Sadrazam

Zağanos Paşa (veya Zağanos Mehmed Paşa), Fatih Sultan Mehmed döneminde sadrazam ve kaptan-ı derya olarak görev yapan Osmanlı askeri komutanı ve devlet adamıdır. Doğum tarihi yaklaşık 1426 olarak kabul edilir. Önemli görevleri ve başarıları: - İstanbul'un Fethi: Kuşatma sırasında Osmanlı ordusunun baş generallerinden biri olmuş ve Rumeli Hisarı'nı yaptırmıştır. - Sadrazamlık: 1 Haziran 1453'te Çandarlı Halil Paşa'nın yerine sadrazamlığa getirilmiştir. - Donanma Komutanlığı: 1463-1466 yılları arasında Osmanlı donanmasının başına kaptan-ı derya olarak atanmıştır. - Valilik: 1466'da Makedonya'nın Teselya valisi olmuştur. Ölümü: 1469 yılında Balıkesir'de gerçekleşmiştir.

Öküz Mehmed Paşa, sadrazamlık görevine iki kez atanmıştır: 1. İlk sadrazamlığı: 17 Ekim 1614'te, Gümülcineli Damat Nasuh Paşa'nın azledilmesi üzerine, Sultan I. Ahmed tarafından birinci kez sadrazam olarak atanmıştır. 2. İkinci sadrazamlığı: 18 Ocak 1619'da, II. Osman'ın tahta çıkmasıyla Kayserili Halil Paşa'nın görevden alınmasıyla ikinci kez sadrazam olmuştur.

Çorlulu Ali Paşa, Aralık 1711'de Midilli'de idam edildi. İdam edilme sebebi, sadrazamlığı döneminde Sinop'a sürdüğü ve daha sonra şeyhülislam olan Paşmakçızade Seyyid Ali Efendi'nin fetvası ve Sultan III. Ahmed'in fermanıdır.

Osmanlı İmparatorluğu'nun en ünlü sadrazamlarından bazıları şunlardır: 1. Sokullu Mehmed Paşa: Osmanlı topraklarını büyük ölçüde genişletmiş ve devlet yönetiminde önemli reformlara imza atmıştır. 2. Pargalı Damat İbrahim Paşa: Kanuni Sultan Süleyman döneminde görev yapmış ve imparatorluğun en güvenilir danışmanlarından biri olarak tanınmıştır. 3. Rüstem Paşa: Hint Okyanusu'ndaki deniz korsanlarına karşı mücadele etmiş ve Osmanlı'ya ekonomik alanlarda büyük hizmetler sağlamıştır.

Osmanlı İmparatorluğu'nda toplam 292 sadrazam görev yapmıştır. Dolayısıyla, 100 sadrazam olduğu ifadesi doğru değildir.

Kabaağaçlızade Ahmed Cevad Paşa, 1851 yılında Şam'da doğmuş Osmanlı Türkü asker, diplomat, yazar ve devlet adamıdır. Önemli görevleri: - Sadrazamlık: II. Abdülhamid'in saltanatında 4 Eylül 1891 - 9 Haziran 1895 tarihleri arasında sadrazamlık yapmıştır. - Girit Valiliği: 1897-1898 yılları arasında Girit Vilayeti Valisi ve Fevkalade Komutanı olarak görev almıştır. Askeri ve Bilimsel Çalışmaları: - 93 Harbi'nde Tuna ordusunda görev almış ve çeşitli nişanlarla ödüllendirilmiştir. - "Tarih-i Askeri Osmani" (Osmanlı İmparatorluğu Askeri Tarihi) gibi tarih alanında çeşitli bilimsel eserler yayımlamıştır. Ölümü: 9 Ağustos 1900 tarihinde İstanbul'da vefat etmiş ve Fatih Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından buraya defnedilmiştir.

Hazine-i Amire'nin yönetimi, Osmanlı Devleti'nde sadrazam ve başdefterdar tarafından üstlenilirdi.

Kavanoz Ahmed Paşa ve Kavanoz Mehmed Paşa farklı kişilerdir. Kavanoz Ahmed Paşa, 1632-1637 yılları arasında sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. Kavanoz Mehmed Paşa hakkında ise herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

Çandarlı Halil Paşa ve Çandarlı İbrâhim Paşa aynı kişiler değildir. Çandarlı Halil Paşa, Osmanlı Devleti'nin vezir-i azamlarından olup, 1439-1453 yılları arasında sadrazamlık yapmıştır. Çandarlı İbrâhim Paşa ise, Çandarlı Halil Paşa'nın torunudur ve 1421-1429 yılları arasında sadrazamlık yapmıştır.

Tekeli Lala Mehmed Paşa, III. Murad saltanatı döneminde 18 Kasım 1595 - 29 Kasım 1595 tarihleri arasında on gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. Diğer lakapları: "Nişancı" veya "Eski Lala Mehmed Paşa". Hayatı: - Manisa doğumludur ve Türk zeamet sahibinin oğludur. - Güzel yazı yazma kabiliyeti sayesinde III. Murad'ın hizmetine divan çavuşu olarak girmiştir. - Şehzade Mehmed'in (daha sonra III. Mehmed) lalalığını yapmış ve onunla birlikte İstanbul'a gelmiştir. - Sadrazamlığa atanmasından kısa bir süre sonra şirpençe (şarbon) hastalığından dolayı hayatını kaybetmiştir.

İki farklı Ahmet Paşa'nın ölüm şekilleri farklıdır: 1. Kara Ahmed Paşa: Kanuni Sultan Süleyman döneminde sadrazamlık yapmış olan Kara Ahmed Paşa, 29 Eylül 1555 tarihinde boğularak idam edilmiştir. 2. Serhafiye Ahmed Celaleddin Paşa: "Payitaht Abdülhamid" dizisinde yer alan Ahmed Celaleddin Paşa, bombalı saldırı sonucu öldüğü ima edilmektedir.

Lale Devri'nin padişahı III. Ahmet, sadrazamı ise Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'dır.

IV. Mehmed, 39 yıllık saltanatı boyunca 17 sadrazam değiştirerek en çok sadrazam değiştiren padişah olarak kaydedilmiştir.

Osmanlı padişahlarını omuzlarında taşıyan kişiye "sadrazam" denirdi.

Kızılay Baltacı Mehmet Paşa olarak bilinen kişi, Osmanlı Devleti'nin iki kez sadrazamlık yapmış önemli devlet adamlarından Baltacı Mehmet Paşa'dır. Hayatı: - 1662 yılında Osmancık, Çorum'da doğmuştur. - Genç yaşta ilim merakıyla Trablus, Tunus ve Cezayir'e kadar gitmiştir. - İstanbul'a döndükten sonra saraya girmiş ve önce baltacı, ardından müezzin olarak görev yapmıştır. - 1704 yılında vezirlik verilerek kaptan-ı derya olmuş, aynı yıl sadrazamlığa getirilmiştir. - 1710 yılında ikinci kez sadrazam olmuş ve bu dönemde İsveç Kralı XII. Karl'ın Rusya'ya karşı Osmanlı'ya sığınması üzerine Rusya'ya karşı savaş ilan etmiştir. Prut Antlaşması: - Baltacı Mehmet Paşa, 1711 yılında Prut Savaşı'nda Rus ordusunu kuşatmış ve Çar I. Petro'nun barış teklifini kabul ederek Prut Antlaşması'nı imzalamıştır. - Bu antlaşma, İstanbul'da yanlış yorumlara yol açmış ve Paşa, Sultan III. Ahmed'in emriyle 20 Kasım 1711'de azledilmiştir. Sürgün ve Ölüm: - Azlinden sonra Midilli ve ardından Limni adasına sürgüne gönderilmiş, 1712 yılında burada ölmüştür.

Köprülü Mehmet Paşa, Osmanlı tarihinde önemli bir yere sahiptir çünkü: 1. Devlet İdaresinde Düzen Sağladı: IV. Mehmed döneminde 1656-1661 yılları arasında sadrazamlık yaparak, iç ve dış karışıklıkları bastırdı ve devletin eski itibarını kazanmasına katkıda bulundu. 2. Orduyu Disipline Etti: Ordunun nizama sokulması gerektiğini savunarak, disiplini temin etti ve orduda tasfiyeler gerçekleştirdi. 3. Önemli Fetihler Gerçekleştirdi: Çanakkale Boğazı'ndaki Venedik ablukasını kaldırdı, Bozcaada ve Limni adalarını geri aldı ve Erdel Prensliği üzerindeki Osmanlı hakimiyetini pekiştirdi. 4. Islahatlar Yaptı: Maliyeyi düzenledi, gereksiz maaş alanların tespit edilip saraya bildirilmesini sağladı ve devlet bünyesinde asayişi muhafaza etti.

Bâb-ı Âli'de çalışanlar üç ana grupta toplanabilir: 1. Harem Dairesinde sadrazamın ailesi yer alırdı. 2. Selâmlık Dairesinde sadrazamın maiyeti ve ağalar bulunurdu. 3. Kalem Dairesinde ise devletin resmî işlerini gören memurlar çalışırdı. Bu memurlar arasında: - Kethüda Bey (askerî ve dâhili işlere bakan sadrazamın yardımcısı). - Reisülküttâb (siyasî ve harici işlere bakan, kâtiplerin başı). - Çavuşbaşı (dava işleriyle uğraşan). Ayrıca, Bâb-ı Âli'de Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye ve Dâr-ı Şûrâ-yı Bâb-ı Âlî gibi danışma meclisleri de yer alırdı.

Defterdar İskender Çelebi, Irakeyn Seferi sırasında Sadrazam Pargalı İbrahim Paşa ile arasındaki anlaşmazlıklar ve ordunun sevki sırasındaki yanlışlıklar nedeniyle idam edilmiştir. Paşa'nın bir oyunu sonucu, hazineyi taşıyan ekibe bir baskın yapıldığı ve İskender Çelebi'nin hazineyi çaldığı söylentisi yayılmıştır.

Pargalı İbrahim Paşa, Osmanlı'nın en güçlü sadrazamlarından biri olarak kabul edilir.

Siyavuşpaşa Kasrı'nda yaşamış olan kişi, Osmanlı sadrazamı Siyavuşpaşa'dır.