Ata kelimesi, Eski Türkçe "ata" sözcüğünden türemiştir ve "baba", "dede" anlamlarına gelir. Ayrıca, XII. yüzyıldan itibaren Orta Asya’da Türk mutasavvıfları arasında "şeyh, pîr" ve "halife" anlamında da kullanılmıştır. Kelimenin diğer dillerdeki karşılıkları arasında Almanca "Vorfahre", İngilizce "father", Yunanca "πατέρας" bulunur.