TürkDevletleri

Hindistan'da en uzun süre hüküm süren Türk devleti, Babür Türk Hanlığı'dır (Babürlüler). Bu devlet, 1526 yılında Babür Han tarafından kurulmuş ve 1858 yılına kadar Hindistan'da hüküm sürmüştür.

Altın Orda Devleti yıkıldıktan sonra çeşitli Türk hanlıkları kurulmuştur. Bunlar arasında en önemlileri: Kazan Hanlığı (1437-1552); Kırım Hanlığı (1428-1783); Astarhan Hanlığı (1466-1554); Nogay Hanlığı (1502-1584); Sibir Hanlığı. Ayrıca, Moskova Knezliği de Altın Orda'nın yıkılmasının ardından bağımsızlığını ilan etmiş ve daha sonra Rusya Çarlığı olmuştur.

Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi (AÖF) "Orta Çağ ve Yeni Çağ Türk Devletleri Tarihi" dersi 14 üniteden oluşmaktadır.

Ordu-millet anlayışı, ilk Türk devletlerinde görülmektedir. Bu anlayışa sahip olan bazı Türk devletleri şunlardır: Asya Hun Devleti. Büyük Selçuklular. Ayrıca, göçebe yaşam süren tüm Türk devletlerinde ordu-millet anlayışı bulunmaktadır.

Şine Usu Yazıtı, Uygur Kağanlığı'na aittir. Uygur kağanı Moyun Çor (Bayan Çor) adına 759-760 yılında dikilen yazıt, Moğolistan’ın Bulgan aymagı, Sayhan sumu, Mogoyn Şine Us bölgesinde bulunmaktadır.

Cumhurbaşkanlığı Forsu'ndaki 16 yıldız, tarihte kurulmuş 16 büyük Türk devletini sembolize etmektedir. Bu 16 devlet şunlardır: 1. Büyük Hun İmparatorluğu. 2. Batı Hun İmparatorluğu. 3. Avrupa Hun İmparatorluğu. 4. Ak Hun İmparatorluğu. 5. Göktürk İmparatorluğu. 6. Avar İmparatorluğu. 7. Hazar İmparatorluğu. 8. Uygur Devleti. 9. Karahanlılar. 10. Gazneliler. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Forsun ortasındaki güneş ise Türkiye Cumhuriyeti'ni simgelemektedir. Bu sembolizm, 1969 yılında Harita Yüzbaşı Akib Özbek tarafından ortaya atılmış ve daha sonra kabul görmüştür. Turan bayrağı ile ilgili 16 yıldıza dair bir bilgi bulunamamıştır.

Nökerler, Moğol ve Türk devletlerinde vardı.

Türk devletleri arasında en büyük yüzölçümüne sahip devlet Kazakistan'dır. Kazakistan, 2.724.900 km² yüz ölçümüne sahiptir.

Türkiye ve Türk devletleri arasındaki askeri iş birliği anlaşmaları, genellikle askeri eğitim, ortak tatbikatlar, istihbarat paylaşımı ve savunma sanayi iş birliklerini kapsar. Bazı örnekler: Türkiye ve Azerbaycan: 2010 yılında imzalanan "Stratejik Ortaklık ve Karşılıklı Yardım Anlaşması" ile askeri iş birliği en üst seviyeye çıkarılmıştır. Türkiye ve Kazakistan: 2021 yılında ANKA insansız hava araçlarının alımı ve ortak üretim anlaşması yapılmıştır. Özbekistan ve Türkiye: 2021 yılında silahlı kuvvetler arasında ortak tatbikat düzenlenmiştir. 2025 yılında Türkiye ve Suriye arasında imzalanan askeri iş birliği anlaşması ise, askeri eğitim, danışmanlık, teçhizat tedariki ve bilgi paylaşımını kapsamaktadır.

Adilşahlar (Âdilşâhîler), 1489-1686 yılları arasında Hindistan'ın güneybatısındaki Bîcâpûr bölgesinde hüküm sürmüş bir Türk hanedanıdır. Hanedanın ve devletin kurucusu olan Yusuf Adil Şah, Behmenîlerin hassa askerlerindendi. Adilşahlar Devleti, Behmenî hânedanının çöküşüne sebep olan entrika ve mücadelelerde aktif bir rol oynamış ve daha sonra Bîcâpûr valisi olmuştur. Adilşahlar Devleti, 1686 yılında Babürlüler şahı Evrengzib tarafından Bicapur’un ele geçirilmesi sonucu sona ermiştir.

16 Türk devleti flamalı cumhurbaşkanına dair bilgi bulunamadı. Ancak, 2015 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Filistin lideri Mahmud Abbas'ı, 16 Türk devletini temsil eden kostümler giyen muhafızların arasından geçerek karşılamıştı. Bu 16 Türk devleti şunlardır: Büyük Hun İmparatorluğu; Batı Hun İmparatorluğu; Avrupa Hun İmparatorluğu; Ak Hun İmparatorluğu; Göktürk Kağanlığı; Avar Kağanlığı; Hazar Kağanlığı; Uygur Kağanlığı; Karahanlı Devleti; Gazne Devleti; Büyük Selçuklu İmparatorluğu; Harezmşahlar Devleti; Altın Orda Devleti; Timur İmparatorluğu; Babür İmparatorluğu; Osmanlı İmparatorluğu.

İBB ambleminde 16 yıldız bulunmamaktadır. İBB amblemi, 24 Şubat 1969 tarihinde düzenlenen bir yarışmada birincilik, ikincilik ve üçüncülük ödüllerini aynı anda kazanan Metin Erdemit'in tasarımıdır. Amblemdeki unsurlar ve anlamları: Minareler: İstanbul'daki camileri ve şehrin tarihsel dokusunu temsil eder. Üçgenler: İstanbul'un yedi tepe üzerine kurulu olduğunu simgeler. Boğaz ve surlar: Şehrin iki yaka üzerine kurulu olduğunu ve coğrafi ile tarihi önemini ifade eder. Amblemdeki 16 sayısı, herhangi bir sembolik anlam taşımamaktadır.

Asya Hun Devleti'nin en önemli özelliklerinden bazıları şunlardır: Orta Asya'da kurulan ilk Türk devleti olması. Göçebe ve savaşçı bir toplum olması, ancak tarımla da uğraşması. Başkentinin Ötüken olması. Şamanizm dinine inanması. İpek Yolu için Çin ile uzun yıllar mücadele etmesi. Kurduğu askeri nizamla modern askeri sistemin temellerini atması. Çin'i vergiye bağlaması. Göktürk ve Uygur devletlerinin atası olması. Çin'in saldırılarına karşı Çin Seddi'ni inşa ettirmesi. İlk düzenli orduyu kurması.

Eski çağlarda Anadolu'da birçok devlet kurulmuştur. Bunlardan bazıları: Hititler (MÖ 1600-1178). Frigler (MÖ 800-696). Lidyalılar (MÖ 680-547). Urartular (MÖ 850-585). Persler (MÖ 543-333). İskender İmparatorluğu. Roma İmparatorluğu. Bizanslılar (395-1071). Bu liste, Anadolu'da kurulan tüm devletleri içermemektedir.

Özbekistan, Özbek Şeybânîler Devleti zamanında kurulmuştur. Özbek Şeybânîler, 16. yüzyılda bölgede hakimiyet kurmuş ve 1428 yılında Ebülhayr Han'ın liderliğinde bağımsızlığını ilan etmiştir. Ancak, modern Özbekistan devleti, 31 Ağustos 1991 tarihinde Sovyetler Birliği'nden ayrılarak bağımsızlığını ilan etmiştir.

Kokand, Hokand Hanlığı'na aittir. Hokand Hanlığı, 1709 ile 1876 yılları arasında bugünkü Özbekistan, Kırgızistan, Kazakistan, Tacikistan ve Doğu Türkistan'ı da kapsayan bölgede hüküm sürmüş bir Mangıt-Ming Hanedanlığı'dır.

Ebülfez Elçibey döneminde Azerbaycan'ın dış politikası şu şekilde özetlenebilir: Türkiye ile ilişkiler: Elçibey, Türkiye'yi stratejik ortak olarak görmüş ve Türkiye ile yakın ilişkiler kurmuştur. Rusya ile ilişkiler: Elçibey, Rusya'nın baskısından kurtulmak için Rus ordusunun Azerbaycan'dan çıkarılmasını hedeflemiştir. İran ile ilişkiler: Elçibey, İran'ın bölgesel etkinliklerine karşı koymuş ve İran ile daha yumuşak bir politika izlemiştir. Batı ile ilişkiler: ABD ve AB ile ilişkilere önem verilmiş, Batı'nın Güney Kafkasya'daki önceliğinin demokrasi olduğu düşünülmüştür. Genel yaklaşım: Elçibey döneminde Azerbaycan'ın dış politikası, tek taraflı ve kriz eksenli bir yapıdan uzaklaşarak çok taraflı, aktif ve dinamik bir hale gelmiştir.

Kalankatlı Moses'in "Alban Tarihi" adlı eseri, Batı Köktürkleri ile ilgilidir.

Abdülkerim Satuk Buğra Han, Karahanlı Devleti'nin hükümdarıdır.

Behmeniler, Hindistan’ın Dekken bölgesinde kurulan Müslüman-Türk hanedanlığıdır. Tuğluk-Türk sultanlarından Muhammed bin Tuğluk zamanında çıkan iç karışıklıklarda, Alâeddin Hasan Behmen Şah, Dekken bölgesinde bağımsızlığını ilan etmiştir.