Jeodezi

Enlem, yer yuvarlağı üzerinde herhangi bir noktadan geçen paralel ile Ekvator arasındaki yay parçasının açısal değeridir.

AuthaGraph Dünya Haritası, şu ana kadar üretilmiş en doğru harita olarak kabul edilmektedir.

El-Biruni, çok yönlü bir bilim insanı olup, aşağıdaki bilim dallarına önemli katkılarda bulunmuştur: 1. Matematik: Trigonometrik fonksiyonlarda yarıçapın birim olarak kullanılmasını önermiş ve sinüs, kosinüs gibi fonksiyonlara ek olarak sekant, kosekant ve kotanjant fonksiyonlarını eklemiştir. 2. Astronomi: Dünyanın kendi ekseninde döndüğünü ve gezegenlerin güneş etrafında döndüğünü savunmuş, astronomi ve coğrafya ölçümleri için birçok alet geliştirmiştir. 3. Jeodezi: Yeryuvarlağının şeklini tespit etmiş ve bu bilim dalının kurucusu olmuştur. 4. Tıp: Şifalı otlar ve ilaçlar üzerine kapsamlı çalışmalar yapmış, "Kitabu's Saydane" adlı eserinde 3 bin bitkinin hangi hastalıkların tedavisinde kullanıldığını yazmıştır. 5. Tarih ve Coğrafya: Orta ve Yakın Doğu'da kullanılan takvim sistemlerini göstermiş, Hindistan'ın erken ortaçağ bilimlerini betimlemiştir.

Boylam, Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın başlangıç meridyenine olan uzaklığının açı cinsinden değeridir.

Coğrafi harita, yeryüzünün veya bir bölümünün kuşbakışı görünümünün belirli bir ölçek dahilinde düzlem üzerinde gösterildiği çizimdir. Coğrafi haritaların bazı türleri: - Fiziki haritalar: Yeryüzünün doğal özelliklerini (dağlar, nehirler, ormanlar vb.) gösterir. - Siyasi haritalar: Ülkelerin, şehirlerin, bölgelerin sınırlarını ve yönetim birimlerini gösterir. - Tematik haritalar: Belirli bir konuyu (nüfus, ekonomi, turizm vb.) detaylı bir şekilde ele alır. Haritalar, coğrafi bilgileri görselleştirmenin en yaygın yoludur ve yön bulma, toprakları keşfetme ve dünyayı anlamlandırma gibi amaçlarla kullanılır.

İzohips, eş yükselti eğrisi anlamına gelir. İzohipsin diğer özellikleri: - İç içe geçmiş kapalı eğrilerdir. - Her eğri, kendinden yüksek olan eğriyi çevreler. - En dıştaki eğri en alçak, en içteki eğri ise en yüksek yeri gösterir. - Eğriler arasındaki yükselti farkı her yerde eşittir (eküidistans). - Kıyı çizgisi, 0 metreden geçer.

Yuvarlanma açısı, genellikle yön açısı olarak adlandırılır ve iki farklı yöntemle hesaplanabilir: 1. Jeodezik Yöntem: Apsis ekseninin kuzey yönünden ölçülen, apsis eksenine paralel bir çizgi ile belirli bir nokta yönünden geçen çizgi arasındaki açıdır. 2. Manyetik Azimut Yöntemi: Manyetik meridyenin yer işaretine ve kuzey yönüne yönlendirilen çizginin oluşturduğu düz yatay açıdır. Hesaplama için gerekli araçlar: pusula, iletki, cetvel ve kalem.

Türkiye'nin boylamı 26°-45° Doğu arasında değişmektedir.

Dünyanın çevresi ve çapının farklı olmasının nedeni, Dünya'nın şeklinin tam bir küre değil, basık sferoid (oblate spheroid) olmasıdır. Bu, gezegenin dönme hareketinin ekvatorda şişkinliğe ve kutuplarda düzleşmeye yol açmasından kaynaklanır.

Dünyanın çevresi yaklaşık olarak 40.075 kilometredir.

"Karta Mira" adlı dünya haritası serisi, 1964 ile 1980 yılları arasında üretilmiştir.

Türkiye'nin enlemi 36-42 derece Kuzey arasında değişmektedir.

Geoid ve elipsoid arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Şekil: Geoid, Dünya'nın düzensizliklerini dikkate alan, dağlar ve vadiler gibi yüzey özelliklerini ve kütle dağılımını içeren düzensiz bir yüzeydir. 2. Referans Yüzey: Geoid, yükseklik ölçümleri ve Dünya'nın yerçekimi alanının belirlenmesi için referans yüzey olarak kullanılır. 3. Matematiksel Model: Geoid, matematiksel bir yüzey değildir ve modellenmesi zordur. 4. Doğruluk: Geoid, Dünya'nın yüzeyini ölçmede daha doğrudur, ancak elipsoid kadar yaygın olarak kullanılmaz.

Atatürk Barajı, iki ana amaç doğrultusunda yapılmıştır: 1. Hidroelektrik enerji üretimi: Barajın hidroelektrik santrali, 2400 MW kurulu güce sahip olup, yıllık 8,9 milyar kilovatsaat elektrik enerjisi üretme kapasitesine sahiptir. 2. Tarımsal sulama: Fırat Nehri'nin sularından ilk defa sulama maksatlı faydalanılması imkanı doğmuş, böylece 800 bin hektar tarım arazisinin sulanması sağlanmıştır.

Meridyen, Dünya üzerinde bir noktanın yerini belirtmek için yeryuvarlağı üzerine çizildiği varsayılan boylam çemberidir.

TUSAGA-Aktif Sistemi, TÜBİTAK destekli bir Kamu AR-GE projesi kapsamında 2009 yılında tamamlanan, Türkiye Ulusal Temel GNSS Ağı-Aktif sistemidir. Sistemin bileşenleri: - 167 adet Sabit GNSS İstasyonu (Türkiye ve KKTC genelinde). - Kontrol ve Analiz Merkezleri (TKGM ve HGM'de). Amaçları: - Gerçek zamanlı harita ve konum bilgisi sağlamak, santimetre doğruluğunda. - Jeodezik ve jeodinamik çalışmalar, kadastral çalışmalar ve deprem araştırmaları gibi alanlarda kullanılmak. Sistemden faydalananlar: - Tüm meslek disiplinleri, coğrafi konum bilgisine ihtiyaç duyan.

İGS ve İGSA farklı anlamlara sahiptir. - İGSA (Industrial Gas Suppliers Alliance), endüstriyel ve özel gaz şirketlerinden oluşan bir ittifaktır. - İGS (International GNSS Service) ise, GNSS verileri ve bu verilerden oluşturulan ürünleri kullanarak jeodezik ve jeofizik amaçlı uygulamalar destekleyen uluslararası bir kurumdur.

Dünya üzerinde 360 tane meridyen vardır, 180'i doğuda, 180'i ise batıda bulunmaktadır.

GeoCAD programı, harita mühendislerinin kullandığı bir CAD programıdır ve aşağıdaki işlevleri yerine getirir: Büyük ve orta ölçekli haritaların bilgisayar ortamında sayısal olarak oluşturulması; Haritacılık hesaplarının yapılması; İmar paftalarının hazırlanması. Ayrıca, GeoCAD'in GeoİMAR, GeoHALİHAZIR, GeoKESİT, GeoPLAN, GeoRASTER, GeoYOL, GeoKAMU, GeoVIS ve GeoÇAP gibi ek modülleri de bulunmaktadır.

Türkiye Gauss-Krüger Zone, 3-derece Gauss-Krüger bölgesi 10 olarak belirlenmiştir ve EPSG:5270 referans koduyla temsil edilmektedir.