Metodoloji

Olasılıklı örnekleme yöntemleri dört ana gruba ayrılır: 1. Basit rastgele örnekleme. 2. Sistematik örnekleme. 3. Tabakalı örnekleme. 4. Küme örneklemesi. Ayrıca, çok aşamalı örnekleme, kademeli rastgele örnekleme gibi yöntemler de olasılıklı örnekleme kapsamında değerlendirilir.

Bilimsel araştırmanın yedi temel ilkesi şunlardır: 1. Tarafsızlık: Bilimsel bilgi, din, dil, ırk gibi ayrımlar gözetmeksizin tüm insanlık için geçerlidir. 2. Doğru Ölçü: Bilimin olgunluk ve gelişme düzeyi, ölçme teknikleri ile değerlendirilir. 3. Kanıtlama Niteliği: Bilimsel bir verinin geçerliliği, her seferinde tekrarlanarak ortaya konur. 4. Genelleyici Özellik: Bilimsel bilgi, tek tek olaylarla değil, olgu türleri ile ilgilenir ve genellemelere ulaşır. 5. Bilim Olması Gerekeni Değil, Olanı İnceler: Bilim, var olan olguları araştırır. 6. Etik İlkeler: Araştırma süreci, etik ilkelere bağlı kalarak yapılır. 7. Konunun Sınırlandırılması Gereği: Araştırmacı, konusunun sınırlarını belirlemeli ve neyi araştıracağına karar vermelidir.

"Metodoloji izlenmiştir" ifadesi, bir araştırmada doğru yol haritasının takip edildiği anlamına gelir. Metodoloji, bir konuyu araştırırken kullanılan yöntemler, teknikler ve stratejilerin bilimsel olarak incelenmesi olarak tanımlanır. Doğru bir metodoloji seçimi, araştırma sonuçlarının güvenilir ve geçerli olmasını sağlar.

RAD (Rapid Application Development) ve rapid arasındaki fark, bağlamlarına göre değişebilir. RAD, yazılım geliştirme süreçlerine ilişkin uygulanan ve bu süreçlerin hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesini destekleyen yöntemler bütünüdür. Rapid kelimesi ise "hızlı" anlamına gelir ve genellikle "rapid application development" (hızlı uygulama geliştirme) teriminde kullanılır. Dolayısıyla, RAD ve rapid arasındaki temel fark, RAD'ın belirli bir metodoloji veya süreç olduğunu, "rapid" kelimesinin ise bu metodolojinin uygulandığı "hızlı" geliştirme sürecini ifade ettiğini belirtmektir.

Hukuk metodolojisi, hukuka dair problemleri belirlemenin ve bu problemlere çözüm üretmenin yöntemlerini inceleyen bir bilim dalıdır. Bu alan, sadece neyin hukuki olduğunu değil, hukuki bilgiye nasıl ulaşıldığını, bir yargıcın kararı nasıl gerekçelendirdiğini, hukuk kurallarının nasıl yorumlandığını ve hukuki mantığın nasıl işlediğini araştırır. Hukuk metodolojisinin temel işlevleri arasında: normları sistematik olarak anlamlandırmak; hukuki yorum biçimlerini sınıflandırmak; boşluk ve çelişki durumlarında çözüm üretmek; yargı kararlarının gerekçelendirme biçimlerini analiz etmek; hukukun mantıksal tutarlılığını ve değerle bağını sağlamak yer alır. Hukuk metodolojisi, ayrıca hâkimin olayı okuyup anlama, kanunu bulup okuma, yargı kararını verme ve gerekçelendirme süreçlerini de kapsar.

Six Sigma, süreç iyileştirme projelerinde DMAIC ve DMADV gibi metodolojiler ile çalışır. DMAIC (Define, Measure, Analyze, Improve, Control). Mevcut süreçlerin iyileştirilmesi için kullanılır ve şu adımlardan oluşur: Tanımlama (Define). Ölçme (Measure). Analiz (Analyze). İyileştirme (Improve). Kontrol (Control). DMADV (Define, Measure, Analyze, Design, Verify). Yeni ürün veya süreç tasarımlarında kullanılır ve şu adımlardan oluşur: Tanımlama (Define). Ölçme (Measure). Analiz (Analyze). Tasarım (Design). Doğrulama (Verify).

İstanbul Üniversitesi İktisat Bölümü, iktisat metodolojisi olarak iktisat kuramı temelinde, iktisadi olay ve olgulara analitik bir yaklaşım geliştirmeyi benimser. Ayrıca, iktisat metodolojisini ele alan bazı felsefe çalışmaları çerçevesinde iktisadın felsefe ile olan bağlantısı da incelenir. Öğretim yöntemleri arasında anlatım, açıklama ve tartışma yer alır. Bazı referans kaynaklar: Mark Blaug, İktisatta Yöntem, Çev. Levent Konyar, Efil Yayınevi, Ankara 2011; Demir Ömer, İktisat ve Yöntem, Sentez Yayıncılık, Bursa 2012.

Sokratik düşünce ve modern düşünce arasındaki bazı temel farklar şunlardır: Otorite ve Bağlılık: Sokratik düşüncede bilgi ve düşünce kiliseye veya otoriteye bağlıdır. Yöntem: Sokratik düşünce, rasyonel çıkarımlara ve teolojik sorulara odaklanır. Amaç: Sokratik düşüncede amaç, dini açıklamak ve temellendirmektir. Değerlendirme: Sokratik düşüncede bilgi, Tanrı'nın bilgisine ulaştırıyorsa değerlidir. Merkezde Olan: Sokratik düşüncede merkezde din vardır.

Sınırlılıklar ve varsayımlar genellikle tez veya makalenin "Giriş" bölümünde yer alır. Sınırlılıklar, araştırmada ele alınan problemin değişkenlerine ve araştırmanın yöntemine ilişkin faktörler olarak, araştırmanın sınırlarının belirlendiği bölümde ifade edilir. Varsayımlar, araştırmanın sonuçlarını etkileyebilecek, ancak kontrol edilmesi mümkün olmayan değişkenlerle ilgili ön kabuller olarak, bu bölümde açıklanabilir. Ayrıca, sınırlılıklar ve varsayımlar, makalenin tartışma bölümünde veya tartışma bölümünden sonra ayrı bir bölümde de listelenebilir.

Sözlü beyan araştırma sonucunun nasıl yapılacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, sözlü beyan ile ilgili bazı bilgiler şu şekildedir: Gümrük işlemlerinde sözlü beyan, beyanda bulunan kişilerin, gümrük işlemi yapmak istedikleri eşya hakkında gümrük idaresine sözlü olarak bildirimde bulunmalarını ifade eder. Nüfus işlemlerinde sözlü beyan, doğum bildirimlerinde kullanılır.

Metodolojiye uygun, bir araştırmanın veya çalışmanın, belirli bir yöntem veya yaklaşıma göre planlanmış ve yürütülmüş olduğunu ifade eder. Metodoloji, araştırmaların nasıl planlanacağı, yürütüleceği ve değerlendirileceği konusunda rehberlik eden bir disiplindir. Farklı disiplinlerde farklı metodolojiler uygulanır: Nitel metodoloji, insan davranışları ve sosyal çevrenin derinlemesine analiz edilmesini gerektirir. Nicel metodoloji, sayısal verilerin toplanması ve analizine dayanır. Karma metodoloji, hem nitel hem de nicel yöntemlerin bir kombinasyonudur.

Sözlü tarih çalışmasının aşamaları şu şekildedir: 1. Görüşülecek kişilerin belirlenmesi. 2. Görüşmenin zaman ve yerinin belirlenmesi. 3. Görüşme. 4. Röportajın yazıya geçirilmesi.

Heinrich Wölfflin'in sanat tarihi metodolojisi, sanat yapıtlarının yalnızca içeriklerine göre değil, biçimsel özelliklerine göre sınıflandırılması gerektiğini savunur. Wölfflin'in temel ilkeleri: Form tarihi: Sanat tarihini, görsel biçimlerin tarihsel evrimi olarak ele alır. Karşıtlıklar: "Kapalı-açık", "çokluk-birlik", "mutlak-göreli" gibi kavram çiftleriyle dönemlerin karşıtlıklarını belirler. Evrensel normlar: Formların karşıtlaşması, evrensel normlara dayanır ve bu sayede farklı kültürlere ait eserler karşılaştırılabilir. Fotoğraf kullanımı: Fotoğrafın, stil farklılıklarını sistematik olarak kıyaslamak için kullanılmasını sağlar. Wölfflin, "Sanat Tarihinin Temel Kavramları" adlı eserinde, 16. yüzyıl Rönesans ve 17. yüzyıl Barok sanatlarının form dillerini analiz eder.

Bilimsellik, "bilimsel olma durumu, ilmîlik" anlamına gelir. Bilimselliğin diğer anlamları: Eleştirel sınamadan sonra inanç ve düşünceleri değiştirmeye, yeni bilgileri kabule hazır olmaya yönelik tutum. Belirli amaçlarla ve sistemli süreçler yoluyla veri toplama, toplanan verileri analiz ederek raporlaştırma.

Geçerli ve güvenilir ifadeleri, bilimsel araştırmalarda kullanılan önemli kavramlardır. Geçerli (valid). Güvenilir (reliable). Bir ölçme aracının geçerli kabul edilebilmesi için güvenilir olması gerekir, ancak yüksek güvenilirliğe sahip bir testin geçerliliği düşük olabilir.

Bilimsel araştırmada ilk aşama, araştırma konusunun belirlenmesidir. Bu aşamada, araştırmacı ilgisini çeken veya çözmeyi amaçladığı belirli bir problemi ya da sorunu tanımlar. Araştırma konusunun belirlenmesi aşamasında şu sorular sorulabilir: Bu araştırmayı neden yapıyoruz? Problemimiz nedir? Bu soruların yanıtları, araştırma sürecinin temel sebeplerini ve yönlendireceği noktaları belirleyecektir. Konu belirlenirken, daha önce yapılan çalışmalara göz atarak, alanda araştırılan konuları ve yöntemler incelenebilir. Ayrıca, araştırmanın amacı “niçin” aradığımızı belirtirken, araştırmanın konusu “neyi” aradığımızı kesinlikle ortaya koymalıdır.

Bir örneğin nasıl olması gerektiği, bağlama göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak bir örneğin iyi bir örnek olarak değerlendirilebilmesi için şu özelliklere sahip olması gerekir: İyi ve güzel olan şeyleri temsil etmesi. Eylem ve davranışların değerlendirilmesi. Evrensel değerleri yansıtması. Pratik ve ekonomik olması. Örnekleme yöntemleri arasında kolayda örnekleme, sistematik örnekleme, küme örneklemesi gibi çeşitli teknikler bulunur.

Başlıca araştırma eseri, akademik atama ve yükseltme kriterlerine göre belirlenir ve şu özelliklere sahip olabilir: Tek yazarlı makale. İlk yazar olunan makale. Danışmanlığında lisansüstü öğrenci(ler) ile birlikte yazılmış makale. Başlıca eser olarak belirtilen çalışmanın, kişinin branşında tek olması gerekir. Araştırma eserinin belirlenmesi için daha fazla bilgi ve detay, ilgili akademik kurumların yönetmeliklerinde bulunabilir.

Kolayda örnekleme, araştırmacıların katılımcıları kolay ulaşılabilirliklerine ve yakınlıklarına göre seçtikleri olasılıklı olmayan bir örnekleme tekniğidir. Bu yöntemde: Katılımcılar randomizasyon yerine uygunluk temelinde seçilir, bu da seçim yanlılığı riskini artırır. Örneklemin ulaşılması kolay bireylerden oluşması, veri toplamayı hızlı ve verimli hale getirir. Kapsamlı işe alım süreçlerine olan ihtiyacı ortadan kaldırdığı için genellikle daha az kaynak gerektirir. Kolayda örnekleme, özellikle zaman kısıtlamaları veya sınırlı kaynakların olduğu durumlarda tercih edilir.

Corbin ve Strauss'a göre bazı temel kavramlar: Teorik duyarlı kodlama. Teorik örnekleme. Kavram. Kategori (tema). Ayrıca, Corbin ve Strauss'un " Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory" (3. baskı) kitabında, nitel araştırma ve temel teori geliştirme sürecinde aşağıdaki kavramlar da ele alınmaktadır: Betimsel analiz. İçerik analizi.