İmmünSistem

Otakoidler, vücutta lokal hormon olarak işlev gören, çeşitli biyolojik etkilere sahip moleküllerdir. Başlıca görevleri şunlardır: 1. Antiinflamatuvar etki: Akut ve kronik iltihap olaylarını inhibe ederler. 2. İmmünosüpresif etki: Organ naklinde nakledilen organın reddini önlemek için kullanılırlar. 3. Düz kas ve diğer dokuların düzenlenmesi: Düz kasların kasılması ve gevşemesi gibi aktiviteleri düzenlerler. 4. Kan basıncı ve böbrek fonksiyonları: Anjiotensin ve kininler gibi otakoidler, kan basıncı ve böbrek fonksiyonlarının düzenlenmesinde rol oynarlar. Otakoidlerin diğer etkileri arasında ağrı ve alerjik reaksiyonların kontrolü de bulunur.

IgG ve IgM, bağışıklık sistemi tarafından üretilen iki tür immünoglobulin (antikor) anlamına gelir. - IgG: Enfeksiyonun sonraki aşamalarında ortaya çıkan ve iki antijen bağlama bölgesine sahip monomerik bir moleküldür. - IgM: Enfeksiyonun erken evresinde ortaya çıkan pentamerik bir moleküldür ve on antijen bağlama bölgesine sahiptir. "H" ve "M" harflerinin bu bağlamda spesifik bir anlamı yoktur.

C3a molekülü, tamamlayıcı sistemin bir efektörü olarak çeşitli işlevlere sahiptir: 1. Doğuştan gelen bağışıklıktaki rolü: Endotel hücre kasılması yoluyla vazodilatasyonu artırır, vasküler geçirgenliği yükseltir, mast hücresi ve bazofil degranülasyonunu uyarır. 2. Adaptif bağışıklıktaki rolü: Lökosit üretimini ve proliferasyonunu kontrol eder, B hücrelerini ve IL-6 ile TNF-α'nın monosit üretimini düzenler. 3. Kemotaksis: Mast hücreleri ve eozinofiller için kemotakside rol oynar, ancak daha güçlü bir kemoatraktan olan C5a'nın aksine. 4. Anti- ve proinflamatuar etkiler: C3a'nın, C5a'nın proinflamatuar etkilerini ortadan kaldırabileceği gösterilmiştir. Ayrıca, C3a yağ dokusunda bir hormon olarak görev yaparak, yağ asidi göçünü ve triasilgliserol sentezini düzenler.

Bruton hastalığı, X'e bağlı kromozomal anormallikler nedeniyle genetik olarak aktarılan bir birincil immün yetmezlik durumudur. Başlıca nedenleri: - Kusurlu gen: Tirozin kinazı kodlayan gendeki mutasyon, B-lenfositlerin olgunlaşmasını ve immünoglobulin (antikor) üretimini engeller. - İdiyopatik faktörler: Hastalığın ortaya çıkış nedeni belirsiz kalabilir. Risk faktörleri arasında gebelikte alkol ve uyuşturucu kullanımı, psiko-duygusal aşırı zorlama ve iyonlaştırıcı radyasyona maruz kalma yer alır.

Makrofaji, yani makrofaj hücrelerinin artışı veya aktivasyonu, çeşitli hastalıklarda görülebilir: 1. Granülomlar: Makrofajlar, granülomların oluşumunda yer alır. 2. Ateroskleroz: Makrofajlar, aterosklerozun plak lezyonlarının oluşumunda önemli rol oynar. 3. Romatoid Artrit: Bu otoimmün hastalıkta makrofajlar, sağlıklı dokulara saldırarak hastalığın şiddetlenmesine neden olabilir. 4. HIV Enfeksiyonu: Makrofajlar, HIV tarafından enfekte edilebilir ve virüs replikasyonunun deposu olarak vücutta dolaşabilir. 5. Sepsis ve Kronik İnflamatuar Hastalıklar: Makrofaj aktivasyonu, sepsis ve bazı kronik inflamatuar hastalıklarda artar. Ayrıca, MAS (Makrofaj Aktivasyon Sendromu) gibi yaşam tehlikesi taşıyan hastalıklar da makrofajlarla ilişkilidir.

Lenfosit periferik, periferik lenfoid organlarda bulunan lenfositleri ifade eder. Periferik lenfoid organlar, lenfositlerin yabancı antijene yanıt gösterdiği ve antijene spesifik lenfosit aktivasyon ve olgunlaşmalarının düzenlendiği bölgelerdir.

Hassal hücreleri, timus bezinin medullasında bulunan yapılardır ve şu işlevleri yerine getirirler: 1. Sitokin ve büyüme faktörü salınımı: Epitel hücrelerinden sitokin ve timik stromal lenfopoietin (TSLP) gibi büyüme faktörlerini serbest bırakırlar. 2. T-lenfosit eğitimi ve farklılaşması: Üretilen interlökinler (IL-4 ve IL-7 gibi) sayesinde T-lenfositlerin eğitimini ve farklılaşmasını sağlarlar. 3. Antijen sunan hücrelerle iletişim: Timik mikroçevrede, antijen sunan hücrelerle timik T hücreleri arasındaki haberleşmede rol alırlar. Hassal hücrelerinin tam işlevi ve kökeni hala net olarak bilinmemektedir.

Kompleman sisteminin alternatif yolu, hücre dışı mikroorganizmalara karşı immün yanıtta rol oynar.

Granülom, immün yanıt olarak tip IV immün yanıt kategorisine girer.

Süperantijenler (SAg) çeşitli hastalıklara neden olabilir, bunlar arasında: Diyabet mellitus; Egzama; Guttat sedef hastalığı; Kawasaki hastalığı; Burun polipleri; Romatizmal ateş; Romatoid artrit; Kızıl; Toksik şok sendromu; Enfektif endokardit. SAg'lerin neden olduğu hastalıklar, bağışıklık sisteminin aşırı aktivasyonundan ve aktive olmuş T hücreleri tarafından biyolojik olarak aktif sitokinlerin salınmasından kaynaklanır.

T hücreleri, deride lenf düğümleri, Peyer plakları, tonsiller ve sekonder lenfoid organ görevi gören diğer mukoza ile ilişkili lenfoid dokularda bulunur.

Dentritik hücreler, bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır ve antijen sunan hücreler olarak görev yaparlar. Başlıca işlevleri: - Patojenleri tanıma: Çevrelerindeki patojenleri tanıyarak, bunları parçalayıp bağışıklık sisteminin diğer bileşenlerine sunarlar. - Bağışıklık yanıtını başlatma: T hücrelerinin aktive olmasını sağlayarak adaptif bağışıklık yanıtını başlatırlar. - Koordinasyon: Doğal bağışıklık ile kazanılmış bağışıklık arasındaki koordinasyonu sağlarlar. Ayrıca, dentritik hücreler enflamasyonu başlatma ve doku onarımında da rol oynarlar.

İmmün sistem ve inflamasyon kavramları birbiriyle ilişkilidir. İmmün sistem, vücudun enfeksiyonlara, yaralanmalara ve diğer zararlı maddelere karşı doğal savunma mekanizmasıdır. İnflamasyon ise, vücudun bu zararlı etkenlere karşı verdiği doğal bir savunma yanıtıdır. İnflamasyon, akut (ani ve geçici) veya kronik (uzun süreli) olabilir.