Taksir

Kast ve taksir arasındaki temel fark, suçun işlenmesindeki niyet ve sonucun öngörülüp öngörülmediğidir. Kast: Suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir. Doğrudan kast ve olası kast olarak ikiye ayrılır: Doğrudan kast: Fail, hareketinin sonucunu istemektedir. Olası kast: Fail, suçun kanuni tanımındaki unsurların gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen, fiili işler. Taksir: Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık nedeniyle, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesinin öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir. Basit taksir ve bilinçli taksir olarak ikiye ayrılır: Basit taksir: Hareket bilerek ve isteyerek yapılır, ancak doğması istenmeyen netice öngörülmez. Bilinçli taksir: Fail, hareketinin sonucunu öngörür, ancak gerçekleşmesini istemez. Özetle, kastta niyet varken, taksirde niyet yoktur; kastta sonuç öngörülürken, taksirde sonuç öngörülmez.

Taksir, Arapça kökenli bir kelime olup "bir işi eksik yapma" veya "bir şeyi yapabilirken çekinip yapmama" anlamlarına gelir. Hukuki anlamda taksir, bir kişinin istemeden (kasten olmaksızın) fakat dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranarak bir zarara veya suça sebebiyet vermesi durumudur. Taksir, kendi içinde bilinçli taksir ve bilinçsiz taksir olarak ikiye ayrılır: Bilinçli taksir: Kişi, eyleminin bir zarara yol açabileceğini öngörür ancak yine de yapar ve sonuç doğurur. Bilinçsiz taksir: Kişi, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı hareket eder ama yaptığı eylemin bir zarara yol açabileceğini hiç öngörmez. Taksirli suçların cezalandırılması, toplumsal düzenin korunması ve bireylerin daha dikkatli ve özenli davranmalarını teşvik etmek amacı taşır.

Basit taksir ve bilinçli taksir, Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) tanımlanan iki tür kusurluluk halidir. Basit taksir, failin öngörmesi gereken bir neticeyi öngöremeyerek, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı bir hareketle fiili işlemesidir. Bilinçli taksir, failin neticeyi öngörmesine rağmen, gerçekleşmeyeceğini umarak hareket etmesidir. Temel farklar: Neticenin öngörülmesi: Basit taksirde fail neticeyi öngörmezken, bilinçli taksirde neticeyi öngörür. Cezai yaptırım: Bilinçli taksir, basit taksire göre daha ağır cezai yaptırımlar gerektirir.

Taksirle yaralama suçunun cezası, belirli koşullar altında paraya çevrilebilir. Adli para cezasına çevirme: Taksirle yaralama suçunda, mahkeme tarafından yapılan değerlendirme sonucunda, hakim adli para cezası yerine hapis cezasının verilmesini uygun görürse, verilen hapis cezası adli para cezasına çevrilemez. Bilinçli taksir durumu: Bilinçli taksirle işlenen suçlarda adli para cezasına çevirme imkanı yoktur. Ancak, taksirle yaralama suçu nedeniyle seçimlik ceza olarak adli para cezasına hükmedilebilir. Cezanın çevrilmesi veya ertelenmesi gibi konularda bir avukattan hukuki yardım alınması önerilir.

Taksir ve kasten yaralama arasındaki temel farklar şunlardır: Kasten Yaralama: Fail, mağdura yönelik vücuduna acı verme veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına yönelik bir fiili isteyerek gerçekleştirir. Suçun oluşması için genel kast yeterlidir. Kişinin kendisine kasıtlı olarak zarar vermesi, kasten yaralama suçunu oluşturmaz. Taksirle Yaralama: Failin dikkatsiz ve özensiz davranışı neticesinde yaralama gerçekleşir. Cezanın ağırlaştırılmasını gerektiren nitelikli haller arasında, fiilin birden fazla kişinin yaralanmasına neden olması ve kemik kırılması gibi durumlar bulunur. İcrai veya ihmali davranışla suçun oluşması mümkündür.

Taksirle ölüme neden olma cezası, belirli koşullar altında paraya çevrilebilir. Genel durum: Taksirle ölüme neden olma suçundan verilen hapis cezası, koşulları varsa adli para cezasına çevrilebilir. İstisnalar: Bilinçli taksirle ölüme neden olma durumunda ceza adli para cezasına çevrilemez. Para cezasına çevirme kararı, hakim tarafından yargılama sürecinde verilen kararlara ve bireysel duruma bağlı olarak alınır.

Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 22. maddesinin 6. fıkrası, sadece taksirle işlenen suçlara uygulanır. Bu fıkra, aşağıdaki durumlarda uygulanabilir: Fail, taksirli bir hareketle suçun mağduru olmuş veya sonucu doğuran durumdan doğrudan etkilenmiş olmalıdır. Ortaya çıkan netice, failin kişisel veya ailevi durumu bakımından ciddi mağduriyet yaratmış olmalıdır. Bu mağduriyet, ayrıca bir ceza verilmesini gereksiz kılacak kadar ağır olmalıdır. Kasten işlenen suçlar için bu fıkra uygulanmaz.

Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 22. maddesinin 6. fıkrasına göre taksirle işlenen suçlarda şahsi cezasızlık nedenleri şunlardır: 1. Taksirli hareket sonucu neden olunan neticenin, münhasıran failin kişisel ve ailevi durumu bakımından mağdur olmasına yol açması. 2. Failin, taksirli eyleminden dolayı acı ve ızdırap duyması. 3. Meydana gelen zararın, failin kendisi veya ailesi dışında başka kişileri etkilememesi. Bu koşullar sadece taksirli suçlar için geçerlidir; doğrudan kast, olası kast veya kast taksir kombinasyonu ile işlenen suçlarda bu hüküm uygulanamaz.

Yayaya çarpmanın cezası, kusurun derecesine ve kazanın sonuçlarına bağlı olarak değişir. Taksirle yaralama: Yaya geçidinde yayaya çarpma durumunda, sürücü 3 aydan 1 yıla kadar hapis veya adli para cezası alır. Taksirle ölüme sebep olma: Yayanın ölümüne neden olan sürücü, 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası alır. Ayrıca, para cezası ve ehliyetin askıya alınması gibi yaptırımlar da uygulanabilir. Her durumda, bir avukattan hukuki danışmanlık alınması önerilir.

Taksirli suç, kişinin niyetinin suç işlemek olmadığı, ancak tedbirsizlik veya ihmalkârlık sonucu suçun meydana geldiği suç türüdür. Bazı taksirli suç örnekleri: taksirle öldürme (TCK 85); taksirle yaralama (TCK 89); taksirli iflas (TCK 162); genel güvenliğin taksirle tehlikeye sokulması (TCK 171). Taksirli suçlarda failin amacı suç işlemek değildir; ancak dikkatsiz ya da ihmalkâr hareketler sonucunda istenmeyen bir sonuç ortaya çıkar.

Taksirli adam öldürmede asli ve tali kusur, failin kusurluluk durumuna göre belirlenen sorumluluk türlerini ifade eder. Asli kusur: Faile verilecek ceza, olayın oluş şekli dikkate alınarak suçun kanunda belirlenen cezanın alt sınırından daha yukarıda bir miktarda belirlenir. Tali kusur: Kanunda belirlenen cezanın alt sınırından ceza uygulanır. Taksirle adam öldürme suçu birden fazla kişi tarafından işlenmişse, her fail kendi kusuru oranında sorumlu tutulur ve yargılama sonucunda her failin alacağı ceza, kendi kusuruna göre belirlenir.

Bilinçsiz (basit) taksir ve bilinçli taksir arasındaki temel fark, failin neticeyi öngörüp öngörmemesi ve bu neticeyi isteyip istememesidir. Bilinçsiz taksir: Fail, davranışının doğurabileceği sonuçları hiç öngörmemiştir. Bilinçli taksir: Fail, davranışı sırasında doğabilecek tehlikeyi öngörmesine rağmen, bu neticenin gerçekleşmeyeceği yönündeki bir güven duygusuyla hareket eder. Bilinçli taksirde gerçekleşen sonuç, fail tarafından öngörüldüğü halde istenmemiştir. Türk Ceza Kanunu'na göre, bilinçli taksir halinde ceza üçte birden yarısına kadar artırılır.

Kast ve kasd terimleri ceza hukukunda farklı anlamlara sahiptir: - Kast, suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir. - Kasd ise, bir işi bile bile yapmak, niyet ederek yapmak, tasavvur, istikamet (yönelme), kötü niyet anlamlarına gelir. Özetle, kast, suçun hukuki unsurlarının bilerek ve isteyerek gerçekleştirilmesini ifade ederken; kasd, daha geniş bir anlamda niyet ve amacı tanımlar.

Bilinçli taksir ve olası kast arasındaki temel fark, neticenin kabullenilmesi ve istenmemesi ile ilgilidir. Olası Kast: Kişi, suçun kanuni tanımındaki unsurların gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen, fiili işler. Kişi, öngördüğü neticenin meydana gelmesini kabullenir ve bu durum için herhangi bir önlem almaz. Bilinçli Taksir: Kişi, hareketinin hukuka aykırı bir sonuca yol açacağını öngörür, ancak bu sonucu istemez. Kişi, şansa veya kendi bilgi ve becerisine güvenerek, sonucun gerçekleşmeyeceği inancıyla hareket eder. Özetle, olası kastta netice kabullenirken, bilinçli taksirde netice istenmez.

Isınmak için yakılan ateşin yangına neden olması durumunda, 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 110. maddesine göre farklı cezalar öngörülmüştür: Taksirle orman yangınına sebep olma: Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı olarak orman yangınına sebebiyet verenler, iki yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Kasten orman yakma: Kasten orman yakan kişi, on yıldan az olmamak üzere hapis ve on bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Ayrıca, yangın neticesinde ölüm veya yaralanma meydana gelirse, fail ayrıca Türk Ceza Kanunu'nda düzenlenen taksirle öldürme veya kasten öldürme suçlarından da cezalandırılır. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 170. maddesine göre, yangın çıkarmak da genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçu olarak kabul edilir ve bu durumda altı aydan üç yıla kadar hapis cezası öngörülür.

İzale-i şuyu (ortaklığın giderilmesi) davasında ivaz, aynen taksim yoluyla paylaştırma sırasında, paydaşlara düşen değerler arasında farklılık oluştuğunda, eksik değerdeki parçaya eklenen karşılığı ifade eder. Bu durumda, bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi hâlinde, eksik değerdeki parçaya para eklenerek denkleştirme sağlanır.

Şirket yetkilisinin taksirden ceza alması durumunda, ceza, failin kusuruna ve suçun niteliğine göre belirlenir. Basit taksir durumunda, fail gerekli dikkat ve özeni göstermiş olsaydı zararın oluşmasının önlenebilirdi. Bilinçli taksir durumunda, fail sonucu öngörmesine rağmen hareket etmeye devam ettiği için ceza artırılarak verilir. Ayrıca, Türk Ceza Kanunu’nun 22. maddesinin 5. fıkrasına göre, birden fazla kişinin taksirle işlediği suçlarda, herkes kendi kusurundan dolayı sorumlu olur ve her failin cezası kusuruna göre ayrı ayrı belirlenir. Taksirli suçlarda cezanın adli para cezasına çevrilmesi belirli koşullar altında mümkün olsa da, bilinçli taksir durumunda yalnızca kısa süreli hapis cezaları adli para cezasına çevrilebilir. Taksirli suçlarda ceza sorumluluğu şahsidir ve ceza yargılamasının amacı şekli gerçeğe değil, maddi gerçeğe ulaşmaktır. Taksirli suçlarda ceza sorumluluğu ile ilgili detaylı bilgi almak için bir avukata başvurulması önerilir.

Bilinçli taksirde aranılan unsurlar şunlardır: 1. Hareketin iradi olması. 2. Neticenin öngörülmesi. 3. Neticenin istenmemesi. 4. Neticenin gerçekleşmeyeceğine dair güven. Ayrıca, hareket ile netice arasında nedensellik bağı ve neticenin öngörülebilir olması unsurları da gereklidir.

Evet, TCK'nın 89. maddesi taksirle yaralama suçudur. Türk Ceza Kanunu'nun 89. maddesi, taksirle başkasının vücuduna acı veren veya sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden olan kişilerin, üç aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılmasını düzenler.

Taksirle adam öldürme, Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 85. maddesinde düzenlenen "Hayata Karşı Suçlar" bölümüne girer. Bu suç, iki farklı durumda değerlendirilebilir: 1. Basit taksirle öldürme: Fail, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranarak bir insanın ölümüne neden olur. 2. Bilinçli taksirle öldürme: Fail, ölüm sonucunu öngörmesine rağmen, dikkatsiz davranışlarına devam eder. Ayrıca, taksirle adam öldürme suçu neticesinde, mağdur yakınlarının maddi ve manevi tazminat davası açma hakkı vardır.