Materyalizm

Monistik ve materyalist felsefe kavramları şu şekilde açıklanabilir: 1. Monistik: Her şeyin tek bir özden geldiğini savunan felsefi bir görüştür. 2. Materyalist: Var olan her şeyin maddeden oluştuğunu ve maddenin dışında soyut kavramların kabul edilmediğini savunan kişidir. Bu bağlamda, materyalizm felsefesinde gerçeklik, sadece gözlem ve deney yoluyla kanıtlanabilen maddi olaylarla sınırlıdır.

Materyalizm ve yeni materyalizm arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Tanım ve Yaklaşım: Materyalizm, genel olarak maddenin ve nesnel dünyanın varlığını ve önceliğini kabul eden bir felsefe anlayışıdır. 2. İnsan Merkeziyetçiliği: Klasik materyalizm, insanı ontolojik olarak hayatın merkezine koyar. 3. Faillik Anlayışı: Yeni materyalizm, failliği sadece insana atfetmez, canlı ve cansız tüm varlıkların fail olduğunu savunur. 4. Tarihsel Materyalizmle İlişki: Yeni materyalistler, tarihsel materyalizme açıkça karşı çıkarlar çünkü tarihsel materyalizmin madde tanımlaması güç ilişkileri ve tarihsel bağlam içinde şekillenir.

Ahmet Hamdi Akseki'nin "Ruh ve Bekâ-yı Ruh" eseri, ruhun varlığı ve insanın ruh sahibi bir varlık olduğunun kabul edilmesi konularını ele almaktadır. Eserde, ruhun tenkitli bir şekilde incelenmesi ve çağdaş filozofların materyalist iddialarına karşı İslamî görüşlerin savunulması yer almaktadır.

Materyalizm, üç ana türe ayrılır: 1. Realist Materyalizm: Dış dünyanın bilgiye tekabül ettiğini savunan görüştür. 2. Kuşkucu Materyalizm: Bilginin dış dünya kaynaklı olduğunu kabul etmesine rağmen, dış dünyayı bire bir temsil etmesi gerekmediğini iddia eder. 3. Diyalektik Materyalizm: Karl Marx ve Friedrich Engels tarafından geliştirilen, tarihsel ve toplumsal olayların maddi temellere dayandığını öne süren görüştür.

Materyalizm ve evrim teorisi aynı şeyler değildir, ancak aralarında bir ilişki vardır. Materyalizm, maddenin tek gerçek varlık olduğunu savunan bir felsefi görüştür. Evrim teorisi ise, yaşamın cansız maddeden kendiliğinden doğduğu ve doğal seçilim yoluyla türsel olarak çeşitlendiği düşüncesidir.

Metareyalizim (materyalizm), tüm varlıkların ve gerçekliğin maddi temellere dayandığını ve fiziksel evrenin varlığın esasını oluşturduğunu savunan bir felsefi akımdır.

William H. McNeill, seküler materyalist akıma mensuptur.

Bedenlerarasılık ve zihin felsefesi kavramları farklı bağlamlarda ele alınmalıdır: 1. Bedenlerarasılık: Bu terim, genellikle zihin-beden sorunu çerçevesinde kullanılır ve zihnin bedenle nasıl ilişkili olduğunu açıklamaya çalışır. Bu bağlamda, düalizm ve materyalizm gibi yaklaşımlar öne çıkar: - Düalizm: Zihin ve bedenin farklı ve bağımsız varlıklar olduğunu savunur. - Materyalizm: Evrendeki her şeyin maddeden oluştuğunu ve zihnin de beyindeki fiziksel süreçlerin bir ürünü olduğunu iddia eder. 2. Zihin Felsefesi: İnsan zihninin doğasını, işleyişini ve sınırlarını anlamaya çalışan bir felsefe alanıdır.

Diyalektiğin kurucusu olarak kabul edilen filozof Hegel'dir.

Dimitri İvanoviç Mendeleyev, materyalist ve spiritüalizm karşıtı bir akıma mensuptur.

Atomculuk, materyalist felsefe akımı olarak kabul edilir.

Feuerbach Üzerine 11 Tez, Karl Marx tarafından 1845 yılında yazılmış ve Ludwig Feuerbach'ın materyalist felsefesinin eleştirisini içermektedir. Bu tezler şu konuları ele almaktadır: 1. İnsanın Öznesi ve Nesnesi: Tezin ilk cümlesi, Feuerbach'ın materyalizminin temel eksikliğini vurgular: Gerçekliği, duyusal insan faaliyeti olarak değil, sadece nesne veya sezgi olarak kavraması. 2. Pratik Faaliyet: Marx, Feuerbach'ın felsefesindeki en büyük eksikliklerden birinin pratik insan faaliyeti (praksis) olduğunu belirtir. 3. Toplumsal İlişkiler: İnsan özünün toplumsal ilişkilerden ayrı düşünülemeyeceğini, Feuerbach'ın insanı yalnızca bireysel düzeyde incelediğini eleştirir. 4. Din ve Yabancılaşma: Feuerbach'ın dinsel kendine-yabancılaşma ve dünyanın ikileşmesi (dinsel ve yersel dünya) analizlerini değerlendirir. 5. Teorik ve Pratik Hakikat: Nesnel hakikatin insan düşüncesine atfedilip atfedilmeyeceği sorununun pratik bir sorun olduğunu, teoriden yalıtılmış tartışmaların skolastik olduğunu öne sürer. 6. Burjuva Toplumdan İnsan Toplumuna: Eski materyalizmin bakış açısının burjuva toplumu, yeni materyalizmin ise insan toplumu olduğunu belirtir. 7. Son Tez: "Filozoflar dünyayı yalnızca çeşitli biçimlerde yorumlamışlardır; oysa sorun onu değiştirmektir" diyerek, felsefenin pratik eylemle dünyayı değiştirmeyi hedeflemesi gerektiğini vurgular.

La Mettrie, materyalizm (maddecilik) felsefi akımının önemli temsilcilerinden biridir.

"Sokakta" romanı, Bahaeddin Özkişi tarafından yazılmış ve 1975 yılında Peyami Safa Roman Yarışması'nda Başarı Ödülü almıştır. Roman, son yüz elli yılın toplumsal yaşamından kesitleri bir sokak çerçevesinde ele alarak, insanlardaki değişim ve aldatılmış insanlığın dramını anlatmaktadır. Özetle, eserde şu konular işlenmektedir: - Materyalizmin istilası: Manevi değerleri hiçe sayan materyalizmin ülkeyi nasıl etkilediği. - Fantastik öğeler: Cin ve şeytanlar gibi fantastik unsurların yer alması. - Milli değerler ve inançların yok oluşu: Roman, bu değerlerin kayboluşunu ve kaybolan değerlerin ardından duyulan hayıflanmaları dile getirmektedir.

Diyalektik materyalizm, tüm varlıkların ve gerçekliğin maddi temellere dayandığını ve fiziksel evrenin varlığın esasını oluşturduğunu savunan bir felsefi akımdır. Temel ilkeleri şunlardır: - Maddi temel: Evrenin ve varlıkların temelinde maddi yapılar ve süreçler yatar. - Doğa bilimleri: Doğa bilimlerinin önemini vurgular ve bilimsel yöntemlerle elde edilen bilgilerin güvenilir olduğunu kabul eder. - Zihnin maddi temeli: Zihinsel süreçler ve bilinç, maddi temellere dayanır. - Doğaüstü varlıkların reddedilmesi: Ruh, tanrı, melek gibi maddi olmayan varlıkların varlığını kabul etmez. Temsilcileri arasında Karl Marx ve Friedrich Engels bulunur.

Evrimci materyalizm, evrim teorisini benimseyen ve materyalizmi temel alan bir düşünce akımıdır. Bu akıma göre, evren ve yaşam maddi varlıklardan oluşur ve doğa yasalarıyla açıklanabilir. Evrimci materyalistler, dini açıklamaları reddederler ve Tanrı'nın evrim sürecinde bir rolü olmadığını savunurlar.

Marx'ın tez ve antitezi, tarihsel sürecin diyalektik materyalizm çerçevesinde açıklanmasını ifade eder. Tez, Marx'a göre, herhangi bir zaman diliminde her toplumda hâkim olan görüştür. Antitez ise, teze karşıt veya çelişkili olan düşünce veya fikirdir ve tezin zayıflıklarını vurgulamak veya eksikliklerini göstermek için kullanılır. Bu iki aşamanın çatışması sonucunda, daha iyi bir görüş olan sentez ortaya çıkar ve bu, toplumdaki yeni hâkim görüş (yeni tez) olur.