TürkDevletleri

Teoman, Asya Hun (Büyük Hun) İmparatorluğu'nun kurucusudur. MÖ 220-209 yılları arasında hüküm süren Teoman, Türk boyları dahil olmak üzere çeşitli grupları bir araya getirerek merkezi bir yönetim kurmuş ve ilk Tanhu olarak göreve başlamıştır.

Azerbaycan'ın ilk Türk devleti olarak Manna Devleti kabul edilir.

İlk Türk devletleri, İlk Çağ ve Orta Çağ dönemlerinde kurulmuştur. İlk Çağ'da kurulan bazı Türk devletleri: Büyük Hun İmparatorluğu (Asya Hun): MÖ 220 - MS 216. Avrupa Hun İmparatorluğu: 375 - 469. Ak Hun İmparatorluğu (Eftalitler): 420 - 710. Göktürk Kağanlığı (I. Kök Türk): 552 - 659. Orta Çağ'da kurulan bazı Türk devletleri: Uygur Kağanlığı: 744 - 840. Büyük Selçuklu Devleti: 1040 - 1157. Altın Orda Devleti: 1236 - 1502. Bu devletler, Türk tarihinin önemli yapı taşlarını oluşturmuş ve Türk kültürünün, dilinin ve siyasi yapısının gelişiminde önemli roller üstlenmişlerdir.

19 Türk devleti şunlardır: 1. Türkiye Cumhuriyeti. 2. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. 3. Azerbaycan. 4. Kazakistan. 5. Türkmenistan. 6. Tacikistan. 7. Özbekistan. 8. Kırgızistan. 9. Başkurdistan. 10. Çeçenistan. 11. Çavuşistan. 12. Kırım. 13. Yakutistan. 14. Tataristan. 15. Tuva. 16. Adige Cumhuriyeti. 17. Kuzey Oseta. 18. Batı Trakya Türkleri. 19. Dağıstan. Ayrıca, tarihte kurulmuş bazı Türk devletleri de şunlardır: Asya Hun Devleti; I. Kök Türk Devleti; Avarlar; Hazarlar; Uygur Devleti; Gazneliler; Büyük Selçuklu Devleti; Harezmşahlar Devleti.

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT), 2009 yılında kurulmuştur. 2021 yılında yapılan 8. Türk Devletleri Teşkilatı İstanbul Zirvesi'nde, örgütün adı Türk Devletleri Teşkilatı olarak değiştirilmiş ve Türkmenistan gözlemci ülke olarak teşkilata katılmıştır. Dolayısıyla, Türk devletleri birliğinin tam olarak ne zaman kurulacağına dair bir bilgi bulunmamaktadır.

16 büyük Türk devleti arasında en büyüğü olarak değerlendirilebilecek bir devlet bulunmamaktadır. Ancak, bazı devletlerin kapsadığı alanlar şu şekildedir: Büyük Hun İmparatorluğu: 18.000.000 km². Altın Orda Devleti: Doğu Avrupa ve İdil boyu. Timur İmparatorluğu: Batıda Balkanlar, kuzeyde Volga kıyıları, güneyde Hint Okyanusu, doğuda Orta Asya. Osmanlı İmparatorluğu: 1299-1922 yılları arasında hüküm sürmüştür. Cumhurbaşkanlığı Forsu'ndaki 16 devlet, tarihsel olarak önemli Türk imparatorluklarını temsil etmektedir.

İlk Türk devletlerinde hükümdarın bazı görevleri: Halkı adaletli ve hoşgörülü bir şekilde yönetmek. Devleti töreye uygun şekilde yönetmek. Ağır suçluları cezalandırmak. Gerektiğinde kurultaya törenin değiştirilmesini teklif etmek. Kurultay düzenlemek ve başkanlığını yapmak. Halkın can güvenliğini sağlamak ve devleti korumak. Halkın ihtiyaçlarını gidererek halkın huzur ve refahını sağlamak. Halkının yaşayabileceği yeni topraklar fethetmek. Orduyu kurmak ve güçlendirmek, orduya başkomutan olarak komuta etmek. Cihan hâkimiyetini sağlamak (dünyayı, güneşin doğduğu yerden, battığı yere kadar her toprağı fethedip yönetmek). Ayrıca, İslam'ın kabulüyle birlikte, Türk hükümdarları cihat (İslam uğruna savaşma) ve gaza (Müslümanlığı yaymak veya korumak amacıyla Müslüman olmayanlara karşı yapılan savaş) anlayışını yaymakla da görevlendirilmiştir.

Karadeniz'in kuzeyinde tarih boyunca çeşitli devletler ve topluluklar hüküm sürmüştür. Bunlardan bazıları: Kıpçaklar: 1030-1050 yıllarında Doğu Avrupa'da görülmüş ve 1300'lü yıllara kadar Kuzey Karadeniz coğrafyasının hakimi olmuşlardır. Peçenekler: 860-1091 yılları arasında Karadeniz'in kuzeyinde ve Doğu Avrupa'da etkili olmuşlardır. Hazarlar: 630 yılında bağımsız bir devlet haline gelmiş ve Bizans, İran, Arap devletleri ile yoğun ilişkiler kurmuşlardır. Bulgar Devleti: 7. yüzyılın başlarında Onogur, Kutrigur ve Utigur kabilelerinin birleşmesiyle kurulmuş, ancak 665 yılında Hazarların baskısı ile parçalanmıştır. Kırım Hanlığı: 1441 yılında kurulmuş ve 1571'de Moskova'ya kadar ilerlemiştir. Ayrıca, Osmanlı İmparatorluğu da 1461 yılında Pontus Rum İmparatorluğu'nu ortadan kaldırarak Karadeniz'in güney sahillerine hakim olmuştur.

Lao-Şang Hanedanı, Asya Hun İmparatorluğu'na aittir. MÖ 174 - 161 yılları arasında hüküm süren Lao-Şang, Büyük Asya Hun İmparatorluğu'nun hükümdarıdır.

Türk Konseyi'nin (Türk Devletleri Teşkilatı) amacı, Türk dilleri konuşan devletler arasında kapsamlı iş birliğini teşvik etmektir. Bu amaç doğrultusunda, Teşkilatın bazı temel hedefleri şunlardır: Taraflar arasında karşılıklı güven ve dostluğun güçlendirilmesi. Dış politika konularında ortak tavırlar geliştirilmesi. Uluslararası terörizm, ayrılıkçılık, aşırıcılık ve sınır ötesi suçlarla mücadele için eylemlerin koordine edilmesi. Ticaret ve yatırım için uygun koşulların yaratılması. Kapsamlı ve dengeli ekonomik büyüme, sosyal ve kültürel kalkınmanın sağlanması. Bilim, teknoloji, eğitim, sağlık, kültür, spor ve turizm alanlarında etkileşimin genişletilmesi. Kitle iletişim araçlarının ve diğer iletişim araçlarının etkileşimini teşvik edilmesi.

Karahanlılar'ın bazı özellikleri: Kuruluş Tarihi ve Yeri: 840 yılında Orta Asya'da, günümüz Doğu Türkistan topraklarında kurulmuştur. Yönetim Şekli: Monarşi ile yönetilmiştir. Başkentleri: 840-934 yılları arasında Balasagun, 934-1041 yılları arasında Kaşgar olmuştur. Dil: Türkçe, Farsça, Arapça ve Orta Çince kullanılmıştır. Din: 934'ten itibaren İslam'ı benimsemişlerdir. Kültürel Katkılar: Türk-İslam sentezinin ilk örnekleri bu dönemde görülmüştür. Önemli Eserler: Yusuf Has Hacip'in "Kutadgu Bilig", Kaşgarlı Mahmut'un "Divanu Lügati't-Türk" ve Ahmet Yesevi'nin "Divan-ı Hikmet" eserleri bu döneme aittir.

Evet, Osmanlı ve Selçuklu 16 Büyük Türk Devleti arasında yer almaktadır. 16 Büyük Türk Devleti şunlardır: 1. Büyük Hun İmparatorluğu; 2. Batı Hun İmparatorluğu; 3. Avrupa Hun İmparatorluğu; 4. Ak Hun İmparatorluğu; 5. Göktürk İmparatorluğu; 6. Avar İmparatorluğu; 7. Hazar İmparatorluğu; 8. Uygur Devleti; 9. Karahanlılar; 10. Gazneliler; 11. Büyük Selçuklu İmparatorluğu; 12. Harzemşahlar; 13. Altın Orda Devleti; 14. Timur İmparatorluğu; 15. Babür İmparatorluğu; 16. Osmanlı İmparatorluğu.

Saltuklular, Doğu Anadolu'nun ilk Türk devletidir. 1071 Malazgirt Zaferi'nden sonra, 1072 yılında Alp Arslan'ın komutanlarından Ebul Kasım Saltuk tarafından Erzurum ve çevresinde kurulmuştur.

Aynı dönemde yaşamış üç büyük Türk devleti hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, tarih boyunca yaşamış bazı büyük Türk devletleri şunlardır: Büyük Hun İmparatorluğu. Avrupa (Batı) Hun İmparatorluğu. Göktürk Devleti. Uygur Kağanlığı. Büyük Selçuklu Devleti. Altın Orda Devleti.

Orta Asya'da kurulan ilk Türk devletleri, hayvancılık ve ticaret gibi ekonomik faaliyetlerde bulunmuştur. Hayvancılık: Türkler, at, koyun ve keçi gibi hayvanları sürü halinde beslemiş, bunlardan beslenme, giyim ve taşıma gibi alanlarda yararlanmıştır. Göçebe yaşam tarzları nedeniyle, hayvanlarına yeşil ot bulabilmek için yazın yaylaya, kışın ise korunaklı alçak alanlara, kışlaklara çekilmişlerdir. Ticaret: Özellikle İpek Yolu, Türk devletleri için önemli bir ticaret yolu olmuş ve bu yolun denetimi, devletlerin zenginleşmesini sağlamıştır. Türkler, Bizans, Çin ve Sasani gibi komşu ülkelerden vergi, haraç ve savaş tazminatı adı altında temin ettikleri paralarla ihtiyaçları olan malları satın almışlardır. Ayrıca, Soğdlu tüccarları himayelerine alarak kullanmışlardır.

Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) ve Turan Birliği aynı değildir, ancak Turan Birliği, TDT'nin de içinde bulunduğu bir fikir akımıdır. Turan Birliği, Türk halklarının kültürel, ekonomik, askeri ve siyasi birlik oluşturarak daha güçlü bir pozisyon elde etmesini amaçlayan bir fikir akımıdır. Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) ise, Türk devletleri arasında iş birliğini geliştirmek; tarih, dil ve kültür birliğini kullanarak ekonomik, ticari, bilimsel ve teknolojik alanlarda dayanışmayı artırmak amacıyla 2009 yılında kurulmuş bir uluslararası organizasyondur. TDT'nin bünyesinde, Turan Birliği'nin kültürel temelini güçlendirmeyi hedefleyen TÜRKSOY gibi yapılar bulunmaktadır.

"Türk devletleri yüce düzeni" ifadesi, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. Bulturk.org.tr sitesinde, "Türk dünyasının yüce düzeni" ifadesi, yeni bir dünya düzeni olarak ele alınmış ve Türkiye'nin liderliğinde, Türk dünyası, İslam dünyası ve 49 Afrika ülkesinin bir araya gelerek oluşturacağı bir birlik olarak tanımlanmıştır. Ayrıca, "youtube.com" sitesinde yer alan bir videoda, "devletimiz emin adımlarla: Türk'ün yüce dünya düzeni" başlığı altında, Türkiye'nin dünya yönetiminde söz sahibi olduğu ve yeni bir düzen kurduğu anlatılmaktadır. Bu tür ifadeler, genellikle siyasi ve ideolojik yorumlara dayandığından, bilimsel bir temele sahip olmayabilir.

Uygur Devleti, yerleşik hayata geçen ilk Türk devletidir. 745-840 yılları arasında Orta Asya'da hüküm süren Uygurlar, tarımla uğraşarak yerleşik bir yaşam sürmüşlerdir.

Devlet-i ebed müddet, "sonsuzluğa kadar sürecek devlet" anlamına gelir ve tarih boyunca kurulan Türk devletlerini ifade eder. Bu tabir, devletin bekası, ölümsüzlüğü ve kalıcılığı kavramlarıyla da ilişkilidir.

Turan Birliği'nin resmi olarak kabul edilmiş bir bayrağı bulunmamaktadır. Turan bayrakları, genellikle milliyetçi gruplar tarafından tasarlanan ve kullanılan bayraklardır. En yaygın olarak kabul gören bayrak tasarımları arasında açık mavi zemin üzerinde ortasında bir ay ve 7 yıldız bulunan bayrak ve Türk Devleti Teşkilatı bayrağı yer almaktadır. Ancak, Turan Birliği'nin resmi bir bayrağı olmadığı için kesin bir sayı vermek mümkün değildir.