Önyargı

"12 Angry Men" (12 Kızgın Adam) filmi, bir jüri üyesinin diğer on bir jüri üyesini şüphelinin suçsuz olduğu konusunda ikna etme çabalarını anlatır. Filmde, babasını öldürdüğü iddia edilen 18 yaşındaki bir gencin davası ele alınır. Film, önyargı, adalet, sorumluluk bilinci ve grup dinamikleri gibi temaları işler.

Felsefede idol, Francis Bacon tarafından tanımlanan, insanın düşünme süreçlerini etkileyen ve gerçek bilgiye ulaşmalarını engelleyen yanıltıcı önyargılardır. Bacon, idolleri dört ana kategoriye ayırır: 1. Soy İdolleri (İdola tribus): İnsanın doğasında ve soyunun yapısında bulunan ortak önyargılardır. 2. Mağara İdolleri (İdola specus): Her bireyin kendine özgü eğitim, deneyim ve yönelimlerinden kaynaklanan bireysel önyargılardır. 3. Pazar İdolleri (İdeola fori): Dil ve toplum aracılığıyla oluşan, kelimelerin ve adların uygunsuz kullanımından kaynaklanan idollerdir. 4. Tiyatro İdolleri (İdola theatri): Felsefi sistemler, ideolojiler ve doktrinlerin neden olduğu yanılsamalardır.

Aceleci genellemeyi düzeltmek için aşağıdaki yöntemler önerilir: 1. Yavaşlamak ve acele etmemek: Yazarken veya karar alırken acele etmemek, mantığın doğru olduğundan emin olmak için gereklidir. 2. Kanıtları ölçeklendirmek: Büyük iddialar için çok fazla kanıt, küçük iddialar için ise daha az kanıt kullanmak önemlidir. 3. Önyargıları silmek: Önyargıların makaleye sızmasını önlemek ve tarafsız bir şekilde ilerlemek gereklidir. 4. Geri bildirim almak: Karar vermeden önce başkalarından görüş almak, aceleci kararlar almaktan kaçınmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, zaman yönetimi ve farkındalık teknikleri de aceleci davranışları azaltmada etkili olabilir.

“Alaaddin’in Geveze Su Boruları” kitabı, mahalle yaşamına ve iletişime ayna tutan bir öyküdür. Hiç konuşmayan ama herkesi dinleyen Alaaddin Bey’in en iyi arkadaşı, ufacık bir nokta hakkında bile saatlerce konuşabilen Memo’dur. Günün birinde mahallede sular kesilince, herkes Alaaddin Bey’in kim olduğunu ve ne iş yaptığını öğrenir. Kitap, dedikoduyla dalga geçerken aynı zamanda önyargıyı da eleştirmektedir.

"Açıl Bana" (Kerron sinulle kaiken) filmi, cinsiyet değiştirme ameliyatı geçiren ve yeni bir kimlik kazanan Maarit'in hikayesini anlatıyor. Maarit, aynı çevrede farklı bir insan olmaya ve farklı gözlerle bakıldığına alışmaya çalışırken, bir psikiyatri kliniğinde asistan olan Sami ile tanışır.

Farklı kültürlere ve yaşam tarzına saygı göstermek, ahlaki bir davranış olarak, insanların düşünce ve inançlarına değer verip, onları anlayışla karşılamak anlamına gelir. Bu, toplumsal barışı sağlar ve önyargıları ortadan kaldırarak insanlar arasında uyumu artırır.