ToplumsalCinsiyet

Margaret Atwood'un "Damızlık Kızın Öyküsü" adlı kitabı, kadın haklarının ihlal edildiği ve kadınların birer meta olarak kullanıldığı bir geleceği anlatır. Kitapta, çevresel felaketler ve düşen doğum oranları nedeniyle Gilead adında teokratik bir rejim altında yaşayan bir toplum tasvir edilir. Kadınlar, kırmızı, mavi, yeşil ve beyaz giysiler giyerek toplumsal tabakalarını belirtirler. Kitap, kadın haklarının yanı sıra, yüksek rütbeli olmayan erkek sınıfının da ezildiğini gösterir. Atwood, bu eseriyle feminist bir distopya yaratmış ve kadın haklarının farkında olmayan erkekler için tercih edilebilir bir dünya tasvir etmemiştir.

"Söz Senettir" (Es gilt das gesprochene Wort, 2019), Almanya'dan Türkiye'ye yaz tatili için gelen pilot Marion ve müzisyen Raphael'in, jigololuk yapan Baran ile tanıştıktan sonra ilişkilerinin üç kişilik bir oyuna dönüşmesini anlatıyor. Baran, Alman vatandaşlığı alabilmek için Marion'a evlenme teklif eder. Film, toplumsal cinsiyet rolleri ve tek eşli ilişkilerin çizdiği çemberleri esneten, mizahi bir romantik drama olarak tanımlanıyor.

AÇEV (Anne Çocuk Eğitim Vakfı), erken yaştaki çocukların ve ailelerinin eğitim yoluyla güçlendirilmesi için çeşitli çalışmalar yürütmektedir. Başlıca faaliyetleri: Anne ve baba destek programları: Anne Destek Programı ve Baba Destek Programı ile ebeveynlere çocuk gelişimi ve etkili iletişim konularında destek sağlanır. Kadın güçlenme çalışmaları: Hayat Dolu Buluşmalar Programı ile genç kadınların toplumsal hayata katılımı hedeflenir. Eğitim programları: Çocuklar için yaz anaokulları ve okul öncesi atölyeler düzenlenir. Toplumsal cinsiyet eşitliği: Hane içi eşitliği sağlamak ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldırmak için farkındalık ve savunuculuk kampanyaları yürütülür. Afet bölgelerinde destek: Doğal afetler sonrası psikososyal destek ve insani yardım süreçlerine katılım sağlanır.

Simone de Beauvoir'ın kadın tanımı şu şekilde özetlenebilir: Kadın doğulmaz, kadın olunur. Kadın, erkeğin "öteki"sidir. Kadın, tarihsel süreçte erkek tarafından konumlandırılmıştır. Kadın, kendi özgürlüğünü ve varoluşunu keşfetmelidir. Beauvoir, kadının baskılanması ve erkek egemen toplumda ikinci sınıf olarak kalmasını eleştirir.

Kadın asker, toplumsal cinsiyet eşitliği ve fırsat eşitliğini temsil eder. Ayrıca, kadın askerler çeşitlilik ve farklı bakış açılarını da temsil eder. Kadın askerler, operasyonel destek ve lojistik gibi alanlarda da aktif olarak görev yapar. Son yıllarda kadın askerlerin sayıları arttıkça, özel harekat gibi daha riskli ve operasyonel görevlerde de yer almaya başladıkları gözlemlenmektedir.

"Kadın Kulübü" ifadesi, farklı bağlamlarda çeşitli konuları ifade edebilir. Kadınlar Kulübü (female fight club). kadinlarkulubu.com. Uluslararası Kadın Kulübü.

Toplumsal cinsiyet ve kadın çalışmaları, öğrencileri toplumsal cinsiyetin gündelik hayatta, bilimde, siyasette, ekonomide, kültürde ve toplumsal yaşamdaki görünümlerini incelemeye hazırlar. Bu çalışmalar kapsamında yapılan bazı işler: Eğitim ve farkındalık yaratma: Toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda eğitimler ve projeler düzenlemek. Araştırma ve savunuculuk: Toplumsal cinsiyet temelli şiddet gibi konularda araştırmalar yapmak ve politika belgeleri hazırlamak. Ana akımlaştırma: Proje, politika ve programların toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifiyle oluşturulmasını sağlamak. Hukuki ve sosyal destek: Cinsiyete dayalı ayrımcılığın azaltılması için çalışmalar yürütmek. Türkiye'de bu alanda çalışmalar yürüten bazı kurumlar: Sabancı Üniversitesi: Cinsel tacize karşı önlemler ve toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda çalışmalar yapar. Boğaziçi Üniversitesi: Toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda farkındalık yaratmak ve kadını güçlendirmek için eğitimler ve projeler düzenler. Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği: Toplumsal cinsiyet temelli şiddet konularında farkındalık ve önleyici çalışmalar yapar.

Toplumsal cinsiyet kavramını ilk tanımlayan kişi olarak Madison Bentley kabul edilir. Ayrıca, 1949 yılında Simone de Beauvoir, "İkinci Cins" adlı kitabıyla toplumsal cinsiyet kavramının temellerini atmıştır. Seks araştırmacısı John Money ise toplumsal cinsiyet rolü (gender role) terimini icat ederek bu alanda önemli bir öncü olmuştur.

"Kadınlar insandır, erkekler insanoğlu" sözü, Neşet Ertaş'a atfedilen ve kadının değerini vurgulayan bir sözdür. Bu sözün bazı anlamları şunlardır: Annelik vurgusu: "İnsan" tanımı, kadının anne olma vasfından gelir. İnsanlık bağlantısı: Kadının toplumdaki önemi ve insanlığın kadına bağlı olduğu. Cinsiyet rolleri: Kadınların üreme yükünün büyük kısmını taşıdığı, erkeklerin ise sadece üreme vasfına sahip olduğu. Ayrıca, bu sözün "Kadınlar insan’dır; insanoğullarıysa adam" şeklinde de yorumlandığı olmuştur.

Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu, Türkiye Büyük Millet Meclisi bünyesinde kadın haklarının korunması ve geliştirilmesi, kadın erkek eşitliğinin sağlanmasına yönelik çalışmalar yürütür. Başlıca görevleri: Kanun tasarı ve tekliflerini incelemek. Rapor hazırlamak. Uluslararası gelişmeleri takip etmek. Başvuruları incelemek. Kamuyu bilgilendirici etkinlikler düzenlemek. Komisyon, görev alanıyla ilgili kamu kurumları, üniversiteler ve sivil toplum örgütleriyle iş birliği yapabilir.

Cinsiyet körü eğitim, eğitim politikalarının ve uygulamalarının, öğrencilerin cinsiyet farklılıklarını göz ardı ederek tüm öğrencilere aynı şekilde davranması durumunu ifade eder. Cinsiyet körü eğitimde karşılaşılan bazı sorunlar şunlardır: Müfredat ve ders kitapları: Ders kitaplarında erkek karakterler genellikle güçlü ve lider, kadın karakterler ise duygusal ve yardımcı rollerde betimlenir. Öğretmen tutumları: Öğretmenler, kız ve erkek öğrencilerden cinsiyetlerine göre farklı beklentilere sahip olabilir. Okul düzenlemeleri: Okulların kılık kıyafet konusundaki düzenlemeleri ve kuralları, kız öğrencilere karşı cinsiyetçi tutumlar içerebilir. Cinsiyet körü eğitimin aksine, cinsiyet duyarlı eğitim politikaları, öğrencilerin potansiyellerini gerçekleştirmeleri ve toplumun ilerlemesi için kritik öneme sahiptir.

"Kadın mısın, erkek mi?" temalı filmler, genellikle kadın-erkek ilişkileri ve toplumsal cinsiyet konularını ele alır. Örneğin, "Malefiz: Kötülüğün Gücü" filmi, Malefiz adlı karakterin gözünden bakarak, cadıların ve peri masallarının geleneksel rollerini tersine çevirir ve kadının gücünü, merhametini ve öfkesini anlatır. Ayrıca, "Kadın Aklı Erkek Aklı" gibi filmler de kadın ve erkeklerin ilişki dinamiklerini, kadınların iş yaşamındaki mücadelelerini ve cinsiyetçiliğe karşı duruşlarını konu alır.

Kadın ve eğitim arasındaki ilişki şu şekilde özetlenebilir: Kalkınma ve ilerleme: Kadınların eğitilmesi, toplumun genel gelişimi için kritik öneme sahiptir. Toplumsal cinsiyet eşitliği: Eğitimde fırsat eşitliği, kadınların erkeklerle aynı şartlarda eğitim almasını sağlar. İstihdam ve ekonomik güçlenme: Eğitimli kadınlar, iş gücüne katılarak ekonomik bağımsızlık kazanır ve bu, aile ve toplumun ekonomik refahına katkıda bulunur. Psikolojik ve sosyal güçlenme: Eğitim, kadınlara özgüven kazandırır ve aile içinde daha özerk olmalarını sağlar. İslam dininde de eğitim konusunda kadın ve erkek arasında bir ayrım yapılmaz; "Oku" emri ve "Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?" ayeti her iki cinsiyete de hitap eder.

2018 yılında, Kristal Elma Reklam Yaratıcılığı Yarışması'na "Reklamda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği" kategorisi eklenmiştir. Bu kategori, toplumda kadın ve erkeklere eşit bakılmasını teşvik eden veya cinsiyet eşitsizliğine karşı iletişim ve aksiyonları olan markaların başvurularını kabul etmektedir.

Kadın kurye olmak zor olabilir, çünkü bu meslek çeşitli zorluklar içermektedir. Bazı zorluklar: Uzun çalışma saatleri. Fiziksel ve ruhsal yorgunluk. Gelir belirsizliği. Sosyal hakların sınırlı olması. Toplumun bakışı. Ancak, kadın kuryeler bu zorluklarla başa çıkarak mesleklerini başarıyla sürdürebilmektedirler.

İkinci dalga feminizm, 1960'ların başında başta ABD olmak üzere Batı dünyasında ortaya çıkan ve 1970'lerin sonuna kadar süren feminist faaliyetleri kapsayan bir dönemdir. İkinci dalga feminizmin bazı özellikleri: Odak noktası: Kadınların sadece hukuki ve kamusal alanlarda değil, özel hayatlarında da eşitlik talep etmesi. Temel konular: Toplumsal cinsiyet rolleri, cinsellik, aile hayatı, iş gücüne katılım ve üreme hakları. Slogan: "Kişisel olan politiktir". Önemli temsilciler: Betty Friedan, Gloria Steinem ve Simone de Beauvoir. Başarılar: Doğum kontrolü ve kürtaj gibi konularda yasal düzenlemeler, kadınların iş gücüne katılımının artması ve eşit işe eşit ücret talebinin güç kazanması. İkinci dalga feminizm, beyaz, orta sınıf heteroseksüel kadınlardan oluşan bir ana akıma sahip olmakla eleştirilmiş, ancak radikal feminizm gibi alt grupların oluşmasına da olanak tanımıştır.

Cinsiyetler genellikle iki ana kategoriye ayrılır: 1. Biyolojik Cinsiyet (Sex): - Erkek: XY kromozomal kombinasyonu ile doğar. - Dişi: XX kromozomal kombinasyonu ile doğar. 2. Toplumsal Cinsiyet (Gender): - Kadın: Toplumun ve kültürün kadın olmaya yüklediği anlamlar ve beklentiler. - Erkek: Toplumun ve kültürün erkek olmaya yüklediği anlamlar ve beklentiler. Ayrıca, interseks bireyler de vardır; bu bireyler hem XX hem de XY kromozomlarının bir arada bulunması veya Y kromozomu üzerindeki SRY geninin X kromozomu üzerine geçmesi gibi nedenlerle iki üreme sisteminin bir arada oluştuğu bireylerdir.

Toplumsal cinsiyet eşitliğinin temel ilkeleri şunlardır: Toplumsal cinsiyet eşitliği için üst düzey kurumsal liderlik sağlanması. Tüm kadın ve erkeklere iş yaşamında adil davranılması, insan haklarına ve ayrım yapmama ilkesine saygı gösterilmesi. Tüm kadın ve erkek çalışanların sağlık, güvenlik ve refahının sağlanması. Kadınların eğitim, kurs ve profesyonel gelişim olanaklarının desteklenmesi. Kadınların güçlenmesi için girişimci gelişimi, tedarik zinciri ve pazarlama yöntemlerinin uygulanması. Toplumsal girişimler ve savunuculuk çalışmalarıyla eşitliğin teşvik edilmesi. Toplumsal cinsiyet eşitliğine ilişkin elde edilen başarıların değerlendirilmesi ve halka açık raporlanması. Bu ilkeler, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), UN Global Compact, Avrupa Birliği Cinsiyet Eşitliği Enstitüsü (EIGE) gibi uluslararası kuruluşlar tarafından yayınlanan dokümanlarda yer almaktadır.

"Kadın Olmak" şiirinin teması, kadınların toplumdaki yeri ve gücüdür. Şiirde işlenen diğer temalar arasında özgürlük arayışı ve kadınların toplumsal sorunlara duyarlılığı da yer alır. Örnek bir dörtlük: > "Üretkenlik sende, Cefakârlık sende, Analık, sevecenlik, sabır sende. Sen olmasaydın, nasıl çıkardı güzellikler yeryüzüne?"

Cinsiyetsiz toplum, bireylerin toplumsal cinsiyet rollerine, beklentilerine veya kalıplarına göre değil, kendi bireysellikleri, yetenekleri ve ilgi alanları doğrultusunda şekillendiği bir yaşam biçimini ifade eder. Cinsiyetsiz toplumda bazı özellikler şu şekilde sıralanabilir: Dil ve iletişim: Cinsiyeti işaret eden kelimeler (abi, abla, bey, hanım vb.) kullanılmaz. Kıyafet ve dış görünüş: Erkek ve kadın reyonları yoktur, herkes beden ölçüsüne göre alışveriş yapar. Eğitim: Öğrenciler kız-erkek olarak değil, birer öğrenci olarak kabul edilir. İş hayatı: "Kadın işi" veya "erkek işi" gibi ayrımlar ortadan kalkar. Toplumsal kurallar: "Kadınlar duygusaldır", "erkekler ağlamaz" gibi yargılar ortadan kalkar.