Jeoloji

Doğal ışık kaynaklarına beş örnek: 1. Güneş. 2. Ateşböceği. 3. Yıldızlar. 4. Şimşek. 5. Lav. Ayrıca, kuzey ışıkları ve derin deniz canlıları (örneğin, fener balığı ve mürekkep balığı) da doğal ışık kaynakları arasında yer alır.

Fosilin diğer adı kalıntıdır. Ayrıca, halk arasında fosilin "taşlaşmış kalıntılar" veya "geçmişin izleri" olarak da anıldığı görülmektedir, ancak bu terimler bilimsel bir tanım olarak kabul edilmez.

Bitlis fay hattının en son ne zaman kırıldığına dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Bitlis fay hattı üzerinde meydana gelen bazı depremler şunlardır: 6 Mayıs 1976: Richter ölçeğine göre 7,1 şiddetinde bir deprem. 23 Haziran 1944: 6,0 şiddetinde bir deprem. 1881: 7,2 şiddetinde bir deprem. Ayrıca, 25 Eylül 2024 tarihinde Bitlis'in Tatvan ilçesinde 4,5 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiştir. Bitlis fay hattının deprem potansiyeli oldukça yüksektir ve sürekli olarak hareketlenmektedir. Bu nedenle, fay hattının en son kırılma zamanı hakkında kesin bir bilgi vermek mümkün değildir.

Jeoloji ve coğrafya aynı şey değildir, ancak her iki bilim dalı da Dünya'yı bilimsel bir bakış açısıyla inceler. Coğrafya, yeryüzünün fiziksel, ekonomik, biyolojik ve insansal siyasal yönlerini inceler. Jeoloji ise, yerkabuğunun yapısını, bileşimini, geçmişini ve dinamik süreçlerini inceler.

Kayaçların oluşumunda etkili olan iç kuvvetler şunlardır: Orojenez (dağ oluşumu). Epirojenez (kıta oluşumu). Volkanizma. Depremler.

Maden haritasının nasıl okunacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, maden haritalarının içeriği hakkında bilgi verilebilir. Maden haritaları, belirli bir maden sahası veya bölgesinin coğrafi ve jeolojik özelliklerini gösterir. Genellikle şu bilgileri içerir: maden sahasının yüzey özellikleri; maden yataklarının yerleri, derinlikleri ve dağılımları; yer altı ve yer üstü yapılar ve tesisler; maden sahasının çevresel özellikleri. Maden haritaları, maden mühendislerine, harita mühendislerine ve jeologlara, madencilik faaliyetlerini planlama, yönetme ve izleme konusunda kritik bilgiler sağlar.

Kalıcı kar sınırının yüksekliği, enlem, rakım, bakı, denizden uzaklık, iklim, rüzgâr, bulutluluk, sıcaklık ve nem gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Ekvator yakınında bu sınır genellikle 4.500–6.000 metre arasında, Himalayalar'da 5.700 metreye kadar çıkabilir. Alpler’de 2.500–3.000 metreye inerken, kutuplarda deniz seviyesine kadar düşer. Türkiye'de ise kalıcı kar sınırı; Doğu Karadeniz Dağları'nda 3.100–3.200 metre, Toroslar'da 3.500 metre, Doğu Anadolu'da 3.700–4.000 metre, Cilo ve Sat dağlarında 2.800–3.000 metreye kadar iner.

Sismograf, depremlerden ve volkanik aktivitelerden kaynaklanan yer hareketlerini tespit edip kaydedebilen bir araçtır. Richter ölçeği ise depremlerin büyüklüğünü ölçmek için kullanılan bir ölçektir. Richter ölçeği, depremin büyüklüğünün yanı sıra depremde açığa çıkan enerjiyi de hesaplar. Günümüzde, özellikle büyük ölçekli depremlerde, moment magnitüd ölçeği, Richter ölçeğinin yerine kullanılmaktadır.

Regosol toprakları kumlu ve yumuşak bir yapıya sahiptir.

Lehmann süreksizliği ve kalça kavramları farklı alanlarda yer almaktadır: 1. Lehmann Süreksizliği: Yerkürenin dış çekirdek ve iç çekirdek arasında yer alan süreksizliktir ve adını sismolog Inge Lehmann'dan almıştır. 2. Kalça: Anatomide, iki ve dört ayaklı canlıların pelvis bölgesinin arka tarafında yer alan, uyluk ve leğen kemikleri arasındaki eklemdir.

Yerküre, beş ana katmana ayrılır: 1. Atmosfer (Hava Küre): Yerkürenin etrafını saran gaz katmanıdır. 2. Hidrosfer (Su Küre): Yerkürenin yaklaşık dörtte üçünü kaplayan su katmanıdır. 3. Litosfer (Yer Kabuğu): Yerkürenin katı dış katmanıdır. 4. Pirosfer (Magma): Yer kabuğunun altında bulunan magma katmanıdır. 5. Barisfer (Çekirdek): Yerkürenin merkezini oluşturan katmandır. Ayrıca, yerkürenin yapısı daha detaylı olarak jeolojik zaman cetveline göre de incelenebilir.

Killi kireçtaşı, kireçtaşı ve kil karışımından oluşan bir tortul kayaçtır. Bulunduğu yerler arasında: Fransa'nın Sainte-Mere-Église bölgesi, Sinemuriyen dönemine ait Grypheus kireçtaşı. Killi kireçtaşının oluşumu, tortuların ayrışması ve bazen marn tabakalarıyla birlikte bulunması ile ilişkilidir.

Rüzgar, aşağıdaki yer şekillerini aşındırır: Mantarkaya (şeytan masası). Tafoni. Şahit kaya. Yardang. Hamada (çöl kaldırımı). Ayrıca, rüzgarların aşındırma yoluyla oluşturduğu diğer yer şekilleri arasında tanık tepe, tani, barkan, lösler ve kum yığınları da bulunur.

Marmara Bölgesi'nin kaç bin yıl önce kurulduğuna dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, bölgedeki ilk yerleşim izlerinin M.Ö. 6. bin yıla kadar gittiği bilinmektedir. Marmara Bölgesi, Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesinden biridir.

Karakum Çölü'nde yanan ateş, 1971 yılında Sovyet jeologlarının doğal gaz sondajı sırasında meydana gelen bir kaza sonucu oluşmuştur. Sondaj ekipmanları altında bulunan büyük bir yer altı mağarası çökerek geniş bir krater oluşturmuş, içindeki doğal gazın atmosfere yayılması tehlikesi ortaya çıkmıştır. Tehlikeli gazların yayılmasını önlemek için, doğal gaz kontrollü bir şekilde yakılmaya karar verilmiştir. Yanma sürecinin bu kadar uzun sürmesinin temel nedeni ise bölgedeki doğal gaz rezervlerinin beklenenden çok daha geniş ve yoğun olmasıdır.

Tetis Denizi'nin Türkiye'deki kalıntıları, Akdeniz, Karadeniz, Aral Gölü ve Hazar Denizi'nde bulunmaktadır. Akdeniz: Tetis Denizi'nin en büyük kalıntıları hala Türkiye ve Kafkasya'da yer almaktadır. Karadeniz: Kuzeydeki Paratetis kolundan geriye Karadeniz kalmıştır. Aral Gölü ve Hazar Denizi: Tetis Denizi'nin bir diğer kalıntısı ise bu iki göldür. Tetis Denizi, Türkiye'nin güneydoğu sahilinde de yer almakta olup, bu bölge jeolojik açıdan büyük öneme sahiptir.

6 Kasım 2024 tarihinde Türkiye'de meydana gelen bazı depremler: Balıkesir Altıeylül merkezli 2.2 büyüklüğünde deprem. İzmir Selçuk'a bağlı Barutçu'da 1.2 büyüklüğünde deprem. Afyonkarahisar Suhut'ta 1.5 büyüklüğünde deprem. Bayburt Sarıhan'da 2.0 büyüklüğünde deprem. Akdeniz'de 2.3 büyüklüğünde deprem. Ayrıca, Malatya, Kütahya, Adana, Çorum gibi çeşitli illerde de küçük çaplı depremler kaydedilmiştir. Deprem verileri, Kandilli Rasathanesi ve AFAD tarafından anbean güncellenmektedir.

Oasis Montaj yazılımını kullanan bazı gruplar: Jeofizikçiler ve jeolojik araştırma kuruluşları. Mühendislik anketleri, tasarım ve inşaat uzmanları. Bilimsel araştırma toplulukları. Ayrıca, Oasis Montaj, insansız hava aracı (UAV) verileri ile çalışan araştırmacılar tarafından da kullanılmaktadır. Lisanssız yazılım kullanımı, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 71. maddesi uyarınca suçtur ve cezai yaptırımlara tabidir.

Türkiye'de fay hattı üzerinde yer alan bazı ilçeler şunlardır: Adıyaman: Gölbaşı. Afyonkarahisar: Çay, Dinar, Kızılören, Sandıklı. Ankara: Şereflikoçhisar. Antalya: Demre. Aydın: Bozdoğan, Germencik, İncirliova, Koçarlı, Köşk, Kuşadası, Nazilli, Söke, Sultanhisar, Yenipazar. Balıkesir: Gönen, Manyas. Batman: Kozluk. Bingöl: Karlıova, Yedisu. Bolu: Gerede, Yeniçağa. Bursa: Gemlik, Kestel, Mustafakemalpaşa. Bu ilçeler, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) tarafından yayınlanan diri fay hatları haritasına göre belirlenmiştir.

Ankara'nın Kızılcahamam ilçesindeki Mahkemeağcin Köyü'ndeki peri bacaları, 60 milyon yıllık bir jeolojik geçmişe sahiptir.