: Şanlıurfa, çeşitli göletlere ve sulak alanlara sahiptir. Ayrıca, Şanlıurfa'nın önemli dağları arasında Karacadağ (1938 metre) ve Tektek Dağları (749 metre) yer alır.

Ankara'nın en yüksek yeryüzü şekli, Yıldırım Dağı'dır ve yüksekliği 2034 metredir.

Dünya'nın gerçek şekli ve yeryüzü şekilleri, fiziki haritalarda gösterilir.

Dağ, ova ve platoları bulmak için aşağıdaki kaynakları kullanabilirsiniz: 1. Coğrafya Haritaları: Fiziki haritalarda dağlar genellikle kahverengi, ovalar koyu yeşil veya açık yeşil, platolar ise sarı veya turuncu renklerle gösterilir. 2. Coğrafya Ders Kitapları ve Kaynakları: Okullarda kullanılan coğrafya ders kitapları ve çeşitli coğrafi bilgi kaynakları, Türkiye'deki dağ, ova ve platoların konumları hakkında detaylı bilgiler içerir. 3. İnternet Siteleri: cografyabilimi.net ve merakediyorsan.com gibi coğrafya üzerine bilgi veren siteler, Türkiye'nin yeryüzü şekilleri hakkında kapsamlı bilgiler sunar.

Türkiye fiziki haritasında Bursa'nın görünmeyen bazı yeryüzü şekilleri şunlardır: 1. Tektonik Çukurlar: İznik Gölü ve Uluabat Gölü'nün bulunduğu çukurlar tektonik hareketler sonucu oluşmuştur. 2. Fay Hatları: Bursa ve çevresi aktif fay hatlarının bulunduğu bir bölgedir, ancak fay hatları yüzeyde belirgin değildir. 3. Yeraltı Suları ve Mağaralar: Karstik yapılar ve yeraltı suları yaygındır, ancak bunlar haritada yüzeyde görünmezler. 4. Mikroklima Bölgeleri: Farklı yükseltiler ve coğrafi özellikler nedeniyle çeşitli mikroklima bölgeleri bulunur, ancak detayları haritada gösterilmez. 5. Eski Volkanik Yapılar: Sönmüş volkanik koniler ve lav akıntıları bulunmaktadır, ancak zamanla aşınmış ve toprakla örtülmüşlerdir.

Antalya'nın yeryüzü şekilleri şunlardır: 1. Dağlar: Toros Dağları, bölgenin en belirgin coğrafi özelliğidir. 2. Vadiler: Köprülü Kanyon Vadisi gibi rafting ve doğa yürüyüşleri için popüler vadiler bulunur. 3. Plajlar: Antalya'nın sahil şeridi, Lara Plajı, Konyaaltı Plajı ve Side Plajı gibi güzel ve temiz plajlarla ünlüdür. 4. Göller: Salda Gölü gibi küçük doğal göller ve Oymapınar Barajı gölü gibi yapay göller vardır. 5. Kanyonlar: Düden Kanyonu ve Saklıkent Kanyonu gibi doğal güzellikleri olan kanyonlar bulunur. 6. Mağaralar: Düdensuyu Mağarası ve Karain Mağarası gibi tarihi ve doğal öneme sahip mağaralar vardır. 7. Yüksek Platolar: Toros Dağları'nın eteklerinde yer alan ve tarımsal faaliyetler için elverişli alanlar sunan platolar bulunur.

Eş yükselti eğrisi (münhani), deniz seviyesinin altında veya üstünde eş yüksekliğe sahip noktaları birleştiren eğrilere verilen genel addır. Bu eğriler, yeryüzü şekillerini yansıtır ve sıklaştıkları yerler dik eğimleri, seyrek olduğu yerler ise az eğimleri veya düzlükleri gösterir.

Karadeniz Bölgesinin özellikleri ve bu özelliklerin dilsiz harita üzerinde gösterimi şu şekildedir: 1. Coğrafi Konum ve Yeryüzü Şekilleri: Bölge, Türkiye'nin kuzeyinde, doğuda Gürcistan sınırından batıda Sakarya Ovası'na kadar uzanır. 2. Dağlar: Dağlar kıyıya paralel uzanır ve üç kuşak halinde yer alır: Küre, Bolu-Ilgaz, Köroğlu dağları (batıda); Canik Dağları (ortada); Giresun-Rize Dağları, Mescit, Kop ve Çimen dağları (doğuda). 3. Akarsular ve Göller: Bölgenin önemli akarsuları Çoruh, Yeşilırmak, Kızılırmak, Bartın ve Yenice çaylarıdır. 4. İklim ve Bitki Örtüsü: Karadeniz iklimi etkilidir; her mevsim yağışlıdır, yazları serin, kışları ılımandır. 5. Ekonomik Faaliyetler: Bölgede çay, fındık, sebze, meyve ve mısır tarımı yapılır.

Dış ve iç kuvvetler tablosu, yeryüzü şekillerinin oluşumunda etkili olan kuvvetlerin sınıflandırılmasını içerir. İşte bu kuvvetlerin temel türleri ve özellikleri: İç Kuvvetler: 1. Orojenez (Dağ Oluşumu): Levha hareketleri sonucu kara parçalarının sıkışarak kıvrılması veya kırılması ile dağların oluşması. 2. Epirojenez (Kıta Oluşumu): Yer kabuğunun geniş yer kabuğu parçalarının alçalması ya da yükselmesiyle meydana gelmesi. 3. Volkanizma: Magmanın yeryüzüne çıkması veya yer kabuğuna yakın yerlere ulaşması sonucu oluşan volkanik faaliyetler. 4. Depremler: Yerkabuğundaki kırılmalar sonucu ani sarsıntılar. Dış Kuvvetler: 1. Akarsular: Aşındırma ve biriktirme yaparak vadiler, deltalar ve şelaleler oluşturur. 2. Rüzgarlar: Özellikle kurak ve yarı kurak bölgelerde etkili olup, ince malzemeleri taşıyıp aşındırarak şekillendirme yapar. 3. Buzullar: Soğuk bölgelerde veya yüksek dağlarda hareket ederken alttaki zemini kazır. 4. Dalgalar ve Akıntılar: Kıyı erozyonu, falezler ve kıyı birikim şekilleri oluşturur.

Göreceli konum, bir yerin matematiksel konum dışında kalan tüm özelliklerini ifade eder. Bu özellikler arasında: - Yeryüzü şekilleri; - Ulaşım ve ticaret yollarına göre konum; - Çevresindeki ülkelere göre konum; - Yer altı ve yer üstü kaynaklarına göre konum; - Tarihi ve kültürel değerler gibi faktörler yer alır.

Tekirdağ'ın arazisi genel olarak düzlüklere sahiptir. Başlıca yeryüzü şekilleri: - Platolar: İl topraklarının %75,2'sini oluşturur. - Ovalar: %15,5'lik bir alanı kaplar. - Dağlar: Kuzeyinde Istıranca, güney kesimlerinde ise Tekir Dağı, Koru Dağı ve Ganos Dağları bulunur. Marmara Denizi boyunca kıyı ovaları ve kıyı arazileri de mevcuttur.

Bir tarafı kara ile bağlı, diğer tarafı sularla çevrili yeryüzü şekline "yarımada" denir.

Derinlik ve yüzey volkanizmasının farkları şunlardır: Derinlik Volkanizması: - Magmanın yüzeye ulaşamadan yerin derinliklerindeki çatlak ve boşluklara sokularak soğuması sonucu oluşur. - Bu süreçte oluşan şekiller arasında batolit, dayk, lakolit ve sill bulunur. Yüzey Volkanizması: - Magmanın kırıklar yardımıyla yüzeye ulaşarak burada soğuması sonucu oluşur. - Yüzey volkanizması sonucu oluşan şekiller arasında volkan konileri, krater, kaldera, maar, tüf ve volkan bombası yer alır.

Kaş, dağlık ve ormanlık alanlarda, Toros Dağları'nın eteklerinde yer almaktadır.

Iğdır'ın yeryüzü şekilleri şunlardır: 1. Ova: Iğdır Ovası, yeryüzündeki çöküntü hendeklerin dış güçlerin taşıdığı tortullarla dolması sonucu oluşmuştur. 2. Plato: Bölgede yer alan Erzurum-Kars platosu, volkanik bir platodur. 3. Dağlar: Iğdır'da dağlar, genellikle doğu-batı doğrultusunda sıradağlar şeklinde uzanır ve bunların arasında çöküntü ovaları yer alır.

Kaş'ın yeryüzü şekli dağlık, ova ve engebeli alanlardan oluşmaktadır.

Erciyes Dağı, Sultansazlığı ovalarının üzerinde yer almaktadır.

Yaşadığınız yerde bulunan başlıca yeryüzü şekilleri şunlardır: 1. Dağlar: Çevresine göre yüksekte kalan yer şekilleridir. 2. Ovalar: Çevresine göre alçakta kalmış düzlüklerdir. 3. Platolar: Akarsular tarafından derince yarılmış ve yüksekte kalmış geniş düzlüklerdir. 4. Vadiler: Akarsuların yatağını aşındırarak oluşturduğu V biçimindeki yeryüzü şekilleridir. 5. Akarsular: Belirli bir yatak boyunca sürekli veya zaman zaman akan sulardır. 6. Göller: Karalar içindeki çukurluklarda biriken durgun su kütleleridir.

Türkiye haritasında altı ana yeryüzü şekli bulunmaktadır: dağlar, vadiler, denizler, ovalar, platolar ve göller.

Jeolojik ve jeomorfolojik terimleri, yeryüzünün oluşumu ve şekillenmesiyle ilgilenen bilim dallarını ifade eder, ancak farklı odak noktalarına sahiptirler. - Jeolojik, yer kabuğunun yapısını, bileşimini ve gelişimini inceler. - Jeomorfolojik, yeryüzünün şekillerini ve bu şekillerin oluşum süreçlerini inceler.