İnsanDavranışı

Doğruyu söylemekten korkmanın birkaç nedeni olabilir: 1. Özgüven eksikliği: İnsanlar, gerçekleri söylediklerinde tepki göreceklerinden çekinebilirler ve bu da özgüven eksikliğinden kaynaklanabilir. 2. Sorumluluk alma korkusu: Doğrular, beraberinde sorunları ve sorumlulukları getirir, bu da insanların kaçınmasına neden olabilir. 3. Kaybetme korkusu: Sevdiklerinin tepkisinden veya onları kaybetmekten korkmak, insanları doğruları söylemekten alıkoyabilir. 4. Çıkar çatışması: Bazı insanlar, kendi çıkarlarına ters düştüğü için veya güçlülerin yaptıklarına göz yumarak çıkar sağlamak amacıyla doğruları söylemezler.

Empatik olmayan insanlar genellikle şu şekilde davranırlar: 1. Başkalarını Umursamazlar: Empati yoksunluğu olan kişiler, başkalarının nasıl hissettiğini anlama veya algılama yeteneğinden yoksundur. 2. Güvenilmezdirler: Ne hissettiklerini ve düşündüklerini anlayamadıkları için başkalarına güven duymazlar. 3. Bencildirler: Kendi çıkarlarını düşünerek başkalarının ihtiyaçlarını görmezden gelirler. 4. Manipülatiftirler: Manipülasyon ve soğuk davranışlar sergileyebilirler. 5. Duyarsızdırlar: Başkalarının acılarını veya ızdıraplarını dindirmeye çalışmazlar. Bu tür davranışlar, kişilerarası ilişkilerde iletişim sorunlarına ve toplumsal uyumun bozulmasına yol açabilir.

Nankör insanların iyilik yapmama nedenleri şunlar olabilir: 1. Şükran Duygusu Eksikliği: Nankör kişiler, başkalarına gösterilen iyilikleri doğal bir şey olarak görebilirler ve minnettarlık hissetmezler. 2. Bencillik ve Özverisizlik: Sadece kendi çıkarlarını düşünürler ve başkalarının onlara sağladığı yardımları görmezden gelirler. 3. Duygusal Zorluklar: Zor durumlar veya kişisel hayal kırıklıkları gibi faktörler, güvensizlik duygularıyla birlikte nankör bir tutum geliştirmelerine neden olabilir. 4. Mağduriyet Algısı: Kendilerini sürekli mağdur gibi göstererek sorumluluktan kaçınır ve başkalarının suçluluk duygularını kullanarak avantaj sağlamaya çalışırlar.

İnsaf etmek ve vicdan kavramları benzer anlamlar taşısa da tam olarak aynı şey değildir. İnsaf etmek, adaletli davranmak, hakça ve vicdana uygun hareket etmek anlamına gelir. Vicdan ise, insanın içindeki doğru ve yanlışı ayırt eden, iyilik işlemekten hoşlanan ve kötülük etmekten huzursuz olan duygu olarak tanımlanır.

Yardımlaşma ve işbirliği arasındaki fark şu şekilde özetlenebilir: - Yardımlaşma, bireylerin veya grupların birbirlerine maddi, manevi veya duygusal destek sağlaması anlamına gelir. - İşbirliği ise, ortak bir hedef doğrultusunda bir araya gelerek birlikte çalışma anlamına gelir; bu sayede grup üyeleri birbirlerinden faydalanarak daha büyük başarılara imza atabilirler.

Yapmacık insan ifadesi, başkalarının yanında abartılı, ancak içtenlikten yoksun ve yapay davranışlar sergileyen kişiyi tanımlar. Bu tür insanlar, sürekli bir onaylanma ve beğenilme gereksinimi duyarlar.

Davranış çeşitleri genel olarak şu şekilde sınıflandırılabilir: 1. Doğal Davranışlar: bireyin doğuştan gelen özelliklerinden kaynaklanan, içgüdüsel ve otomatik olarak ortaya çıkan davranışlardır. 2. Öğrenilmiş Davranışlar: bireyin deneyimleri ve çevresel etkileşimleri sonucunda kazandığı davranışlardır. 3. İçsel Davranışlar: bireyin iç düşünceleri, duyguları ve motivasyonlarıyla ilişkili olan, genellikle dışarıya yansımayan davranışlardır. 4. Dışsal Davranışlar: bireyin çevresiyle etkileşimde bulunduğu, gözlemlenebilir eylemlerdir. 5. Sosyal Davranışlar: bireylerin diğer bireylerle etkileşimleri sırasında sergiledikleri davranışlardır.

İnsanlar nankör davrandıklarında "neden yaptın?" denmesinin birkaç nedeni vardır: 1. Psikolojik Temeller: Güvensizlik ve kırgınlıklar, bireylerin takdir duygusunu azaltabilir ve bu da nankörlük olarak ortaya çıkabilir. 2. Kişilik Özellikleri: Bencil ve narsistik kişilik özelliklerine sahip bireyler, iyilikleri bir hak gibi algılayarak küçümseyebilirler. 3. Toplumsal ve Kültürel Etkiler: Bireyselliğin ön planda olduğu kültürlerde, kişisel başarıya verilen önem, minnet duygusunu azaltabilir. 4. Şükrün Zıddı Olarak Nankörlük: Kur'an'da da belirtildiği gibi, nankörlük, Allah'ın nimetlerine karşı şükretmemek ve bunları inkâr etmek olarak görülür.

Kaypak bir insan genellikle şu şekilde davranır: 1. Sözünde durmaz ve güvenilmezdir. 2. Manipülatif ve yanıltıcıdır. 3. İki yüzlüdür. 4. Kararsız ve tutarsızdır. 5. Empati kurmaz.

Sürekli eleştiren insanların arkasında birkaç neden olabilir: 1. Özsaygı Eksikliği: Kendi özsaygısı düşük olan kişiler, çevresindeki insanları eleştirerek kendilerini daha güçlü veya üstün hissetmeye çalışabilirler. 2. İçsel Huzursuzluk: Eleştiri, kişinin kendi iç dünyasındaki eksiklikleri ve tatminsizliklerini dışa vurma şekli olabilir. 3. Savunma Mekanizması: Eleştirel tutum, bir savunma mekanizması olarak devreye girebilir ve kişi, kendi yetersizliklerini başkalarına yönelttiği eleştirilerle bastırmaya çalışabilir. Bu tür insanlarla başa çıkmak için empati kurmak ve eleştirileri yapıcı bir şekilde ele almak önemlidir.

"İnsan Davranışı" kitapları iki farklı bağlamda ele alınabilir: 1. "İnsan Davranışı ve Sosyal Çevre" (Charles Zastrow ve Karen K. Krist Ashman): Bu kitap, yaşam boyu gelişme kavramına göre organize edilmiş olup, insan davranışları ve sosyal çevre ilişkisini ekosistem kuramı çerçevesinde ele alır. 2. "İnsan ve Davranışı" (Doğan Cüceloğlu): Bu kitap, modern psikolojinin temel kavramlarını Türk toplum yapısı özellikleriyle kaynaştırarak sunar.

Carlo Cipolla'nın "İnsan Aptallığının Temel Yasaları" dört ana bölümden oluşur: 1. Yardımsever. 2. Aptal. 3. Zeki. 4. Haydut. Ayrıca Cipolla, beşinci bir yasa daha eklemiştir: 5. Aptal, en tehlikeli insan tipidir.

Şovenist kelimesi, şovenizm akımını benimseyen kişiyi ifade eder. Şovenizm ise, kişinin kendi ülkesinden, grubundan veya inançlarından aşırı ve önyargılı bir şekilde gurur duyması ve buna sıklıkla başkalarına saygı duymaması anlamına gelir.

Zehirli insan, genellikle başkalarına zararlı davranışlar sergileyen ve olumsuz bir zihniyete sahip olan kişi olarak tanımlanır. Bu tür insanların bazı ortak özellikleri şunlardır: - Bencil ve merkezli: Sadece kendi çıkarlarını düşünür, başkalarının ihtiyaçlarını görmezden gelir. - Karamsar ve olumsuz: Konuşmaları sürekli şikayet ve eleştiri içerir, çözümlere değil sorunlara odaklanır. - Kıskanç ve çekemeyen: Başarıları küçümser veya başkalarının haklarını almaya çalışır. - Manipülatif: İnsanları kendi istediklerini yapmaları için kullanır. Zehirli insanlarla başa çıkmak için sınırlar koymak, gerekirse uzak durmak ve duygusal refahı korumak önemlidir.

Bir insanı tanımak için kesin bir süre vermek mümkün değildir, çünkü bu durum kişinin değişkenliği ve birlikte yaşanan olaylara göre değişir. Bazı kaynaklar, bir insanı ortalama 1 hafta içinde tanıyabileceğimizi düşünürken, diğerleri 30 yılın yeterli olabileceğini belirtir.

Bir insan, çeşitli nedenlerle vaad edebilir: 1. Güven oluşturmak: Vaad etmek, insanlar arasında güven oluşturmanın ve ilişkilerin temelini oluşturur. 2. Taahhütte bulunmak: Bir eylemi gerçekleştireceği konusunda sorumluluk üstlenmek ve söz vermek için vaad eder. 3. Beklentileri karşılamak: İnsanların beklentilerini karşılamak ve onlara güvence vermek için vaadler kullanılır. 4. Siyasi veya kişisel amaçlar: Siyasette, seçim kampanyası sırasında daha iyi bir gelecek vaat etmek gibi, kişisel veya siyasi amaçlarla da vaad edilebilir.

Enneagram Tip 2 olarak adlandırılan "Yardımsever" kişilik tipine sahip insanlar genellikle şu şekilde davranır: İlişkilere önem verirler ve yeni ilişkiler kurmada başarılıdırlar. Merhamet ve şefkat duyguları gelişmiştir, samimi ve sıcakkanlı insanlardır. Başkalarının iyiliği için çabalarlar, bu durum kendilerini ihmal etmelerine sebep olabilir. İnsanlara yardımcı olmaktan mutluluk duyarlar, destek vericidirler ve fedakar davranırlar. Aşırı sahiplenici ve kıskanç olabilirler, ayrıca ani öfke patlamaları yaşayabilirler. Diğer yandan, toplumda genel olarak gözlemlenen iki insan tipi şu şekilde tanımlanabilir: Birinci tip insanlar: Mevki ve makam sahibi olanlara karşı dik duran, ancak alt seviyedeki insanlara karşı sevecen ve babacan tavır takınan kişilerdir. İkinci tip insanlar: Üstlerine karşı nazik ve emre amade, mal mülkü çok olana cömert, fakat mevki bakımından kendinden aşağı olana karşı mesafeli ve hatta asık suratlı davranan kişilerdir.

Sıkıcı bir insanı anlamak için aşağıdaki özelliklere dikkat edilebilir: 1. Olumsuzluk: Her zaman olayların olumsuz yönlerini görür ve şikayet eder. 2. Yüzeysellik: Derin konuşmalara giremez, laf kalabalığı yapar ve aynı şeyleri tekrar eder. 3. Umursamazlık: Kendini ifade etmez, tekdüze bir sesle konuşur ve göz teması kurmaz. 4. Ben merkezcilik: Kendinden bahseder ve başkalarına çok az ilgi gösterir. 5. Tahmin edilebilirlik: Kolayca anlaşılır ve nadiren kendi fikirlerini ifade eder. 6. Mizah eksikliği: Espri yapamaz ve güldüremez. 7. Yenilikçilikten kaçınma: Hayatı belli bir rutinde yaşar ve yeni şeyler denemekten kaçınır.

"İnsanlar dış görünüşleriyle karşılanır, içleriyle uğurlanır" atasözü, ilk izlenimde kişinin dış görünüşüne ve kıyafetine göre değerlendirildiğini, ancak tanındıkça ve kişiliği anlaşıldıkça ona göre davranıldığını ifade eder.

Bir insanın kıymet bilmemesinin birkaç nedeni olabilir: 1. Fazla fedakarlık ve verici olmak: Kişi, karşısındaki insanın sınırsız imkanlarından faydalanacağını düşünerek kendi değerini sıradan bir davranış olarak görebilir. 2. Karşılaştırma yapmama: İnsan, sahip olduklarını geçmişteki veya gelecekteki olanaklarla kıyaslamadığında, elindeki şeyin değerini anlayamayabilir. 3. Anı yaşayamama: Gelecekle ilgili hayaller veya geçmişte sahip olduklarıyla meşgul olma, kişinin şimdiki anı ve etrafındaki her şeyi takdir etmesini engelleyebilir. 4. Bencillik: İnsan doğası gereği bencil olabilir ve sahip olduklarına şükretme alışkanlığı geliştirmeyebilir. 5. Değer algısının düşük olması: Kişinin kendi gerçeklik algısı, başkalarının ona verdiği değerden daha düşük olabilir, bu da ilişkiyi sabote etmesine yol açabilir.