İvme

Sabit ivmede hızın nasıl bulunacağına dair formül: v = v₀ + a t. Burada: - v: son hız, - v₀: ilk hız, - a: ivme, - t: zaman. Örnek hesaplama: 10 m/s hızla hareket eden bir araç, sabit ivmeyle 5 saniye sonra hızını 30 m/s’ye çıkarıyorsa, ivmeyi bulmak için: 1. Hız değişimi: 30 m/s - 10 m/s = 20 m/s. 2. İvme: a = 20 m/s / 5 s = 4 m/s².

Hava direncinin ihmal edildiği bir ortamda serbest bırakılan bir cisim için doğru olan ifadeler şunlardır: 1. İvmesi kütlesine bağlı değildir. 2. Sabit bir hızla düşer. 3. Yere eşit zamanda ulaşır.

Yerçekimi ivmesinin birimi N/kg olarak kullanılır çünkü bu, kütleçekim kuvvetinin birim kütle başına düşen ağırlığını ifade eder.

Hız ve ivme ters orantılı değildir, aksine doğru orantılıdır. Newton'un ikinci hareket yasasına göre, bir cismin ivmesi, üzerine uygulanan kuvvetle doğru orantılıdır ve kütlesi ile ters orantılıdır.

Hareket yukarı ifadesi, yukarı yönlü hareket anlamına gelebilir ve bu bağlamda aşağıdaki durumlarla ilgili olabilir: 1. Düşey Yukarı Atış Hareketi: Bir cismin düşey doğrultuda yukarı yönlü bir ilk hızla atılması durumunda, cisim önce yer çekimi ivmesi (g) ile düzgün yavaşlayan hareket yapar, ardından serbest düşme hareketi ile aşağı iner. 2. İvme-Zaman Grafiği: Hareket grafiklerinde, yukarı yönlü bir ivme, ivme-zaman grafiğinde pozitif bir eğim olarak gösterilir.

İvmeli hareket, bir nesnenin zamanla hızının değiştiği dinamik bir hareket türüdür. Bu hareket, hızın artması veya azalması ile karakterize edilir ve aşağıdaki özelliklerle tanımlanır: İvme: Hız değişiminin miktarını ve yönünü belirtir, m/s² cinsinden ifade edilir. Kuvvet: İvmenin varlığı, cisme etki eden net kuvvetle doğrudan ilişkilidir. Zaman: İvme, belirli bir zaman aralığında meydana gelen hız değişimini tanımlar. İvmeli hareket, fizik ve mühendislik alanlarında önemli bir yer tutar.

Sürtünmesi ihmal edilen yatay düzlemdeki X ve Y cisimlerinin kütleleri ve uygulanan kuvvetler şu şekildedir: - X cismi: Yatay doğrultuda 20 N kuvvetle hareket ettirilmektedir. - Y cismi: Yatay doğrultuda 70 N kuvvetle hareket ettirilmektedir. Bu durumda, her bir cismin ivmesi şu şekilde hesaplanabilir: 1. X cismi: Fnet = m.a bağıntısından; 20 = 4.a ; a = 5 m/s². 2. Y cismi: Fnet = m.a bağıntısından; 70 = 5.a ; a = 14 m/s².

İvmenin birimi, metre bölü saniye kare (m/sn²) olarak hesaplanır. Formül: a = Δv / Δt, burada: - a ivme, - Δv hızdaki değişim, - Δt ise bu değişimin gerçekleşmesi için geçen süredir.

Türevin fiziksel anlamı, bir fonksiyonun değişim hızını veya anlık eğimini ifade etmesidir. Bazı fiziksel bağlamlarda türevin anlamları: - Konum-zaman grafiğinde: Türev, anlık hızı verir. - Hız-zaman grafiğinde: Türev, ivmeyi gösterir. - Basit harmonik harekette: Trigonometrik fonksiyonların türevleri, hız ve ivme hesaplamalarında kullanılır.

İvme ve itme vektöreldir çünkü her ikisi de hem büyüklüğü (niceliği) hem de yönü olan fiziksel niceliklerdir. - İvme, bir cismin hız değişimini ifade eder ve vektörel bir büyüklüktür. - İtme, bir cisme etki eden kuvvet ile kuvvetin etkime süresinin çarpımıdır ve vektörel bir niceliktir.

İvme arttıkça hız da artar. İvme, birim zamandaki hız değişimi olarak tanımlanır.

Yerçekimi ivmesinin uluslararası birimi m/s² (metre bölü saniyekare) dir.

Basit harmonik harekette frekans ve ivme arasındaki ilişki şu şekildedir: - Frekans (f), basit harmonik hareket yapan cismin birim zamandaki salınım sayısını ifade eder ve birimi s⁻¹ veya Hertz'dir. - İvme (a) ise, cisme etki eden geri çağırıcı kuvvetten kaynaklanan ve denge konumuna doğru yönlendiren ivmeyi ifade eder ve birimi m/s²'dir. Bu iki miktar arasında doğrudan bir bağıntı yoktur, ancak her ikisi de basit harmonik hareketin temel özelliklerindendir ve genlikten bağımsızdır.

Eksi (negatif) ivme, aracın yavaşlamasına neden olur.

İvmeli harekette alan, genellikle hız-zaman grafiğinin altında kalan alan olarak bulunur.

İvme zaman grafiğinde yön değiştirme, grafiğin eğiminin değiştiği noktalarda belirlenir. - Eğim pozitiften negatife dönüyorsa, cismin yönü değişmiştir ve yavaşlamaya başlamıştır (negatif ivme). - Eğim negatiften pozitife dönüyorsa, cisim yön değiştirerek hızlanmaya başlamıştır.

Evet, açısal ivme ve dönme ivmesi aynı şeyi ifade eder. Açısal ivme, dönen bir cismin birim zamanda uğradığı açısal hız değişiminin nicel bir ifadesidir.

Temel hareket ilkeleri şunlardır: 1. Eylemsizlik Prensibi (Birinci Hareket Yasası): Bir cisim üzerine net bir kuvvet etki etmediği sürece, duruyorsa durmaya, hareket ediyorsa sabit hızla hareket etmeye devam eder. - Örnek: Araba aniden durduğunda yolcuların öne savrulması. 2. Kuvvet ve İvme İlişkisi (İkinci Hareket Yasası): Bir cisme etki eden net kuvvet, cismin kütlesi ile ivmesinin çarpımına eşittir. - Örnek: Boş bir alışveriş arabasını itmek, dolu bir arabayı itmekten daha kolaydır çünkü dolu arabanın kütlesi daha büyüktür. 3. Etki-Tepki Prensibi (Üçüncü Hareket Yasası): Her etkiye karşı eşit büyüklükte ve zıt yönde bir tepki vardır. - Örnek: Bir futbol topuna vurduğunuzda, top ileri doğru hareket ederken, ayağınızda da bir kuvvet hissedersiniz.

İvmelenme ve yavaşlama, hızın değişimine göre anlaşılır. - İvmelenme, hızın arttığı durumları ifade eder. - Yavaşlama ise hızın azaldığı durumları ifade eder.

Kuvvet-zaman grafiğinin eğimi, ivmeye eşittir.