Uzlaşma

Uzlaşma, farklı hukuk dallarında çeşitli maddelerde düzenlenmiştir: Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK). 1136 sayılı Avukatlık Kanunu. Vergi Usul Kanunu (VUK). 4458 sayılı Gümrük Kanunu.

TCK 243. madde kapsamında, yani "Bilişim Sistemine Girme Suçu" için uzlaşma mümkündür. TCK 244. madde kapsamında ise uzlaşma mümkün değildir.

Hayır, TCK 136 kapsamında kişisel verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçu uzlaşma kapsamında değildir. Bu suç, takibi şikâyete bağlı olmayan ve resen soruşturulan suçlardandır.

Hırsızlık suçu uzlaşma dilekçesi yazarken aşağıdaki unsurlar dikkate alınmalıdır: Başlık ve Mahkeme Bilgisi: "İlgili Mahkeme ve Dosya Numarası" başlığı altında, dilekçenin sunulacağı mahkeme ve dosya numarası belirtilmelidir. Sanık ve Müdafii Bilgileri: Sanığın adı, soyadı, T.C. kimlik numarası ve adresi ile müdafiinin (avukat) bilgileri yazılmalıdır. Konu: "Konu" kısmında, dilekçenin içeriği özetlenmelidir. Açıklamalar: Hırsızlık iddiasıyla ilgili olaylar ve sanığın durumu detaylı bir şekilde açıklanmalıdır. Hukuki Deliller: İddiaların dayanağı olan günlük çalışmaya ilişkin sigorta kayıtları, tanık ifadeleri ve diğer deliller listelenmelidir. Hukuki Sebepler: Türk Ceza Kanunu ve ilgili diğer mevzuat maddeleri belirtilmelidir. Netice-i Talep: Sanığın beraati veya yasal indirim nedenlerinin uygulanması talep edilmelidir. Örnek bir dilekçe için aşağıdaki kaynaklar incelenebilir: av-saimincekas.com; mihci.av.tr; asikhukukburosu.com.tr. Hukuki destek alınması, dilekçenin doğru ve etkili hazırlanması açısından önemlidir.

Hayır, trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu uzlaşmaya tabi değildir. Türk Ceza Kanunu'nun 279. maddesinde yer alan trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete tabi olmaması nedeniyle uzlaşma kapsamında değildir.

"Sağcı solcu önemli değil" ifadesi, siyasi görüşlerin ötesinde, daha evrensel ve insani değerlere vurgu yapmayı ifade edebilir. Bu ifade, insanların devlet veya bireysel çıkarlar yerine, insan haklarına ve özgürlüğüne öncelik vermesi gerektiğini ima edebilir. Sağ ve sol kavramları, Fransız Devrimi sırasında, parlamentoda farklı grupların oturma düzeninden türemiştir. Sağcılar genellikle hiyerarşi, gelenek ve sosyal eşitsizliği savunurken; solcular sınıf eşitliği, özgürlük ve sosyal adaleti savunur. Önemli olmayan kısmı ise, kişinin siyasi kimliğinin değil, insani değerlerin ve evrensel ilkelerin daha önemli olduğunu belirtir. Ancak, bu ifadenin tam olarak ne anlama geldiği, kullanıldığı bağlama ve kişinin niyetine bağlı olarak değişebilir.

CMK m. 254'e göre uzlaşma teklifi aşağıdaki hallerde reddedilir: Teklifin üç gün içinde kabul edilmemesi. Teklifin hukuken geçersiz olması. Ayrıca, resmi mercilere beyan edilmiş olup da soruşturma dosyasında yer alan adreste bulunmama veya yurt dışında olma ya da başka bir nedenle mağdura, suçtan zarar görene, şüpheliye veya bunların kanuni temsilcisine ulaşılamaması halinde de uzlaştırma yoluna gidilmeksizin soruşturma sonuçlandırılır.

Tarhiyat öncesi uzlaşma talebi, vergi incelemesinin başlangıcından, inceleme ile ilgili son tutanağın düzenlenmesine kadar geçen süre içinde her zaman yapılabilir. İnceleme elemanlarının mükellefi uzlaşmaya davet etmesi durumunda ise, davet yazısının tebliğ tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde uzlaşma talebinde bulunulmalıdır. İncelemenin sonuçlandığı tarihte, tarh zamanaşımının sona ermesine üç aydan az bir zaman kalması halinde, mükellefe uzlaşma talebinde bulunup bulunmadığı sorulmaz ve talepte bulunmaya davet edilmez.

Özel usulsüzlük cezası alan bir kişinin yapması gerekenler: Cezayı ödemek: Ceza, tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde ödenirse %25 indirim uygulanır. Uzlaşma talep etmek: Ceza miktarını düşürmek için vergi dairesine uzlaşma talebinde bulunulabilir. Dava açmak: Ceza tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde vergi mahkemesinde iptal davası açılabilir. Özel usulsüzlük cezalarına ilişkin hukuki destek almak için bir avukata başvurulması önerilir.

Evet, taksirle yaralama suçu (TCK md. 89/4), taraflar arasında uzlaşma prosedürü uygulanmasını gerektiren suçlardandır. Ancak, birden fazla mağdurun bulunduğu durumlarda, mağdurlardan biri uzlaşmayı kabul etmezse, failin eylemi TCK'nın 89/4. maddesi kapsamında değerlendirilmez; 89/1, 2-3. maddeler bağlamında ele alınır. Uzlaşma süreci, soruşturma dosyasının uzlaştırma bürosuna gönderilmesiyle başlar ve tarafların anlaşmaya varması için bir uzlaştırmacı atanır.

Uzlaşma ücreti, karşı taraftan alınmaz; devlet hazinesi tarafından karşılanır. Uzlaştırmacıya ödenecek ücret, Adalet Bakanlığı tarafından her yıl hazırlanan tarifeye göre belirlenir.

Vergi dairesinin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde dava açmayan mükellef, vergi ziyaı cezasına karşı uzlaşma yoluna başvurabilir. Mükellef, ceza ihbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde uzlaşma komisyonuna başvurarak vergi ziyaı cezası için uzlaşma talep edebilir. Eğer uzlaşma sağlanamazsa veya mükellef uzlaşmaya başvurmazsa, 30 gün içinde vergi mahkemesinde iptal davası açabilir. Ayrıca, vergi zıyaı cezasına karşı idari itiraz yoluyla da dava açma süresi durdurulabilir.

Ceza Muhakemesi Kanunu'na (CMK) göre uzlaşma şartları şunlardır: 1. Suçun Uzlaşma Yapılabilecek Suçlardan Olması. 2. Suçun İşlendiğine Dair Yeterli Şüphe Bulunması. 3. Fiilin Soruşturulabilir Olması. 4. Tarafların Uzlaşma Teklifini Kabul Etmesi. Uzlaşma Kapsamı Dışında Kalan Suçlar: Cinsel suçlar; Israrlı takip suçları; Zimmet, rüşvet, iftira, yalan tanıklık gibi suçlar.

Hırsızlık suçunda uzlaşma süreci şu adımlardan oluşur: 1. Savcılığa Başvuru ve Uzlaştırmacı Ataması: Uzlaşma talebinde bulunmak, mağdurun veya suçlunun başvurusu ile başlar. 2. Uzlaştırma Görüşmeleri: Uzlaştırmacı, mağdur ve sanık arasındaki iletişimi sağlar. 3. Uzlaşmanın Sağlanması ve Protokol İmzalanması: Taraflar anlaşmaya vardığında, suçlu, mağdurun zararını nasıl tazmin edeceğini belirten bir uzlaşma protokolü hazırlanır. 4. Mahkemeye Bildirim ve Karar: Uzlaşma sağlandığında, uzlaştırmacı tarafından mahkemeye bildirilir. Hırsızlık suçunda uzlaşma, suçun niteliğine göre değişir: Basit hırsızlıkta uzlaşma mümkündür. Nitelikli hırsızlıkta uzlaşma uygulanmaz.

En etkili uzlaşma yöntemi, uyuşmazlığın türüne ve tarafların ihtiyaçlarına bağlı olarak değişebilir. Türk hukuk sisteminde en yaygın kullanılan alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri arasında arabuluculuk ve uzlaştırma yer alır. Arabuluculuk: Tarafların bir araya gelerek uyuşmazlıklarına ilişkin bir çözüm süreci geliştirmelerini sağlar. Uzlaştırma: Fail ve mağdurun suçtan doğan zararın giderilmesi konusunda anlaşmalarına bağlı olarak, devletin de ceza soruşturması veya kovuşturmasından vazgeçmesini içerir. Ayrıca, tahkim de uyuşmazlıkların devlet yargısı dışında, özel bir organ aracılığı ile çözümlenmesi açısından etkili bir alternatif olarak kabul edilir.

İletişimde uzlaşmanın önemi şu şekilde açıklanabilir: Sağlıklı ilişkiler: Uzlaşmaya dayalı iletişim, ilişkilerin sağlıklı ve uzun süreli olarak sürdürülmesi için en önemli araçların başında gelir. Çatışma çözümü: Uzlaşma, fikir, görüş, çıkar gibi farklılıklardan kaynaklanan huzursuzluk ve anlaşmazlık durumlarını yapıcı bir şekilde ele almayı sağlar. Toplumsal uyum: Toplumsal duyarlık ve sosyal bilinç, uzlaşı ile gelişir, bu da toplumsal ve ekonomik ilişkilerde güven faktörünün yerleştirilmesine katkı sağlar. Adalet ve barış: Uzlaşma, failin cezalandırılmasından önce mağdurun mağduriyetinin giderilmesini ve toplumsal huzurun sağlanmasını hedefler. İşbirliği: Uzlaşma, küresel ve yerel düzeyde işbirliği ile çevresel, sosyal ve ekolojik sorunların çözümünde stratejik bir rol oynar.

Uzlaşmada mahkeme kararı kesin değildir. Uzlaşma sağlanırsa, dava düşer ve sanık hakkında mahkumiyet kararı verilmez.

Kasten yaralama suçunda uzlaşma, suçun niteliğine ve tarafların durumuna bağlı olarak değişir: Basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek kasten yaralama suçları (TCK 86/2) uzlaşma kapsamındadır. Nitelikli kasten yaralama suçları (TCK 86/3) ise uzlaşma kapsamında değildir. Uzlaşma süreci, savcılık veya mahkeme tarafından dosyanın uzlaştırma bürosuna gönderilmesiyle başlar.

6763 sayılı Kanun ile Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) değiştirilmiş ve uzlaşma kapsamına giren suçların kapsamı genişletilmiştir. 6763 sayılı Kanun ile uzlaşma kapsamına alınan bazı suçlar: Kasten yaralama suçu (TCK m. 86, fıkra hariç). Taksirle yaralama suçu (TCK m. 89). Konut ve işyeri dokunulmazlığını ihlal suçu (TCK m. 116). İş ve çalışma hürriyetinin ihlali suçu (TCK m. 117/1). Tehdit suçu (TCK m. 106/1). Hırsızlık suçu (TCK m. 141). Mala zarar verme suçu (TCK m. 151). Dolandırıcılık suçu (TCK m. 157). Ayrıca, suça sürüklenen 18 yaşından küçük çocuklar bakımından, suçun kamu tüzel kişisi aleyhine işlenmemesi kaydıyla, üst sınırı 3 yılı geçmeyen hapis veya adli para cezası gerektiren suçlar da uzlaşma kapsamındadır (CMK md. 253/1-c). Şikayete bağlı olup olmamasına bakılmaksızın, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ve ısrarlı takip suçu uzlaşma kapsamı dışındadır.

Uzlaşmada indirim, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 376. maddesinde belirtilen şartlara göre hesaplanır. Vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında indirim: Bu cezaların yarısı (%50) indirilir. Uzlaşma durumunda indirim: Uzlaşılan vergi veya vergi farkının tamamı ile vergi cezalarının %75'i ödenir, bunun karşılığında üzerinde uzlaşılan cezanın %25'i indirilir. Mükellef veya vergi sorumlusu, ödeyeceğini bildirdiği vergi ve cezayı belirlenen sürelerde ödemez veya dava konusu yaparsa indirim hakkından yararlanamaz.