Sivil toplum kuruluşlarının (STK'lar) hukuki statüsü, genellikle "dernek" veya "vakıf" tüzel kişiliği etrafında şekillenir. Dernekler, en az yedi gerçek veya tüzel kişinin belirli bir amacı gerçekleştirmek için bir araya gelmesiyle kurulur ve Türk Medeni Kanunu ile Dernekler Kanunu'na tabidir. Vakıflar, bir malvarlığının belirli ve sürekli bir amaca özgülenmesiyle kurulur ve yine 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ile düzenlenir. Ayrıca, sendikalar, kooperatifler ve meslek kuruluşları da kendi özel kanunları çerçevesinde STK benzeri veya STK kimliğinin bir uzantısı niteliğinde faaliyet gösterebilir. STK'ların hukuki statüsü, kuruluş ve tescil süreçleri, organlarının yapısı, denetim mekanizmaları, malvarlığı yönetimi ve fesih/dönüşüm prosedürleri gibi birçok konuda belirli hüküm ve ilkeleri içerir.