Rumeli

Rumeli'nin en acı türküsü olarak değerlendirilebilecek birkaç türkü şunlardır: "Bir Fırtına Tuttu Bizi". "Çalın Davulları". "Bülbülüm Altın Kafeste". "Göçmen Kızı". "Arda Boyları".

Pırasa çorbası, Fransız mutfağında "vichyssoise" olarak bilinir ve bu nedenle Fransa kökenlidir. Ancak, günümüzde Türk mutfağında da yaygın olarak yapılmaktadır.

Pay, Salih'in "Rumeli Fatihi Osmanlı Şehzadesi: Gazi Süleyman Paşa" başlıklı makalesi, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi'nin 2009 yılı 18. cildinin 1. sayısında, 279-297. sayfalar arasında yer almaktadır. Makalede, Süleyman Paşa'nın Rumeli'ye yönelik askeri faaliyetleri ve bu bölgede Türkleştirme ile İslamlaştırma amacıyla izlediği yöntemler ele alınmaktadır. Süleyman Paşa, Osmanlı Padişahı Orhan Gazi'nin büyük oğludur ve genç yaşta vefat etmiştir. Süleyman Paşa'nın gayrimüslim halka hoşgörülü davranması, imar faaliyetleri yürütmesi ve çok sayıda Türkmen aileyi bölgeye yerleştirmesi, Rumeli'de Türk-İslam kültürünün ve Osmanlı hakimiyetinin oluşmasında etkili olmuştur.

"Göçmen Kızı" türküsünün Rumeli türküsü olarak adlandırılmasının sebebi, türkünün bir Rumeli türküsü olması ve ilk olarak 2 Şubat 1984 tarihinde Havva Karakaş tarafından derlenerek, kocası Hasan Karakaş tarafından notaya alınmış olmasıdır. Türkünün yazarı bilinmemektedir. "Göçmen Kızı" türküsünde, Tuna boylarında koyunlarını güderek hayata tutunmaya çalışan öksüz bir göçmen kızın öyküsü anlatılmaktadır.

"Bahçada Yeşil Çınar" türküsünün iki farklı hikayesi bulunmaktadır: 1. Diyarbakır kökenli hikaye: Türkü, Diyarbakır'ın en çirkin delikanlılarından birinin, hıyar tarlasında çalışan bir kıza aşık olmasını anlatır. 2. Rumeli kökenli hikaye: Gümülcine'deki Beyler Bahçesi'nde, bir beyefendi yeşil gözlü bir kadına aşık olur ve bu aşk uğruna malını mülkünü harcar. Türkünün sözleri, Celal Güzelses'e aittir.

Gazi Süleyman Paşa'nın hayatı kısaca şu şekilde özetlenebilir: Doğum ve Aile: 1316 yılında Bursa'da doğmuştur. İlk Görevler: İlk defa Gerede'de yönetici olarak hizmete başlamıştır. Fetihler: İznik (1331) ve İzmit (1337) fetihlerine katılmış, Karesioğulları Beyliği'ne bey tayin edilmiştir (1335). Rumeli'ye Geçiş: 1354 yılında Çanakkale Boğazı'nı geçip Gelibolu Yarımadası'na çıkarak Osmanlı'nın Rumeli'ye geçişini sağlamıştır. Başarılar: Malkara, Keşan, Hayrabolu, Tekirdağ (1357) ve Çorlu'yu (1358) ele geçirmiştir. Ölüm: En faal olduğu dönemde, 1360 yılında Bolayır ile Seydikavağı arasında avlanırken atından düşerek vefat etmiştir. Süleyman Paşa, Osmanlı Devleti'nin Rumeli'ye yerleşmesinin öncüsü ve sembolü olarak "Rumeli Fatihi" olarak bilinir.

"Tuna Nehri akmam diyor" sözleri, Mehmet Ali Bey'e aittir. Bu sözler, Plevne Marşı'nın bir dizesidir.

"Ar Gelir Osman Aga" türküsü, Bulgaristan yöresine aittir.

Barba Yorgo, "amca/dayı" anlamına gelen "barba" ve Yorgo'nun adından oluşan bir ifadedir. Barba Yorgo ayrıca şu anlamlara da gelebilir: 1970'lerin ortasında Büyükdere'de bir meyhaneci; Gökçeada'da (İmroz) yerel şarap içip keyifle mezesini yiyebileceğiniz bir tavernanın sahibi; Asıl adı Yorgo Zarbozan (Yorğos Zarbuzanis) olan ve Gökçeada ile özdeşleşmiş bir kişi.

Osmanlı Devleti'nin Rumeli'ye geçiş ve tutunmasında etkili olan bazı faktörler şunlardır: Bizans'taki iç savaşlar: Bizans'taki taht kavgaları, Osmanlı'nın Rumeli'ye geçişine olanak tanıdı. Karesioğulları beyliğinin etkisi: Karesioğulları komutanlarının ve ordularının Osmanlı hizmetine girmesi, Rumeli geçişinde önemli rol oynadı. Sistematik iskân politikası: Anadolu'dan getirilen halkın gayrimüslim bölgelere yerleştirilmesi, bölgenin Türk yurdu haline gelmesini sağladı. Gaza politikası: Fetihler sırasında gazilerin ve aşiretlerin rolü, Rumeli'nin fethini ve iskânını kolaylaştırdı. Adalet ve hoşgörü: Osmanlı'nın yerli halka adil ve hoşgörülü davranması, onların Osmanlı'ya meyletmesini sağladı. Konar-göçer unsurlar: Trakya ve Makedonya'daki boş topraklara yerleşen konar-göçerler, fütûhâta katıldı.

Kırmızı Gülün Ali Var türküsünün hikayesi, Kırklarelili Aşık Ali Tanburacı'ya aittir. Ancak, türkünün benzer bir versiyonu olan "Kırmızı Gülü Budarlar" türküsünü, Bulgaristan Türkleri arasında araştırmalar yapan Macar Türkolog Ignac Kunos yazmıştır.

"Uçtu Uçtu Baba, Kızın Evden Uçtu" türküsü veya şarkısı, belirli bir yöreye ait olarak tanımlanmamıştır. Türkü: Bu ifade, kına gecesi testi kırma oyunu sırasında söylenen bir söz öbeğidir. Şarkı: Serkan Çağrı ve Rumeli Band tarafından icra edilen "Uçtu Uçtu" adlı şarkı, halk müziği türünde bir eserdir.

Tubanlık kelimesi, Özbek dilinde "alçak yer" veya "alçaklık, küçük çıkarcılık, aşağılık, adilik" anlamlarına gelir. Belirli bir yöreye ait bir terim olarak kullanımı hakkında bilgi bulunmamaktadır. Tubalar ise, Rusya'da Altay Cumhuriyeti'nde yaşayan bir Türk boyudur. Tülütabaklar ise, Balıkesir yöresine özgü tarihi bir figürdür.

Osmanlı'da ilk Rumeli valisi, Lala Şahin Paşa'dır.

Rumeli'ye yerleşimi sağlayan teşkilat, Osmanlı Devleti'nin iskan politikasıdır. Bu politikaya dervişler, sipahiler, aşiret reisleri ve mensuplar öncülük etmiştir. İskanın başlıca üç kaynaktan beslendiği tespit edilmiştir: 1. Ordu ile birlikte gelenler. 2. Sürgün olarak gelenler. 3. Yörük teşkilatı içinde yer alanlar. Her üçünde de temel gaye, Rumeli’nin nüfuslandırılması ve askeri gücün artırılmasıdır.

"Safiyem kınalar yakmış on parmağı eline" dizeleri, "Ar Gelir Osman Aga" adlı bir Rumeli türküsüne aittir.

Osmanlı'nın Rumeli'ye geçmesiyle birlikte burada yaşayan toplumlarda şu değişimler meydana gelmiştir: Yönetim ve Güvenlik: Osmanlı, yerli feodallere karşı toprağı ve köylü emeğini tımar rejiminin garantisi altına sokarak merkezi imparatorluk rejimini ihya etmiştir. Halkla İlişkiler: "İstimalet" politikası sayesinde gayrimüslim halkın gönlü kazanılmış ve düzenli bir devlet idaresinin koruyucu güvenliğine kavuşturulmuştur. Ekonomik Durum: Osmanlı'nın gelişi, bölgedeki ekonomik krizi sonlandırmış, angarya hizmetleri kaldırılmış ve çift resmi gibi vergilerle karşılanmıştır. İskân ve Nüfus Yapısı: Anadolu'dan yapılan Müslüman-Türk göçleri sayesinde Rumeli'nin büyük bir kısmı Türk yurdu haline getirilmiştir. Dini Özgürlük: Ortodoks halk, Papalık ve Macar krallarının Katoliklik propagandasından ve mezhep değiştirmek için yaptıkları baskıdan kurtulmuştur.

"Mezarımı Kızlar Kazsın" türküsü, Rumeli (Bulgaristan) yöresine aittir.

Osmanlı Devleti'nde Rumeli Beylerbeyliği (Rumeli Eyaleti), 1362 yılında I. Murad'ın emri ile kurulmuştur.

Kuzu sarması, özellikle Trakya bölgesine ve bu bölgede özellikle Çorlu ile özdeşleşmiş bir yemektir. Çorlu Kuzu Ciğer Sarma, ince ince doğranmış ciğerlerin kuzu gömleği ile sarılması ve özel baharatlarla harmanlanarak fırında pişirilmesiyle hazırlanır. Ayrıca, kuzu gömleği sarması olarak bilinen bir yemek de Sivas yöresine aittir.