Noktalamaİşaretleri

Virgül (,) ve noktalı virgül (;) arasındaki temel farklar şunlardır: Virgül, cümlelerdeki söz öbeklerini, birbiri ardınca sıralanan isimleri ve sözcükleri birbirinden ayırmak için kullanılır. Noktalı virgül, kendi içinde virgülle ayrılmış grupları, farklı bölümleri ve örnekleri birbirinden ayırmak için kullanılır. Örnekler: Virgül: "Fırtınadan, soğuktan, karanlıktan ve biraz da korkudan". Noktalı virgül: "Erkek çocuklara Doğan, Tuğrul, Aslan, Orhan; kız çocuklara ise İnci, Çiçek, Gönül adları verilir".

Noktalı virgül (;) şu durumlarda kullanılır: Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları birbirinden ayırmak için: Erkek çocuklara Doğan, Tuğrul, Aslan, Orhan; kız çocuklara ise İnci, Çiçek, Gönül adları verilir. Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için: Sevinçten, heyecandan içim içime sığmıyor; bağırmak, kahkahalar atmak, ağlamak istiyorum. İki cümleyi birbirine bağlayan bağlaçlardan önce: Olanları anladım; ama iş işten geçmişti. Özneden sonra virgülle ayrılmış sözcükler varsa özneyi belirginleştirmek için: Ali; arkadaşları Fahri, Hasan ve Rıza'dan daha çalışkan bir öğrenciydi. Anlamca birbirine bağlı ve birbirini tamamlayan cümleler arasında: Şiirde konular artık alabildiğine genişliyor; biçim, ölçü, uyak önemini yitirerek yazıdan siliniyor. Ayrıca, noktalı virgül, matematikte çıkarma işareti olarak da kullanılır.

Tırnak işareti ("") aşağıdaki durumlarda kullanılır: Doğrudan alıntılar. Özel vurgu. Eser ve başlık adları. Yabancı kelimeler. Tiyatro ve diyalog. Bibliyografik künyeler.

Noktalı harfler, Türk alfabesinde bulunan "ç", "ğ", "ı", "ö", "ş" ve "ü" gibi harflerdir. Noktalı harflerin bazı kullanım alanları: Resmi belgeler ve yazışmalar. Türkçe edebi eserler. Eğitim materyalleri. Noktalı harflerin yanlış kullanımı, iletişimde yanlış anlamalara yol açabilir.

Tırnak işareti, belirli durumlarda kullanılmaz. İşte bazı örnekler: Dolaylı aktarımlarda: Tırnak işareti, dolaylı aktarımlarda kullanılmaz; sadece doğrudan yapılan alıntılar tırnak içinde verilir. Saat ve dakika gösteren sayılarda: Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için iki nokta (:) kullanılmaz. Ay adlarında: Ay adlarından önce ve sonra nokta kullanılmaz. Bilimsel çalışmalarda: Makale adları tırnak içinde verilirken, künye bilgilerinde bu işaret kullanılmaz. Ayrıca, cümle içinde özel olarak belirtilmek istenen sözler, kitap ve dergi adları tırnak içine alınmaksızın eğik yazıyla da gösterilebilir.

Kısa çizgi (-) ve tire (–) arasındaki temel fark, kullanım amaçları ve uzunluklarıdır: Kısa çizgi: Kelimeleri birleştirmek, satır sonunda kelimeleri bölmek veya kelime parçalarını tek bir kelimede birleştirmek için kullanılır. Tire: Düşüncede bir ara veya kesinti olduğunu belirtmek için kullanılır. Tire, kısa çizgiden daha uzun olup, "en tire" ve "em tire" olarak iki alt kategoriye ayrılır. Örnekler: Kısa çizgi: "oyun grubu", "diş fırçası". Tire: "I. Dünya Savaşı öncesi yapılar", "3-5. bölümler".

"Hoş geldin" kelimesi, gelen kişiye söylenen selamlama sözü anlamında kullanıldığında ayrı yazılmalıdır. Doğru yazım: "hoş geldin". Yanlış yazım: "hoşgeldin".

"İşaleti" kelimesinin ne işe yaradığı hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Türkçe'de yaygın olarak kullanılan bazı noktalama işaretlerinin işlevleri hakkında bilgi verilebilir: Nokta (.): Tamamlanmış cümlelerin sonuna konur. Ünlem işareti (!): Seslenme cümleleri ve duygu ifadeleri için kullanılır. Soru işareti (?): Soru bildiren cümlelerin sonuna konur. Virgül (,): Cümle içindeki ara sözleri ve öğeleri ayırmak için kullanılır.

Parantez ve ayraç aynı anlama gelir. Ayraç ya da parantez, bir noktalama işaretidir. Ayrıca, "parantez" sözcüğüyle çoğunlukla yay parantez kastedilir.

"İyi ki varsın" ifadesinin doğru yazılışı, her kelimenin ayrı yazılmasıyla "iyi ki varsın" şeklindedir. Örnek cümle: "İyi ki varsın, seninle tanıştığımız için çok mutluyuz". Yanlış yazım: "iyiki varsın".

Doğru yazım şekli "veya" olarak birleşik şekildedir. Örnek cümleler: "Ben Atatürk'le üç veya iki defa karşılaştım". "Sen, ben veya başka birileri". "Bugün veya yarın bu işi bitirmiş olacağız". "Sen veya ben hiç fark etmez".

Evet, süslü ayraç ve süslü parantez aynıdır, çünkü süslü parantez '{ }' olarak gösterilir. Süslü parantez, matematikte küme işareti olarak ve kodlama dilinde kullanılır.

İki nokta ve noktalı virgül arasındaki temel farklar şunlardır: Kullanım amacı: İki nokta (:), kendisinden sonra örnek verilecek veya açıklama yapılacak cümlenin sonuna konur. Noktalı virgül (;), bağımsız fakat mantık açısından birbirini bütünleyen cümleleri bağlamak için kullanılır. Büyük harf kullanımı: İki noktadan sonra çoğunlukla büyük harfle başlanır. Noktalı virgülden sonra büyük harfle başlanmaz. Örnekler: İki nokta örneği: "Babam bana şunu dedi: 'Her zaman iyi bir insan ol'". Noktalı virgül örneği: "Meyvelerden muz, elma ve çilek; sebzelerden bir tek domatesi seviyorum".

İki noktadan sonra cümle gelmiyorsa, örnekler sıralanıyorsa bunlar büyük harfle başlamaz. Büyük harfle başlanan bazı noktalama işaretleri: Nokta. İki nokta. Ünlem işareti ve soru işareti. Tırnak işareti. Ayrıca, cümle içinde özel adın yerine kullanılan makam veya unvan sözleri, saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam, mevki, unvan bildiren kelimeler büyük harfle başlar.

Üç nokta (...), bir noktalama işaretidir ve çeşitli anlamlar taşır: Eksik veya tamamlanmamış cümleler: Anlatımın yarım kaldığını veya okuyucunun hayal gücüne bırakıldığını belirtir. Kaba veya sakıncalı kelimeler: Açık yazılmak istenmeyen kelime veya bölümlerin yerine konur. Alıntılar: Metinden alınan cümlelerde, öncesi ve sonrası olduğunu, aralarda da alınmayan kısımlar olduğunu gösterir. Ünlem ve seslenmeler: Anlatımı pekiştirmek için kullanılır. Örnekler: Belirli örneklerin daha devamının geleceğini ifade eder. Karşılıklı konuşmalar: Eksik veya duraksayan cevapları belirtir.

Evet, sözde soru cümlelerinde soru işareti kullanılır. Sözde soru cümleleri, biçimce soru özelliği taşıyan ancak cevap istemek amacıyla kullanılmayan cümlelerdir.

Noktadan sonraki kelimeler büyük harfle başlamaz, ancak özel adlar büyük harfle başlar. Virgülden sonraki kelimeler, eğer özel isim değilse küçük harfle başlar. İki noktadan sonra gelen ifadeler, eğer cümle veya özel isimse büyük harfle başlar. Noktalı virgülden sonra gelen kelimeler, özel isim olmadığı sürece küçük harfle başlar.

Noktalama işaretlerinden sonra büyük harf kullanılmaz, ancak bazı istisnalar vardır: İki noktadan sonra gelen cümle veya özel isim büyük harfle başlar. Noktalı virgülden sonra, özel isim olmadıkça kelime küçük harfle başlar. Saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam, mevki, unvan bildiren kelimeler büyük harfle başlar. Yer bildiren özel isimlerde, kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğunda, yer adının ilk harfi büyük yazılır. Sayılı veya noktalı listelerde kelimeler büyük harfle başlar.

Kesme işareti (’) aşağıdaki eklerden sonra kullanılır: Özel isimlere getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri. Kişi adlarından sonra gelen saygı ve unvan sözlerine getirilen ekler. Kısaltmalara getirilen ekler. Sayılara getirilen ekler. Bir harften veya ekten sonra gelen ekler. Özel adlara getirilen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesme işaretiyle ayrılmaz.

Üç nokta (...)'nın kullanıldığı bazı yerler: Tamamlanmamış cümlelerin sonu: "Tam ona kavuştum derken...". Kaba sayılan veya açıklanmak istenmeyen kelime ve bölümlerin yerine: "Kılavuzu karga olanın burnu b...tan çıkmaz". Alıntılarda, başta, ortada ve sonda alınmayan kelime veya bölümlerin yerine: "... derken şehrin öte başından boğuk boğuk sesler gelmeye başladı...". Sözün kesildiği ve geri kalan kısmının okuyucunun hayal dünyasına bırakıldığı durumlar: "Sana uğurlar olsun... Ayrılıyor yolumuz!". Karşılıklı konuşmalarda, eksik veya yetersiz cevaplar: "- Yabancı yok! - Kimsin! - Ali... - Hangi Ali? - ...". Ünlem ve seslenmelerde anlatımı pekiştirmek için: "Gölgeler yaklaştılar. Bir adım kalınca onu kıyafetinden tanıdılar: – Koca Ali...".