Metodoloji

Sözlü beyan araştırması sonucu yapmak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Literatür Taraması: Benzer konularda daha önce yapılan araştırmaların incelenmesi, konu seçimi ve hipotez geliştirmede yardımcı olur. 2. Plan Hazırlama: Araştırmanın nasıl seyredeceğini ve neleri kapsayacağını belirlemek için geçici bir plan yapılması önerilir. 3. Kaynak Toplama: Sözlü beyana dayalı veriler için gerekli kaynakların toplanması, bu kaynaklar arasında internet, makaleler, kitaplar ve raporlar yer alabilir. 4. Veri Analizi: Toplanan verilerin analiz edilerek, sözlü beyanların doğruluğu ve güvenilirliği değerlendirilir. 5. Sonuçların Raporlanması: Araştırmanın sonuçları ve bulguları, açık bir şekilde detaylandırılan bir rapor halinde sunulur. 6. Etik Kurallara Uyma: Araştırmanın tüm aşamalarının etik kurallara uygun olması gereklidir. Ayrıca, sözlü beyan araştırmalarında, beyanların doğruluğunu teyit etmek için aile hekimlerince araştırma yapılması da bir yöntem olarak belirlenmiştir.

Tarih biliminin deney ve gözlem metodunu kullanamamasının nedeni, tarihi olayların tekrarlanamaz olmasıdır. Geçmişte gerçekleşmiş olan tarihi olaylar, bir daha asla aynı şekilde tekrarlanmayacak olaylardır.

Metodolojiye uygun ifadesi, belirli bir metodolojinin kurallarına, süreçlerine ve prosedürlerine bağlı kalmak anlamına gelir. Bu terim, farklı bağlamlarda kullanılabilir: Proje yönetimi: Proje metodolojisine uygunluk, projelerin verimli ve etkili bir şekilde yürütülmesi için proje yönetimi süreçlerine bağlılığı ifade eder. Araştırma: Araştırma metodolojisine uygunluk, araştırma tasarımının, veri toplama yöntemlerinin ve analiz tekniklerinin araştırma sorusuna ve hedeflerine uygun olmasını sağlar.

Geçerli ve güvenilir terimleri, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşır: 1. Geçerli: Bir ölçüm aracının veya verilerin geçerli olması, ölçmesi gereken şeyi doğru bir şekilde ölçmesi anlamına gelir. 2. Güvenilir: Bir ölçümün veya sonuçların güvenilir olması, zaman içinde veya farklı koşullarda tutarlı olması anlamına gelir.

Heinrich Wölfflin'in sanat tarihi metodolojisi, sanat eserlerini biçimsel özelliklerine göre sınıflandırmayı öngören formalizm geleneğine dayanır. Wölfflin'in temel metodolojik yaklaşımları şunlardır: 1. Karşıtlıklar: Sanat eserlerini "doğrusal" ve "resimsel", "kapalı form" ve "açık form", "yüzey" ve "derinlik", "mutlak netlik" ve "göreceli netlik", "çokluk" ve "birlik" gibi karşıt kavramlar üzerinden analiz eder. 2. Görsel düzenlemenin iç yasaları: Sanat tarihini, gözün eğitilmesi üzerinden anlamaya çalışır ve her dönemin kendine özgü bir görme tarzı ürettiğini savunur. 3. Biyografik yaklaşımdan uzaklaşma: Wölfflin, sanat eserlerini sanatçının biyografisi ve yaşamından bağımsız olarak, tamamen biçimsel analizle incelemeyi tercih eder.

Bilimsellik, herhangi bir konuda doğru ve güvenilir bilgi elde etmek için yapılan sistematik bir araştırma süreci anlamına gelir. Bilimselliğin temel özellikleri şunlardır: - Eleştirel yaklaşım: İnanç ve düşüncelerin eleştirel sınamadan sonra değiştirilmesi. - Tekrarlanabilirlik: Elde edilen sonuçların tekrarlanabilir ve ölçülebilir olması. - Ampirizm: Kişisel deneyim ve inançlara şüpheyle yaklaşılması. - Olasılıklı düşünme: Araştırma bulgularının kesinlik göstermeyip, olası bilgiyi aktarması. - Nesnellik: Öznel etkilerden bağımsızlık.

Sözlü tarihin aşamaları şunlardır: 1. Araştırma Konusunun Belirlenmesi: Amaç ve hedeflerin tanımlanması, kapsamın sınırlandırılması. 2. Ön Araştırma ve Hazırlık: Yazılı kaynaklar, belgeler ve araştırmaların incelenmesi, soru listesinin hazırlanması. 3. Katılımcıların Seçimi: Konu hakkında bilgi sahibi olan veya bizzat olaya tanıklık etmiş kişilerin belirlenmesi. 4. Görüşme Aşaması: Katılımcılarla yüz yüze görüşmeler yapılması, kayıtların alınması (ses veya video). 5. Veri Analizi ve Yorumlama: Kayıtların yazıya dökülmesi, temaların belirlenmesi ve verilerin tarihsel bağlam içerisinde yorumlanması. 6. Raporlama ve Yayınlama: Araştırmanın bulgularının detaylı bir rapor şeklinde sunulması ve sonuçların kamuoyuna aktarılması. 7. Arşivleme ve Koruma: Tüm materyallerin uygun şekilde arşivlenmesi ve saklanması.

Bilimsel araştırmada ilk aşama, araştırma sorusunun belirlenmesidir.

Bir örnek, aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır: 1. Özgünlük: Örnek, yeni bir bakış açısı sunmalı ve bilimsel alana yenilik getirmelidir. 2. Netlik: Açık ve anlaşılır bir dil kullanılmalıdır. 3. Metodolojik Güç: Kullanılan yöntemler sağlam ve güvenilir olmalıdır. 4. Kaynakça ve Atıflar: Literatür taraması eksiksiz yapılmalı ve ilgili kaynaklar kullanılmalıdır. 5. Örnekleme: Örnek, temsil ettiği popülasyonu iyi bir şekilde yansıtmalıdır. Ayrıca, örneklerin ilgi çekici ve etkili olması için görsel unsurlar (tablo, grafik, resim vb.) eklenmesi önerilir.

Başlıca araştırma eseri belirlemek için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Araştırma Sorusunun Belirlenmesi: Konuya dair net ve özgün bir araştırma sorusu geliştirmek önemlidir. 2. Literatür Taraması: Daha önce yapılmış çalışmaları inceleyerek hangi noktaların daha önce ele alındığını ve hangi boşlukların doldurulabileceğini belirlemek gerekir. 3. Hipotez Oluşturma: Araştırma sorusuna yönelik bir iddia ortaya koymak ve bu iddianın doğrulanabilir veya yanlışlanabilir olmasını sağlamak gereklidir. 4. Araştırma Yönteminin Belirlenmesi: Verilerin nasıl ve nereden toplanacağını, hangi araştırma yöntemlerinin kullanılacağını planlamak gerekir. 5. Veri Toplama ve Analiz: Belirlenen yöntemler doğrultusunda veri toplamak ve bu verileri istatistiksel yöntemlerle analiz etmek önemlidir. 6. Bulguların Yorumlanması ve Raporlama: Elde edilen bulguların araştırma sorusu ile ilişkilendirilmesi, yorumlanması ve tüm sürecin rapor haline getirilmesi son aşamadır.

Kolayda örnekleme, ana kütle içerisinden seçilecek örnek kitlenin araştırmacının yargılarınca belirlendiği tesadüfî olmayan bir örnekleme yöntemidir. Bu yöntemde, veriler ana kütleden en kolay, hızlı ve ekonomik şekilde toplanır ve araştırmaya katılacak bireyler erişilebilirliklerine göre seçilir. Kolayda örneklemenin bazı avantajları: - Zaman ve kaynak verimliliği: Hızlı veri toplanmasını sağlar ve az kaynak gerektirir. - Erişilebilirlik: Araştırmacının hazır bulunan deneklere ulaşmasını sağlar. Dezavantajları ise sonuçların genellenebilirliğinin sınırlı olması ve örneklemde yanlılık potansiyelidir.

Çeviri (veya tercüme), yazılı, sözlü veya görüntülü bir dokümanın ait olduğu dilden başka bir dile aktarılması işlemidir. Çeviri süreci üç aşamadan oluşur: 1. Kaynak metnin çözümlenmesi. 2. Hedef dile aktarılması. 3. Hedef metnin oluşturulması. Bazı çeviri türleri: - teknik metin çevirisi; - edebiyat çevirisi; - sosyal bilimler çevirisi; - eş zamanlı (simultane) çeviri; - yeminli çeviri.

Birincil veri, araştırılan konuya doğrudan araştırmacı tarafından toplanan özgün verilerdir. Birincil veri toplama yöntemleri: - Anket: Soru-cevap tekniğiyle uygulanan sistematik bir veri toplama yöntemidir. - Mülakat: İşletme sahipleriyle, profesyonel yöneticilerle, müşterilerle ve çalışanlarla yapılan görüşmelerdir. - Gözlem: Personelin, yöneticilerin, müşterilerin veya bir çalışma grubunun davranışlarının doğrudan veya dolaylı olarak gözlemlenmesidir. - Deney: Bağımlı ve bağımsız değişkenlerin sebep-sonuç ilişkilerini ortaya koymak amacıyla yapılan yapay düzenlemelerdir.

Corbin ve Strauss'a göre temel kavramlar, grounded theory metodolojisinde şu şekilde özetlenebilir: 1. Süreç: Fenomenlerin sürekli değişim içinde olduğu kabul edilir ve bu değişimi yakalamak metodolojinin önemli bir parçasıdır. 2. Kategoriler: Kavramların daha soyut bir statü kazanması için, onların özellikleri, boyutları, ortaya çıkış koşulları, eylem ve etkileşimleri ile sonuçları belirlenmelidir. 3. Açık Kodlama: Verilerin analiz edilerek yeni kavramlar ve kategoriler oluşturulması sürecidir. 4. Eksenel Kodlama: Açık kodlama ile elde edilen kategorilerin birbirleriyle ilişkilendirilmesi ve bir eksen etrafında toplanmasıdır. 5. Seçici Kodlama: Temel bir kategorinin seçilerek diğer kategorilerle ilişkilendirilmesi ve bütüncül bir teori oluşturulması sürecidir. 6. Koşullu Matris: Daha soyut ve genel bir kuram geliştirmek için kullanılan, farklı koşulları içeren bir görsel modeldir.

Bilginin bilimsel olarak araştırılmasına "bilimsel araştırma" denir.

5S dış ticaret bağlamında, iş yerinde düzen ve verimliliği artırmak amacıyla kullanılan bir metodolojiyi ifade eder. Bu metodoloji, beş temel ilkeye dayanır: 1. Seiri (Ayıklama): Gereksiz malzemelerin belirlenmesi ve ortadan kaldırılması. 2. Seiton (Düzenleme): Eşyaların düzenli bir şekilde yerleştirilmesi. 3. Seiso (Temizlik): Çalışma alanının düzenli olarak temizlenmesi. 4. Seiketsu (Standardizasyon): Belirlenen düzen ve temizlik uygulamalarının standart hale getirilmesi. 5. Shitsuke (Disiplin): 5S uygulamalarının sürekliliğini sağlamak için disiplinin korunması. Bu metodoloji, dış ticaret şirketlerinde iş akışını optimize etmek, iş güvenliğini artırmak ve çalışanların motivasyonunu yükseltmek için uygulanabilir.

Araştırma basamaklarının sırayla yapılmasının nedeni, sistematik ve güvenilir sonuçlar elde etmek içindir. Araştırma basamaklarının sırayla yapılması şu faydaları sağlar: Problemin doğru tanımlanması. Verilerin geçerliliğinin sağlanması. Bilimsel etiğe uygunluk.

Tarih Metodolojisi - Ahmet Şimşek, tarih biliminin yöntemlerini ve araştırma tekniklerini ele alan bir kitaptır. Kitapta, tarih yazımında kullanılan çeşitli metodolojiler, kaynakların doğru kullanımı, veri analizi ve yorumlama süreçleri detaylandırılmaktadır. Ahmet Şimşek'in bu eseri, tarihçiler için temel araştırma ilkelerini ve tarih çalışmalarının nasıl yapılandırılması gerektiğini tartışmaktadır.

Araştırma konusu seçerken şu kriterlere dikkat edilmelidir: 1. İlgi ve Önem: Araştırmacı, konuya karşı ilgili olmalı ve konunun önemli bir sorunu ele alması gerekmektedir. 2. Yenilik: Konu, daha önce tekrarlanmamış veya bilinenleri sadece doğrulayan değil, geliştiren nitelikte olmalıdır. 3. Bilimsel Yeterlilik: Araştırmacının bilgi düzeyi, seçtiği konuyu araştırabilecek nitelikte olmalı ve gerekli kaynaklara ulaşabilmesi gerekmektedir. 4. Sınırlılık: Konu, ne çok dar ne de çok geniş kapsamlı olmalıdır; derinlemesine inceleme yapılabilecek şekilde sınırlandırılmalıdır. Araştırma konusu belirlerken ayrıca hipotez oluşturmak da faydalı olabilir; bu, araştırmanın yönünü netleştirir ve test edilebilir bir önerme sunar.

Süheyl ü Nevbahar'ın giriş bölümü, çalışmanın genel kapsamını, amacını ve metodunu içerir.