Meşrutiyet

Efruz Bey, Ömer Seyfettin'in romanı, 1908 yılında II. Meşrutiyet'in ilanını ve bu olayın toplum üzerindeki etkilerini konu alır. Romanın merkezinde Ahmet Bey isimli bir karakter bulunur ve bu karakter, meşrutiyetin ilan edilmesiyle birlikte birdenbire kendisini büyük bir hürriyet destekçisi olarak göstermeye başlar. Eserde, Batı hayranlığı, yanlış batılılaşma, asalet kuramı ve toplumsal değişim gibi konular da ele alınır.

Abdülhamid dönemi, 1909 yılında II. Meşrutiyet'in ilan edilmesiyle sona erdi. Bu dönemin bitmesine yol açan bazı nedenler şunlardır: 93 Harbi'nin kaybedilmesi. 31 Mart Ayaklanması. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin faaliyetleri.

Tahsin Paşa, II. Meşrutiyet'in ilanından sonra İttihatçılar tarafından Serasker Mehmed Rıza Paşa, Râtıb Paşa, Zeki Paşa ve Şehremini Reşid Paşa ile birlikte Sakız Adası'na sürgün edilmiştir.

II. Meşrutiyet dönemi Türk şiiri özellikleri şunlardır: 1. Toplumsal İçerik: Şiirler, düşünce ağırlıklı bir içerik taşır ve toplumsal meselelere yönelir. 2. İki Ana Akım: Şiir, Fecr-i Âtî ve Millî Edebiyat hareketleri etrafında şekillenir. 3. Temalar: Türkçülük, tarih, mitolojik motifler ve Anadolu'nun masalsı bir mekân olarak işlenmesi gibi temalar öne çıkar. 4. Dil ve Üslup: Şiirlerde natüralizm ve sembolizm etkileri görülür, dil titiz bir şekilde kullanılır ve duygusal yoğunluk fazladır. 5. Savaş Şiirleri: Savaşların etkisiyle çok sayıda savaş şiiri yazılır ve bu şiirlerde vatanseverlik ve kahramanlık temaları işlenir.

II. Meşrutiyet'i Sultan Abdülhamit ilan etti. Bu olay, 23 Temmuz 1908 tarihinde gerçekleşti.

Cumhuriyet ve Meşrutiyet dönemlerinde toplum önemli değişimlerden geçmiştir. Meşrutiyet Dönemi'nde: - Toplumsal Yapı: Osmanlı toplumu, Müslüman ve gayrimüslimlerden oluşuyordu. - Kültürel Değişim: Doğu ve Batı medeniyetleri arasında gelgitler yaşanmış, modern Batı tarzı yaşam tarzı benimsenmeye başlanmıştır. - Eğitim: Eğitim sistemi modernleştirilmiş, basın özgürlüğü tanınmış ve demokratik okullar tartışılmaya başlanmıştır. Cumhuriyet Dönemi'nde: - Toplumsal Yapı: Türkiye toplumu, çiftçi, zanaatkar, esnaf, işçi, serbest meslek sahibi, tüccar ve memur kesimlerinden oluşuyordu. - Değişimler: Saltanat kaldırılmış, cumhuriyet ilan edilmiş, laiklik ilkesi kabul edilmiş ve kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır. - Eğitim ve Ekonomi: Eğitim ve sağlık sistemleri modernleştirilmiş, ekonomik sistemde Batı ülkeleri araştırılarak karma bir model üzerinde durulmuştur.

II. Meşrutiyet'ten sonra kadın dernekleri, kadını aktif hayata dahil etmek ve toplumsal haklarını savunmak amacıyla kuruldu. Bu derneklerin kurulma nedenleri arasında: Eğitim: Kadınların eğitim seviyesini yükseltmek ve onlara yeni meslekler kazandırmak. Sosyal statü: Kadınların sosyal statüsünü iyileştirmek ve onları kamusal alanda görünür kılmak. Hayır işleri: Savaş ortamının yarattığı fırsatlarla hayır işlerine odaklanmak ve erkeklerden boşalan meslekleri kadınların üstlenmesini sağlamak. Hukuki düzenlemeler: Aile hukuku gibi konularda kadına yeni haklar tanıyan hukuki değişiklikleri desteklemek.

II. Meşrutiyet döneminde yaşanan edebi tartışmalar genellikle iki ana akım etrafında dönmüştür: Fecr-i Ati ve Milli Edebiyat. Başlıca tartışmalar şunlardır: 1. Dil Tartışmaları: "Yeni Lisan" hareketi ve dilde sadeleşme konusu, Ali Canip, Ziya Gökalp, Ömer Seyfettin gibi isimler tarafından savunulmuştur. 2. Sanat Anlayışı: Fecr-i Ati mensupları, bireysel ve sanatsal merkezli bir edebiyat anlayışını savunurken, Milli Edebiyat topluluğu toplumsal faydayı ön planda tutmuştur. 3. Roman ve Hikaye: Eserlerin gerçekliği ve karakterlerin toplumun içinden olup olmadığı, roman ve hikaye eleştirilerinin odak noktası olmuştur. 4. Şiir: Şiirde eski-yeni tartışması, ideoloji ve şiir ilişkisi gibi konular da edebi tartışmaların önemli bir parçasını oluşturmuştur.

Meclisi Vala, 1876 yılında II. Meşrutiyet'in ilanıyla kaldırılmıştır.

2. Meşrutiyet'i, İttihat ve Terakki Cemiyeti ilan etmiştir. 3. Meşrutiyet olarak adlandırılan Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi ise, doğrudan bir kişi veya kurum tarafından ilan edilmemiş, Türkiye'de 2017 yılında yapılan anayasa değişikliği ile hayata geçirilmiştir.

Şişli Meşrutiyet Mahallesi, Meşrutiyet semtinde yer almaktadır.

II. Meşrutiyet döneminde kuduz hastalığı ile mücadeleye dair bazı tespitler şunlardır: 1. İstanbul'da Dâülkelp Tedavihanesi'nin Kurulması: II. Abdülhamid döneminde, Pasteur'ün kuduz aşısının keşfinden sonra, 1887'de İstanbul'da Dâülkelp ve Bakteriyoloji Ameliyathanesi adıyla bir kuduz tedavi merkezi açıldı. 2. Diğer İllerde Tedavi Merkezlerinin Açılması: 1905'te Selanik, 1917'de Sivas ve Şam'da da kuduz tedavi merkezleri kuruldu. 3. Köpeklerin Toplatılması: Şehirlerde başıboş köpeklerin toplanması ve itlaf edilmesi için çalışmalar yapıldı. 4. Halkın Bilinçlendirilmesi: Broşürler dağıtılması, konferanslar verilmesi ve yerel yöneticilerin uyarıları ile halkın kuduz hastalığı konusunda bilinçlendirilmesi amaçlandı. 5. Maddi Destek ve Ulaşım Yardımı: Kuduz tedavisi görmesi gerekenlere maddi destek sağlandı ve yol masrafları karşılandı.

II. Meşrutiyet dönemi padişahları şunlardır: 1. Sultan II. Abdülhamid (1876-1909). 2. Sultan V. Mehmed Reşad (1909-1918).

II. Meşrutiyet döneminde dört ana siyasi akım bulunmaktaydı: 1. Batıcılık: Batı'yı örnek almayı savunur. 2. Osmanlıcılık: Tüm Osmanlı vatandaşlarının kanun önünde eşit olmasını ve din, dil, ırk ayrımı yapılmamasını amaçlar. 3. İslamcılık: Müslümanların halifenin etrafında toplanarak birlik olmasını hedefler. 4. Türkçülük: Osmanlı Devleti'nin kurtuluşu için güçlü bir Türk ulusunun oluşturulmasını savunur. Ayrıca, adem-i merkeziyetçilik ve sosyalizm gibi diğer akımlar da bu dönemde etkili olmuştur.

1874-1876 yılları arasında Osmanlı tarihinde yaşanan bazı önemli olaylar şunlardır: 30 Mayıs 1876: Padişah Abdülaziz tahttan indirildi ve yerine V. Murad getirildi. 18 Haziran 1876: Osmanlı-Karadağ Savaşı başladı. 30 Haziran 1876: Osmanlı-Sırp Savaşı başladı. 31 Ağustos 1876: V. Murad'ın akli dengesinin yerinde olmadığı gerekçesiyle tahttan indirilmesi ve yerine II. Abdülhamid'in padişah olması. 23 Aralık 1876: İlk Osmanlı anayasası olan Kanun-i Esasi'nin ilan edilmesi ve I. Meşrutiyet'in ilanı.

İkinci Meşrutiyet'in Türk edebiyatına etkileri şunlardır: 1. Edebi Akımların Gelişimi: Realizm ve Naturalizm gibi akımlar etkili olmuş, yazarlar toplumsal gerçekleri ve bireysel duyguları yansıtan eserler kaleme almışlardır. 2. Tematik Değişim: Eserlerde bireysel özgürlük, aşk, toplumsal adalet gibi konular işlenmeye başlanmış, edebiyat toplumsal eleştirinin bir aracı haline gelmiştir. 3. Yeni Yazarlar ve Eserler: Halit Ziya Uşaklıgil, Mehmet Rauf, Ahmet Hikmet Müftüoğlu gibi önemli yazarlar yetişmiş, "Aşk-ı Memnu", "İlk Göz Ağrısı", "Kıskanmak" gibi eserler edebiyatta iz bırakmıştır. 4. Yayın Hayatı: Dergiciliğin gelişimi hızlanmış, İkdam ve Servet-i Fünun gibi dergiler yazarların eserlerini geniş kitlelere ulaştırmalarını sağlamıştır. 5. Milli Edebiyat Hareketi: Türkçülüğün etkisiyle milli temaların işlenmesi, hece vezninin kullanımı ve dilin sadeleştirilmesi gibi yenilikler öne çıkmıştır.

II. Meşrutiyet'in ilanından sonra kapatılan gazeteler arasında "Sada-yı Millet" ve "Mizan" gazeteleri bulunmaktadır. - Sada-yı Millet, 9 Haziran 1910 tarihinde başyazarı Ahmet Samim Bey'in öldürülmesinin ardından kapatılmıştır. - Mizan gazetesi ise, 2 Nisan 1909 tarihinde kapatılmış ve bir daha yayınlanmamıştır.

Türkiye'de meşrutiyet iki kez ilan edilmiştir: 1. İlk Meşrutiyet 23 Aralık 1876 tarihinde ilan edilmiştir. 2. İkinci Meşrutiyet ise 23 Temmuz 1908 tarihinde ilan edilmiştir.

Osmanlı fikir akımları, İkinci Meşrutiyet döneminde ortaya çıkmıştır.

1879 ve 1881 yılları arasında Osmanlı'da yaşanan bazı önemli olaylar şunlardır: - 1879: 1. Meşrutiyet'e son verildi. - 1881: Osmanlı Devleti, iç ve dış borçlarını ödeyemediği için Muharrem Kararnamesi'ni yayınladı. - 1881: Dış borçların artması nedeniyle Osmanlı iktisadi bağımsızlığını kaybetti.