SanatAkımları

Opismik sanat akımı, Optik Sanat (Op-Art) olarak da bilinir, 1960’larda ortaya çıkan bir sanat akımıdır. Bu akımın temel özellikleri şunlardır: - Bilimsel temeller: Sanatçılar, çalışmalarını ortaya koyarken fizik, geometri ve psikoloji alanlarındaki ilerlemelerden faydalanırlar. - Geometrik şekiller ve çizgiler: Eserlerde genellikle soyut, tekrar eden basit formlar ve ritmik desenler kullanılır. - Görsel yanılsamalar: İzleyicilerde hareket, şişme veya büzülme gibi görsel yanılsamalar yaratmak amaçlanır. - Siyah-beyaz renkler: Zıt ışık tonlarına uyum sağlama zorluğu nedeniyle bu renkler tercih edilir. Önemli op-art sanatçıları arasında Victor Vasarely, Bridget Riley ve MC Escher bulunur.

Empresyonizm (İzlenimcilik), 19. yüzyılın sonlarına doğru Fransa’da ortaya çıkan bir sanat akımıdır. Temel özellikleri: - Anlık izlenimlerin yakalanması: Sanatçılar, nesnelerin ve manzaraların anlık izlenimlerini ve duygularını yansıtmaya çalışmışlardır. - Işık ve renk kullanımı: Doğal ışığın ve renklerin geçici etkileri ön planda tutulmuş, parlak ve canlı renkler tercih edilmiştir. - Açık hava ressamlığı: Sanatçılar, stüdyolarından çıkıp doğrudan doğada resim yapmışlardır. - Hızlı fırça darbeleri: Eserlerdeki fırça darbeleri hızlı ve belirgin olup, detaylardan ziyade genel izlenimi yansıtır. Temsilcileri: Claude Monet, Edgar Degas, Pierre-Auguste Renoir, Camille Pissarro ve Berthe Morisot gibi ünlü sanatçılar bu akımın önde gelen isimlerindendir. Empresyonizm, modern sanatın gelişiminde önemli bir rol oynamış ve birçok başka sanat akımına ilham kaynağı olmuştur.

1950 sonrası Türk romanının bazı özellikleri: Konu ve yönelim çeşitliliği: Roman türü, toplumcu gerçekçi, modernist, bireyin iç dünyasını esas alan ve millî-dinî duyarlılıkları yansıtan gibi farklı eğilimlerle gelişimini sürdürmüştür. Toplumsal sorunlar: Toplumcu gerçekçi romanlar, toprak kavgaları, tarımın makineleşmesi, köyden kente göç ve sınıfsal farklılıklar gibi toplumsal sorunları işlemiştir. Psikolojik çözümlemeler: Bireyin iç dünyasını esas alan romanlarda psikoloji biliminden yararlanılarak bireyin psikolojisi çözümlenmiştir. Anlatım teknikleri: Modernist romanlarda iç konuşma, iç çözümleme ve bilinç akışı gibi teknikler ön plana çıkmıştır. Varoluşçu etkiler: Bazı romanlarda varoluşçu felsefenin etkileri görülmüştür. 1950 sonrası Türk romanı, düşünsel ve sosyal gelişmelere paralel olarak yeni anlatım yolları, konular ve izlekler aramıştır.

Ekspresyonizm ve sürrealizm farklı sanat akımlarıdır. Ekspresyonizm, 20. yüzyılın başlarında Almanya'da ortaya çıkmış, duyguların ve iç dünyanın ön planda olduğu bir akımdır. Sürrealizm ise, yine 20. yüzyılın başlarında Avrupa'da ortaya çıkmış, bilinçaltının düşsel dünyasına yönelen bir akımdır.

20. yüzyıl mobilya akımları, İkinci Dünya Savaşı öncesi ve İkinci Dünya Savaşı sonrası olmak üzere iki ana döneme ayrılır. İkinci Dünya Savaşı öncesi akımlar: Modernizme Giriş; Kübizm; De Stijl; Bauhaus; Art Deco. İkinci Dünya Savaşı sonrası akımlar: Modernizm; İskandinav Modernizmi; Pop-Art; Uluslararası Stil; Hi-Tech; Yeşil Tasarım; Postmodernizm; Minimalizm; Organik Tasarım.

Kitsch sanat akımı, sanatsal niteliği düşük, duygusal ve popüler unsurlarla dolu, süsleyici ve aşırı dekoratif eserleri tanımlamak için kullanılır. Bu akım, 19. yüzyılın sonlarında endüstriyel devrimle birlikte sanat eserlerinin seri üretiminin artmasıyla ortaya çıkmıştır. Kitsch sanatının bazı özellikleri: - Yapaylık: Doğal ve organik öğeler yerine yapay ve sentetik öğeler kullanır. - Klişe temalar: Kedi ve köpek yavruları, gözü yaşlı çocuklar gibi temalar içerir. - Nostalji: Geçmişe özlem ve romantizmi çağrıştıran nesneler kullanır. Kitsch, sanat dünyasında tartışmalı bir yer tutar; bazıları tarafından sahte ve sanatsal olmayan bir ifade olarak görülürken, diğerleri tarafından masumiyet ve duygusal bağlantılar üzerine kurulu gerçek bir ifade biçimi olarak savunulur.

Kitsch sanat akımı, sanatsal niteliği düşük, duygusal ve popüler unsurlarla dolu, süsleyici ve aşırı dekoratif eserleri tanımlamak için kullanılır. Bu akım, 19. yüzyılın sonlarında endüstriyel devrimle birlikte sanat eserlerinin seri üretiminin artmasıyla ortaya çıkmıştır. Kitsch sanatının bazı özellikleri: - Yapaylık: Doğal ve organik öğeler yerine yapay ve sentetik öğeler kullanır. - Klişe temalar: Kedi ve köpek yavruları, gözü yaşlı çocuklar gibi temalar içerir. - Nostalji: Geçmişe özlem ve romantizmi çağrıştıran nesneler kullanır. Kitsch, sanat dünyasında tartışmalı bir yer tutar; bazıları tarafından sahte ve sanatsal olmayan bir ifade olarak görülürken, diğerleri tarafından masumiyet ve duygusal bağlantılar üzerine kurulu gerçek bir ifade biçimi olarak savunulur.

19. ve 20. yüzyıl edebiyat akımları, çeşitli kategorilere ayrılabilir. İşte bazı ana akımlar: 19. Yüzyıl Akımları: Romantizm: Klasisizme tepki olarak doğmuş, duygu, hayal ve bireyselliği ön plana çıkarmıştır. Realizm: Hayatı olduğu gibi anlatmayı hedefler, gözleme ve detaylara önem verir. Natüralizm: Realizmin bir adım ötesini giderek insanı çevresel koşullar ve kalıtsal etkenlerle açıklar. 20. Yüzyıl Akımları: Modernizm: Bireyin iç dünyasını, bilinç akışını ve toplumdan yabancılaşmasını işler. Postmodernizm: Modernizmin sorgulayıcı yönünü derinleştirir, gerçekliğin göreceli olduğunu savunur. Fütürizm: Makineyi ve hızı edebiyata taşır, yenilik ve değişikliğe yönelişi ilke edinir. Dadaizm: Sanatta düzen ve anlam arayışına karşı çıkar, kaos ve absürtlüğü ön plana alır. Sürrealizm: Bilinçaltı dünyayı ve rüyaları keşfetmeyi amaçlar, mantığın sınırlarını aşan imgeler kullanır.

Fırtına ve Coşku (Sturm und Drang) akımı, Aydınlanma Çağı'nın kuru akılcılığına tepki olarak doğmuştur.

Nazım Hikmet'in edebi kişiliği, toplumcu gerçekçilik ve fütürizm akımlarına aittir.

Çağdaş şiir, 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan ve geleneksel edebi normlara meydan okuyan yenilikçi bir şiir anlayışıdır. Özellikleri: - Yapı: Geleneksel dize, kafiye ve ritim kurallarını reddeder; serbest nazım yaygındır. - Dil ve Tema: Soyut ve simgesel bir dil kullanır; varoluşsal sorgulamalar, kişisel özgürlük, toplumsal eleştiriler gibi temaları işler. - Etkiler: Modern şiir, müzik, görsel sanatlar ve popüler kültür üzerinde büyük etkiler bırakmıştır. Önemli temsilciler: Ezra Pound, T.S. Eliot, Walt Whitman, Sylvia Plath, Allen Ginsberg, Langston Hughes gibi şairler bu akımın önde gelen isimlerindendir.

Akdeniz'de çeşitli sanat akımları gelişmiştir. Bazı örnekler: Rönesans: İtalya'da başlayan ve gelişen bu akım, antik dönem eserlerinin yeni bir yorumla ele alınmasını içerir. Barok: 17. yüzyılda İtalya'da ortaya çıkan bu akım, duygulara ve algılara yönelik bir sanat anlayışıdır. Oryantalizm: 19. yüzyılda, doğudaki ülkelerin dil, din ve yaşam şekillerine meraklı batılı sanatçılar tarafından geliştirilen bir akımdır. İzlenimcilik: 19. yüzyılda, doğu gezilerini ışıklı bir dille tuvale yansıtan bir akımdır. Ayrıca, Akdeniz'de Hümanizm akımı da etkili olmuştur.

Dadaizm, 20. yüzyılın başlarında, 1. Dünya Savaşı'nın kaotik atmosferinde ortaya çıkan bir sanat akımıdır. Temel özellikleri: - Anlamsızlık ve mantıksızlık: Dadaistler, geleneksel normlara karşı çıkarak eserlerinde anlamsızlığı ön plana çıkarmışlardır. - Eleştiri ve protesto: Savaşa, burjuva değerlerine ve geleneksel sanat anlayışına karşı bir başkaldırı olarak doğmuştur. - Kolaj ve hazır nesneler: Geleneksel sanat malzemeleri yerine gündelik nesneleri kullanarak yeni sanat eserleri yaratmışlardır. - Performans sanatı: Tiyatro, müzik ve şiir okuma gibi disiplinler arası performanslarla sanatlarını ifade etmişlerdir. Önemli temsilcileri: Hugo Ball, Tristan Tzara, Marcel Duchamp, Hans Arp. Dadaizm, 1920'lere gelindiğinde yerini Sürrealizm gibi daha sistematik sanat akımlarına bırakmıştır.

Parnasizm ve romantizm arasındaki temel farklar şunlardır: - Parnasizm, nesnellik ve gerçekçiliği ön planda tutar; duygusal ifadelerden kaçınır ve şiiri biçimsel mükemmeliyetçilikle ele alır. - Romantizm ise duygu ve hayal gücünün özgürce ifade edilmesini savunur; doğa, aşk, özgürlük gibi temaları işler ve duygusal, lirik bir dil kullanır.

Zâtî, Sebk-i Hindî akımının önemli temsilcilerinden biridir.

Sansürsüz romantizm, romantizm akımının marazî (hastalıkla ilgili) yönünü ifade eder. Ayrıca, duygusallığın ve melankolinin güçlü olduğu bir edebiyat türünü de tanımlar.

Dadaizm, grafik tasarıma birkaç önemli şekilde etki etmiştir: 1. Kolaj ve Fotomontaj Teknikleri: Dadaistler, mevcut görüntü ve fotoğraflardan kesitler alarak kolaj ve fotomontaj teknikleri geliştirmişlerdir. 2. Tipografi: Dada, tipografiyi geleneksel kısıtlamalardan kurtarmış ve harf biçimlerini görsel biçimler olarak kullanmıştır. 3. Deneysel Yaklaşımlar: Dada'nın kural tanımaz ve deneysel yaklaşımları, modern reklamcılıkta, afiş tasarımlarında ve dijital sanatta etkisini sürdürmektedir. 4. Toplumsal Eleştiri: Dada'nın alaycı ve aşağılayıcı tavrı, toplumsal değerleri derinden sarsmış ve grafik tasarımda da bu eleştirel yaklaşımı yaygınlaştırmıştır.

22. yüzyılda hangi sanat akımının olacağına dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, 20. ve 21. yüzyılda etkili olan bazı sanat akımları şunlardır: Dadaizm. Sürrealizm. Kübizm. Fütürizm. Pop-art. Soyut dışavurumculuk. Postmodernizm ve dekonstrüktivizm.

Gregg Araki, "Yeni Queer Sinema" (New Queer Cinema) akımına mensuptur.

Kengo Kuma, Post-Modernizm akımına mensuptur.