TüketiciDavranışı

Tüketici davranışının dört temel özelliği şunlardır: 1. Güdülenmiş Bir Davranıştır: Tüketici davranışları, belirli bir amacı gerçekleştirmek için yapılan ve ihtiyaç ve isteklere göre belirlenen güdülenmiş eylemlerdir. 2. Dinamik Bir Süreçtir: Tüketici davranışları sürekli değişir ve bu değişim psikolojik, ekonomik faktörler ve trendlere bağlı olarak gerçekleşir. 3. Farklı Rollerle İlgilenir: Satın alma kararını etkileyen psikolojik, sosyolojik, ekonomik ve kültürel faktörler birlikte analiz edilmelidir. 4. Müşteri Bağlılığını İçerir: Tüketicilerin markaya bağlılık duyması, pazarlama stratejilerinin önemli bir parçasıdır ve uzun vadeli satışların sürdürülebilirliğini sağlar.

Çevreci tüketici, üretim ve tüketim süreçlerinin çevreye olan etkilerini dikkate alan, doğal kaynakları koruyan ve sürdürülebilirliği destekleyen tüketici olarak tanımlanır. Bu tür tüketiciler, genellikle: Enerji verimli ürünler tercih ederler ve daha az enerji tüketen elektronik cihazlar kullanırlar. Geri dönüşüm ve yeniden kullanım uygulamalarına önem verirler, plastik ve metal gibi malzemelerin geri dönüşümünü sağlarlar. Organik ve yerel ürünleri destekleyerek karbon ayak izlerini düşürürler. Çevre dostu turizm faaliyetlerini tercih ederler ve konakladıkları yerlerde çevre korumaya yönelik önlemleri takip ederler.

Önceki satın alma deneyimi, bir tüketicinin daha önce bir ürün veya hizmeti satın alırken yaşadığı tüm etkileşimleri ve temas noktalarını ifade eder. Bu deneyim, tüketicinin gelecekteki satın alma kararlarını etkileyen önemli bir faktördür.

Tüketici davranışını analiz etmek için kullanılan bazı yöntemler şunlardır: 1. Veri Analitiği: Tüketici tutumları hakkında detaylı bilgi edinmek için verilerin toplanması, modellenmesi ve analiz edilmesi. 2. Pazar Araştırması: Tüketicilerin satın alma davranışları, tercihleri ve alışkanlıkları gibi konuları inceleyen araştırmalar yapılması. 3. Odak Grupları ve Anketler: Tüketicilerle doğrudan iletişime geçilerek onların satın alma motivasyonları ve tercihleri hakkında nitel bilgiler toplanması. 4. Sosyal Medya ve Dijital İzleme: Tüketicilerin ürünler hakkındaki yorumlarını, beğenilerini ve paylaşımlarını izleyerek davranışlarının takip edilmesi. 5. A/B Testi: Hedef kitleleriyle daha iyi uyum sağlayan pazarlama stratejilerini belirlemek için farklı yaklaşımların test edilmesi.

Reklamın temel kuramları, tüketiciyi bilgilendirme ve ikna etme sürecine odaklanır. Bu süreçte genellikle üç ana aşama kabul edilir: 1. Bilişsel Aşama (Learn): Tüketicinin ürünü tanıması ve bilgi edinmesi. 2. Duygusal Aşama (Like): Tüketicinin ürüne ilgi duyması, değerlendirmesi ve tercih etmesi. 3. Davranışsal Aşama (Do): Tüketicinin ürünü satın alma kararı vermesi ve eylemi gerçekleştirmesi. Bu kuramlar, psikolojik araştırmalar ve davranışçılık dönemi temel alınarak geliştirilmiştir.

Zaman içinde fayda maksimizasyonu, bireylerin ve iktisadi birimlerin, farklı zaman dilimlerinde elde edecekleri gelirleri, faydalarını en üst düzeye çıkaracak şekilde dağıtmaları anlamına gelir. Bu kavram, şu şekillerde ortaya çıkabilir: - Tüketici düzeyinde: Tüketiciler, sınırlı kaynaklarını (para, zaman, enerji vb.) en iyi şekilde kullanarak, en yüksek faydayı elde etmeye çalışırlar. - Devlet düzeyinde: Devletler, ulusal varlık fonları ve emeklilik sistemleri aracılığıyla, gelecek nesillerin refahını maksimize etmeye çalışırlar.

Talep eğrisi sağa kayar çünkü talebi etkileyen faktörlerden biri veya birkaçı değişmiştir. Bu değişime neden olan bazı faktörler şunlardır: Tüketicilerin gelir düzeyinin artması. Nüfusun ve hanehalklarının sayısının artması. İkame malların fiyatlarındaki artış. Gelecek dönemler konusundaki olumlu beklentiler. Moda ve trendler.

Ürünün kalitesine göre yapılan pazarlama anlayışı, "ürün anlayışı" olarak adlandırılır. Bu anlayışa göre, tüketiciler seçimlerini yaparken ürünlerin kalitesini ve performansını göz önünde bulundururlar ve "iyi mal kendisini satar" düşüncesi hakimdir.

Algı, tüketici davranışını çeşitli şekillerde etkiler: 1. Ürün ve Hizmet Algısı: Tüketicilerin bir ürün veya hizmetle ilgili algıları, satın alma kararlarını doğrudan etkiler. 2. Marka İmajı: Algı yönetimi, markanın hedef kitlesinin zihninde nasıl algılandığını kontrol eder. 3. Duygusal Tetikleyiciler: Renkler, kokular ve reklam müzikleri gibi duyusal uyaranlar, tüketicilerin duygusal tepkilerini tetikleyerek alışveriş seçimlerini etkiler. 4. Sosyal ve Kültürel Etkiler: Kültürel değerler ve toplumsal beklentiler, tüketicilerin ürün veya hizmet algılarını şekillendirir.

Engel eğrisi, Alman iktisatçı Ernst Engel tarafından ortaya konulan, tüketicinin bir mala olan talebi ile geliri arasındaki ilişkiyi gösteren eğridir. Bu eğri, diğer faktörler sabitken, tüketicinin toplam geliri veya harcaması değiştiğinde, çeşitli mallara yönelik satın alma davranışının nasıl değiştiğini ortaya koyar.

Markalar Sevgililer Günü kampanyası yapar çünkü bu özel gün, tüketicilerle duygusal bir bağ kurma ve satışları artırma fırsatı sunar. Bu kampanyalar sayesinde markalar: Müşteri sadakatini güçlendirebilir ve yeni müşteriler kazanabilir. Ürün veya hizmetlerini romantik bir bağlamda sunarak tüketicilerin dikkatini çekebilir. Sosyal medyada etkileşimi artırabilir ve geniş bir kitleye ulaşabilir. Kişiselleştirilmiş hediyeler ve özel hizmetler sunarak tüketicilerin kendilerini özel hissetmelerini sağlayabilir.

Nöro logo, nöropazarlama teknikleri kullanılarak tasarlanan ve tüketicinin bilinçaltı tepkilerini ölçmeyi amaçlayan bir logodur. İşe yaradığı alanlar: - Paket tasarımı: Tüketici kitlelerine gösterilen paket tasarımlarının pozitif ve negatif tepkilerini tespit eder. - Marka sadakati: Slogan ve logo tasarımlarının belirlenmesine yardımcı olur. - Müşteri tatmini: Tüketicilerin memnuniyet ve sadakat oluşturan mekanizmalarının nasıl tepki verdiğini ölçümler. - Reklam verimliliği: Reklamların daha iyi anlaşılmasını ve analiz edilmesini sağlar.

Farksızlık analizinin temel varsayımları şunlardır: 1. Tüketicinin Geliri: Tüketicinin geliri (G) veridir. 2. Malların Fiyatları: Tüketicinin sadece iki mal satın aldığını ve bu malların fiyatlarının (Fa, Fb) veridir. 3. Tüketicinin Tercihleri: Tüketici, malların kendine olan faydasını ölçememekte, fakat mal bileşimleri ile ilgili olarak tercihlerde bulunabilmektedir. 4. Rasyonellik: Tüketici, rasyonel hareket etmektedir ve bu, tüketicinin mal demeti konusundaki tercihlerinde tutarlı olduğunu ifade eder. 5. Doyumsuzluk: Tüketicinin daha fazla mal tüketmekten her zaman daha fazla tatmin olacağı varsayılır.

Psikolojik eskitme, planlı eskitme stratejilerinden biridir ve tüketicilerin bir ürünün modasının geçtiğini veya demode olduğunu düşünmeleri yoluyla ürünü yenilemeye teşvik edilmesi anlamına gelir. Bu strateji, reklam ve pazarlama teknikleri kullanılarak yeni ürünlerin daha iyi ve çekici olduğunun vurgulanması ile gerçekleştirilir.

Tüketicinin tatminini etkileyen faktörler şunlardır: 1. Kişisel Faktörler: Yaş, cinsiyet, kültür, ilgi alanı ve görüşler gibi bireysel özellikler. 2. Psikolojik Faktörler: Pazarlama mesajlarına verilen yanıtlar, algı ve tutumlar. 3. Sosyal Faktörler: Sosyal medya, maddi gelir, aile, eğitim, arkadaş çevresi ve ilişkiler. 4. Ürün ve Hizmet Kalitesi: Satın alınan ürün veya hizmetin müşteriye sağlayacağı faydanın beklentiyi karşılar düzeyde olması. 5. Deneyim: Satın alma süreci boyunca yaşanan deneyimlerin kalitesi ve olumlu duygular. Bu faktörler, tüketicilerin ihtiyaçlarını karşılamalarını ve satın alma kararlarından tatmin olmalarını sağlar.

Tüketici satın alma karar süreci beş temel aşamadan oluşur: 1. Sorun Tanıma: Tüketicinin bir hizmet veya ürüne olan ihtiyacı fark etmesi. 2. Bilgi Arama: Tüketici, ihtiyacını gidermek için bilgi toplar; bu, iç ve dış kaynaklara başvurmayı içerir. 3. Alternatiflerin Değerlendirilmesi: Toplanan bilgilerle tüketici, ürünleri fiyat, kalite, özellikler ve marka itibarı gibi kriterlere göre karşılaştırır ve en uygun seçimi yapar. 4. Satın Alma Kararı: Tüketici, bütçesinden, algılanan değerden ve marka sadakatinden etkilenerek satın alma yapar. 5. Satın Alma Sonrası Değerlendirme: Tüketici, ürünün performansını değerlendirerek memnuniyet düzeyini, marka algısını ve potansiyel tekrar satın almayı veya marka savunuculuğunu etkiler.

FCB ızgarası (Foote, Cone and Belding modeli), tüketici satın alma davranışını yorumlamak ve buna göre reklam stratejisi geliştirmek için kullanılan bir matristir. Bu ızgara, dört önemli faktör temelinde düzenlenmiştir: düşünme, hissetme, yüksek katılım ve düşük katılım: 1. Düşünme (Thinking): Kararın rasyonel temellere dayandığı ürünleri içerir. 2. Hissetme (Feeling): Kararın duygusal motivasyonlarla alındığı ürünleri kapsar. 3. Yüksek katılım (High involvement): Ürünün pahalı ve tüketici için önemli olduğu durumları ifade eder. 4. Düşük katılım (Low involvement): Günlük temel ihtiyaçların satın alınmasını içerir. FCB ızgarası, reklam kampanyalarının hedef kitleye daha etkili bir şekilde ulaşmasını sağlar.

Kardinal yaklaşım tüketici dengesi, iki koşulun birlikte sağlanmasıyla oluşur: 1. Gelirin tümünün harcanması. 2. Her mal için harcanan son liraların tüketiciye sağladığı marjinal faydaların eşit olması. Formül olarak ifade edilirse, MU(x) / MU(y) = P(x) / P(y) olur. Burada: - MU(x), X malının marjinal faydası; - MU(y), Y malının marjinal faydası; - P(x) ve P(y) ise sırasıyla X ve Y mallarının fiyatlarıdır.

Marjinal ikame oranı, tüketicinin ilk dönem tüketiminin bir birim azaltılması karşılığında, tüketiciyi tazmin etmek ve aynı fayda düzeyinde tutmak için sağlanması gereken ikinci dönem tüketiminin miktarıdır. Bu oran, kayıtsızlık eğrisinin herhangi bir noktasındaki eğimin eksiyle çarpımına eşittir.

Tüketici satın alma davranışını etkileyen psikolojik faktörler şunlardır: 1. Sosyal Kanıt: Diğerlerinin seçimleri ve yorumları, tüketicinin karar verme sürecini etkiler. 2. Aciliyet Duygusu: "Şimdi veya asla" etkisi, tüketiciyi hızlı bir şekilde harekete geçirir. 3. Fiyat Algısı: İndirimler ve fırsatlar, ürünün değerine dair algıyı değiştirir. 4. Kısıtlama ve Dışsal Motivasyonlar: Ürünlerin sınırlı sayıda olması, tüketiciye daha fazla değer hissi verir. 5. Güdülenme (Motivasyon): Tüketicileri harekete geçiren içsel veya dışsal uyaranlar. 6. Algılama: Tüketicinin çevresindeki çeşitli uyarıcıları duyu organlarıyla tanıması. 7. Öğrenme: Tüketicinin bir ürünü veya markayı önceden tanıması, satın alma kararını hızlandırır. 8. İnanç ve Tutumlar: Tüketicinin ürünlerle ilgili tanımlayıcı ifadeleri ve eğilimleri.