Teoloji

Metafiziğin temel ilkeleri şunlardır: 1. Özdeşlik İlkesi: Varlıklar var olan boyutundadır ve değiştirilemez. 2. Aşılmaz Sınıflandırmalar İlkesi: Varlıkların birbirinden farklı olduğu vurgulanır. 3. Zıtların Karşıtlığı İlkesi: Zıt boyutların aynı yapıda boyut değiştirmesi. Ayrıca, metafiziğin diğer temel ilkeleri şunlardır: - Ontoloji: Varlığın en temel yapısını inceler. - Teoloji: Tanrı ve ruh kavramlarını araştırır. - Kozmoloji: Evrenin kökeni ve yapısını inceler.

Özel yargı terimi iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Hukuk Alanında: Özel yargı, bireyler arasındaki özel hukuk ilişkilerinden doğan anlaşmazlıkları çözmek için kullanılan yargılama kural ve ilkelerini içeren medeni yargı sistemini ifade eder. 2. Teoloji Alanında: Hristiyan eskatolojisinde, özel yargı ölümden hemen sonra ayrılan bir kişinin maruz kaldığı ilahi yargı olarak tanımlanır ve bu, dünyanın sonundaki tüm insanların genel yargısının (Son Yargı) aksine bir durumdur.

Mutezile ve Eş'ariye arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Fiillerin Faili: Mutezile'ye göre fiillerin asıl faili insandır, Eş'ariye'ye göre ise Allah'tır. 2. İrade: Eş'ariye, insanın iradesini Allah'ın iradesine bağlı görür; Mutezile ise insan iradesini sınırsız kabul eder. 3. Sorumluluk: Eş'ariye'ye göre insan fiillerinden sorumludur, ancak bu sorumluluk Allah'ın takdiri içindedir; Mutezile ise insanın fiillerinden tamamen kendi sorumlu olduğunu savunur. 4. Akıl ve Vahiy: Mutezile, akıl ve mantığın ön planda olduğu bir anlayışa sahiptir, Eş'ariye ise vahyi esas alırken aklı sınırlı bir şekilde kullanır.

Tanrı'nın her yerde bulunması, farklı dinlerde ve teolojik yaklaşımlarda farklı şekillerde yorumlanır: 1. İslam inancına göre, Tanrı her yerde hazır ve nazırdır, ancak zatı itibariyle mekândan münezzehtir. 2. Hristiyanlıkta, Tanrı'nın her yerde bulunması, O'nun yaratılışın dokusuna tamamen gömülü olmadığı halde, tüm yaratılışta sürekli olarak var olması olarak daha ayrıntılı bir şekilde ele alınır. 3. Teistik yaklaşıma göre, Tanrı'nın her yerde bulunması, O'nun madde-dışı (manevi) bir varlık olmasıyla ilişkilidir.

Eş'ariler, Allah'ın sıfatlarını şu şekilde kabul ederler: 1. Zâtî Sıfatlar: Hayat, kudret, ilim, kelam, semi', basar ve irade gibi sıfatların ezelî ve Allah'ın zatı ile kaim olduğunu kabul ederler. 2. Fiilî Sıfatlar: Yaratmak, rızık vermek, diriltmek gibi sıfatların ise hâdis (sonradan yaratılmış) olduğunu savunurlar. Ayrıca, Eş'ariler haberî sıfatları (vech, yed, istivâ gibi) mecazî olarak yorumlar ve bunları zât, nimet veya kudret gibi mânalarla te'vil ederler.

Mutlak kader, İslam inancına göre, Allah'ın ilminde kesin olan ve şartlara bağlı olmayan kaderdir.

Eş'ariye mezhebine göre, insan fiillerinin yaratıcısı Allah'tır.

Mücessime ve tecsim terimleri, İslam kelamında Allah'ın sıfatları ve zatı konusunda farklı yaklaşımları ifade eder. Mücessime, Allah'ı cisim olarak kabul eden ve O'na cismani özellikler nisbet edenleri ifade eden bir terimdir. Tecsim ise, bir şeyi cisim olarak düşünmek, onu üç boyutlu kabul etmek anlamına gelir.

John D. Caputo'ya göre hakikat, postmodern çağda bilgelik arayışının temelini oluşturan, kimliğe, kültüre, dinsel inanca ve siyasal düşüncelere göre değişen çok sayıda farklı gerçekliklerden oluşur. Caputo, yapısöküm kavramını kullanarak, hakikatin sabit ve evrensel bir tanımının olmadığını, aksine "gelmekte olanın görünmeyen gelişi" olarak adlandırdığı bir "olay" olduğunu savunur. Ayrıca, Caputo zayıf teoloji kavramını da geliştirir; bu, dogmalara dayanmayan, itirafa zorlamayan ve aynı zamanda ateizm, bilimselcilik ve on dokuzuncu yüzyıl hümanizminin aşırılıklarına karşı bir din anlayışıdır.

Ezekiel Kitabı, MÖ 6. yüzyılda yaşamış peygamber Ezekiel tarafından yazılmıştır ve iki ana tema etrafında şekillenir: yargı ve restorasyon. Kitabın anlattığı konular: 1. Yargı: İsrail'in ve diğer ulusların günahları nedeniyle gelecek olan ilahi cezayı anlatır. 2. Restorasyon: Sürgünün sonunda Tanrı'nın İsrail'i yeniden toplayacağını ve onlara yeni bir başlangıç sunacağını vaat eder. Kitap, sembolik eylemler, vizyonlar ve alegorilerle doludur ve hem tarihsel hem de teolojik açıdan büyük öneme sahiptir.

"Kitabu's-Sıfat", İmam Ebul-Hasen ed-Darekutnî'nin Allah'ın yüce sıfatlarına dair rivayetleri derlediği bir risaledir. Kitapta ayrıca şu konular da ele alınmıştır: 1. Hatib el-Bağdadî: "es-Sifat". 2. İbn Ebi Zeyd el-Kayravanî: "er-Risale". 3. Ebu Nasr es-Secezî: "Menhecî Uyarılar". 4. Abdülhamid el-Hacurî: "Akidetu't-Tahaviyye Üzerine Selefi Uyarılar". 5. Ebu Muaz el-Çubukâbâdî: "Kevserî Hayranlarına Cevap".

Tanrı'nın meta-model olarak konumlandırılması, Tanrı kavramının teolojik ve felsefi açılardan değerlendirilmesi anlamına gelebilir. Bu bağlamda, Tanrı genellikle şu şekillerde tanımlanır: 1. Teolojik Perspektifler: Tek tanrılı dinlerde Tanrı, insanların onu tanıması, kulluk etmesi ve onunla derin bir ilişki kurması için evrenin yaratıcısı ve koruyucusu olarak görülür. 2. Felsefi Yaklaşımlar: Tanrı, evrenin düzenini sağlayan, her şeyi bilen ve her şeye gücü yeten bir varlık olarak kabul edilir. Meta-model terimi, bu bağlamda, Tanrı'nın soyut ve evrensel bir model olarak düşünülmesini ifade edebilir.

Kanonik form farklı bağlamlarda çeşitli anlamlara gelebilir: 1. Matematik ve Bilgisayar Bilimleri: Kanonik bir nesne veya süreç, genellikle basitliği, zarafeti veya anlaşılırlığı nedeniyle standart veya temsili olarak kabul edilen bir nesnedir. 2. Felsefe: Metafizik ve ontolojide kanoniklik, belirli varlıkların veya kavramların temel veya temel olduğu ve diğer varlık veya kavramların bunlardan türetildiği fikrini ifade eder. 3. Teoloji ve Edebiyat: Kanonik, dini bir metin veya geleneğin otoritesini ve gerçekliğini ifade eder. 4. Kimya: Kanonik form, bir molekülün rezonans yapısının katkı sağlayan temsillerinden biridir.

Teslis, Hristiyanlıkta Tanrı, İsa ve Kutsal Ruh'un aynı kişi olmaları inancı anlamına gelir.