Tapınaklar

Aizanoi Zeus Tapınağı'nın büyük olmasının nedeni, inşasının MS 1. yüzyılda İmparator Domitianus döneminde başlayıp MS 2. yüzyılda İmparator Hadrianus döneminde tamamlanmış olmasıdır. Tapınak, yaklaşık olimpik bir havuz büyüklüğü diyebileceğimiz 53×35 metrelik bir podyum üzerine inşa edilmiştir. Ayrıca, tapınağın altında tonozlarla örtülü bir başka mekan bulunması da bu büyüklüğü destekleyen bir özelliktir.

Knidos antik kentinde şu yapılar bulunmaktadır: 1. Tiyatrolar: Biri 20.000, diğeri 5.000 kişilik kapasiteye sahip iki tiyatro. 2. Afrodit Tapınağı: Her iki limanı gören stratejik bir noktada yer alan, yuvarlak planlı bir tapınak. 3. Apollon Tapınağı: Şehrin en tepesindeki, bir tiyatro gibi yükselen kent düzeninin doruk noktasını oluşturan tapınak. 4. Korint Tapınağı: Helenistik dönemden kalma, daha sonra erken Hristiyanlık döneminde kiliseye dönüştürülmüş bir yapı. 5. Nekropol: Şehir surlarının ötesine yayılan geniş bir toplu mezar alanı. 6. Gymnasium: Doğu-batı yönündeki ana caddenin güneyinde yer alan spor ve eğitim merkezi. 7. Güneş Saati: MÖ 4. yüzyıldan kalma, antik dünyanın en eski güneş saatlerinden biri.

Naos ve pronaos, Antik Yunan tapınaklarının önemli bölümleridir: 1. Naos: Tapınağın iç kısmında yer alan ve tanrı heykelinin bulunduğu kutsal alandır. 2. Pronaos: Naos'un önünde, genellikle iki sütunlu bir açıklığı ve naosa açılan bir kapısı bulunan ön odadır.

Mezopotamya uygarlıkları, ziggurat adı verilen tapınakları yapmışlardır. Bu tapınaklar, ibadet dışında depo, okul ve rasathane olarak da kullanılmıştır.

Antik Side'de dört tapınak bulunmaktadır: 1. Apollon Tapınağı: Deniz kenarında yer alan ve gün batımında etkileyici bir manzara sunan tapınak. 2. Athena Tapınağı: 2024 yılında tamamlanan restorasyon çalışmalarıyla ayağa kaldırılan tapınak. 3. Dionysos Tapınağı: Erken Roma dönemine ait, Helenistik dönemde yapılmış bir tapınak. 4. Güney Bazilikası: Tapınak olarak da işlev görmüş olabilecek bir yapı. Bu tapınakların yanı sıra, Side'de Vespasianus Anıtı ve Nymphaeum (Anıtsal Çeşme) gibi yapılar da bulunmaktadır.

Assos Antik Kenti'nin en önemli yapısı, Athena Tapınağı'dır. Arkaik Çağ'da Anadolu'da yapılan ilk ve tek Dor düzenindeki tapınak, kentin en yüksek noktasında yer alır ve eşsiz manzarasıyla dikkat çeker.

Göbeklitepe'de 20 tane tapınak olduğu tespit edilmiştir.

Bergama'da iki önemli tapınak bulunmaktadır: 1. Serapion Tapınağı (Kızıl Avlu): Roma İmparatoru Hadrianus zamanında (M.S. 117-138) Mısır Tanrısı Serapis'e ithaf edilmiştir. 2. Trajan Tapınağı: Roma İmparatorları Hadrianus ve Trajan adına, M.S. 125 yılında inşa edilmiştir.

Antik Yunan'da en önemli tapınak olarak Parthenon, Akropolis gösterilebilir. MÖ 447-438 yılları arasında inşa edilen Parthenon, Atina Akropolisi'nin en tepesinde yer alır ve akıl tanrıçası Athena'ya adanmıştır. Bunun yanı sıra, Apollo Epicurius Tapınağı, Hephaestus Tapınağı ve Tapınaklar Vadisi gibi yapılar da Antik Yunan'ın önemli tapınakları arasında yer alır.

Aizanoi Zeus Tapınağı'ndaki tonozlu galerinin iki farklı kullanımı olduğu düşünülmektedir: 1. Değerli sunuların depolanması: Bazı akademisyenler, bu galerinin değerli eşyalar ve hazinelerin saklandığı bir depo olarak kullanıldığını öne sürmektedir. 2. Kibele kültünün taşınması: Diğer bir görüşe göre, tapınağın inşasından sonra Kibele kültünün buraya taşındığı ve tapınakta hem Zeus'a hem de Kibele'ye tapıldığı düşünülmektedir. Ayrıca, Çavdar Tatarları döneminde, tapınak duvarlarına at, okçu, süvari gibi çeşitli figürler kazınmıştır. Galerinin kullanım amacı kesin olarak belirlenememiştir.

Evet, Tayland'da su içinde tapınaklar bulunmaktadır. Örneğin, Mekong Nehri'nde kuraklık nedeniyle su seviyesinin düşmesi sonucu "stupa" adı verilen tarihi bir Budist tapınağı gün yüzüne çıkmıştır. Ayrıca, Ayutthaya'daki Wat Chaiwatthanaram tapınağı da Chao Phraya Nehri'ne bakan bir konumda yer almakta ve yüksek bir platform üzerinde büyük bir stupa bulunmaktadır.

Antik Yunan'da üç tür tapınak planı şu şekildedir: 1. In Antis (Naos En Parastasin). 2. Prostylos (Önü Sütunlu Tapınak). 3. Amphiprostylos (Önü ve Arkası Sütunlu). Bunun dışında, Peripteral, Pseudodipteros, Dipteros, Hypeethros gibi farklı tapınak planları da bulunmaktadır.

Sümerler şehir devletlerinin tam ortasına "ziggurat" adı verilen tapınaklar inşa edilmiştir.