İskonto

İştira senedi, çek, bono veya poliçe gibi senetlerin, senedin iştiraya tutulduğu yer ile ödemenin yapılacağı yerin farklı olması durumunda, daha düşük bir bedelle kırdırılması işlemidir. Ticari işlemlerden doğan senetler için geçerlidir.

Hayır, gelecekteki değer ve bugünkü değer aynı değildir. Bugünkü değer (PV), gelecekte elde edilecek bir miktarın bugünkü değerini ifade eder ve iskonto edilmiş bir oranda hesaplanır. Gelecekteki değer (FV) ise, belirli bir faiz oranı üzerinden bugünden yatırılacak anaparanın vade sonunda alacağı toplam değeri gösterir. Gelecekteki paranın bugünkü değerini hesaplamak için PV = FV / (1 + r)^n formülü kullanılır.

Tenzilat ve tenzip farklı anlamlara sahip kelimelerdir: Tenzilat: Arapça kökenli bir kelime olup, "indirimler", "iskonto" veya "ucuzluk" anlamına gelir. Tensip: Bir dava açısından, hâkimin davaya ilişkin ön hazırlıkları tamamladığı, duruşma günü ve saatini tespit ettiği anlamına gelir. Bu iki kelime arasında bir bağlantı veya benzerlik bulunmamaktadır.

Alış iskontosu, işletmenin tedarikçisinden mal veya hizmet satın alırken, belirli koşullar karşılığında aldığı fiyat indirimidir. Bu koşullar, siparişin toplu yapılması, alım hacmine ulaşılması, düzenli müşteri olunması ya da ödeme koşullarının avantajlı hale getirilmesi gibi durumlara göre değişebilir.

İskonto oranı, KDV'den hariç değildir; KDV, indirimli tutar üzerinden hesaplanır. 3065 sayılı Kanunun (25/a) maddesi, fatura ve benzeri belgelerde gösterilen ticari teamüllere uygun miktardaki iskontoların KDV matrahına dahil olmadığını belirtir. Fatura ve benzeri belgelerde gösterilmeyen veya ticari teamülleri aşan miktarda yapılan iskontolar, KDV matrahında değişiklik yaratır ve düzeltme gerektirir.

İskonto düşüldükten sonra KDV hesaplamak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. İskonto Tutarının Hesaplanması: Ürünün ilk fiyatından indirimli fiyatı çıkarılır. 2. KDV'nin Hesaplanacağı Matrahın Belirlenmesi: İskonto uygulandıktan sonraki tutar, KDV'nin hesaplanacağı matrahı oluşturur. 3. KDV Hesaplaması: KDV, indirimli fiyat üzerinden hesaplanır. Örneğin, 100 TL'lik bir ürün %20 indirimle 80 TL'ye satıldığında: - İskonto Tutarı: 100 - 80 = 20 TL - KDV Matrahı: 80 TL - KDV Hesaplaması: 80 TL x %20 = 16 TL Bu durumda, KDV 16 TL olarak hesaplanır. İskonto ve KDV hesaplamaları, ticari teamüllere uygun şekilde yapılmalı ve bu işlemler fatura üzerinde gösterilmelidir.

Akredifli ödemede iskonto oranı, iskontoyu yapacak finansal kuruluşlar tarafından belirlenir. Bu kuruluşlar, iskonto edecekleri akreditifin aşağıdaki unsurlarını göz önünde bulundururlar: vade uzunluğu; akreditif veya teyit bankasının kimliği; ülke riski; güncel faiz veya iskonto oranları; tutarın ne olacağı. Riski fazla olan (akreditifin sadece amir bankanın taahhüdünü taşıması) veya ülke riski bulunan akreditifi iskonto etmekten finansal kuruluşlar kaçınabilir.

Ciro iskontosu, muhasebe kayıtlarında gelir tahakkuk ettiği dönemde muhasebeleştirilir. Bu, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'na göre ticari kazancın doğru tespiti için geçerli olan tahakkuk esası ve dönemsellik ilkesine uygundur. Ciro iskontosunun muhasebeleştirilmesi için: Fatura düzenleme tarihi esas alınır. 602-Diğer Gelirler hesabı kullanılır. Ciro iskontosunun muhasebeleştirilmesi sırasında, KDV'nin de hesaplanması ve ilgili hesaplara kaydedilmesi gerekir.

İskonto oranı faturada şu şekillerde gösterilebilir: Satır bazında. Toplam tutar üzerinden. Her iki yöntemde de iskonto tutarı ve oranı açıkça belirtilmelidir. Örnek bir gösterim: | Kalem | Birim Fiyat | Adet | Toplam Fiyat | İskonto (%) | İskonto Tutarı | Net Tutar | |---------|------------|------|--------------|------------|---------------|----------| | Ürün A | 100 TL | 2 | 200 TL | %10 | 20 TL | 180 TL | | Ürün B | 50 TL | 3 | 150 TL | %5 | 7.5 TL | 142.5 TL | | Toplam | 350 TL | 27.5 TL | 322.5 TL | Bu tabloda, ürün bazında iskonto uygulanmış ve iskonto tutarı toplam tutardan düşülerek net tutar gösterilmiştir.

Akreditif iskontosu, vadeli akreditif, poliçe, senet gibi finansal varlıkların vadesinden önce paraya çevrilmesi işlemidir. Akreditif iskontosunun yapılabilmesi için gerekli koşullar: Akreditifin vadeli olması; Yüklemenin yapılmış olması; Gerekli vesaikin eksiksiz ve zamanında teslim edilmiş olması; Evraklarda rezerv bulunmaması; Evrakların kabulünü müteakip, amir, teyit veya ödeme bankası tarafından ödeme vadesinin şifreli bir swift mesajı ile ihracatçının bankasına teyit edilmiş olması. Akreditif iskontosu, genellikle faktoring, forfaiting veya bankalar tarafından yapılır.

İskonto oranı, SMM (Satılan Malın Maliyeti) gider olarak yazılamaz. İskontolar, genellikle gelir ve gider hesaplarında ilgili mevzuata uygun şekilde gösterilir. Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu'na göre, faturada ayrıca gösterilen ve ticari teamüllere uygun olan iskontolar, KDV matrahına dahil edilmez. Muhasebe kayıtlarında iskontoların doğru bir şekilde işlenmesi, vergi mevzuatı ve muhasebe standartlarına uygun olmalıdır. Detaylı bilgi için bir muhasebe profesyoneline danışılması önerilir.

Satış iskontosu ve alış iskontosu arasındaki temel fark, iskontonun kim tarafından uygulandığı ve kime fayda sağladığıdır. - Satış iskontosu, satıcının müşteriye uyguladığı indirimdir. Bu indirim, genellikle satışları artırmak, müşteri çekmek veya stokları hızlı çevirmek amacıyla yapılır. Müşteri, indirimli fiyattan yararlanır. - Alış iskontosu ise tedarikçinin alıcıya uyguladığı indirimdir. Bu indirim, genellikle toplu alım, ödeme koşullarının avantajlı hale getirilmesi veya düzenli müşteri olunması gibi koşullara bağlı olarak verilir. Alıcı, daha uygun fiyata mal edebilir. Özetle, satış iskontosu müşteriye fayda sağlarken, alış iskontosu alıcıya fayda sağlar.

Satış faturasına tutar iskontosu, bir ürün veya hizmetin satış fiyatından yapılan indirimdir. İskonto, çeşitli nedenlerle uygulanabilir: Ödeme koşulları: Peşin ödeme yapan müşterilere sunulan indirim. Miktar: Büyük miktarda ürün alan müşterilere yapılan indirim. Sezon: Belirli bir mevsimde veya dönemde yapılan indirimler. İskonto, fatura üzerinde şu unsurlarla belgelenir: Ürünün indirimsiz satış fiyatı. İskonto oranı ve tutarı. İskonto sonrası müşterinin ödeyeceği nihai fiyat. İskonto faturası, muhasebe kayıtlarının doğru tutulması ve vergi yükümlülüklerinin yerine getirilmesi açısından önemlidir.

Ciro iskontosu muhasebe kaydı, ana firma ve bayi açısından farklı şekillerde yapılır: Bayi Açısından Muhasebe Kaydı: 320 Satıcılar Hesabı (Borç); 602 Diğer Gelirler Hesabı (Alacak); 391 Hesaplanan KDV (Alacak). Ana Firma Açısından Muhasebe Kaydı: 611 Satış İskontoları Hesabı (Borç); 191 İndirilecek KDV Hesabı (Borç); 120 Alıcılar Hesabı (Alacak). Eğer ciro primi faturası sonraki yılda düzenleniyorsa, gider tahakkukları hesabı kullanılır: 611 Satış İskontoları Hesabı (Borç); 381 Gider Tahakkukları Hesabı (Alacak). Ciro primi, mal fazlası olarak veriliyorsa, stok hesapları kullanılarak muhasebeleştirilir: 150/153 Stok Hesabı (Borç); 602 Diğer Gelirler Hesabı (Alacak). Ciro priminin muhasebeleştirilmesi, prime esas teşkil eden malların stokta bulunup bulunmadığına göre değişiklik gösterebilir. Muhasebe kayıtları, yasal düzenlemelere ve işletmenin iç prosedürlerine uygun olarak yapılmalıdır.

Xtandi adlı ilaca ait kamu kurum iskontosu, ilacın satıldığı ayın son gününe kadar ilgili web uygulamaları üzerinden gerekli işlemler yapıldığında ödenir. Bu işlemler için, ilacın barkodunun ITS (İlaç Takip Sistemi) üzerinden doğrulanması ve satışın SGK kapsamında yapıldığını teyit eden belgelerin sunulması gereklidir.

İskonto gelir ve giderleri genellikle gelir tablosunda ayrı bir satırda veya satışlarda indirim olarak izlenir. İskonto, muhasebe kayıtlarında ilgili mevzuata uygun şekilde gösterilmelidir. İskonto türleri arasında ticari iskonto, nakit iskonto, sezon iskonto ve miktar iskonto gibi çeşitler bulunur. İskonto hesaplama yöntemleri, yüzdelik iskonto ve miktar iskonto gibi farklı yöntemlere dayanır. İskonto faturası, satış fiyatında yapılan indirimleri belgeleyen resmi bir faturadır ve muhasebe kayıtlarının düzgün tutulmasına yardımcı olur.

Reklamasyon iskontosu, satılan mal veya hizmetin istenilen kalite standartlarına uygun olmaması nedeniyle alıcının talep ettiği indirimdir. Bu tür indirimler üç farklı şekilde gerçekleşebilir: 1. İskonto biçiminde reklamasyon: Alıcı ve satıcı arasında anlaşılan bir indirim tutarı üzerinden yapılan fiyat indirimi. 2. Malın iadesi biçiminde reklamasyon: Ürünün geri iadesi. 3. Tazminat veya ceza biçiminde reklamasyon: Zarar veya ziyan tazminatı. Reklamasyon iskontosu, ticari teammüllere uygun olmalı ve Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belgelendirilmelidir.

İskonto faturasında KDV (Katma Değer Vergisi) hesaplanmaz. KDV, indirimli fiyat üzerinden hesaplanır; önce iskonto uygulanır, ardından KDV hesaplanır. Bu muafiyet için iki şart gereklidir: 1. İndirim, mal veya hizmetin teslim edildiği anda uygulanmalıdır. 2. Uygulanan oran, ticari teamüllere uygun olmalıdır.

Evet, konaklama vergisinde ticari teamüllere uygun iskontolar matrahtan indirilebilir. İskontoların indirilebilmesi için, mükellefin bu iskontoları faturada ayrıca göstermesi gerekmektedir.

"İskontolu fiyat" ifadesi doğru yazım şeklidir. İskontolu fiyat, bir ürünün veya hizmetin normal satış fiyatından yapılan indirim sonrası oluşan yeni satış fiyatıdır. Örnek: "500 TL'lik bir ürün için %20 iskonto uygulandığında, iskontolu fiyat 500 TL - 100 TL = 400 TL olur".