KişilikBozuklukları

Anksiyete, çeşitli kişilik bozukluklarından kaynaklanabilir. Bu bozukluklar arasında genelleştirilmiş anksiyete bozukluğu, panik bozukluk, sosyal fobi ve ayrılık anksiyetesi gibi türler bulunmaktadır. Anksiyete bozukluklarının oluşumunda genetik, biyolojik ve çevresel faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.

Kişilik bozuklukları ile ilgili PDF kaynaklarına aşağıdaki sitelerden ulaşabilirsiniz: 1. "Kişilik Bozuklukları: Tanı ve Tedavi Yöntemleri" adlı kitap, Google Dokümanlar'da mevcuttur. Bu kitapta, çeşitli kişilik bozukluklarının tanımları, etiyolojileri, epidemiyolojileri ve tedavi yöntemleri detaylı bir şekilde ele alınmıştır. 2. "Psikiyatri Özel Sayısı: Kişilik Bozuklukları" adlı makale, Turkiyeklinikleri.com sitesinde yer almaktadır. Bu makalede, kişilik bozukluklarının genel bir bakışı, etiyolojisi, sosyokültürel etkileri ve farklı yaklaşımlarla tedavisi hakkında bilgiler bulunmaktadır. 3. "Kişilik Bozukluklarının Dönemleri ve Hemşirelik Yaklaşımı" adlı modül, MEB'in resmi sitesinde PDF formatında mevcuttur. Bu modülde, kişilik bozukluklarının nedenleri, sınıflandırılması ve hemşirelik yaklaşımları detaylı olarak açıklanmıştır.

Şizokeloid terimi, iki farklı rahatsızlık olan şizoid kişilik bozukluğu ve keloid ile karıştırılmış olabilir. Şizoid kişilik bozukluğu, kişinin insan ilişkilerine ilgisiz olması, duygusal soğukluk, yalnızlığı tercih etme ve içe dönüklük gibi belirtilerle karakterize edilen bir kişilik bozukluğudur. Keloid ise, deride meydana gelen aşırı doku büyümesi veya hücre artışına bağlı olarak oluşan bir tür yara izidir.

Kendini büyük görme (narsizm) çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir: 1. Aile ve Çocukluk Dönemi: Çocukluk yıllarında yeterince ilgi ve sevgi görmemek, kişinin kendine olan güvenini zedeleyebilir ve kendini büyük görme eğilimine yol açabilir. 2. Toplumsal Özellikler: Toplumsal yapı ve yetiştirilme tarzı, bireyin kendini üstün hissetmesine neden olabilir. 3. Kişisel Başarı ve Zenginlik: Makam sahibi olmak, maddi açıdan çok zengin olmak gibi faktörler de kişinin kibirlenmesine yol açabilir. 4. Kibir Sendromu: Kibir, insanın kendini diğer insanlardan ve canlılardan üstün görmesi olarak tanımlanır ve bu durum, kişinin haddi olmadığını bilmesine rağmen kendini büyük görmesine neden olur. Bu tür kişilik bozuklukları, psikoterapi ile tedavi edilebilir.

Değersiz hissetme, depresif kişilik bozukluğu ve narsisistik kişilik bozukluğu gibi bazı kişilik bozukluklarında görülebilir. Diğer nedenler arasında ise çocukluk travmaları, sürekli eleştirilere maruz kalma, fiziksel rahatsızlıklar ve romantik ilişkilerde yaşanan reddedilme yer alır. Değersizlik hissi yaşayan kişilerin bir uzmana başvurması önerilir.

Alternatif kişilik, bir kişinin orijinal kişiliğinden farklı olduğuna inanılan alternatif bir benlik anlamına gelir. Bu terim, psikolojide "dissosiyatif kimlik bozukluğu" (çoklu kişilik bozukluğu) bağlamında da kullanılır. Ayrıca, "alter ego" kavramı da benzer bir anlamı ifade eder ve genellikle kişinin bilinçli olarak yarattığı, içsel bir kimlik olarak tanımlanır.

Zevkopat terimi, psikopati ve sosyopat kavramlarıyla karıştırılmaktadır, ancak bu terimlerin doğrudan bir karşılığı yoktur. Sosyopat, empati eksikliği, manipülatif davranışlar ve toplum kurallarına uymama gibi özelliklerle tanımlanan bir kişilik bozukluğudur. Psikopati ise daha soğukkanlı ve planlı bir şekilde hareket eden, vicdan duygusu az olan kişileri ifade eder.

Aleksitimik kişilik bozukluğu testi için belirli bir puan aralığı yoktur, çünkü aleksitimi henüz resmi bir tanı değildir. TAÖ-20 için uygun kesme puanları, farklı gruplar için önerilmiştir: 51 puanı, aleksitimikleri dışlamamak için uygun alt değer olarak belirtilmiştir. 59 puanı, saf aleksitimik grup için üst değer olarak önerilmiştir. Aleksitimi testi sonuçları, düşük, orta veya yüksek aleksitimi seviyesini gösterebilir ve yüksek sonuçlar bir psikolog veya psikiyatriste başvurmayı gerektirebilir. Aleksitimi testi, yalnızca bilgilendirme amacıyla kullanılabilir; hastalık tanısı yalnızca psikiyatri hekimleri tarafından konulabilir.

Çekingenlik hem genetik hem de beyinsel faktörlerin bir kombinasyonu sonucu ortaya çıkabilir. Bilim insanları, çekingenliğin en azından kısmen kalıtımsal olduğunu belirten hipotezi destekleyen genetik bilgiler bulmuşlardır. Beyinsel açıdan ise, çekingen insanların genellikle sosyal durumlarda aşırı kaygı yaşadıkları ve bu kaygının beyinlerindeki belirli bölgelerin aktivasyonuyla ilişkili olduğu düşünülmektedir.

Erkeklerde aşırı ego, çeşitli psikolojik ve sosyal faktörlerden kaynaklanabilir: 1. Özgüvenin Aşırıya Kaçması: Kişinin kendine olan güveninin aşırı seviyede olması, kendisini başkalarından üstün görmesine neden olabilir. 2. Aile ve Çevre Etkisi: Çocukluk döneminde sürekli övülmek, eleştirilmek veya ebeveynlerin yüksek beklentilerde bulunması egonun şişmesine yol açabilir. 3. Genetik ve Nörobiyolojik Faktörler: Genetik yatkınlık ve beynin işleyiş şekli de egoizmin ortaya çıkmasında rol oynayabilir. 4. Narsistik Kişilik Bozukluğu: Bu bozukluk, kişinin kendini sürekli olarak diğerlerinden üstün görmesi ve empati yoksunluğu ile karakterizedir. Aşırı egonun, kişinin ilişkilerinde sorunlara, yalnız kalmasına ve psikolojik rahatsızlıklara yol açabileceği unutulmamalıdır.

Narsistik kişilik bozukluğu İngilizcede "narcissistic personality disorder" olarak yazılır.

Güç zehirlenmesi, bireylerin sahip oldukları yetki ve gücün etkisiyle ahlaki değerleri hiçe saymaları sonucu ortaya çıkar. Bu durumun nedenleri arasında şunlar yer alabilir: Kontrolsüz ve sınırsız güç: Gücün kötüye kullanılmasına ve etik değerlerden sapmaya yol açabilir. Narsisizm, psikopati ve makyavelizm gibi kişilik özellikleri: Bu tür kişilik bozuklukları güç zehirlenmesini tetikleyebilir. Aşırı özgüven ve empati eksikliği: Güç sahibi bireyler, başkalarının duygularını anlamada zorluk çekebilir. Ahlaki ve etik normlardan sapma: Kendi çıkarlarını ön planda tutarak başkalarının haklarını ihlal edebilirler. Manipülasyon ve kontrol obsesyonu: Başkalarını kendi çıkarları doğrultusunda manipüle etmeye çalışabilirler. Sürekli başarı ve güç deneyimi: Bu tür deneyimler bireyleri aşırı hırslı ve kibirli hale getirebilir.

Sosyopatlar veya sosyopatiye ilgi duyanlar aşağıdaki kitapları okuyabilirler: 1. "Yanı Başınızdaki Sosyopat" - Martha Stout. 2. "İşyerinde Sosyopatın Öne Geçme Rehberi" - P. T. Elliott. 3. "Bir Sosyopatın İtirafları" - M. E. Thomas. 4. "Takıntılı Sosyopat Düşüş" - Gizem Altıntaş.

İmpulsif kişilik bozukluğu, borderline kişilik bozukluğunun (BKB) bir alt türü olarak kabul edilir. İmpulsif BKB'nin bazı belirtileri: - Riskli davranışlar: Güvenli olmayan seks, madde kullanımı, alkolün aşırıya kaçması, dikkatsiz araç kullanma. - Agresif davranışlar: Çıkışmalar, fiziksel kavgalar, bir şeyleri kırıp dökme, bağırma. - Kendine zarar verme: Kesme, yakma, çizme veya vurma gibi kendine zarar verme davranışları. - Dikkat-arama davranışları: Ani seyahatler, ani iş değişiklikleri, düşüncesiz harcamalar. Bu tür bir bozukluğun teşhisi için, bir mental sağlık uzmanının değerlendirmesi ve semptomların DSM-5'te belirtilen kriterleri karşılayıp karşılamadığının belirlenmesi gereklidir.

Kural dışılık, antisosyal kişilik bozukluğunda görülen bir semptomdur.

Ananist kişilik terimi, mevcut kaynaklarda yer almamaktadır. Ancak, narsist kişilik bozukluğu hakkında bilgi mevcuttur. Narsist kişilik bozukluğu, kişinin kendini diğer insanlardan üstün görmesi, empati yoksunluğu, sürekli övgü ve hayranlık arayışı gibi belirtilerle karakterize edilen bir psikolojik rahatsızlıktır. Anarşist ise, her türlü otoriteye karşı çıkan ve kişisel özgürlükleri savunan kişi anlamına gelir. Eğer farklı bir terim veya kavram hakkında bilgi arıyorsanız, daha fazla detay vererek yardımcı olabiliriz.

Depresyon, doğrudan bir kişilik bozukluğuna yol açmaz, ancak bazı kişilik özellikleri depresyon riskini artırabilir. Depresyona yatkınlık yaratan kişilik özellikleri arasında aşırı sorumluluk duygusu, mükemmeliyetçilik, utangaçlık, çekingenlik, içine kapanıklık ve kendini beğenmeme yer alır.

Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), antisosyal kişilik bozukluğu ile ilişkilidir.

İki farklı hayat yaşayan kişiye "dissosiyatif kimlik bozukluğu" olan veya "çift kişilikli" denir.

DSM-5'e göre 10 çeşit kişilik bozukluğu vardır.