Hümanizm

16. ve 17. yüzyıllarda felsefenin gelişimine katkı sağlayan bazı düşünce akımları şunlardır: Hümanizm. Bilimsel yöntem. Kartezyen felsefe. Hukuk felsefesi. Bu dönemde ayrıca Rönesans, Kopernik devrimi, Galileo'nun mekanik çalışmaları ve Newton'un hareket yasaları gibi bilimsel ve felsefi gelişmeler de felsefenin gelişimine önemli katkılar sağlamıştır.

Shakespeare'in neden Rönesans dönemi yazarı olmadığına dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Shakespeare'in Rönesans dönemi üzerindeki etkilerinden bazıları şu şekildedir: Hümanizm ve psikolojik karmaşıklık. Klasik eserlerin kullanımı. Toplumsal konuların işlenmesi. Shakespeare, Rönesans'ın temel değerlerini tiyatroya taşıyan ilk oyun yazarlarından biri olarak kabul edilir.

Fransız yazar Michel de Montaigne, Rönesans hümanizmi akımına mensuptur. Ayrıca, felsefede us ilkelerine dayalı kuşkucu bir yöntemi benimsemiştir.

Türk ceza hukukunda hümanist doktrinin temel ilkeleri şunlardır: İnsan haysiyetinin korunması. Suçlunun ıslahı. Ahlak ve hukuk ilişkisi. Genel önleme. Hümanist doktrin ayrıca kanunilik ilkesi, kusursuz ceza olmaz ilkesi, cezaların kişiselliği ilkesi ve hukuk devleti ilkesi gibi genel ceza hukuku ilkelerini de benimser.

Hümanizm, İtalya'da ortaya çıkmıştır çünkü: Ortaçağ zihniyetine tepki: Kilise ve devlet baskısına dayanan Ortaçağ zihniyetine karşı özgür düşünce arayışı vardı. Eski Yunan ve Latin edebiyatına ilgi: Eski Yunan ve Latin edebiyatlarına duyulan hayranlık, bu eserlerin örnek alınması sonucunu doğurmuştur. Antik çağa ilgi: Rönesans, Antik Çağ'a yeniden ilgi duyulmasıyla başlamış ve hümanizm, bu ilginin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Tercüme ve matbaa: Eski eserlerin tercüme edilmesi ve matbaanın kullanımı, hümanist düşüncelerin yayılmasını kolaylaştırmıştır. Sanat ve kültür merkezi: İtalya, sanat ve kültürün merkezi konumundaydı; burada mimar, heykeltıraş ve ressamlar, Antik Çağ anıtlarının kalıntılarından ilham almıştır.

Hümanizm, 14. yüzyıl ile 16. yüzyıl sonlarında Avrupa'da kabul görmüş, evrenin merkezine insanı koyan ve ahlaka ile evrenin bilgisine yalnızca insan aklı sayesinde varılabileceğini öngören bir düşünce akımıdır. Hümanizmin bazı temel özellikleri: Antik Yunan ve Latin edebiyatına ilgi: Antik Dönem sanat ve eserlerinin üstün yanları benimsenmiş ve yeniden yorumlanmıştır. Bireyin gelişimi: Birey, doğaüstü alanlara başvurmadan, kendi aklıyla doğal yoldan gelişebilir. Sanatta insan: Sanatın ve edebiyatın asıl konusu insandır. Hümanizmin tarihi: Kökenleri: Hümanist düşünce, Antik Yunan'a kadar uzanır; Thales ve Ksenophanes gibi filozoflar bu düşüncenin temelini atmıştır. Doğuşu: Rönesans döneminde, 15. yüzyılda İtalya'da ortaya çıkmıştır. Yayılması: İtalya'dan başlayarak İspanya, Fransa ve İngiltere gibi ülkelerde Rönesans edebiyatı adı altında yapıtların temelini oluşturmuştur.

François Rabelais, Rönesans döneminin önemli yazarlarından biri olarak kabul edilir ve edebiyat dünyasına birçok katkı sağlamıştır. Önemli olmasının bazı nedenleri: Edebî katkılar: Modern romanın öncüsü: "Gargantua ve Pantagruel" serisi, çok katmanlı yapısıyla roman türünün evrimine yön vermiştir. Hümanist perspektif: Eğitime, bilgiye ve özgür düşünceye verdiği önemle hümanizmin ruhunu edebiyata taşımıştır. Toplumsal eleştiri: Kilise, hükümet ve eğitim sistemi gibi kurumları hiciv ve ironiyle eleştirmiştir. Dil ve üslup: Kendine özgü bir dil yaratmış, kelime oyunları ve argo kullanarak eserlerine zenginlik katmıştır. Düşünsel etkiler: Eserlerindeki eleştirel bakış açısı, entelektüel bir düşünce yapısını desteklemiş ve sorgulayıcı bir okuyucu kitlesi yaratmıştır.

"Hümanistler: Özgür Düşünme, Sorgulama ve Umudun 700 Yıllık Tarihi" kitabı 448 sayfadır.

Yeni Ufuklar dergisi, farklı dönemlerde farklı akımlara ait olarak değerlendirilebilir: Başlangıç Dönemi: Dergi, Orhan Burian tarafından kurulduğunda, Yücel dergisinin hümanist anlayışını devam ettirmiştir. İlerleyen Dönemler: 27 Mayıs Devrimi'nden sonra toplumsal ve siyasal konulara yer vermiş, 1960'lı yıllarda sol görüşlere açık hale gelmiştir. Dergi, genel olarak sanat, edebiyat ve düşünce üzerine yoğunlaşmıştır.

17. yüzyıl felsefesinde öne çıkan bazı akımlar şunlardır: Kartezyen Felsefe: Rene Descartes'ın kesin bilgiye ulaşmayı amaçlayan sistematik yaklaşımı. Ampirizm: Bilginin deneyim ve gözlemden geldiğini savunan akım. Rasyonalizm: Doğanın matematiksel formüllerle anlaşılabileceği düşüncesini temel alan yaklaşım. Deizm: Tanrı'nın varlığını kabul eden, ancak dini dogmaları reddeden görüş. Hümanizm: İnsanı merkeze alan, kilisenin otoritesine karşı çıkan düşünce akımı. Ayrıca, bu dönemde ateizm, atomculuk, Aristotelesçilik gibi farklı akımlar da bulunmaktadır.

Rönesans hümanizmi, 14. yüzyılda İtalya'da başlayan ve Avrupa'nın kültür, sanat, bilim, siyaset ve düşünce hayatında büyük bir değişimin yaşandığı dönemde ortaya çıkan felsefi bir akımdır. Fotoğraflarda Rönesans hümanizminin yansımaları olarak şunlar gösterilebilir: Filippo Brunelleschi'nin Floransa Katedrali'nin kubbesi. Leonardo da Vinci'nin "Vitruvian Man" çizimi. Raphael'in "Papa Julius II Portresi".

Dante ve Petrarca'nın özel İtalyan şairleri olarak kabul edilmesinin bazı nedenleri: İtalyan dilini yazı dili haline getirmeleri. Hümanizmin temellerini atmaları. Eserlerinin etkisi. Yeni şiir tarzları ve akımları başlatmaları.

Rönesans, kelime anlamı olarak "yeniden doğuş" demektir. Tarihsel bir dönem olan Rönesans, Orta Çağ'dan sonra Avrupa'da yaşanan kültürel, sanatsal, politik, ekonomik, bilimsel ve entelektüel bir yenilenme dönemidir. Bu dönemde Antik Yunan ve Roma kültürleri yeniden keşfedilmiş, hümanizm anlayışı yükselmiş ve bireysel yaratıcılık ön plana çıkmıştır.

Rönesans döneminin hümanizmle başlamasının birkaç nedeni vardır: Ortaçağ zihniyetine tepki: Rönesans, kilise ve devlet baskısına dayanan Ortaçağ zihniyetine karşı özgür düşüncenin bir tepkisidir. Antik kültüre ilgi: Hümanizm, Klasik Antik Dünya'ya yeniden ilgi duyulması ve eski Yunan ve Latin edebiyatlarına duyulan hayranlıkla ortaya çıkmıştır. Bireycilik: Hümanizm, insanı evrende tek ve en yüce değer sayan, bireyin potansiyelini geliştirmeyi ve yüceltmeyi amaçlayan bir düşüncedir. Felsefenin bağımsızlaşması: Rönesans'ta felsefe, din adamlarının etkisinden çıkıp bağımsız bir disiplin haline gelmeye başlamıştır. Hümanizm, Rönesans döneminde insanı merkeze alarak, onun bu dünyadaki yerinin ve anlamının ne olduğunu sorgulamıştır.

Şehriyar'ın hangi akıma mensup olduğu konusunda farklı görüşler bulunmaktadır: Bazı kaynaklar, Şehriyar'ı hümanist bir şair olarak değerlendirmektedir. Diğer bir görüşe göre, klasik bir akımı tercih etmiş bir şair olarak görülmektedir. Prof. Dr. Ghadir Golkarian, Şehriyar'ın çağdaş edebiyat şairi gibi görünse de asırlar öncesindeki edebiyatın tekellüfsüz, abartısız, duygularla coşup taşan bir şair niteliğinde olduğunu ifade etmektedir. Şehriyar'ın şiirlerinde klasik ve geleneklere takılı kalmış bir şair olmadığı, duyguları doğal bir şekilde yansıttığı ve sözlerinde incelikler bulunduğu belirtilmektedir. Şehriyar'ın "Haydar Baba'ya Selam" şiiri, sembolizm ve sürrealizmle de ilişkilendirilmiştir. Sonuç olarak, Şehriyar'ın hangi akıma mensup olduğunu kesin olarak belirlemek zordur ve bu konuda farklı görüşler bulunmaktadır.

15. yüzyılda yaşamış bazı filozofların görüşleri: Niccolo Machiavelli: İtalya'nın güçlü bir prens tarafından yönetildiği zaman ulusal birliğin sağlanabileceğini ileri sürer. Thomas More: Özel mülkiyetin her türlü mutsuzluğun kaynağı olduğu görüşündedir. Bu dönemde, 12. yüzyıldaki çeviri faaliyetleri ve Antik Yunan felsefesinin yeniden keşfedilmesi, Hristiyan felsefesini etkilemiş ve Rönesans'ın ortaya çıkmasına katkıda bulunmuştur.

Rönesans, hümanizm düşüncesi üzerine kurulmuştur. Hümanizm, insanı ve insanın potansiyelini merkeze alan bir düşünce akımıdır. Rönesans'ı etkileyen diğer düşünceler arasında Platonculuk ve Aristotelizm de bulunmaktadır. Rönesans düşüncesi, aynı zamanda bilimsel gözlem ve deney üzerine de kuruludur.

Don Ritchie, 50 yıl boyunca yaklaşık 160 kişinin intihar etmesini engellemiş Avustralyalı bir kahramandır. Ritchie, Sydney'deki The Gap (Uçurum) olarak bilinen ve intiharlarla meşhur bir noktada yaşamıştır. İntihar etmek üzere olan kişilerle iletişim kurmak için onlara kibarca yaklaşıp çay veya bira içmeye davet etmiştir. 2006 yılında Avustralya Şeref Madalyası'na, 2010 yılında ise Avustralya'da "Yılın Vatandaşı" ödülüne layık görülmüştür.

Rönesans, "yeniden doğuş" anlamına gelir ve Antik Çağ eserlerinin yeniden keşfedildiği, sanat, bilim ve mimarlıkta bağın tekrar kurulduğu bir dönemdir. Reform'a zemin hazırlayan Rönesans ve hümanizmin bazı özellikleri: Hümanizm: Antik kaynaklara dönüş: Eski Yunan ve Latin edebiyatına ilgi arttı, bu eserlerin tercümeleri yapıldı. Bireycilik: İnsanın yaratıcı ve ahlaki gelişimi ön plana çıktı. Eğitim ve bilim: Beşeri bilimlerin incelenmesi ve bilimsel düşüncenin canlanması. Rönesans: Dini ve sosyal sorgulama: Kilise ve kurallarına karşı bir tepki oluştu. Coğrafi keşifler: Yeni dünyalar ve kültürlerin keşfedilmesi. Burjuva sınıfının yükselişi: Sanat ve bilime destek veren bir sınıfın oluşması. Bu gelişmeler, Reform'un öncüsü oldu; İncil'in milli dillere çevrilmesi, dinin tartışılmaya açılması ve yeni yorumların ortaya konmasına zemin hazırladı.

Tekno-hümanizm, teknolojinin insani deneyim ve potansiyeller üzerinde olumlu etkiler yaratmasını hedefleyen felsefi bir pozisyondur. Tekno-optimizm ise, teknolojinin medeniyetin ilerlemesinde kritik bir rol oynadığını ve insanlığın temel yapı taşı olduğunu savunan bir düşünce akımıdır. Tekno-hümanizm ve tekno-optimizm arasındaki temel fark, tekno-hümanizmin insan ve teknoloji arasındaki ilişkinin ölçü ve dengeye tabii olması gerektiğini savunması, tekno-optimizmin ise teknolojinin her sorunu çözebileceği fikrine dayanmasıdır.