ToprakTürleri

Coğrafya terimi olarak humuslu toprak, içerisinde ana kayanın tortu ve minerallerinin yanı sıra, üzerinde yetiştirilen bitkilerin dal ve kök kısımlarının da bulunduğu toprak türüdür. Humuslu toprağın bazı özellikleri: Çok yüksek su tutma kapasitesine sahiptir. Bitkilerin ihtiyaç duyabileceği tüm vitamin ve mineralleri karşılar. Koyu bir renge sahiptir, bu nedenle kara toprak olarak da bilinir. Hafif yapısında kireç barındırmaz. Her türlü bitki için uygun ve kolay işlenebilir bir yapıya sahiptir.

En verimli kurak toprak türü olarak çernezyom (kara) topraklar gösterilebilir. Çernezyom, orta kuşağın yarı nemli, yazları yağışlı karasal iklim bölgelerinde, uzun boylu çayırların altında oluşan topraklardır. Türkiye'de çernezyom toprakları, Erzurum-Kars dolaylarında görülmektedir.

Limon çimlendirme için %90 torf içeren toprak kullanılması önerilir. Limon fidesi için toprak karışımı hazırlanırken, aşağıdaki malzemeler kullanılabilir: İyi yanmış çiftlik gübresi. İki adet kürek. Toprak karışımının iyi drene olması ve nem dengesini koruması için saksı toprağına cocopeat, pomza taşı, perlit, çakıl taşı, vermikülit gibi malzemeler eklenebilir. Limon fidesi yetiştirirken, besin değerleri açısından zengin bir toprak kullanmak, fidenin sağlıklı büyümesi için önemlidir.

Laterit topraklar, sıcak ve nemli tropikal iklimlerde bulunur. Kırmızı topraklar (terra rosa) ise Akdeniz ikliminin görüldüğü bölgelerde, özellikle kalkerli araziler üzerinde oluşur.

Humus, özellikle kahverengi orman toprakları ve çernezyom (kara topraklar) gibi organik madde bakımından zengin topraklarda bulunur. Kahverengi orman toprakları, ılıman okyanus ikliminde karışık ormanların altında yer alır ve üst kısımları bitki kalıntılarından dolayı koyu renklidir. Çernezyom, yazları yağışlı karasal iklim koşullarında, yüksek boylu çayırlar altında oluşur ve üst katı siyah renklidir. Ayrıca, humus her türlü bitki için uygun ve kolay işlenebilir bir toprak türü olan humuslu topraklarda da bulunur.

Türkiye'nin en verimli toprakları, Akdeniz, Ege, Güneydoğu Anadolu, Karadeniz ve İç Anadolu bölgelerinde bulunmaktadır. Akdeniz Bölgesi: Narenciye, zeytin ve sebze üretimi ile öne çıkar. Ege Bölgesi: Zeytin, üzüm, incir ve pamuk üretiminde etkilidir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Pamuk, mercimek ve buğday üretimi ile bilinir. Karadeniz Bölgesi: Çay, fındık ve mısır üretimi ile tanınır. İç Anadolu Bölgesi: Buğday, arpa ve şeker pancarı üretimi açısından önemlidir. Bu bölgelerin verimli olmasının nedenleri arasında uygun iklim şartları, sulama kaynakları ve toprak yapısı yer alır.

Kaz ayağı, farklı toprak türlerinde kullanılabilir, ancak özellikle çok otlu tarlalar ve ağır toprak çeşitleri için uygundur. Kaz ayağının kullanıldığı toprak türlerinden bazıları: Hafif ve orta ağırlıktaki topraklar. Anız bozma ve nadas. Tohum yatağı hazırlığı. Kaz ayağı, toprağı yırtarak kabartır, havalandırır ve yabancı otları kökünden keser.

Lahana, en iyi organik madde açısından zengin, drenajı iyi ve suyu tutabilen topraklarda yetişir. Lahana için uygun toprak yapısı şu şekilde özetlenebilir: Kumlu-tınlı veya tınlı topraklar. pH seviyesi 6 ile 6,5 arasında olan topraklar. Tuzlu topraklar. Ayrıca, lahana yetiştiriciliğinde toprak tahlili yaptırmak, gübreleme ve yetiştirme sürecinde doğru kararlar almak açısından önemlidir.

Podzol toprak, soğuk ve nemli iklim kuşaklarında görülür. Türkiye'de Batı ve Doğu Karadeniz Bölgesi'nin yüksek dağlık arazilerinde rastlanır. Dünya genelinde ise Rusya, Sibirya, Kuzey Avrupa (İsveç, Norveç, Finlandiya), İskandinavya Yarımadası ve Kanada gibi bölgelerde yaygındır.

Kayısı, tınlı, kumlu-tınlı ve tınlı-kireçli topraklarda en iyi şekilde yetişir. Kayısının yetiştiği toprağın özellikleri şu şekilde sıralanabilir: Su tutmayan, derin; Hafif kireçli; Kumlu; Organik maddenin yüksek olduğu humuslu; pH derecesi 6,5 ile 7,5 aralığında olan. Ayrıca, kayısı ağaçlarının köklerinin oksijen alması için toprakta suyun iyi bir şekilde drenaj yapması önemlidir.

Servi ağacı, iyi drene edilmiş ve nem tutabilen toprakları tercih eder. Servi ağacı, aşağıdaki toprak türlerinde de yetişebilir: Rutubetli saf kum topraklar; Hafif veya ağır balçık topraklar; Kurak ve kireçli topraklar. Ancak, servi ağacı en çok Akdeniz bölgesi gibi sıcak ve ılıman bölgelerde yaygın olarak yetişir.

Kahverengi ve kestane renkli bozkır toprakları, yarı kurak iklimlerde, bozkır bitki örtüsü altında gelişir. Görüldüğü yerler: İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Orta Asya; Kuzey Amerika'nın bazı bölgeleri.

Terra Rossa topraklarında genellikle zeytin, narenciye, üzüm ve buğday gibi ürünlerin yetiştirilmesi uygundur. Bu topraklar, mineraller açısından zengin olup, iyi drenaj özellikleri sayesinde bitkilerin sağlıklı büyümesine imkan tanır.

Kanlıca mantarı, genellikle çam, köknar ve kayın ağaçlarının yoğun olduğu ormanlık alanlarda yetişir. Çam ağaçları olan yerlerde yetişen kanlıca mantarları, daha koyu renkli olur ve "çam kanlıcası" veya "kara kanlıca" olarak adlandırılır. Köknar ağaçları olan yerlerde yetişen kanlıca mantarları, "köknar kanlıcası" olarak bilinir. Kayın ağaçları olan yerlerde yetişen kanlıca mantarları ise daha açık renkli olur ve "al kanlıca" olarak adlandırılır. Ayrıca, yüksek rakımlı ve nemli bölgelerde daha verimli olduğu bilinmektedir.

Tatlı patates, en çok kumlu ve iyi drene edilmiş topraklarda yetişir. Seçilen toprağın organik maddeler bakımından zengin olması, çok killi veya çok kumlu olmaması gerekir. Tatlı patates, aynı zamanda çeşitli topraklarda da yetişebilir.

Suyu tutmayan bazı toprak türleri: Kumlu topraklar. Çakıllı topraklar. Siltli topraklar. Killi topraklar. Bu tür topraklarda bitkilerin sağlıklı büyümesi için düzenli sulama ve besleme uygulanması önemlidir.

Kahverengi step topraklar, step (bozkır) ikliminde görülür. Step iklimi, özellikle orta kuşakta yer alan kıtaların iç kesimlerinde, denizlerden uzak bölgelerde etkilidir. Step ikliminin özellikleri: Yıllık yağış miktarı: 300-500 mm arasında değişir ve büyük kısmı ilkbaharda düşer. Yıllık sıcaklık farkı: 20-30 °C arasında değişir; yazlar sıcak, kışlar soğuk geçer. Doğal bitki örtüsü: Bozkır olarak adlandırılan, ilkbahar yağışlarıyla yeşeren ve yaz kuraklığında kuruyan ot topluluklarıdır.

Killi ve kireçli toprakların nasıl anlaşılacağına dair bazı bilgiler şu şekildedir: Killi toprak: Renk: Kış aylarında ıslak ve serin, yaz aylarında ise kuruyup çatlayabilir. Doku: Kil parçacıkları arasındaki boşluklar nedeniyle su tutma kapasitesi yüksektir. Yapı: Yumuşak yapıda olup, pütürlü bir yapısı vardır. Diğer özellikler: Kuruduğunda çok sert, ıslandığında ise vıcıklaşır. Kireçli toprak: Görünüm: Genellikle beyaza yakın bir renk alır ve suyla temas ettiğinde köpüklenebilir. pH seviyesi: Yüksek pH seviyesine sahiptir, yani bazik bir yapısı vardır. Diğer özellikler: Kalın bir tabakaya sahiptir, su geçirgenliği düşüktür ve ekim için uygun değildir. Killi ve kireçli toprakların kesin olarak nasıl anlaşılacağına dair daha detaylı bilgi için bir uzmana danışılması önerilir.

Litosol toprak, dağların eğimli yamaçlarında aşınma sonucu ince malzemelerin sürekli taşınması ve geriye sadece taş ve çakıl gibi iri malzemelerin kalması ile oluşan taşlı topraklardır. Litosol toprakların bazı özellikleri: Verimli değildir. Bitki örtüsü yoktur. Sadece taş ve çakıl gibi malzemelerden oluşur. Türkiye'de Akdeniz Bölgesi'ndeki Taşeli Platosu, Boz Dağlar, Kaçkar Dağları, Bitlis Dağları ile Aydın Dağları'nın yamaç kısımlarında görülür. Ana kayanın kalker (kireç taşı), mermer gibi taşlardan oluşması gerekir. Litosol topraklar, azonal (taşınmış) toprak türüne girer.

En iyi patpatın hangi pulluğu çektiği hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, pulluk seçimi toprağın yapısına göre yapılmalıdır: Killi topraklar için diskli pulluklar tercih edilmelidir. Pasaklı topraklar için çiftli pulluklar daha verimlidir. Sığ topraklar için tekli pulluklar yeterlidir. Ayrıca, patpatın çekebileceği pulluk türü, patpatın motor gücü ve ilerleme hızı gibi faktörlere de bağlıdır.