Kıpçak

Garagalpak (Karakalpak), Kıpçak Türklerinden gelen bir Türk boyudur.

Deşt-i Kıpçak, Kıpçak Türklerinin yaşadığı bölgenin tarihsel adıdır. Kıpçak Türkleri, Orta Asya'dan başlayarak, Hazar Denizi ve Karadeniz'in kuzeyinden, Güney Rus steplerine, Kafkasya'dan, Ukrayna, Kırım, Romanya üzerinden, kuzey Bulgaristan ve Makedonya'ya kadar uzanan geniş bir coğrafyada yaşamışlardır. Bazı Kıpçak boyları: Toksoba; İetioba; Burdjogli; El'borili; Kangarogli; Andjoglı; Durut; Kulabaogli; Djartan; Karabirkli.

Kapçugaylar, Kıpçak Türk boyuna mensuptur.

Köten Han, Kuman-Kıpçak boyundandır.

Şemseddin İldeniz, 1136-1175 yılları arasında hüküm süren İldenizliler (Azerbaycan Atabeyliği) devletinin kurucusudur. Hayatı: Köken: Kıpçak asıllıdır. Hizmete Girişi: Irak Selçuklu Sultanı'nın vezirinin kölesi olarak hizmete girmiş, zekası ve kabiliyetiyle yükselmiştir. Fetihler: Azerbaycan, Arrân, Şirvan, Cibal, Hemedan gibi bölgeleri fethetmiş ve Irak Selçuklu Devleti'ni nüfuzu altına almıştır. Aile: Sultan Mesut'un kardeşi I. Tuğrul'un dul eşiyle evlenmiş, Muhammed Cihan Pehlivan ve Kızıl Arslan adında iki oğlu olmuştur. Ölümü: 1175 yılında Harezmşahlar Devleti ile yaptığı savaşta mağlup olmuş ve Zencan'da hayatını kaybetmiştir.

Tatarların hangi Türk boyundan olduğu konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Bulgar-Tatar teorisi. Tatar-Moğol teorisi. Türk-Tatar teorisi. Tatarların, Türklerin Kıpçak boyundan geldiği kabul edilmektedir.

Baybars, Kıpçak Türkü kökenlidir. 1233 yılında Karadeniz’in kuzeyinde doğmuştur.

Tofalar, eski Türk boylarından Tele boyu içinde geçen Dubo adının değişimiyle ortaya çıkan Tuba veya Tuha boylarından gelmektedir. Tofalar, kökensel, dilsel ve kültürel açıdan Tuva'nın doğusuyla benzerlik göstermektedir. Ekim Devrimi'nden önce Tofalar, Karagaslar olarak adlandırılmışlardır.

Karaçay-Malkar Türkleri, Kıpçak Türkleri ve Bulgar Türkleri başta olmak üzere, tarih boyunca Kafkasya'da hâkimiyet kuran Kimmer, İskit, Hun, Alan, Hazar gibi çeşitli Türk boylarının etnik ve sosyokültürel bütünleşmesinden ortaya çıkmıştır. Ayrıca, Karaçay-Malkar halkının oluşumunda Sabir Hunlarının da etkisi olduğu düşünülmektedir.

Kırım hanları, Kıpçak boyundan olan Kırım Tatarlarındandır. Kırım Tatarlarının kökeni, 9. yüzyılda Kırım'a göç eden Kıpçak Türklerine dayanmaktadır.

Çıtaklar, farklı bölgelerde farklı Türk boylarına mensup toplulukları ifade eder. Bulgaristan Çitakları: Osmanlı döneminde İslam'ı kabul etmiş Güney Slav kökenli etnik Bulgarlardır. Kuzey Makedonya Çitakları: Osmanlı döneminde İslam'ı kabul etmiş Güney Slav kökenli etnik Makedonlardır. Kosova Çitakları: Osmanlı zamanında İslamiyeti kabul etmiş Güney Slav kökenli etnik Sırplardır. Anadolu Çitakları: Bolu Seben ve Kıbrıscıklı kimseler ile, Ankara Kızılcahamam, Çubuk ve geçmişte Kızılcahamam'a bağlı Çay (bugünkü Çamlıdere) köylerinden olan kimselere verilen isimdir. Çıtaklar'ın bir Balkan halkı olan Çitaklar ile hiçbir alakaları yoktur.

Kumuk ve Karaçay aynı değildir, ancak iki Türk boyu olarak Kafkasya’da benzer bir tarihsel ve kültürel geçmişe sahiptirler. Kumuklar, Kuzey-Doğu Kafkasya'da Dağıstan bölgesinde yaşar ve Kıpçak grubu Türk dillerine ait bir lehçe konuşurlar. İki dil arasında fonetik ve morfolojik farklılıklar bulunmaktadır.

Karsak, Kuman-Kıpçak Türk boyundandır. Eski Türkçe'de “Karsak”, karnının altı beyaz 75-80 cm. boyundaki çöl tilkisinin adıdır.

Kumanlar, Kıpçak Türk boyundandır. Kıpçaklar ve Kumanlar, 12. yüzyılın sonuna doğru birleşmiştir.

Hanak, Oğuz (Kıpçak) kabilelerinden gelmektedir.

Alucra halkının kökeni, bölgenin tarih boyunca yaşadığı göç hareketlerine dayanmaktadır. Türk öncesi dönem: Alucra'nın yerleşim tarihi Hititlere kadar uzanmaktadır. 8. yüzyıl: Maveraünnehir'den gelen Oğuzlar ve Türkmenler, Alucra ve çevresine yerleşmiştir. 1071 Malazgirt Meydan Muharebesi: Alucra ve çevresi, Türkmen beyi Kuşluhan Bey tarafından fethedilmiş ve Danişmendliler Beyliği'nin idaresine girmiştir. 1473 Otlukbeli Savaşı: Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın yenilgisinden sonra bölge, Osmanlı egemenliğine girmiştir. Alucra adının, yörede bol miktarda bulunan alıç ağacından geldiği de düşünülmektedir. Alucra'nın halkının tamamına yakını, Türkmen/Çepni kökenlidir.

Türkiye'de az sayıda Kıpçak bulunmaktadır.

Kıpçak Türkçesi, Türk dilinin Kıpçak grubuna ait bir Türk lehçesidir.

Kıpçak miğferi, Türk uygarlığına aittir.