NükleerEnerji

Uranyum ve toryum projelerinin iptal edilme nedenleri farklı durumlarda değişiklik gösterebilir: 1. Çin'deki uranyum işletme tesisi projesi, sosyal medyada organize edilen protestolar ve yerel hükümetin risk değerlendirmesi sonrası 24 saat içinde iptal edildi. 2. Çanakkale'deki Arıklı köyü yakınlarındaki uranyum arama sondajları, çevre örgütleri ve yöre halkının açtığı davalar sonucu durduruldu.

Nükleer çekirdek, atomun proton ve nötronlardan oluşan, hemen hemen bütün kütlesini kapsayan pozitif yüklü merkezi çekirdeğidir. Nükleer enerji, atom çekirdeklerinin parçalanması (fisyon) veya birleşmesi (füzyon) yoluyla elde edilen yüksek enerji miktarıdır. Nükleer fizik ise atom çekirdeklerinin etkileşimlerini ve parçalarını inceleyen bir fizik alanıdır.

Türkiye'de nükleer atıkların nereye gömüldüğüne dair güncel bilgi bulunamamıştır. Ancak, nükleer atıkların bertarafıyla ilgili bazı bilgiler mevcuttur: Akkuyu Nükleer Santrali: Radyoaktif atıklar, tesis sahasında depolandıktan sonra Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) tarafından kurulacak olan yakın yüzey bertaraf tesisine gönderilecek. Almanya Örneği: Düşük ve orta seviyede radyoaktivite içeren atıklar, yerin 500-750 metre altındaki tuz madenlerine gömülüyor. Nükleer atıkların taşınması ve depolanması, yüksek güvenlik ve sıkı düzenlemeler gerektirir. Bu nedenle, atıkların usulsüz bir şekilde taşınması veya depolanması ciddi yasal sonuçlar doğurabilir.

Fisyon sırasında üretilen enerji miktarı, fisyona uğrayan atomun türüne ve fisyonun nasıl gerçekleştiğine bağlı olarak değişir. 235U fisyonu: Fisyon başına ortalama 200 MeV enerji üretilir. Genel olarak fisyon: 1 kg uranyumdan 50.000 kWh elektrik enerjisi üretilir. Fisyon, nükleer enerji santrallerinde enerji elde etmek için kullanılırken, kontrolsüz reaksiyonlar nükleer silah yapımında da kullanılabilir.

Fukuşima Nükleer Santrali'nin patlamasına neden olan olaylar zinciri şu şekilde gelişmiştir: Tōhoku depremi ve tsunami. Elektrik şebekesi hasarı. Soğutma eksikliği. Hidrojen patlamaları. Yangınlar. Kullanılmış yakıt tanklarında ısınma. Ayrıca, santralin 5.7 metrelik bir tsunamiye dayanabilecek bir duvarı olmasına rağmen, 14 metrelik bir tsunami duvarı aştı ve koruyucu bir etkisi olmadı.

Reaktör içindeki çekirdeğin erimesini önleyen bazı faktörler şunlardır: Ilımlayıcı (moderatör). Soğutucu. Pasif ısı giderme sistemleri. Ayrıca, bazı reaktör türlerinde soğutucu olarak su yerine sıvı metal kullanılması, riski azaltır ve sistemin atmosferik basınçta çalışmasını sağlar. Ancak, reaktörün uygun şekilde soğutulmayı bırakması durumunda çekirdek erimesi meydana gelebilir.

Nükleer enerji sosyal kabul sorunu, halkın nükleer enerji yatırımlarına yönelik gösterdiği direnç ve olumsuz algıları ifade eder. Sosyal kabul sorununun bazı nedenleri: Nükleer kazalar: Çernobil ve Fukuşima gibi kazalar, nükleer enerjiye yönelik güveni azaltmış ve sosyal kabulü olumsuz etkilemiştir. Çevresel kaygılar: Radyoaktif atıkların çevreye zarar vereceği endişeleri. Bilgi eksikliği: Nükleer enerji hakkında yeterli bilgiye sahip olmayan toplumda sosyal kabulün düşük olması. Risk algısı: Nükleer riskin yüksek olduğuna dair algı. Sosyal kabulü artırmak için, hükümetlerin toplumu bilgilendirme, şeffaflık sağlama ve karar verme süreçlerine toplumun katılımını artırma gibi adımlar atması önerilir.

Nükleer atık varilleri genellikle çelikten yapılır ve kaynakla kapatılır. Düşük seviyeli radyoaktif atıkların paketlenmesinde ise en az yanmazlık sınıfı B2 olan malzemeler kullanılır; bu, kullanılan malzemenin alev kaynağı uzaklaştırıldığında yanmaya devam etmemesi anlamına gelir. Yüksek seviyeli atıkların paketlenmesi için ise cam eritme yöntemi kullanılabilir; bu yöntemde atık, eriyik hale getirilip kaplara yerleştirilir.

Çin, nükleer füzyona tam olarak ulaşmamıştır, ancak bu konuda önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Bazı başarılar: Plazma sıcaklığının korunması: EAST adlı reaktör, 20 Ocak 2025'te plazmayı 1.066 saniye boyunca 100 milyon santigrat derecenin üzerinde tutmayı başarmıştır. Yüksek ısı değerleri: Sıçuan'daki HL-3 reaktörü, iyon ısı değerinde 117 milyon dereceye, elektron ısı değerinde ise 160 milyon dereceye ulaşmıştır. Zorluklar ve gelecek planları: Füzyon reaktörlerinin ticari hale gelmesi ve enerji üretiminde kullanılması için daha fazla ilerleme gereklidir. Çin, HL-3 reaktörünü daha da geliştirerek gerçek bir nükleer füzyon reaktörü oluşturmayı hedeflemektedir.

Evet, Hacettepe Üniversitesi Nükleer Enerji Mühendisliği bölümünde staj zorunludur. 240 AKTS kredilik ders yükünün içinde, ikinci ve üçüncü sınıfta (ilki bir termik santralde, ikincisi bir nükleer tesis veya araştırma merkezinde) yapılan iki staj da yer almaktadır.

Evet, nükleer buz kırıcı denizaltılar vardır. Örneğin, İngiltere'nin Kuzey Buz Denizi'nde bulundurduğu nükleer denizaltı HMS Trechant, buzları kırarak ortaya çıkmıştır. Ayrıca, 1988'den beri Arktik su yollarında Kuzey Deniz Rotası boyunca faaliyet gösteren Sovyet yapımı Sevmorput adlı buz kırıcı da nükleer enerji ile çalışmaktadır. Nükleer enerjiyle çalışan sivil ticaret gemileri ise birkaç deneysel geminin ötesinde gelişmemiştir.

Evet, Türkiye'de radyoaktif atık bulunmaktadır. Türkiye Enerji Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) bünyesinde, radyoaktif atıkların toplanması, kabul edilmesi, etiketlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasından sorumlu bir Radyoaktif Atık Yönetimi Koordinatörlüğü (RAYK) bulunmaktadır. Ayrıca, Türkiye'nin ilk ve tek lisanslı radyoaktif atık tesisi de TENMAK'a bağlı olarak 1989 yılında kurulmuştur.

Flordegin'in ne işe yaradığı hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, florürün genel olarak diş ve kemik sağlığında önemli bir rol oynadığı bilinmektedir. Florürün faydaları: Diş sağlığı: Diş çürüklerini önler, erken dönem diş çürüklerini tersine çevirir ve diş minesini yeniden mineralize eder. Kemik sağlığı: Kemik büyümesi ve osteoblast hücrelerinin uyarılması için gereklidir. Florür, genellikle diş macunları, ağız gargaraları ve florürlü içme suyu aracılığıyla alınır.

EPRI (Electric Power Research Institute), enerji endüstrisindeki zorlukları ele almak amacıyla elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı ve kullanımı ile ilgili araştırma ve geliştirme çalışmaları yürüten, kâr amacı gütmeyen bir organizasyondur. EPRI'nin bazı çalışma alanları şunlardır: Yenilenebilir enerji teknolojileri. Enerji depolama. Akıllı şebeke teknolojileri. Elektrikli araçlar ve şarj altyapısı. Siber güvenlik. Gelişmiş malzemeler ve teknolojiler. EPRI, araştırma ihtiyaçlarını belirlemek ve sektörle uyumlu çalışmalar yürütmek için elektrik kurumları, devlet organları ve diğer paydaşlarla iş birliği yapar.

Ağır su, genellikle nükleer enerji ve nükleer silah çalışmalarında kullanılır. Ağır suyu kullanan bazı gruplar: Nükleer enerji santralleri: Ağır su, nötron yavaşlatma özelliği sayesinde nükleer reaktörlerde yakıt olarak kullanılır. Araştırma laboratuvarları: Bazı kimyasal reaksiyonların incelenmesinde döteryum izotopu takip edilerek reaksiyon mekanizmasının anlaşılması için kullanılır. Tarihsel olarak: II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanya'sı, ağır suyu atom bombası geliştirme çalışmalarında kullanmıştır.

SMR (Small Modular Reactor) teknolojisi, 300 MW'a kadar kurulu güce sahip, modüler tasarımlı nükleer reaktörlerdir. SMR teknolojisinin bazı avantajları: Maliyet etkinliği: Fabrika üretimi sayesinde daha düşük başlangıç maliyetleri sunar. Grafiksel yatırım: Enerji talebine göre modül eklenerek kapasite artırılabilir. Çevresel avantajlar: Fosil yakıtlı santrallere göre daha az sera gazı salar ve daha az nükleer atık üretir. Güvenlik: Pasif güvenlik sistemleri ve yer altına kurulum gibi özelliklerle fiziksel tehditlere karşı koruma sağlar. Yenilenebilir enerji ile entegrasyon: Dalgalı üretim yapan yenilenebilir kaynaklarla entegre çalışarak enerji arzını dengeleyebilir. SMR teknolojisi, Çin ve Rusya gibi ülkelerde operasyonel hale getirilmiş olup, ABD, Rusya, Çin, Kanada ve Birleşik Krallık gibi ülkelerde aktif olarak geliştirilmektedir.

Plüton ve uranyumun bazı farkları: Radyoaktivite: Uranyum radyoaktif bir elementtir, plütonyumun tüm izotopları ise radyoaktif ve toksiktir. Keşif: Uranyum 1789 yılında keşfedilmiş, plütonyum ise 1940 yılında elde edilmiştir. Bolluk: Plütonyum, yerkabuğunda uranyumdan çok daha nadir bulunur. Kullanım Alanları: Plütonyum, nükleer reaktör ve silah yapımında kullanılırken, uranyum ayrıca enerji üretim reaktörlerinde ve seramiğe renk vermede de kullanılır.

Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nde (NGS) aşağıdaki bölümler bulunmaktadır: Üniteler. Reaktörler. Yakıt temini. Güvenlik sistemleri. İnşaat ve mühendislik firmaları. Akkuyu NGS, Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Nükleer Düzenleme Kurumu ile işbirliği içinde, hükümetler arası bir anlaşma doğrultusunda inşa edilmektedir.

Hafniyum (Hf) çeşitli alanlarda kullanılmaktadır: Nükleer teknoloji: Hafniyum, yüksek nötron emilim kesitine sahip olduğu için reaktörler için kontrol malzemesi olarak kullanılır. Havacılık ve savunma: Yüksek erime noktası ve termal kararlılığı nedeniyle roket motorları ve diğer yüksek sıcaklık uygulamalarına yönelik bileşenlerin üretiminde kullanılır. Elektronik ve yarı iletken endüstrisi: Hafniyum karbürü, ince film transistörlerde ve diğer elektronik bileşenlerde bariyer katmanı olarak kullanılır. Refrakter malzemeler ve anti-radyoaktif kaplamalar: Hafniyum ve alaşımları, refrakter malzemeler ve anti-radyoaktif kaplamalar olarak kullanılır. Diğer kullanım alanları: Hafniyum, akkor lambalarda filament olarak, X-ışını tüpleri için katot olarak ve tıbbi hidrolik yağlarda katkı maddesi olarak kullanılır. Ayrıca, hafniyum en son Intel 45 nanometre işlemcilerde de kullanılmaktadır.

VVER ve PWR arasındaki bazı farklar: Buhar üreteci: VVER reaktörlerinde buhar üreteci yataydır, PWR'de ise dikeydir. Kontrol çubukları: PWR'de kontrol çubukları yakıt demetlerine yukarıdan, VVER'de ise bor karbürden yapılan kontrol çubukları yakıt demetlerine aşağıdan girer. Çalışma basıncı ve soğutucu akış hızı: VVER'ler daha düşük basınç ve soğutucu akış hızı ile çalışır. Yakıt demetleri: VVER'lerde yakıt demetleri altıgen şeklindedir, PWR'de ise kare şeklindedir. Türbin-jeneratör binası: Her iki reaktör tipinin türbin-jeneratör binası ve ilgili donanımları aynıdır. VVER ve PWR, aslında aynı reaktör türünü, yani Rus tasarımı basınçlı su reaktörlerini ifade eder.