AtıkYönetimi

Sıfır Atık Belgesi almak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Sıfır Atık Yönetim Sistemi Kurulması. 2. Personel Görevlendirilmesi. 3. Bilgi Girişi. 4. Atıkların Ayrı Toplanması. 5. Belgelerin Yüklenmesi. 6. Başvuru Değerlendirmesi. 7. Eksikliklerin Tamamlanması. 8. Belgenin Düzenlenmesi. Sıfır Atık Belgesi, temel, gümüş, altın ve platin olmak üzere dört seviyede düzenlenir. İşletmelerin, Sıfır Atık Belgesi alabilmeleri için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından onaylanmış yetkin çevre danışmanlık firmalarıyla çalışmaları önerilir.

"Her Atık Çöp Değildir" sloganı, üretimden ve tüketimden kaynaklanan atıkların kaynağında ayrıştırılarak ekonomiye kazandırılması halinde yeniden kullanımının mümkün olabileceğine vurgu yapar. Bu slogan, aşağıdaki kurum ve kuruluşlar tarafından kullanılmıştır: Zeytinburnu Belediyesi. Yakın Doğu Üniversitesi. Tepebaşı Belediyesi.

Atık çeşitleri şunlardır: Kağıt ve karton atıkları: Kitaplar, defterler, gazeteler, kartonlar. Plastik atıkları: Pet şişeler, ambalajlar, naylon poşetler. Cam atıkları: İçecek şişeleri, konserve kavanozları, pencere camları. Metal atıkları: Alüminyum içecek kutuları, konserve kutuları, mutfak gereçleri. Ahşap atıkları: Mobilya, palet, yapı malzemesi kırpıntıları. Organik atıkları: Meyve sebze atıkları, hayvan gübreleri, dökülmüş ağaç yaprakları. Elektronik atıkları: Bulaşık makinesi, telefon, televizyon, tıbbi cihazlar. Tehlikeli atıkları: Eski piller, boya ve vernik kalıntıları, flüoresan lambalar. Tıbbi atıkları: Mikrobiyolojik laboratuvar atıkları, ameliyat giysileri, diyaliz atıkları. Ayrıca, kompozit atıklar da geri dönüştürülebilir atık sınıfına girmektedir.

Bazı geri dönüşüm projeleri: Tuvalet kağıdı rulosundan kuş yemliği: Ruloya yağ sürülür, içine tohumlar yerleştirilir ve ağaca asılır. Eski lastiklerden saksı: Lastikler ve diğer malzemeler kullanılarak büyük bitkiler için koruyucu saksılar yapılır. Plastik şişeden askılı bahçe: Plastik şişeler değerlendirilerek bahçe düzenlemesi yapılır. Cam kavanozdan saksı: Cam kavanozlar, delikli olmayan bitkiler için saksıya dönüştürülür. Teneke kutudan kalemlik: Teneke kutular kaplanıp boyanarak kalemlik yapılır. Kasalardan mobilya: Ahşap veya plastik kasalar, sehpa, komodin veya yatak gibi mobilyalara dönüştürülür. Dondurma kaplarından organizer: Litrelik dondurma kapları, çekmece veya dolap organizeri olarak kullanılır. Boş süt kutularından saksı: Kutular kesilip boyanarak saksı haline getirilir, içine toprak ve tohum dikilir. Gazete ile sanat: Gazeteler kesilerek kolajlar, maskeler veya heykeller yapılır. Kompost: Sebze-meyve kabukları gibi organik atıklar, gübreye dönüştürülerek bitkiler için kullanılır.

Toprak atılma nedenleri arasında şunlar bulunur: İnşaat temelleri: Binaların sağlam bir zeminde yükselmesi için toprak atılır. Tarım: Tarım arazilerinde, toprağın yapısını iyileştirmek, su tutma kapasitesini artırmak ve besin elementleri sağlamak amacıyla toprak atılır. Çevre düzenlemesi: Peyzaj çalışmalarında, bitkilerin sağlıklı büyümesi için uygun toprak karışımı oluşturmak amacıyla toprak kullanılır. Toprak kirliliği: Erozyon, sanayi atıkları, evsel atıklar ve tarım ilaçları nedeniyle kirlenen toprağın temizlenmesi ve yeniden kullanılabilir hale getirilmesi için atılma gerekebilir. Heyelan önleme: Eğimli alanlarda, toprak kaymasını önlemek için toprak atılarak şevler güçlendirilir.

Bez poşetlerin mi yoksa plastik poşetlerin mi daha iyi olduğu, çeşitli faktörlere bağlıdır: Çevresel etki: Plastik poşetler, üretimleri sırasında daha az enerji gerektirir ve daha hafif oldukları için nakliye sırasında daha az karbon ayak izi oluşturur. Bez poşetler, üretiminde daha fazla enerji tüketir ve pamuğun yetiştirilmesi için daha fazla toprak, su ve gübre gerekir. Kâğıt poşetler, plastik poşetlere göre daha fazla enerji gerektirir ve geri dönüşüm oranları düşüktür. Dayanıklılık: Plastik poşetler, genellikle daha dayanıklıdır ve birden fazla kez kullanılabilir. Bez poşetler, daha dayanıklı olup, sağlamlıkları sayesinde uzun ömürlü bir kullanım sunar. Geri dönüşüm: Plastik poşetler, geri dönüşüm makinelerine takılma riski taşır ve birçok belediye plastik poşetleri geri dönüşüme kabul etmez. Bez poşetler, üretiminde daha fazla karbon salınımı ortaya çıkarmasına rağmen, geri dönüşümü daha kolaydır. Ayrışma: Plastik poşetler, doğada çözünmesi 400 ile bin yıl arası sürebilir. Bez poşetler, doğru koşullar altında daha hızlı ayrışır. Sonuç olarak, çevresel etki, dayanıklılık, geri dönüşüm ve ayrışma gibi faktörler göz önünde bulundurularak, bez poşetlerin mi yoksa plastik poşetlerin mi daha iyi olduğu belirlenebilir.

Market poşetlerinin paralı olmasının sebebi, kullanımını azaltarak çevre kirliliğini ve plastik atık miktarını düşürmektir. Bu uygulama, 2018 yılında Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin kabul edilmesiyle 1 Ocak 2019'da yürürlüğe girmiştir. Plastik poşetler, en az 25 kuruşa satılmaktadır ve bu ücretin 15 kuruşu "Geri Kazanım Katılım Payı" olarak ilgili bakanlığın hesabına aktarılmaktadır.

Toprağın atılmasına neden olan faktörler arasında şunlar bulunmaktadır: Erozyon: Toprak koruyucu örtüden mahrum kaldığında, su ve rüzgarın etkisiyle toprak aşınır ve taşınır. Kentleşme ve sanayileşme: Yanlış yer seçimi, sanayi atık suları ve fabrika bacalarından çıkan zehirli gazlar ve partiküller toprağın kirlenmesine ve atılmasına yol açar. Tarım faaliyetleri: Aşırı gübreleme, tarım ilaçları ve tarım teknolojisindeki gelişmeler (mineral gübreler) toprak kirliliğine ve atılmasına neden olur. Evsel ve endüstriyel atıklar: Çevreye gelişigüzel atılan çöpler ve evsel atıklar toprağı kirletir.

Çöp konteynerlerinin temizliği, belediyelerin temizlik işleri müdürlüklerine bağlı ekipler tarafından gerçekleştirilir. Ayrıca, bazı belediyeler bu amaçla çöp konteynerlerini yerinde temizleyen ve dezenfekte eden özel araçlar kullanmaktadır.

Sanitasyon, halk sağlığını korumak amacıyla yüzeylerdeki gıda kalıntıları, mikroorganizmalar ve temizlik maddeleri gibi kalıntıların ortamdan uzaklaştırılması işlemlerinin tamamına denir. Sanitasyonun amacı: Toplum sağlığını korumak. Biyolojik korunmanın sağlanmasını. Üretimde hijyenin tesis edilmesi. Sanitasyon, kelime anlamı olarak hijyenin sağlanması ve ortamdaki mikroorganizmaların uzaklaştırılması işlemidir. Sanitasyonun temel amaçlarından bir tanesi de fiziksel, biyolojik ve kimyasal olarak sağlıklı gıdaların üretilmesidir. Sanitasyon kelimesi Latince "sanitas" kelimesinden türemiştir ve sağlık anlamına gelir. Sanitasyonun bazı uygulama alanları: Gıda sektörü. Su kaynakları. Kişisel hijyen.

Piller, kimyasal içerikleri nedeniyle insan sağlığı ve çevre için tehlikeli olabilir. Pillerdeki bazı tehlikeli maddeler: Cıva: Pil çöpe atıldığında serbest hale geçer ve içme suyu ile insan vücuduna girerek nörolojik bozukluklara ve kansere yol açabilir. Kadmiyum: Suya karışarak itai-itai ve akciğer hastalıklarına, prostat kanserine neden olabilir. Kurşun: Solunum, içme suyu ve gıdalar yoluyla vücuda girer, kansızlığa ve böbrek iltihaplanmasına sebep olabilir. Ayrıca, pillerin yanlış kullanımı veya hasar görmesi durumunda da tehlikeler ortaya çıkar: Patlama riski: Lityum piller aşırı ısındığında veya hasar gördüğünde patlayabilir. Zehirli madde sızıntısı: Akan pil içindeki elektrolit, ciltle temasında yanmaya ve göz ile temasında ciddi sulanmaya neden olabilir. Piller, uygun şekilde imha edilmezse çevre kirliliğine de yol açabilir.

Çöp toplama nedenleri: Çevre kirliliğini azaltmak. Halk sağlığını korumak. Doğal kaynakları korumak. Toplumsal düzeni sağlamak.

Sanitasyon çeşitleri şunlardır: Mikrobiyal temizlik. Fiziksel temizlik. Kimyasal temizlik. Dış temizlik. Ayrıca, su sanitasyonu da önemli bir sanitasyon çeşididir ve içme suyu arıtımı, atık su yönetimi ve endüstriyel su sistemlerinin hijyenik hale getirilmesi süreçlerini kapsar.

Yalova'da su köpürmesinin nedeni, temizlik ve kişisel bakım ürünlerinde köpük arttırıcı olarak kullanılan bir bileşiğin dereye atılması olarak belirlenmiştir. Yalova Valiliği'nin açıklamasına göre, 29 Ocak 2025 tarihinde Gökçe Barajı'nı besleyen Kadıköy ile Kurtköy Derivasyonu'nda meydana gelen köpüklenme, suya bu maddenin karışması sonucu oluşmuştur. Olayın ardından başlatılan soruşturma kapsamında, maddeyi su kaynağına döktüğü iddia edilen 5 kişi gözaltına alınmış, 2 kişi tutuklanmıştır.

Eski hurda araçlar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş geri dönüşüm merkezlerine teslim edilmelidir. Hurda araç teşviki kapsamında, aracın hurdaya ayrılma ve bertaraf işlemini doğrulayan belgenin alınması gereklidir. Hurda araç teslim noktaları, T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından belirlenir; yetkili merkezlerin dışında yapılan teslimler teşvike dâhil edilmez.

Mersin'de deniz suyunun kirli olmasının bazı nedenleri: Şehir deşarjları. Azot ve fosfor artışı. Plastik kirliliği. Bu durum, deniz suyu kalitesinin bozulmasına, ekosistemin zarar görmesine ve insan sağlığı için tehdit oluşturmasına yol açmaktadır.

Tehlikeli atıkların bertarafı, çevre ve insan sağlığı için hayati öneme sahiptir ve aşağıdaki adımlarla gerçekleştirilir: 1. Atığın Tespiti ve Kodlanması: Her atık türü için Avrupa Atık Kataloğu (EWC) kodları kullanılır. 2. Geçici Depolama: Atıklar, sızdırmaz ve uygun ambalajlarla belirlenen geçici depolama alanlarında bekletilir. 3. Taşıma: Atıklar, lisanslı taşıma araçları ile çevre izinli bertaraf tesislerine sevk edilir. 4. Bertaraf veya Geri Kazanım: Atık türüne göre; yakma (enerji geri kazanımı), kimyasal stabilizasyon, fiziksel ayrıştırma veya nihai bertaraf işlemleri uygulanır. Tehlikeli atıkların bertarafı, yasal düzenlemelere uygun olarak yapılmalıdır.

Atık, kullanılmış, artık istenmeyen ve çevre için zarar oluşturan her türlü maddedir. Atık yönetiminin önemli olmasının bazı nedenleri: İsrafı engeller ve doğal kaynakların korunmasını sağlar. Verimliliği artırır ve enerji tasarrufu sağlar. Maliyetleri azaltır. Çevresel riskleri azaltır, su ve toprak kirliliğini önler. Ülke ekonomisine katkı sağlar. Bireylerde, doğayı koruma bilinci oluşturur. Temiz, yaşanabilir ve sürdürülebilir bir dünya kazandırır.

Bir pet şişenin doğada tamamen yok olması ortalama 450 yıl sürmektedir.

Çevre koruma, doğal yaşam alanlarının korunması, çevresel kirliliğin azaltılması ve ekosistemin sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla gerçekleştirilen tüm bilinçli faaliyetleri kapsar. Çevre korumanın bazı unsurları: Doğal kaynakların korunması. Biyoçeşitliliğin korunması. Sağlıklı yaşam. İklim değişikliğinin yavaşlatılması. Çevre koruma, bireysel sorumlulukların yanı sıra uluslararası anlaşmalar, devlet politikaları ve yerel yönetimlerin uyguladığı programlarla da desteklenir.