SanatAkımları

Şevket Rado, toplumcu gerçekçi akıma mensup değildir.

Parnasyenler ve sembolistler arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Yaklaşım: Parnasyenler, gerçekliğe ve düşünceye önem verirken, sembolistler duygusallığa ve insanın iç dünyasına yönelmişlerdir. 2. Dil ve Anlatım: Parnasyenler, şiirde biçim mükemmelliğini ve nesnelliği savunmuş, klasik kalıpları kullanmışlardır. 3. Nazım Biçimi: Parnasyenler genellikle sone nazım biçimini kullanırken, sembolistler serbest nazım biçimlerine yönelmişlerdir. 4. Konu ve Temalar: Parnasyenler, tarihi ve mitolojik konuları işlemiş, dış dünyanın somut güzelliklerini anlatmışlardır.

20. yüzyıl sanat akımları, çeşitli kategorilere ayrılabilir. İşte bazı ana gruplar: Modern Sanat Akımları: Ekspresyonizm (Dışavurumculuk). Kübizm. Fütürizm. Sürrealizm (Gerçeküstücülük). Dadaizm. Pop Art. Soyut Sanat Akımları: Soyut Dışavurumculuk. Yeni Dışavurumculuk. Süprematizm. Bu akımlar, 20. yüzyıl boyunca çeşitli alt dallara ve gruplaşmalara da ayrılmıştır.

En önemli üç sanat akımı olarak şunlar öne çıkmaktadır: 1. Soyut Dışavurumculuk: 1940'lı yılların sonlarında ABD'de ortaya çıkan bu akım, sanatçıların iç dünyalarını spontane biçimlerle ifade etmelerini sağlar. 2. Pop Art: 1950'lerin sonlarında İngiltere ve ABD'de gelişen bu akım, popüler kültür unsurlarını sanat eserlerine dahil eder ve reklamlar, çizgi romanlar gibi kaynaklardan ilham alır. 3. Minimalizm: 1960'larda ABD'de ortaya çıkan bu akım, sanat eserlerinde sadelik ve nesnellik arayışını öne çıkarır, geometrik şekiller ve sınırlı renk paletleri kullanılır.

Pablo Picasso, çeşitli sosyal ve politik meseleleri savunmuştur. 1. Kübizm Akımı: Picasso, Georges Braque ile birlikte kübizm akımının temellerini atmış ve bu akımla geleneksel sanat anlayışına meydan okumuştur. 2. Savaş Karşıtlığı: Özellikle İspanya İç Savaşı sırasında yaptığı "Guernica" adlı eser, savaşın yıkıcılığını ve masum insanların çektiği ızdırabı simgeler. Picasso, hayatı boyunca savaşa karşı duruşunu sürdürmüştür. 3. Komünizm: 1944'te Fransız Komünist Partisi'ne katılmış ve 1949'da Dünya Barış Konseyi için çizdiği güvercin, dünya çapında barış sembolü olarak kullanılmıştır.

Romantizm ve romans kavramları farklı anlamlara sahiptir: 1. Romantizm: 18. yüzyıl sonlarından 19. yüzyılın ortalarına kadar süren, sanat, edebiyat ve müzikte kendini gösteren bir akımdır. 2. Romans: Ortaçağ'daki kahramanlık ve şövalyelik hikayelerini anlatan, aşk ve duyguların ön plana çıkarıldığı hikayeleri tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

Serveti Fünun ve Tanzimat edebiyatı arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Konu: Tanzimat edebiyatında şiirin konusu güzel olan her şeydir, Serveti Fünun'da ise güzel kelimesi kaldırılmış ve konu sınırsız genişletilmiştir. 2. Dil ve Üslup: Tanzimat edebiyatında dil ve üslup daha sade ve anlaşılırken, Serveti Fünun edebiyatı daha ağır ve sanatlıdır. 3. Tür Önceliği: Tanzimat edebiyatında tiyatro ön plandayken, Serveti Fünun'da şiir, roman ve hikaye daha önemlidir. 4. Sanat Anlayışı: Tanzimatçılar "toplum için sanat" görüşünü benimserken, Serveti Fünuncular "sanat için sanat" anlayışını benimsemişlerdir. 5. Akımlar: Tanzimat edebiyatında realizm ve romantizm etkili olurken, Serveti Fünun edebiyatında parnasizm ve sembolizm öne çıkmıştır. 6. Hedef Kitle: Serveti Fünun edebiyatı aydın kesime hitap ederken, Tanzimat edebiyatı halktan insanlara seslenmiştir.

Realizmin temel ilkeleri şunlardır: 1. Gerçekçi Olma: Realizmde, duygu ve hayaller yerini toplum ve insan gerçeklerine bırakır. 2. Gözlem: Yazarlar, gözlem, araştırma ve belgelere dayanarak yaşananı nesnel bir şekilde aktarmayı amaçlarlar. 3. Çağdaş İnsanı Anlatma: Her tabakadan insanı ayrım yapmadan anlatır. 4. Eleştirel Gerçeklik: İnsanı ve olayları çeşitli açılardan ele alıp, eleştiri süzgecinden geçirerek eserlerine yansıtırlar. 5. Tasvir: Kişilerin psikolojileri, çevrelerinin tanıtımı ve içinde bulundukları ortam ayrıntılarıyla anlatılır. 6. Nesnel Olma: Yazarlar, olaylar ve kişiler karşısında tarafsız davranır, kendi duygu ve yorumlarını katmazlar. 7. Üslup: Biçim güzelliğine önem verilir, dilde ve anlatımda süs ve özentiden kaçınılır.

İkinci Yeniciler şiir anlayışında şu ilkeleri savunmuşlardır: 1. Özgün Şiir Anlayışı: Halk şiirine olan bağlılığı azaltarak, yeni bir şiir dilinin geliştirilmesini hedeflemişlerdir. 2. Şiirin Ereği: Şiirin amacı, ahlak, erdem, gerçek ve toplum kavramlarını anlatmak değil, daha derin duyguları ve düşünceleri ifade etmektir. 3. Folklorun Reddi: Folklorik unsurların şiiri sınırladığı düşüncesiyle, yeni ve farklı ifade biçimleri aranmalıdır. 4. İmge Önemi: Şiiri oluşturan sözcüklerin sözlük anlamı değil, şairin onlara kazandırdığı imge önemlidir. 5. Siyaseten Uzak Durma: Şiirde siyasetten ve siyasal baskılardan uzak durulmalıdır. 6. Anlatım Zenginliği: Anlatım zenginliği ve ritim arayışına girilmeli, ölçü ve uyak şiirin estetik değerini artırsa da, onun yaratıcılığı ve ifade özgürlüğünü kısıtlar.

Ressamlar farklı tarzlarda resim yapar çünkü bu, onların özgün bir bakış açısı ve yaratıcılıklarını ifade etme biçimidir. Ayrıca, resim sanatının tarih boyunca geçirdiği evrim ve çeşitli akımların ortaya çıkması da farklı tarzların oluşmasına katkıda bulunmuştur. Bunun yanı sıra, toplumsal ve kişisel temalar da ressamların farklı tarzlar benimsemesinde rol oynar; bazı ressamlar politik veya sosyal adaletsizlikleri eleştirmek, diğerleri ise iç dünyalarını ve duygusal deneyimlerini aktarmak için resim yaparlar.

İkinci Yeniciler, var olan dil ve edebiyat anlayışına karşı çıktıkları ve şiirde geleneksel kuralları yıktıkları için tepki gördüler. Bu tepkilerin bazı nedenleri şunlardır: Anlamın soyutlaşması: Şiirde anlamın "soyut" bir karaktere bürünmesi, okuyucu tarafından anlaşılamamasına yol açtı. Dilin kullanımı: Şiir dilinde gerek sözcüklerin ses ve biçim özelliklerinde gerekse de dilin sözdizimi açısından büyük değişikliklere gidilmesi, dilin "rastlantısal bir anlamlılık" kazanması eleştirildi. Siyasi eleştiriler: İkinci Yeniciler, siyasi otoriteden kaçarak şiirin altında kendilerine bir sığınma limanı inşa etmekle suçlandılar. Bireysellik: Şiirlerinin içe kapanık ve çok fazla bireyci olduğu yönünde eleştiriler aldılar.

Başlıca sanat akımları şunlardır: 1. Rönesans (15. yy - 16. yy): Antik Yunan ve Roma sanatının yeniden doğuşu. 2. Maniyerizm (1520-1600): Rönesans'ın idealize edilmiş formlarına tepki olarak ortaya çıkmıştır. 3. Barok (17. - 18. yy): Hareketlilik ve derinliği ön plana çıkaran bir akımdır. 4. Rokoko (18. yy başı): Barok'tan doğmuş, daha hafif ve albenili bir tarza yönelmiştir. 5. Neo-Klasizm (18. yy ve 19. yy başı): Barok ve Rokoko'nun aşırılıklarına tepki olarak doğmuş, klasik dünyanın sadeliğine dönüşü simgeler. 6. Romantizm (19. yy başı): Duyguların ve düşlerin ön planda olduğu bir akımdır. 7. Realizm (19. yy 2. yarısı): Romantizme tepki olarak ortaya çıkmış, gerçekçi temaları işleyen bir akımdır. Modern sanat akımları ise şunlardır: 8. Empresyonizm (İzlenimcilik) (19. yy sonu): Güneş ışığının renkler üzerindeki etkilerini tuvallere aktaran bir akımdır. 9. Post-Empresyonizm: Empresyonizmin sınırlı kurallarının ötesine geçerek doğayı kendi yaşam biçimleri içinde anlatmışlardır. 10. Fovizm (19. yy sonu - 20. yy başı): Saf renklerin coşkuyla kullanıldığı bir akımdır. 11. Dadaizm: Birinci Dünya Savaşı'nın yıkıcı etkisine tepki olarak doğmuş, sanatta kaosu ve akıldışılığı kucaklamıştır. 12. Sürrealizm (Gerçeküstücülük): Bilinçaltının düşsel dünyasını yansıtan bir akımdır. 13. Kübizm: Nesneleri geometrik şekiller olarak görür ve onları parçalar.

Realist sanat akımı, 19. yüzyılın ortalarında Fransa’da ortaya çıkan ve gerçekliği olduğu gibi yansıtmayı amaçlayan bir sanat akımıdır. Temel özellikleri: - Gerçekliğe sadakat: Sanat eserlerinin konusunu tam anlamıyla gerçek hayattan alma ve doğallığı bozmadan tasvir etme. - Günlük yaşam ve toplumsal konular: Köylüleri, işçileri, orta sınıfı ve günlük yaşamın detaylarını öne çıkarma. - Romantizme tepki: Abartı ve dramatik süslemelerden kaçınma, duygusallığı ve idealizmi reddetme. - Doğa ve toplum gözlemi: Eserlerin oluşturulmasında doğadan ve toplumdan birebir gözlem yapma. Temsilcileri: Gustave Courbet, Honoré Daumier, Jean-François Millet, Emile Zola gibi sanatçılar realist akımın önemli temsilcileridir.

Çağdaş sanat akımı, 20. yüzyılın ortalarından günümüze uzanan bir zaman dilimini kapsayan ve sürekli bir yenilik arayışıyla şekillenen sanat akımlarını ifade eder. Bazı öne çıkan çağdaş sanat akımları şunlardır: Soyut Dışavurumculuk: Sanatçıların iç dünyalarını spontane biçimlerle ifade ettikleri akım. Pop Art: Popüler kültür unsurlarını sanat eserlerine dahil eden, reklamlar ve tüketim kültürünü temel alan akım. Minimalizm: Sanat eserlerinde sadelik ve nesnellik arayışını öne çıkaran, geometrik şekiller ve sınırlı renk paletleri kullanılan akım. Kavramsal Sanat: Sanat eserinin fiziksel formundan çok, arkasındaki fikrin önemli olduğunu savunan akım. Performans Sanatı: İnsanı ve gelip geçici şeyleri konu alan, belgelenmesi gereken eserler veren akım. Arazi Sanatı: Yeryüzü, toprak ve bitki örtüsünü malzeme olarak kullanan, kısa süreli sergilenen eserler veren akım.

Realizm ve natüralizm arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Felsefi Yaklaşım: Realizm, gerçekliği nesnel bir şekilde yansıtmayı hedeflerken, natüralizm bu gerçekliği daha detaylı ve sert bir şekilde ele alarak, olguları ve doğayı olduğu gibi göstermeyi amaçlar. 2. İnsan ve Doğa Anlayışı: Realizmde insanlar genellikle olumlu veya nötr karakterler olarak betimlenirken, natüralizm insanları daha olumsuz ve çaresiz olarak göstermeyi tercih eder. 3. Dil ve Anlatım: Realizmde daha açık ve anlaşılır bir dil kullanılırken, natüralizm daha detaylı, çetin ve ayrıntılı bir dil kullanır. 4. İnsanın Kaderi ve Özgür İradenin Rolü: Realizmde genellikle insanların kendi kaderlerini belirleme gücüne vurgu yapılırken, natüralizmde insanların çevresel etkenler ve kalıtımsal faktörler tarafından belirlendiği ve çaresiz oldukları vurgulanır. 5. Sosyal ve Politik Eleştiri: Natüralizm, sosyal ve politik eleştiriye daha fazla odaklanırken, realizm genellikle toplumsal konuları daha genel bir bakış açısı ile ele alır.

Groteskin amacı, genellikle iki nesne arasındaki fiziksel, psikolojik ve sınırların bozulması ve ihlali ile ilgilenmektir. Bu sanat akımı, abartı kullanarak iğrenme duygusunu ve empatiyi ortaya çıkarmayı hedefler. Grotesk, edebiyat, resim, heykel ve tiyatro gibi alanlarda kullanılarak farklı bağlamlarda farklı anlamlar kazanabilir.

Paul Klee, dışavurumculuk, kübizm ve sürrealizm gibi çeşitli sanat akımlarından etkilenmiş ve bu akımlarla ilişkilendirilmiştir.

Furûğ Ferruhzâd, modern İran şiirinde imge akımına mensuptur.

Geçmişteki sanat ile günümüzdeki sanat arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Kullanılan Malzemeler ve Teknikler: Geçmişte doğal boyalar, taş, mermer, ahşap gibi geleneksel malzemeler kullanılırken, günümüzde dijital sanat, modern boyalar, plastik, metal, cam gibi yeni malzemeler ve teknolojik araçlar (bilgisayar, 3D yazıcı) yaygındır. 2. Sanat Anlayışı: Geçmişte sanat, daha çok dini, mitolojik veya tarihî olayları anlatmak için kullanılırken, günümüzde bireysel ifadeye, toplumsal mesajlara ve soyut anlatımlara daha fazla yönelmiştir. 3. Sanat Akımları: Geçmişte Rönesans, Barok, Gotik gibi belirli sanat akımları varken, günümüzde modern ve postmodern sanat ile birlikte soyut sanat, minimalizm, pop-art gibi akımlar ortaya çıkmıştır. 4. Teknolojinin Etkisi: Geçmişte sanat tamamen insan emeğine dayanırken, günümüzde fotoğraf, video art, yapay zeka ile yapılan sanat gibi yeni türler ortaya çıkmıştır. 5. Erişilebilirlik: Geçmişte sanat eserleri genellikle saraylar, kiliseler veya özel koleksiyonlar içindi ve halkın erişimi sınırlıydı, günümüzde ise müzelerde, galerilerde, sosyal medyada ve dijital platformlarda herkesin erişimine açıktır.

Natüralizm akımı Brezilya'ya 1881 yılında Aluísio Azevedo'nun "Melez" (O Mulato) adlı eseriyle geldi.