Osmanlı

Niğde, tarih boyunca farklı dönemlerde çeşitli idari yapılara bağlı kalmıştır. Osmanlı Dönemi: Niğde, Osmanlı Devleti'nin klasik döneminde Karaman Eyaleti'ne, Nevşehir Livası'na bağlıydı. Cumhuriyet Dönemi: 1923 yılında Niğde il olarak cumhuriyet yönetimine bağlandı.

Şah Sultan, Kanuni Sultan Süleyman'ın kız kardeşidir. Şah Sultan, Osmanlı İmparatoru Yavuz Sultan Selim ve Osmanlı Sultanı II. Ayşe Hatun'un kızıdır.

Şehzade Abdullah'ın ölüm nedeni, 2-3 yaşındayken geçirdiği bir hastalık olarak belirtilmektedir. Bazı kaynaklarda bu hastalığın çiçek hastalığı olabileceği ifade edilmektedir. Şehzade Abdullah, Osmanlı Padişahı I. Süleyman ve Hürrem Sultan'ın oğludur.

Baltacı Mehmet Paşa, Prut Savaşı'nda Rus ordusunun kuşatmada çaresiz kalması üzerine Rus Çarı I. Petro'nun her türlü talebi kabul eden barış teklifini kabul etmiştir. Bu kararın temel nedenleri arasında, yeniçerilerin savaşın uzamasından kaynaklanan huzursuzluğu ve lojistik sorunlar yer almaktadır. Bazı çevreler, Baltacı Mehmet Paşa’nın bu kararı bilinçli olarak aldığını ve Rusya Çariçesi Katerina ile görüşerek barışa ikna edildiğini iddia etse de, tarihçi Ahmet Akgündüz’ün çalışmaları bu söylentilerin gerçek dışı olduğunu ortaya koymuştur.

Beylerbeyi Sarayı'nın hikayesi şu şekilde özetlenebilir: İlk yapı: 1829 yılında II. Mahmut tarafından yazlık saray olarak ahşap bir yapı inşa ettirilmiştir. Yangın ve uğursuzluk: 1851 yılında çıkan yangın sonucu saray yanmış ve uğursuz ilan edilerek bir süre kullanılmamıştır. İnşaat: 1861 yılında Sultan Abdülaziz'in talimatıyla, Sarkis Balyan ve kardeşi Agop Balyan'ın mimarlığında sarayın inşasına başlanmıştır. Tamamlanma ve açılış: İnşaat 1864 yılında tamamlanmış, resmi açılış ise 21 Nisan 1865'te gerçekleşmiştir. Kullanım: Saray, öncelikle Osmanlı padişahlarının yazlık sarayı olarak kullanılmış, aynı zamanda önemli yabancı devlet adamları ve konuklar ağırlanmıştır. Tarihi olaylar: II. Abdülhamid, tahttan indirildikten sonra Beylerbeyi Sarayı'nda ev hapsinde tutulmuş ve 1918'de burada vefat etmiştir. Cumhuriyet dönemi: 1924 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin kararıyla müze haline getirilmiştir. Günümüz: Günümüzde müze olarak ziyaretçilerini ağırlamaktadır.

Yoros Kalesi, tarih boyunca farklı medeniyetler ve devletler tarafından kullanılmıştır: Bizans İmparatorluğu: Kale, boğazın girişini kontrol etmek amacıyla Bizans tarafından inşa edilmiştir. Cenevizliler: 1348'den itibaren Karadeniz ticaret yolunu ele geçiren Cenevizliler, kaleye hâkim olmuştur. Osmanlı Devleti: 1391'de Yıldırım Bayezid tarafından fethedilmiş ve Osmanlı döneminde çeşitli onarımlar geçirmiş, içine Yoros Kalesi Mescidi ve hamam inşa edilmiştir. Günümüzde Yoros Kalesi, kısmen ayakta kalan bir yapı olarak ziyaretçilerini ağırlamaktadır.

Meryem Sultan olarak bahsedilen kişinin, Mihrimah Sultan olduğu düşünülmektedir. Mihrimah Sultan, 56 yaşında, 25 Ocak 1578 tarihinde ölmüştür.

Tanzimat Fermanı ile birçok alanda yenilikler yapılmıştır: Hukuk alanında: Tüm vatandaşlar "Osmanlı vatandaşı" sayılarak din farklılıklarına bağlı ayrıcalıklar kısmen kaldırıldı. 1840'ta bazı maddeleri Fransız Ceza Yasası'ndan alınan yeni Ceza Kanunnamesi hazırlandı. 1858'de tümüyle Batı kaynaklarından esinlenen İkinci Ceza Kanunnamesi kabul edildi. 1850'de Fransız Ticaret Kanunu esas alınarak hazırlanan Ticaret Kanunnamesi yürürlüğe girdi. Ceza ve ticaret davalarına bakmak üzere, laik ilkelere göre işleyen nizamiye mahkemeleri kuruldu. Askeri alanda: Askerlik hizmetinin vatani bir vazife olduğu ilan edilerek zorunlu askerlik başlatıldı. Eğitim alanında: 1846’da Mekatib-i Umumiye Nezareti kuruldu. 1848’de Darulmuallim (öğretmen okulu) açıldı. 1868’de Fransızca eğitim veren Galatasaray Sultanisi açıldı. 1869’da Fransız eğitim sistemini örnek alan Maarif-i Umumiye Nizamnamesi yayınlandı. Yönetim alanında: II. Mahmud’un kurmuş olduğu bakanlıklara yenileri eklendi. Yerel meclisler kuruldu. Ekonomi alanında: 1841-1842 yılında ilk bütçe hazırlandı, 1846-1847 yılında ise ilk modern bütçeye geçildi. Vergilerin mükellefler arasında düzgün ve gelirlere göre dağıtılması amaçlandı. Devlet görevlilerinin halktan resmi vergiler dışında aldıkları vergiler yasaklandı. 1840’ta Kaime-i Nakdiye ismiyle ilk kâğıt para dolaşıma sokuldu. 1854’te Kırım Savaşı'nın maddi yükünü karşılamak için ilk kez dışarıdan borç alındı.

İbrahim Müteferrika, Osmanlı İmparatorluğu'nda basımevi kurup Türkçe kitap basan ilk kişi olduğu için önemlidir. Müteferrika'nın önemli olmasının diğer nedenleri arasında: Yenileşmeye katkısı: Matbaanın kurulmasını, Lale Devri'ndeki yenileşme ve çağın gerekliliklerine ayak uydurma çabalarıyla ilişkilendirilir. Bilimsel çalışmaları: Katip Çelebi'nin "Cihannüma"sına ekler yapmış ve Galilei ile Descartes gibi bilim insanlarının eserlerini Osmanlı'ya tanıtmıştır. Diplomatik görevleri: Yabancı devletlerle iletişim kuran heyetlerde bulunmuş ve bir dönem Macar Beyi II. Ferencz Rákóczi'nin tercümanlığını yapmıştır.

Meriç (Mecidiye) Köprüsü, Sultan Abdülmecit döneminde yapılmıştır. Köprünün yapımına 1842 yılında başlanmış ve 1847 yılında tamamlanmıştır.

Deliler, Osmanlı kara ordusunda görev yapmış bir askeri birlik olup, birçok savaşta yer almıştır. Öne çıkan savaşlardan bazıları: Mohaç Savaşı: 29 Ağustos 1526'da gerçekleşen Mohaç Muharebesi'nde Deliler, Kanuni Sultan Süleyman ile Lajos arasında karşı karşıya gelmiştir. Varna ve Kosova Muharebeleri: 1444 Varna ve 1448 Kosova Muharebeleri'nde Osmanlı ordusunun bir parçası olarak savaşmışlardır. Ayrıca, Deliler Osmanlı-İran savaşları ve İstanbul'un Fethi gibi çeşitli çatışmalarda da yer almışlardır.

Namık Kemal (1840-1888), Türk milliyetçiliğine esin kaynağı olmuş, Genç Osmanlı hareketine bağlı bir Türk yazar, gazeteci, devlet adamı ve şairdir. 21 Aralık 1840'ta Tekirdağ'da doğan Namık Kemal, özel dersler alarak ve kendi kendini yetiştirerek Arapça ve Farsça öğrendi. İstanbul yılları: 1857'de İstanbul'a dönerek Babıali Tercüme Odası'nda memurluğa başladı. Kariyer: Çeşitli dergilerde yazılar yazdı, halkı bilinçlendirmek için mücadele etti. Eserleri: En bilinen eserleri arasında "İntibah" (ilk roman) ve "Vatan Yahut Silistre" (ilk tiyatro eseri) yer alır. Ölümü: 2 Aralık 1888'de Sakız Adası'nda vefat etti. Namık Kemal, Türk edebiyatında "Vatan Şairi" ve "Hürriyet Şairi" olarak anılır.

I. Mehmed Çelebi (Çelebi Mehmed), 26 Mayıs 1421'de Edirne'de at sırtında geçirdiği felç sonucu yaralanarak vefat etmiştir. Ölümü gizlenen ilk padişah olan I. Mehmed Çelebi'nin cenazesi, oğlu II. Murad'ın Bursa'ya ulaşmasına kadar 42 gün boyunca gizlendikten sonra Bursa'daki Yeşil Türbe'ye defnedilmiştir.

Yine Bir Gülnihâl adlı eserin hikayesi farklı şekillerde anlatılmaktadır: Sultan Abdülmecid'in isteği. Diplomatik müzakereler. Ayrıca, eserin bestecisi Dede Efendi'nin karısının adının Gülnihâl olduğu ve bu nedenle besteye bu adı verdiği şeklinde bir rivayet de bulunmaktadır.

II. Ayşe Hatun ifadesi, Osmanlı tarihinde farklı kişilere atıfta bulunabilir: II. Ayşe Hâtûn (Yavuz Sultan Selim'in eşi). II. Ayşe Hâtûn (I. Bayezid'in eşi). Ayrıca, II. Osman'ın eşi olan Ayşe Hatun da bu unvana sahip kişiler arasında yer alır.

Kocaeli İzmit, Osmanlı İmparatorluğu döneminde İstanbul'a bağlı bir sancak olarak yer almaktaydı. Cumhuriyet'in ilanından yaklaşık bir yıl sonra, 20 Nisan 1924 tarihinde "Kocaeli" adında bir il kurulmuş ve İzmit bu ile bağlanarak günümüzdeki yerini almıştır.

Ahilik Teşkilatı'nın temel işlevleri: Esnafların İslami kurallara uygun ticaret yapmasını sağlamak. Türkler arasında İslamiyeti yaymak. Dayanışma ve kardeşliği teşvik etmek. Gençlerin iyi yetişmesini ve meslek kazanmasını sağlamak. Ticari ahlak ve dini yapıyı korumak. Zor dönemlerde ticaretin güçlü kalmasını sağlamak. Fakirleri, garipleri, kimsesizleri ve ihtiyaç sahiplerini korumak ve onlara yardım etmek. Ahilik, aynı zamanda kendi kural ve kurulları olan, 32 ana sanat dalına bölünmüş bir teşkilattır.

İkta ve tımar sistemi aynı değildir, ancak tımar sistemi, ikta sisteminin Osmanlı Devleti'ndeki adıdır. İkta sistemi, devlet arazisinin belirli bir süreliğine devlet görevlileri tarafından kullanılmasına ve bunun karşılığında da asker yetiştirilmesine dayalı bir sistemdir. İkta ve tımar sistemi arasındaki temel farklar şunlardır: İkta sistemi Selçuklu Devleti'nde, tımar sistemi ise Osmanlı Devleti'nde uygulanmıştır. İkta sisteminde elde edilen gelir toprak sahiplerine, tımar sisteminde ise devlete ve askerlere verilir.

"Ceddin deden, neslin baban" ifadesi, Osmanlı döneminde "ata ve soy" anlamında kullanılan "ecdad" kelimesinden türemiştir. Bu söz, neslin devamı için babaya, neslin öncesi için ise dedeye atıfta bulunur. Ayrıca, ilk zamanlarda bu kısmın "teslim deden, teslim baban" şeklinde anıldığı ve bu ifadenin Bektaşi dedesi Teslim Abdal'a hitaben kullanıldığı da belirtilmektedir.

Kız Kalesi'nin hikayesi, bir kralın kızının bir yılan tarafından sokularak ölmesiyle sonuçlanan trajik bir efsaneye dayanır. Hikayenin detayları şu şekildedir: Korykos adında bir şehirde yaşayan kral, uzun yıllar çocuk hasreti çektikten sonra bir kız çocuğu sahibi olur. Kralın kızı, güzelliği ve yardımseverliğiyle herkesin sevgisini kazanır. Bir gün, kente gelen bir falcı, krala kızının bir yılan tarafından sokularak öleceğini söyler. Kral, kızını korumak için denizin ortasında bir kale yaptırır. Bir gün, prenses üzüm yemek ister ve saraydan gönderilen üzüm sepetinin içinden bir yılan çıkar. Prenses, kehanetin gerçekleştiğini fark eder ve son nefesini verir. Bu trajik hikaye, nesilden nesile aktarılarak sevginin ve kaderin gücü hakkında dersler vermeye devam etmiştir. Kız Kalesi efsanesinin gerçek olup olmadığı kesin olarak bilinmemektedir.