Suçlar

2025 yılı itibarıyla Türkiye'de genel af çıkarılmış değildir. Genel af kapsamına girmeyen suçlar genellikle toplumda infial yaratan ve kamu düzenini ciddi şekilde bozan suçlardır. Bu suçlar arasında: terör suçları; cinsel istismar; kadına ve çocuğa karşı şiddet suçları; mükerrer suçlar (aynı suçun birden fazla işlenmesi) yer alır. Ayrıca, sadece orman suçlarını kapsayan genel veya özel af da çıkarılamaz. 10. Yargı Paketi kapsamında, 2025 yılında bazı infaz düzenlemeleri yapılmıştır.

Denetimli serbestlik kapsamında olan bazı suçlar: Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal veya ticareti (TCK m.188); Kasten öldürme suçları (TCK m.81, 82, 83); Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama (TCK m.87/2-d); İşkence ve eziyet suçları (TCK m.94, 95, 96); Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar (TCK m.102, 103, 104, 105); Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar (TCK m.132, 133, 134, 135, 136, 137, 138); Devletin güvenliğine, anayasal düzene, milli savunmaya karşı suçlar; Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar. Ayrıca, adli kontrol tedbiri, kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırımlar, hapis cezasının ertelenmesi, belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma gibi durumlarda da denetimli serbestlik uygulanabilir. 30.03.2020 tarihine kadar işlenen suçlar için denetimli serbestlik süresi 3 yıldır.

Türk Ceza Kanunu (TCK), aşağıdaki suçlara bakar: Uluslararası suçlar. Hayata karşı suçlar. Vücut dokunulmazlığına karşı suçlar. Hürriyete karşı suçlar. Şerefe karşı suçlar. Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar. Malvarlığına karşı suçlar. Ekonomi, sanayi ve ticarete ilişkin suçlar. Bilişim alanında suçlar. Devletin güvenliğine karşı suçlar. Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar.

Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, genellikle şu suçlara verilir: Soykırım suçu. Kasten öldürmenin nitelikli halleri (örneğin, tasarlayarak öldürme). Neticesi sebebiyle ağırlaşmış işkence suçu (işkence sonucunda ölüm meydana gelmesi). Cinsel saldırı suçu (suç sonucu mağdurun bitkisel hayata girmesi veya ölümü halinde). Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma suçu. Siyasal veya askeri casusluk suçu. Gizli kalması gereken bilgileri açıklama suçu. Bu ceza, ayrıca suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlardan dolayı da verilebilir. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum edilen kişiler, şartlı tahliye hakkı olmaksızın ömür boyu hapiste kalırlar.

Adli sicilde görünen suçlar şunlardır: Hapis cezasına mahkûmiyet kararları. Koşullu salıverilme kararları. Hapis cezasının infazının tamamlandığı bilgisi. Hapis cezasının ertelenmesi halinde denetim süresi. Ceza mahkûmiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikâyetten vazgeçme veya etkin pişmanlık kararları. Ceza zamanaşımının dolduğunun tespitine ilişkin kararlar. Genel veya özel affa ilişkin kanunlar ve Cumhurbaşkanlığı kararları. Askerî Ceza Kanununa göre verilmiş mahkûmiyet kararlarındaki ferî cezalar. Akıl hastalığı nedeniyle hükmedilen güvenlik tedbirlerine ilişkin kararlar. Adli sicilde görünmeyen suçlar ise şunlardır: Disiplin suçlarına ilişkin mahkûmiyet hükümleri. Sırf askerî suçlara ilişkin mahkûmiyet hükümleri. Adli para cezaları (ancak ödenmek suretiyle infaz edildiği veya tazyik hapsi suretiyle kısmen ya da tamamen infaz edildiği takdirde kaydedilir). İdari para cezaları. Disiplin ve tazyik hapsi cezaları.

5651 sayılı kanun, "İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun"dur. Kanunun amaçları: İnternet aktörlerinin (içerik sağlayıcı, yer sağlayıcı, erişim sağlayıcı ve toplu kullanım sağlayıcı) yükümlülük ve sorumluluklarını belirlemek. İnternet ortamında işlenen belirli suçlarla içerik, yer ve erişim sağlayıcıları üzerinden mücadele etmek. Kanunun kapsadığı bazı konular: İnternet trafiğinin zaman ve tarih damgasıyla tutulması. Son kullanıcıların IP ve MAC adreslerinin kaydedilmesi. Çocuklarla ilgili cinsel içerik, terörizm, dolandırıcılık gibi web sayfalarının engellenmesi. Özel hayatın gizliliğini ihlal eden, uyuşturucu, cinsel istismar, kumar ve dolandırıcılık gibi yasa dışı faaliyetlerin önlenmesi.

Bilişim suçları, bilgisayar, internet ve dijital cihazlar kullanılarak işlenen suçları ifade eder. Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında düzenlenen bazı bilişim suçları: Bilişim sistemine girme suçu (TCK m.243). Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme suçu (TCK m.244). Banka veya kredi kartının kötüye kullanılması suçu (TCK m.245). Yasak cihaz veya program kullanma suçu (TCK m.245/a). Bilişim sistemleri kullanılarak işlenen diğer suçlar: hakaret; dolandırıcılık; tehdit; cinsel taciz; şantaj. Ayrıca, kişisel verilerin hukuka aykırı ele geçirilmesi ve yayılması da bilişim suçu olarak kabul edilir.

Metris Cezaevi'nde (Metris T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu) yatan bazı suçlu grupları: Terör suçluları. Organize suçlular. Ekonomik suçlular. Cinayet ve şiddet suçluları. Metris Cezaevi, ağır suçlar işlemiş, organize suç örgütlerine üye olmuş veya tekrar suç işleme riski yüksek olan kişilerin tutulduğu bir cezaevi olarak bilinir.

5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'a tabi olan bazı suçlar: Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezaları. İnsanlığa karşı suçlar (madde 77, 78). Kasten öldürme suçları (madde 81, 82). Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu (madde 188). Devletin güvenliğine karşı suçlar (madde 302, 303, 304, 307, 308). Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar (madde 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315). Ayrıca, toplam üç yıl veya daha az hapis cezasına mahkûm olanlar ile taksirli suçlardan toplam beş yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm olanlar da bu kanun hükümlerine tabidir.

Emniyet Genel Müdürlüğü'nde (EGM) bulunan bazı birimler: Merkez Teşkilatı: Teftiş Kurulu Başkanlığı; Özel Güvenlik Denetleme Başkanlığı; Hukuk Müşavirliği; Özel Harekat Başkanlığı; İstihbarat Başkanlığı; Trafik Başkanlığı; KOM Başkanlığı; Personel Başkanlığı; Cumhurbaşkanlığı Koruma Başkanlığı; Narkotik Suçlarla Mücadele Başkanlığı. Taşra Teşkilatı: İl Emniyet Müdürlükleri; İlçe Emniyet Amirlikleri. Ayrıca, EGM'de Asayiş, Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele, Güvenlik, Terörle Mücadele gibi şube müdürlükleri de bulunmaktadır.

Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 43. maddesi, kasten öldürme, kasten yaralama, işkence ve yağma suçlarında uygulanmaz. Bu suçların dışında, mağduru belli bir kişi olmayan suçlarda da zincirleme suç hükümleri uygulanabilir.

C tipi cezaevlerinde genellikle daha az tehlikeli suçlardan hüküm giymiş mahkumlar yatar. Diğer CİK türleri olan Y ve S tipi cezaevlerinde ise: Y tipi cezaevlerinde ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını çekenler ve kurum güvenliğini tehlikeye atacağı değerlendirilen mahkumlar kalır. S tipi cezaevlerinde ise terörizm, topluma karşı suçlar ve devlete karşı suçlar işleyen kişiler tutulur.

Askerde affedilmeyen suçlar arasında aşağıdakiler bulunmaktadır: Firar ve itaatsizlik: Firar suçu ve emre itaatsizlikte ısrar, ciddi disiplin ihlalleri olarak kabul edilir. Kendini askerliğe yaramayacak hale getirmek: Bilerek kendini yaralamak veya sağlık sorunları oluşturacak şekilde davranmak. Askerlikten kurtulmak için hile yapmak: Askerlikten kaçınmak amacıyla hileli işlemler yapmak. Amir veya üstlere tehdit ve hakaret: Amir veya üstlere karşı tehdit ve hakaret içeren eylemler. İsyan ve fesat: Askeri düzeni bozacak isyan ve fesat çıkarma. Gizli bilgileri ifşa etmek: Yetkisiz kişilere gizli bilgi vermek. Aşırı borç ve ahlaki zayıflık: Kişisel zorunluluklar hariç, aşırı borçlanıp bu borçları ödeyememek ve göreve veya sosyal yaşantıya zarar veren davranışlarda bulunmak. Bu suçlar, askeri disiplini ve düzeni korumak amacıyla ağır yaptırımlara tabidir. Askeri suçlarla ilgili detaylı bilgi ve danışmanlık için bir askeri ceza avukatına başvurulması önerilir.

İnfazda 3/4, cezanın dörtte üçünün cezaevinde geçirilmesi gerektiğini ifade eder. Bu infaz oranı, aşağıdaki suçlar için uygulanır: cinsel saldırı (TCK 102/2); çocukların cinsel istismarı (TCK 103); reşit olmayanla cinsel ilişki (TCK 104/2-3); uyuşturucu madde ticareti (TCK 188); terör suçları (3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu). Ayrıca, mükerrir (tekrar suç işleyen) hükümlüler için de bu oran geçerlidir.

İhbarWeb, 5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun kapsamında aşağıdaki suçlara karşı ihbarları kabul eder: intihara yönlendirme; çocukların cinsel istismarı; uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımının kolaylaştırılması; sağlık için tehlikeli madde temini; müstehcenlik; fuhuş; kumar oynanması için yer ve imkân sağlama; Atatürk aleyhine işlenen suçlar. Ayrıca, özel hayatın gizliliğinin ihlali durumunda da İhbarWeb üzerinden ihbar yapılabilir.

Denetimli serbestlikten yararlanamayacak kişiler şunlardır: Adli para cezası alanlar. Mükerrirlere özgü infaz rejimi uygulanan hükümlüler. Belirli suçları işleyen hükümlüler. Suçun işlenme tarihi. Denetimli serbestlik koşulları ve yararlanamayacak suçlar, yasal düzenlemelere göre değişiklik gösterebilir. Güncel bilgiler için bir avukata danışılması önerilir.

Silivri Cezaevi'nde (güncel adıyla Marmara Cezaevi) görülen davalardan bazıları şunlardır: Ergenekon Davası. Balyoz Davası. İstanbul KCK Davası. Adnan Oktar Davası. 15 Temmuz darbe girişimi davaları. Gezi Parkı Davası. Cumhuriyet gazetesi soruşturmaları. Ayrıca, organize suç örgütü davaları ve kara para aklama gibi suçlar kapsamında tutuklanan kişiler de Silivri Cezaevi'nde bulunmaktadır.

T tipi cezaevleri, orta güvenlikli olup, oda sistemine dayalıdır ve hem ağır hem de hafif suçlardan hüküm giymiş kişiler burada kalabilir. T tipi cezaevlerinde barındırılan başlıca suçlar şunlardır: Adli suçlar: Hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik. Uyuşturucu suçları: Küçük ölçekli uyuşturucu ticareti veya kullanıcıları. Bilişim suçları: İnternet üzerinden dolandırıcılık, hackleme. Mala zarar verme: Kişisel ve kamusal mülke zarar verme. Silahlı saldırılar: Düşük güvenlik riski taşıyan suçlar. R tipi cezaevleri ise rehabilitasyon cezaevleri olarak bilinir ve genellikle suçun mahiyetine göre mahkumlarla dolar. Türkiye'de 2 adet R tipi cezaevi bulunmaktadır: Elazığ R Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu ve Menemen R Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu.

C Tipi Cezaevinde genellikle daha az tehlike arz eden, hafif suçlar işlemiş hükümlüler yatar. Bu cezaevine gönderilenler arasında yer alan bazı suç türleri şunlardır: basit yaralama; hırsızlık (ilk defa işlenmiş ve mala zarar vermemişse); trafik suçları; adli para cezasının hapse çevrilmesi; basit dolandırıcılık; küçük çaplı kamu düzeni ihlalleri. Ayrıca, C tipi cezaevlerinde kadın ve çocuk hükümlüler için özel bölümler bulunur.

Güvenlik soruşturmasında elenmeye sebep olan bazı suçlar şunlardır: Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, millî savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve benzeri suçlar. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) veya kamu davasının açılmasının ertelenmesi (KDAE) kararları bulunan ve 1 yılın üzerinde kesinleşmiş hapis cezası olan adaylar. Terör örgütü üyeliği, propaganda yapma ve devlete, başkana, dini ve milli değerlere hakaret gibi suçlar. Vücut dokunulmazlığına karşı suçlar, özellikle öldürmeye teşebbüs, kasten adam öldürme, nitelikli yaralama gibi suçlar. Uyuşturucu suçları, özellikle uyuşturucu içiciliği ve bulundurma suçları. Güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlanması durumunda, kişilerin haklarını idare mahkemesinde dava açarak savunmaları mümkündür.