Ortaçağ

Kudüs Kralı IV. Baldwin, 1185 yılında baharında Kudüs'te cüzzam hastalığından dolayı öldü.

Farabi, İslam dünyasının önemli filozoflarından biri olarak kabul edilir çünkü: 1. Felsefi Katkıları: Aristo'nun eserlerini Arapça'ya çevirerek ve kendi felsefi eserlerini yazarak İslam felsefesine önemli katkılarda bulunmuştur. 2. Devlet Felsefesi: İdeal bir devletin bilge bir filozof-kral tarafından yönetilmesi gerektiğini savunmuş ve adaletin toplum için önemini vurgulamıştır. 3. Eğitim ve Bilgi: Bilginin toplum için vazgeçilmez olduğunu ve insanların bilgi ve erdemlerle donatılması gerektiğini belirtmiştir. 4. Felsefe ve Din Uyumu: Felsefe ve din arasında bir uyum olduğunu, her ikisinin de insanın en yüksek iyiye ulaşmasına hizmet ettiğini öne sürmüştür. 5. Ortaçağ Etkisi: Eserleri, Ortaçağ İslam felsefesi ve Ortaçağ Batı felsefesi üzerinde derin bir etkiye sahip olmuş ve modern felsefe üzerinde de önemli bir etki bırakmıştır.

Göktürk Devleti, 552-582 yılları arasında sürmüştür.

Latin İmparatorluğu, çeşitli iç ve dış faktörlerin birleşimi sonucu yıkılmıştır. Başlıca nedenler: 1. Ekonomik Zorluklar: İmparatorluk, yeterli ekonomik kaynağa sahip değildi ve Bizans kiliselerinin yağmalanması gibi yöntemlerle ayakta kalmaya çalıştı. 2. Askeri Yenilgiler: Trakya, Edirne, Selanik ve İznik gibi bölgelerde yaşanan savaşlar ve Bulgar çarı Kaloyan'ın ordularına karşı alınan ağır yenilgiler, imparatorluğun savunma kabiliyetini zayıflattı. 3. Feodal Yönetim: Batı Avrupa'nın feodal monarşi ilkelerinin uygulanması, yerel halkın hoşnutsuzluğuna ve imparatorluğa karşı nefretin artmasına yol açtı. 4. İç Karışıklık: İmparatorluk içindeki iktidar mücadeleleri ve yönetimdeki istikrarsızlık, zayıflamaya neden oldu. Sonuç olarak, 25 Temmuz 1261'de İznik İmparatoru VIII. Mihail'in Konstantinopolis'i geri almasıyla Latin İmparatorluğu resmen sona erdi.

Farabi'nin en önemli özellikleri arasında şunlar yer alır: 1. Felsefi Düşünceleri: Farabi, Platon ve Aristoteles'in felsefesinden etkilenmiş, "varlığı" ve "eylemi" anlamaya odaklanan bir felsefe geliştirmiştir. 2. Bilim ve Eğitim: Mantık, ahlak, politika, müzik, matematik ve fizik gibi konularda çalışmalar yapmış, eğitimin ve bilginin toplum için önemini vurgulamıştır. 3. Ortaçağ Felsefesine Etkisi: Ortaçağ İslam dünyasında ve Batı'da uzun süre etkili olmuş, İbn Sina ve İbn Rüşd gibi düşünürler üzerinde derin izler bırakmıştır. 4. Eserleri: "Medeniyetler Ansiklopedisi", "Mantık İlmi Üzerine" ve "Devlet İlmi Üzerine" gibi önemli eserler yazmıştır.

Kral Arthur'un son savaşı, Camlann Savaşı olarak bilinir ve 6. yüzyılın başlarında gerçekleştiği kabul edilir.

Anglo-Sakson kültürü, V. yüzyıldan 1066 yılındaki Norman Fethi'ne kadar Britanya'da hakim olan kültürdür. Başlıca özellikleri: - Edebiyat: Sözlü halk edebiyatı gelenekleri, özellikle şiir ve destanlar önemlidir. - Mimari: Romanesk tarzda kiliselerin ve manastırların gelişimi ile belirginleşmiştir. - Hukuk: Anglo-Sakson hukuku, modern İngiliz hukuk sisteminin temelini oluşturmuştur. - Din: Başlangıçta putperest olan Anglo-Saksonlar, VI. yüzyılın sonlarına doğru Hıristiyanlığı kabul etmişlerdir. - Sanat: Metal işçiliği, oymacılık ve dokumacılık gibi alanlarda büyük bir gelişim göstermiştir. Anglo-Sakson kültürü, İngilizce dilinin, hukukun ve kültürün gelişimi için bir temel oluşturmuştur.

Kudüs Krallığı, 1099 yılından 1291 yılına kadar yaklaşık iki yüzyıl boyunca sürdü.

Geçmişe etkili vergi uygulaması, Orta Çağ döneminde başlamıştır.

9. sınıf tarih dersinin 2. yazılı sınavında aşağıdaki konular yer alabilir: 1. Orta Çağ Medeniyetleri: Orta Çağ'da yaşanan kitlesel göçler, Orta Çağ'daki başlıca devletlerin yönetim ve ordu yapıları, Orta Çağ'daki ticaret yolları, Orta Çağ'daki medeniyet havzalarında bilim, kültür ve sanat. 2. İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası: Türklerin tarih sahnesine çıkışı, İç Asya'da kurulan Türk devletleri, İlk Türk devletlerinde güç ve yönetim yapısı, Türk göçleri, Kavimler Göçü ve Avrupa Hun Devleti. 3. İslam Medeniyetinin Doğuşu: İslamiyet'in doğuşu sırasında dünyanın genel durumu, Hz. Muhammed ve İslamiyet, Dört Halife Dönemi, Halifelik saltanata dönüşüyor, Abbasiler, Mısır'da kurulan Türk devletleri.

Batı Roma İmparatorluğu, 395 yılından 476 yılına kadar sürdü.

Kara Ölüm olarak bilinen veba salgını, Yersinia pestis bakterisinin neden olduğu hıyarcıklı veba olarak bilinen bir hastalıktan kaynaklanmıştır. Salgının yayılmasında etkili olan faktörler: - Fareler ve pireler: Veba, veba taşıyan pirelerin ısırmasıyla kemirgenlerden insanlara bulaşmıştır. - Ticaret yolları: Hastalık, ticaret kervanları ve gemilerle Asya'dan Avrupa'ya yayılmıştır. - Kötü hijyen koşulları: Pislikle ortaya çıkan mikroplar, insan biyolojisini alt üst etmiştir. Ayrıca, Orta Çağ'da yaygın olan inançlara göre, veba Tanrı'nın cezası veya şeytanın işi olarak görülmüştür.

"Pagan Kral" (The Pagan King) filminin konusu, 13. yüzyılda Baltık Denizi kıyılarındaki pagan topraklarında geçmektedir. Ölen bir kralın, topraklarına saldıran haçlılarla yüzleşmeye çalışırken beklenmedik bir varise tahtını bırakması etrafında şekillenir.

Evet, "Ortaçağ" ve "orta çağ" aynı dönemi ifade eder.

Latin İmparatorluğu'nun kurucusu, Flandre Kontu IX. Baudouin'dir.

Ortaçağ'da geçen en iyi filmlerden bazıları şunlardır: 1. Braveheart (1995): İskoçya'nın bağımsızlık mücadelesini konu alan, Mel Gibson'ın yönettiği etkileyici bir yapım. 2. Kingdom of Heaven (2005): Haçlı Seferleri dönemini anlatan, Orlando Bloom ve Eva Green'in başrolde olduğu film. 3. Excalibur (1981): Kral Arthur efsanesini temel alan, fantastik ve aksiyon dolu bir macera filmi. 4. The Seventh Seal (1957): Ingmar Bergman'ın yönettiği, varoluşsal soruları işleyen kült bir film. 5. Monty Python & The Holy Grail (1975): Monty Python komedi grubunun absürt mizahla dolu, Kral Arthur'un Kutsal Kâse'yi arama macerasını anlatan filmi.

"Kudüs Fatihi Selahaddin Eyyubi" dizisi, 12. yüzyılda geçen olayları anlatmaktadır.

Feodal beylik, Orta Çağ Avrupa'sında toprak sahiplerinin güçlendiği ve siyasi yapıların şekillendiği bir dönemi ifade eder. Bu sistemde, feodal beyler (soylular) sahip oldukları topraklarda geniş bir yetkiye sahipti ve bu toprakları işleyerek vergi veya işgücü karşılığında hükümdara hizmet ederlerdi. Feodal beylikler, hiyerarşik bir yapıya sahipti ve her toprak sahibi, kendisine bağlı olanlardan belirli bir hizmet veya vergi talep edebilirdi.

Türkiye'den önce tarih boyunca 16 Türk devleti kurulmuştur. Bunlar şunlardır: 1. Büyük Hun İmparatorluğu (MÖ 220-MS 216). 2. Batı Hun İmparatorluğu (MÖ 48-MS 216). 3. Avrupa Hun İmparatorluğu (375-469). 4. Ak Hun İmparatorluğu (420-552). 5. Göktürk Kağanlığı (552-745). 6. Avar Kağanlığı (565-835). 7. Hazar Kağanlığı (651-983). 8. Uygur Kağanlığı (745-1368). 9. Karahanlı Devleti (840-1212). 10. Gazne Devleti (962-1183). 11. Büyük Selçuklu Devleti (1040-1157). 12. Harezmşahlar Devleti (1097-1231). 13. Altın Ordu Devleti (1236-1502). 14. Timur İmparatorluğu (1368-1501). 15. Babür İmparatorluğu (1526-1858). 16. Osmanlı İmparatorluğu (1299-1922).

"Büyük Savaşçı" filmi, 15. yüzyılda Çek komutanı Jan Zizka'nın Töton Şövalyeleri ve Kutsal Roma İmparatorluğu'na karşı verdiği mücadeleyi anlatıyor. Filmde, Zizka ve adamlarının kaderi, bir kadın varisin kaderiyle kesişir ve Çek halkının eşitliği için rakip bir kral ile büyük bir savaşa girerler.

Asker selamının kökeni, ortaçağ Avrupa'sına dayanmaktadır. Ortaçağ'da şövalyeler, karşılaştıklarında kötü niyetleri olmadığını göstermek için miğferlerinin vizörlerini kaldırarak yüzlerini açarlardı.

Vizigotlar, Frank Kralı I. Clovis tarafından yok edilmiştir. 507 yılında, Clovis'in komutasındaki Franklar, Poitiers Savaşı'nda Vizigot Kralı II. Alaric'i yenip öldürmüşlerdir.

Feodal sistem, Orta Çağ Avrupa'sında Roma İmparatorluğu'nun çöküşünün ardından ortaya çıktı. Bu sistemin ortaya çıkmasında etkili olan başlıca nedenler şunlardır: 1. Kavimler Göçü: Kavimlerin yer değiştirmesi sonucu siyasi istikrarsızlık ve kargaşa ortamı oluştu. 2. Merkezi Otoritenin Yok Olması: Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılması, merkezi iktidarın zayıflamasına yol açtı. 3. Can ve Mal Güvenliği Endişesi: Halk, can güvenliğini sağlamak için büyük malikânelere sahip lordların korumasına sığındı. 4. Ekonomik Bunalım: Roma dönemindeki ekonomik düzen, vergilerin artırılması ve ticaretin azalması nedeniyle çöktü. Bu koşullar, feodal sistemin, toprak mülkiyeti ve karşılıklı yükümlülükler üzerine kurulu bir yönetim şekli olarak gelişmesine zemin hazırladı.

Kavimler Göçü'nün Avrupa'ya etkileri şunlardır: 1. Roma İmparatorluğu'nun Bölünmesi: Göç sonucunda Roma İmparatorluğu, Batı Roma ve Doğu Roma (Bizans) olmak üzere ikiye ayrıldı. 2. Orta Çağ'ın Başlangıcı: İlk Çağ sona ererek Orta Çağ başladı. 3. Feodalite Rejimi: Avrupa'da feodalite (derebeylik) rejimi ortaya çıktı. 4. Kilise ve Papalığın Güçlenmesi: Kilise, göçlerle birlikte güç kazandı. 5. Skolastik Düşüncenin Ortaya Çıkışı: Skolastik düşünce, kilisenin öğretilerini kapsayan bir düşünce sistemi olarak gelişti. 6. Hristiyanlığın Yayılması: Göç eden halklarla birlikte Hristiyanlık, Avrupa'da hızla yayıldı. 7. Etnik Yapının Değişimi: Avrupa'nın etnik yapısı değişti ve bugünkü Avrupalı devletlerin temeli atıldı.

"Tehlikeli Kurt" filmi, Loups-Garous adıyla da bilinir, bir ailenin keşfettikleri gizemli bir oyun nedeniyle tehlikeli kurt adamlarla savaşmak zorunda kalmasını konu alır. Filmde, aile üyeleri kendilerini Orta Çağ'daki bir köyde bulur ve her gece bu kurt adamlarla yüzleşmek zorunda kalırlar.

Düello yapan ilk kişi olarak kabul edilebilecek kesin bir isim yoktur, çünkü düello tarihi çok eskilere dayanmaktadır. İlk Çağ'da düello, savaştan önce veya savaş sırasında teke tek çarpışmalar şeklinde görülmüştür.

Orta Çağ'da çeşitli uygarlıklar bulunmaktaydı, bunlar arasında: 1. Doğu Roma (Bizans): Başkenti İstanbul olan bu devlet, Balkanlar, Anadolu, Suriye, Filistin, Mısır, Girit ve Kıbrıs'a hâkimdi. 2. Sasani İmparatorluğu: Orta Çağ'ın başlarında İran ve Irak bölgesinde hüküm sürmekteydi. 3. Moğol İmparatorluğu: Cengiz Han yönetiminde Orta Çağ'ın en korkulan güçlerinden biriydi. 4. Frank Krallığı: Orta Çağ'ın başlarında Germen kavimlerinden biri olan Franklar, güçlü bir devlet haline geldi. 5. İslam Devleti: Muhammed tarafından kurulan İslam Devleti, Orta Doğu'da önemli bir yer tutmaktaydı.

Kutsal Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasına yol açan birkaç temel neden vardır: 1. Feodal Beylikler Arasındaki Mücadeleler: İmparatorluk, Almanya ve İtalya'nın küçük feodal egemenliklere bölünmesi ve vasalların imparatorun mutlak otoritesini tanımaması nedeniyle merkeziyetçi bir yapıya sahip olamadı. 2. Papalık ile Çatışmalar: Papalar, imparatorların Kilise üzerindeki egemenliğine karşı çıktılar ve Hristiyan dünyasının en üst önderleri olduklarını ileri sürdüler. 3. Reform Hareketleri: XVI. yüzyılda Protestan Reformu, Katolik ve Protestan prensliklerin bölünmesine yol açtı ve bu da imparatorluğun zayıflamasına neden oldu. 4. Otuz Yıl Savaşları: 1618-1648 yılları arasındaki bu savaşlar, Almanya'nın yıpranmasına ve imparatorluğun yarı-bağımsız devletler topluluğuna dönüşmesine yol açtı. 5. Habsburg Hanedanı'nın Etkisi: Habsburglar'ın evlilikler yoluyla çeşitli toprakları ele geçirmesi, imparatorluğun büyümesine rağmen zayıflamasına da neden oldu. Sonuç olarak, bu iç ve dış baskılar bir araya gelerek Kutsal Roma İmparatorluğu'nun 1806 yılında resmen sona ermesine yol açtı.

Serflik sistemi, Ortaçağ Avrupa'sında, köylüler (serfler) ile toprak ağaları (efendiler) arasında karşılıklı yükümlülüklere dayanan bir düzendi. Nasıl çalıştığı şu şekilde özetlenebilir: 1. Toprak Bağımlılığı: Serfler, toprak ağalarının topraklarında yaşar ve çalışırlardı. 2. Zorunlu Çalışma: Serfler, haftanın belirli günlerini efendinin topraklarında çalışarak geçirmek zorundaydılar. 3. Vergi Yükümlülüğü: Serfler, toprak sahibine vergi ve haraç ödemek zorundaydılar. 4. Koruma ve Geçim: Efendiler, serflerine koruma ve adalet sağlamakla yükümlüydüler. 5. Sosyal Hareketlilik: Serflerin sosyal hareketlilikleri sınırlıydı ve toplumda yükselmeleri zordu. Serflik sistemi, 14. yüzyılda başlayan Kara Ölüm ve ardından gelen ekonomik ve toplumsal ayaklanmalarla gerilemeye başladı.

"Tapınak Şövalyelerinin Gizli Tarihi" kitabı, Lynn Picknett ve Clive Prince tarafından yazılmış olup, Tapınak Şövalyeleri'nin kökeni, yapısı, faaliyetleri ve gizemleri üzerine odaklanmaktadır. Kitapta ele alınan bazı konular şunlardır: - Tapınak Şövalyeleri'nin kuruluşu ve Ortaçağ'da hem Doğu'da hem de Batı'da oynadıkları rol. - Tarikatın kuralları ve biraderlerin günlük yaşamı. - İsa'nın soyu ve Tapınak Şövalyeleri'nin bu soyu koruduğuna dair iddialar. - Masonluk ile bağlantıları ve tektanrılı dinlerin Pagan kültüründen esinlenip esinlenmediği gibi tarihsel ve dinsel gizemler. Ayrıca, kitapta Leonardo da Vinci'nin en büyük sırrı ve Torino Kefeni'ndeki yüz gibi konular da incelenmektedir.

Eski Türk devletleri şunlardır: 1. Büyük Hun İmparatorluğu: MÖ 220-MS 216 (Teoman). 2. Batı Hun İmparatorluğu: MÖ 48-MS 216 (Pi). 3. Avrupa Hun İmparatorluğu: 375-469 (Balamir). 4. Ak Hun İmparatorluğu: 420-552 (Aksuvar). 5. Göktürk Kağanlığı: 552-745 (Bumin Kağan). 6. Avar Kağanlığı: 565-835 (I. Bayan). 7. Hazar Kağanlığı: 651-983 (Böri Şad). 8. Uygur Kağanlığı: 745-1368 (Kutluk Bilge Kül Kağan). 9. Karahanlı Devleti: 840-1212 (Bilge Kül Kadir Han). 10. Gazne Devleti: 962-1183 (Alp Tigin). 11. Büyük Selçuklu Devleti: 1040-1157 (Tuğrul). 12. Harezmşahlar Devleti: 1097-1231 (Kutbeddin Muhammed). 13. Altın Ordu Devleti: 1236-1502 (Batu Han). 14. Timur İmparatorluğu: 1368-1501 (Timur). 15. Babür İmparatorluğu: 1526-1858 (Babür). 16. Osmanlı İmparatorluğu: 1299-1922 (Osman Gazi).

Kara Veba, 14. yüzyılda Avrupa'da Yersinia pestis adlı bakterinin neden olduğu bir salgın olarak ortaya çıktı. Salgının çıkış nedenleri: - Bakterinin biyolojik kaynağı: Bakteri, genellikle pireler aracılığıyla yayılır ve fareler gibi kemirgenler üzerinde yaşar. - Orta Çağ koşulları: Hijyen koşullarının kötü olması ve nüfus yoğunluğunun yüksek olması, hastalığın hızla yayılmasına neden oldu. - Ticaret ve göç: Ticaret yolları ve göç hareketleri, hastalığın Avrupa'ya ve diğer bölgelere yayılmasını hızlandırdı. İlk olarak 1347 yılında Kırım'dan gelen gemiler aracılığıyla Avrupa'ya ulaştığı düşünülmektedir.

Decameron, Giovanni Boccaccio tarafından 1348-1351 yılları arasında yazılmış, veba salgınından kaçıp aynı evde yaşamaya başlayan on gencin karantina döneminde birbirlerine anlattıkları hikayelerden oluşan bir eserdir. Kitapta anlatılanların ana temaları: - Aşk ve ilişkiler: Aşk, kara sevda, ihanetler ve kavuşmalar. - Toplumsal ve ahlaki konular: Yozlaşmış din adamları, para ve mal hırsı. - Günlük yaşam: Orta Çağ günlük hayatına dair detaylar, yeme-içme alışkanlıkları ve sofra adabı. Decameron, insanın en kötü zamanlarında bile mutlu ve yaratıcı olabileceğini vurgulayan bir eserdir.

Kavimler Göçü, Asya Hun Devleti'nin parçalanmasından sonra, Çin ve Moğol baskılarıyla baş edemeyen Kuzey Hunları'nın, başında Balamir olduğu halde Hazar ve Karadeniz'in kuzeyinden Avrupa'ya doğru göç etmesidir. Özeti: - Nedenleri: Siyasi baskılar ve iklim şartları. - Sonuçlar: Roma İmparatorluğu'nun Batı ve Doğu olarak ikiye ayrılması. İlk Çağ'ın sonu, Orta Çağ'ın başlangıcı. Avrupa'da feodalite rejiminin ortaya çıkması. Kilise ve papalığın güçlenmesi. Hristiyanlık ve skolastik düşüncenin yayılması.

Kudüs Krallığı, I. Haçlı Seferi'nin bir sonucu olarak 1099 yılında kurulmuştur. Krallığın kurucusu, sefere katılan şövalyelerden Godefroy de Bouillon'dur.

Vasal kelimesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Tarih terimi: Feodal yasalar gereği toprağı elinde bulunduran, soyluluk ve bağlılığa dayalı bir ilişki içinde olan kişi. 2. Ortaçağ terimi: Kendi başına hükümdar olmayıp, bir başka hükümdara bağlı olarak hükmeden yönetim biçimi.

"Nimana" filmi iki farklı bağlamda değerlendirilebilir: 1. 1984 yapımı "Ishq Nimana" filmi, Heer Ranjha, Sassi Punnu ve Sohni Mahiwal gibi romantik trajedilerin ölümsüz geleneğine atıfta bulunarak, Raju ve Rano'nun aşk hikayesine odaklanır. 2. 2023 yapımı "Nimona" filmi, fütürist Orta Çağ dünyasında geçer ve suçsuz olduğu halde suçlanan şövalye Ballister Boldheart'ın hikayesini anlatır.

Galya ve Fransa aynı bölgeyi ifade eder, ancak farklı tarihsel dönemlere aittir. Galya, Roma İmparatorluğu döneminde Batı Avrupa'nın büyük bir bölümüne verilen addır ve günümüzde Fransa'nın yanı sıra Kuzey İtalya, Belçika, İsviçre'nin batısı, Hollanda ve Almanya'nın Ren Nehri batı kıyısındaki bölgeleri de içeriyordu. Fransa ise Galya'nın Orta Çağ döneminde aldığı isimdir ve modern Fransa devletini ifade eder.

Eski uygarlıklar genellikle üç ana döneme ayrılır: 1. Antik Çağ: M.Ö. 3000'den M.S. 500'e kadar süren dönemi kapsar ve eski Yunan ve Roma uygarlıklarını içerir. 2. Orta Çağ: M.S. 500 ile 1500 arasındaki dönemi kapsar, bu dönemde Feodalizm sistemi ve kilise büyük bir güce sahipti. 3. Yeni Çağ: 1500'lerden günümüze kadar olan dönemi kapsar, keşifler, Rönesans, Reform ve sanayi devrimi gibi önemli olaylar bu dönemde yaşanmıştır.

Bergman'ın "Yedinci Mühür" filmi, 14. yüzyıl kara vebasında bir şövalyenin Haçlı Seferleri'nden dönüşünü konu alır. Filmin ana temaları: - Tanrı ve inanç: Şövalye, vebanın yol açtığı ızdırap karşısında Tanrı'dan kuşkulanmaya başlar ve O'nu sorgulamaya girer. - Ölüm: Ölüm, filmde satranç metaforuyla yaşamın sonu ve metafizik bir gerçeklik olarak ele alınır. - Anlam arayışı: Orta Çağ insanının anlam arayışını ve iyi ile kötü arasındaki mücadeleyi işler. Ayrıca, filmde bağnaz dincilerin ritüelleri ve cadı yakma sahneleri de yer alarak, insan doğasının karanlık yönleri ve korkular işlenir.