Tapınaklar

Aizanoi Zeus Tapınağı'nın büyük olmasının nedeni, inşasının MS 1. yüzyılda İmparator Domitianus döneminde başlayıp MS 2. yüzyılda İmparator Hadrianus döneminde tamamlanmış olmasıdır. Tapınak, yaklaşık olimpik bir havuz büyüklüğü diyebileceğimiz 53×35 metrelik bir podyum üzerine inşa edilmiştir. Ayrıca, tapınağın altında tonozlarla örtülü bir başka mekan bulunması da bu büyüklüğü destekleyen bir özelliktir.

Naos, Yunan tapınaklarında kutsal oda veya cella olarak da bilinen, tapınaktaki en kutsal ve önemli bölümdür. Pronaos ise tapınağın dışarıya bakan giriş kısmıdır. Naos ve pronaos, tapınağın temel bölümleri arasında yer alır.

Knidos Antik Kenti'nde bulunan bazı yapılar şunlardır: Tiyatrolar: Büyük Tiyatro (20.000 kapasiteli) ve Küçük Tiyatro (5.000 kapasiteli). Tapınaklar: Apollon Tapınağı, Korint Tapınağı, Dor Tapınağı, Aphrodite Tapınağı, Dionysos Tapınağı. Güneş Saati: Helenistik dönemde yapılmış, üzerinde aslan ayağı kabartmaları bulunan güneş saati. Stoa: MÖ 3. yüzyılda yapılmış, 113 metre uzunluk ve 16 metre genişlikteki yapı. Nekropolis: Antik çağdan günümüze ulaşmayı başarabilmiş en büyük nekropollerden biri. Odeon: Antik konser salonu. Meclis Binası: Kentin yönetim merkezi. Basamaklı Cadde: En iyi korunmuş basamaklı caddelerden biri. Gymnasium: Spor okulu. Propylon: İon düzeninde, anıtsal bir geçit.

Mezopotamya uygarlıkları, ziggurat adı verilen tapınaklar inşa etmişlerdir. Bazı Mezopotamya tapınakları: Uruk'taki tapınak: Gaura tepesinde, bir esas salon ve yan odalardan oluşan bir yapıdır. Ischali'deki Ishtar tapınağı: Üç ayrı kutsal bölümü içeren dikdörtgen planlı bir yapı kompleksidir. Babil'deki tapınak: Marduk adına yapılan, 7 katlı, üst katına rampa ile ulaşılan 90 m yüksekliğinde bir zigguratır. Zigguratlar, hem ibadet merkezi hem de yönetim ve ekonomi merkezi olarak kullanılmıştır.

Antik Side'de dört tapınak bulunmaktadır: 1. Apollon Tapınağı: Deniz kenarında yer alan ve gün batımında etkileyici bir manzara sunan tapınak. 2. Athena Tapınağı: 2024 yılında tamamlanan restorasyon çalışmalarıyla ayağa kaldırılan tapınak. 3. Dionysos Tapınağı: Erken Roma dönemine ait, Helenistik dönemde yapılmış bir tapınak. 4. Güney Bazilikası: Tapınak olarak da işlev görmüş olabilecek bir yapı. Bu tapınakların yanı sıra, Side'de Vespasianus Anıtı ve Nymphaeum (Anıtsal Çeşme) gibi yapılar da bulunmaktadır.

Göbeklitepe'de 20 tane tapınak olduğu düşünülmektedir, ancak bunlardan sadece 6 tanesi gün yüzüne çıkarılmıştır.

Assos Antik Kenti'nin en önemli yapısı, Athena Tapınağı'dır. Arkaik Çağ'da Anadolu'da yapılan ilk ve tek Dor düzenindeki tapınak, kentin en yüksek noktasında yer alır ve eşsiz manzarasıyla dikkat çeker.

Bergama'da bulunan bazı tapınaklar: Athena Tapınağı. Zeus Sunağı. Dionysos Tapınağı. Serapis Tapınağı (Kızıl Avlu). Asklepios Tapınağı.

Antik Yunan'da en önemli tapınak olarak Parthenon, Akropolis gösterilebilir. MÖ 447-438 yılları arasında inşa edilen Parthenon, Atina Akropolisi'nin en tepesinde yer alır ve akıl tanrıçası Athena'ya adanmıştır. Bunun yanı sıra, Apollo Epicurius Tapınağı, Hephaestus Tapınağı ve Tapınaklar Vadisi gibi yapılar da Antik Yunan'ın önemli tapınakları arasında yer alır.

Aizanoi Zeus Tapınağı'ndaki tonozlu galerinin iki farklı kullanımı olduğu düşünülmektedir: 1. Değerli sunuların depolanması: Bazı akademisyenler, bu galerinin değerli eşyalar ve hazinelerin saklandığı bir depo olarak kullanıldığını öne sürmektedir. 2. Kibele kültünün taşınması: Diğer bir görüşe göre, tapınağın inşasından sonra Kibele kültünün buraya taşındığı ve tapınakta hem Zeus'a hem de Kibele'ye tapıldığı düşünülmektedir. Ayrıca, Çavdar Tatarları döneminde, tapınak duvarlarına at, okçu, süvari gibi çeşitli figürler kazınmıştır. Galerinin kullanım amacı kesin olarak belirlenememiştir.

Antik Yunan'da üç tür tapınak planı şu şekildedir: 1. In Antis (Naos En Parastasin). 2. Prostylos (Önü Sütunlu Tapınak). 3. Amphiprostylos (Önü ve Arkası Sütunlu). Bunun dışında, Peripteral, Pseudodipteros, Dipteros, Hypeethros gibi farklı tapınak planları da bulunmaktadır.

Evet, Tayland'da su içinde tapınaklar bulunmaktadır. Örneğin, Mekong Nehri'nde kuraklık nedeniyle su seviyesinin düşmesi sonucu "stupa" adı verilen tarihi bir Budist tapınağı gün yüzüne çıkmıştır. Ayrıca, Ayutthaya'daki Wat Chaiwatthanaram tapınağı da Chao Phraya Nehri'ne bakan bir konumda yer almakta ve yüksek bir platform üzerinde büyük bir stupa bulunmaktadır.

Sümerler şehir devletlerinin tam ortasına "ziggurat" adı verilen tapınaklar inşa edilmiştir.