İhtiyatiHaciz

İhtiyati haciz, genellikle şu durumlarda uygulanır: Para borcu: Rehinle teminat altına alınmamış ve vadesi gelmiş bir para borcu söz konusu olmalıdır. Borçlunun yerleşim yeri: Borçlunun belirli bir yerleşim yeri olmaması veya sık sık adres değiştirmesi. Mal kaçırma riski: Borçlunun mallarını gizlemeye, kaçırmaya veya alacaklının haklarını ihlal eden hileli işlemlerde bulunması. Kaçma hazırlığı: Borçlunun borcunu ödemekten kaçınmak için ülke dışına çıkmaya hazırlanması veya kaçması. İhtiyati haciz, dava açılmadan veya icra takibine başlanmadan önce ya da bu süreçler sırasında talep edilebilir.

İhtiyati haciz kararına itiraz edilmezse, karar kendiliğinden geçerli hale gelir ve icra takibi devam eder. İtiraz süresi, kararın uygulanmasından itibaren borçlu için 7 gündür; üçüncü kişiler için ise haczin öğrenildiği tarihten itibaren işlemeye başlar. İtiraz üzerine mahkeme, tarafları davet eder ve gelenleri dinler; iki taraf da gelmezse dosya üzerinden inceleme yapar. İhtiyati haciz kararına itiraz, istinaf yoluna başvurulabilir.

İİK m. 281/2 uyarınca verilen ihtiyati haciz, tasarrufun iptali davası kapsamında, iptale tabi tasarrufa konu olan mal üzerinde davacı tarafından talep edilmek koşuluyla konulan ihtiyati hacizdir. Bu tür ihtiyati haciz, İcra ve İflas Kanunu'nun 257 ve devamı maddelerindeki ihtiyati hacizlerden farklıdır. Özellikleri: Teminat: Eğer alacak ilama dayanıyorsa, teminat göstermeksizin ihtiyati haciz kararı verilebilir. Kesin hacze dönüşme: Tasarrufun iptali davası kabulle sonuçlandığı takdirde, ihtiyati haciz kararı dava açılmadan önce başlatılan icra takibinden alacağın tahsilini sağlar ve kesin hacze dönüşür. Süre: Dava açıldıktan sonra alınması halinde, kararın icrasının 10 gün içinde sağlanması gerekir. İhtiyati haczin akıbeti, tasarrufun iptali davasının sonucuna göre belirlenir.

İhtiyati hacizde faiz, genellikle asıl alacağın vadesi geldiğinde başlar. Ancak, işlemiş faiz için de ihtiyati haciz talep edilebilir; bu durumda, bu hususun dilekçede ayrıca belirtilmesi gereklidir. Eğer ihtiyati haciz, çek gibi belirli bir vade içermeyen bir belgeye dayanıyorsa, haciz çek görüldüğünde ödenir tarihinden önce de istenebilir. İhtiyati haciz kararının uygulanabilmesi için, kararın verildiği tarihten itibaren 10 gün içinde alacaklı tarafından icra dairesine başvurulması zorunludur; aksi takdirde karar geçersiz olur.

İhtiyati haciz makalesi, bu hukuki konunun çeşitli yönlerini ele alan bir yazıdır. İhtiyati haciz, para alacaklarının güvence altına alınması için mahkeme kararı ile borçlunun malvarlığına geçici olarak el konulmasını sağlayan bir hukuki koruma tedbiridir. Makalede ele alınabilecek bazı konular: İhtiyati haczin şartları: Alacağın rehinle temin edilmemiş olması, alacağın muaccel olması gibi koşullar. Başvuru ve karar süreci: Alacaklının mahkemeye başvurusu, mahkemenin inceleme süreci ve karar verme usulü. Kararın uygulanması ve kaldırılması: İcra dairesine başvuru, şikayet ve kaldırma süreçleri. İtiraz yolları: Karara itiraz ve istinaf süreci. İhtiyati haciz hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklara başvurulabilir: mihci.av.tr; kulacoglu.av.tr; altinkan.com.

İhtiyati haciz, itirazın iptaline kadar devam eder. Borçlu, ihtiyati haciz kararına itiraz edebilir ve mahkeme bu itirazı haklı bulursa haczin kaldırılmasına karar verir. İtiraz üzerine mahkemece verilen karara karşı istinaf yolu açıktır, ancak bu başvuru ihtiyati haciz kararının uygulanmasını durdurmaz. İhtiyati haciz, alacaklının esas hakkında açacağı dava veya başlatacağı icra takibiyle desteklenmelidir; aksi halde belirli süreler içinde işlem yapılmaması halinde kendiliğinden hükümsüz hale gelir.

İhtiyati haciz talep dilekçesi, alacaklının mahkemeye yazılı bir dilekçeyle başvurmasıyla verilir. İhtiyati haciz talep dilekçesinin verilebileceği zamanlar: Dava açılmadan önce. Dava açıldıktan sonra. İcra takibi sırasında. İhtiyati haciz talep dilekçesinin verilmesinden sonra, kararın uygulanması için 10 gün içinde icra dairesine başvurulmalıdır, aksi takdirde karar hükümsüz hale gelir.

İhtiyati haciz kararının uygulanmasından itibaren 7 gün içinde dava açılmaz veya icra takibi başlatılmazsa, karar kendiliğinden hükümsüz hale gelir. Ancak, bu durumda ihtiyati haciz geçersiz olsa da, icra takibi derdest kalmaya devam eder.

İhtiyati haciz itirazında mahkeme, itiraz dilekçesinde belirtilen sebepler doğrultusunda inceleme yapar. Mahkeme, itirazı yedi gün içinde inceler ve gerekli kararları alır. Mahkemenin verebileceği kararlar: İtirazın reddi. İhtiyati haczin kaldırılması veya değiştirilmesi. İtiraz süreci şu şekilde ilerler: Borçlunun itirazı üzerine, mahkeme tarafları davet eder, gelenleri dinler. İki taraf da çağrıya rağmen duruşmaya gelmezse, mahkeme incelemeyi evrak üzerinde yaparak karar verir. İtiraz kararına karşı istinaf yoluna başvurulabilir, ancak bu başvuru ihtiyati haciz kararının icrasını durdurmaz.

İhtiyati hacizden doğan zarar, bu kararı aldıran alacaklıdan talep edilir. Alacaklı, ihtiyati haciz talebinde haksız çıktığı takdirde, borçlunun ve üçüncü şahısların bu yüzden uğrayacakları bütün zararlardan sorumlu olur. Bu sorumluluk, kusurdan bağımsız (objektif) bir sorumluluktur; alacaklının kötü niyetli olması gerekmez, yalnızca haczin haksız olduğu tespit edilirse tazminat yükümlülüğü doğar.

İhtiyati haciz, alacaklı tarafından 7 gün içinde icra takibi başlatılmaz veya dava açılmazsa düşer. Eğer haciz gıyapta yapılmışsa, bu süre haciz tutanağının alacaklıya tebliğinden itibaren işlemeye başlar.

Hayır, tasarrufun iptalinde ihtiyati haciz kesinleşir kesinleşmez satış istenemez. Tasarrufun iptali davasında verilen ihtiyati haciz kararı, tedbir niteliğinde olduğundan, davacının davasının kabulünden önce, haciz işlemlerinden başka bir işlem yapılamaz. İhtiyati haczin satış istenebilecek kesin hacze dönüşebilmesi için, davanın kabul edilmesi ve kararın kesinleşmesi gereklidir.

Mal rejiminin tasfiyesi davasında ihtiyati haciz talebi, alacaklının mahkemeye yazılı bir dilekçeyle başvurmasıyla gerçekleştirilir. Bu süreçte: Alacağın varlığı ve muacceliyeti kanıtlanmalıdır. Borçlunun mal kaçırma ihtimali ve bu duruma dair deliller sunulmalıdır. Talep edilen teminat miktarı ve niteliğine dair bilgi verilmelidir. Haciz uygulanacak mallar açıkça belirtilmelidir. İhtiyati haciz talebi, genellikle duruşma yapılmadan, dosya üzerinden incelenir. Bu tür davalarda bir avukattan destek alınması önerilir.

İhtiyati hacze itirazın istinaf yoluna başvurulması durumunda, itiraz süresi, borçlunun varlığında yapılan hacizlerde haczin tatbikinden, yokluğunda yapılan hacizlerde ise haciz tutanağının borçluya tebliğinden itibaren yedi gündür. İstinaf yoluna başvuru, ihtiyati haciz kararının icrasını durdurmaz. Bu nedenle, ihtiyati hacze itirazın istinafa cevabının ne zaman verilmesi gerektiğine dair spesifik bir süre bilgisi bulunmamaktadır. Ancak, genel olarak istinaf başvurularının öncelikli olarak incelendiği ve kararın kesin olduğu bilinmektedir.

İcra ve İflas Kanunu'nun (İİK) 268. maddesi, ihtiyati hacizlerde hacze iştirak sorununu düzenler. Maddeye göre, 261. maddeye göre ihtiyaten haczedilen mallar, ihtiyati haciz kesin hacze dönüşmeden önce başka bir alacaklı tarafından haczedilirse, ihtiyati haciz sahibi alacaklı, bu hacze 100. maddedeki şartlar dairesinde kendiliğinden ve muvakkaten iştirak eder. Rehinden önceki hacizler için ise, amme alacağı dahil hiçbir haciz, rehinden önceki hacze iştirak edemez. İhtiyati haciz masrafları, satış tutarından alınır ve ihtiyati haciz diğer rüçhan hakkını vermez.

Tapu sicil tüzüğünde ihtiyati haciz şerhi, henüz dava veya icra takibi kesinleşmeden, alacağın tahsilini güvence altına almak için mahkeme kararıyla konulan geçici bir tedbirdir. Özellikleri: Amaç: Alacaklının hakkını, borçlunun mal kaçırma ihtimaline karşı korumak. Etkisi: Satış teknik olarak mümkündür, ancak haciz kesinleşirse taşınmazın satışı veya paraya çevrilmesi gündeme gelebilir. Türleri: İcra müdürlüğünden gelen icrai haciz ve kamu idarelerinden gelen kamu haczi. Kaldırılması: İlgili davanın sona ermesi veya teminat gösterilmesi gibi nedenlerle mahkeme kararıyla kaldırılır.

İhtiyati haciz teminat mektubu, genellikle alacağın %10 ila %15'i arasında bir oranda hesaplanır. Hesaplama için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar: Teminat miktarı, hakim tarafından serbest şekilde kararlaştırılır. Taraflar önceden sözleşme yapmışsa, hakim bu sözleşmeye uyar. Somut olayın özelliklerine göre teminat oranında değişiklik yapılabilir. Örnek: Alacağın miktarı 10.000 TL ise, teminat miktarı 1.000 TL ile 1.500 TL arasında olacaktır. Önemli Not: Teminat miktarı ve hesaplama yöntemi, hukuki koşullara göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle, bir avukattan profesyonel hukuki danışmanlık alınması önerilir.

Eser sözleşmesinde ihtiyati haciz, İcra ve İflas Kanunu'nun 257. ve 258. maddelerine göre şu şekilde yapılır: 1. Alacaklı, mahkemeye başvurarak ihtiyati haciz talep eder. 2. Mahkeme, dosyayı inceleyerek karar verir. 3. Karar alındıktan sonra, 7 gün içinde icraya başvurulmalıdır. 4. 10 gün içinde icra dairesine başvuru yapılarak kararın uygulanması talep edilmelidir. İhtiyati haciz için bazı şartlar: Alacağın para alacağı olması. Alacağın rehinle teminat altına alınmamış olması. Alacağın vadesinin gelmiş olması (vadesi gelmemişse, borçlunun mal kaçırma riski olmalı). Teminat: Alacak ilama dayanıyorsa teminat gerekmez, ilama dayanmıyorsa mahkeme teminat miktarını belirler.

İhtiyati haciz kararının 10 günlük süresi, kararın verildiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Bu süre, alacaklının ihtiyati haciz kararının icrasını (infazını) talep etmesi için geçerlidir. Eğer haciz gıyapta yapılmışsa (alacaklı hazır değilse), bu süre haciz tutanağının alacaklıya tebliği ile başlar.

İhtiyati haciz kararının icrası, kural olarak kararı veren mahkemenin yargı çevresi içinde bulunan icra dairesinden talep edilir. Ancak haciz uygulanacak mallar başka bir yerde bulunuyorsa, kararın icrası için yetkili icra dairesi, ilgili yer icra dairesinden hukuki yardım (talimat) yoluyla haczin yerine getirilmesini talep eder. İhtiyati haciz kararının icrası için yetkili icra dairesi, şu şekilde özetlenebilir: Kararı veren mahkemenin yargı çevresindeki icra dairesi. Malların bulunduğu yerdeki icra dairesi. İhtiyati haciz kararının uygulanması yalnızca icra dairesi aracılığıyla mümkündür.