HesaplamaYöntemleri

En büyük ortak çarpanı (GCF) hesaplamak için birkaç yöntem kullanılabilir: Çarpanlara ayırma yöntemi: Verilen sayıların tüm çarpanlarını listeleyin. Ortak çarpanları belirleyin. En büyük ortak çarpanı seçin. Asal çarpanlara ayırma yöntemi: Sayıların asal çarpanlarını bulun. Tüm sayılar için ortak olan asal çarpanları listeleyin. En büyük ortak çarpanı elde etmek için bu ortak asal çarpanları çarpın. Öklid algoritması: İki sayıdan büyük olanı, küçük olandan çıkarın. Elde edilen sayıdan küçük olanı çıkarın. İki sayı eşit olana kadar bu işlemi tekrarlayın. Sonuç, orijinal sayıların en büyük ortak çarpanıdır. En büyük ortak çarpanı hesaplamak için aşağıdaki çevrimiçi araçlar da kullanılabilir: calculator.io; calculator-online.net. Ayrıca, derspresso.com.tr sitesinde bu hesaplamanın nasıl yapılacağına dair detaylı bir açıklama bulunmaktadır.

Statik hesapta dolgu hacminin nasıl hesaplandığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, dolgu hacimlerinin hesaplanmasında kullanılan bazı yöntemler şunlardır: Borrow-Pit Yöntemi. Kareleme Yöntemi. Sıfır Yöntemi. Kesit Yöntemi.

Türkiye'nin gayrisafi yurt içi hasılası (GSYİH) tüketim, yatırım, devlet harcamaları ve ihracat ile ithalat arasındaki farkın toplanmasıyla hesaplanır. Formül: GSYİH = Tüketim + Yatırım + Devlet Harcamaları + (İhracat - İthalat). Bu hesaplama, harcama yöntemi kullanılarak yapılır. GSYİH hesaplaması sırasında amortismanlar (sermayenin aşınma ve eskime payı) çıkarılır.

Türkiye'de GSYH büyüme oranı, üretim, harcama ve gelir yöntemleri kullanılarak hesaplanır. Üretim Yöntemi: Sektörlerin üretim değerlerinin toplanması yöntemiyle yapılır. Harcama Yöntemi: Tüketim, yatırım ve transfer harcamalarının toplanmasıyla yapılır. Gelir Yöntemi: Emek, toprak, sermaye ve girişimcilik olarak sıralanan üretim faktörlerinin ellerine geçen ücret, rant, kâr ve faiz gelirlerinin toplanmasıyla yapılır. GSYH büyüme oranı, zincirlenmiş hacim endeksleriyle hesaplanan değerlerin birbirine oranı ile belirlenir.

Planda dilatasyon hesaplaması, Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY 2018) ve TS 500 gibi standartlara göre yapılır. TBDY 2018'e göre: 6 metreye kadar yükseklik için en az 30 mm derz boşluğu bırakılır. 6 metreden sonraki her 3 metre için 10 mm ek boşluk eklenir. TS 500'e göre: Dış etkilere açık yapılarda derz aralığı 40 m'yi aşmamalıdır. Sıcaklık değişimlerinin az olduğu ve uçlarında rijit perde bulunmayan çerçeve türü yapılarda bu mesafe 60 m'ye kadar çıkabilir. Dilatasyon derzi, binanın temelinden çatısına kadar aynı doğrultuda devam ettirilir.

Dünya Bankası'nın yoksulluk oranını hesaplama yöntemlerinden bazıları şunlardır: Uluslararası yoksulluk sınırı. Toplumsal yoksulluk sınırı. Çok boyutlu yoksulluk endeksi. Dünya Bankası, yoksulluk sınırını hesaplarken ulusal yoksulluk sınırlarını, satın alma gücü paritesini, tüketici fiyat endeksini ve hanehalkı anketlerini kullanır. Yoksulluk sınırının hesaplanması veya belirlenmesi, normal bir yetişkin bireyin kabul edilebilir bir yaşam sürmesi için bir yıl zarfında tüketeceği tüm kaynakların değerinin toplanmasıyla bulunur ve zamanla enflasyon oranında artış gösterir. Dünya Bankası'nın yoksulluk oranı hesaplama yöntemleri hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklara başvurulabilir: researchgate.net; dergipark.org.tr; academia.edu.

Binalarda Enerji Performansı Ulusal Hesaplama Yöntemine Dair Tebliğ, binaların enerji performansını ülke genelinde standart bir biçimde hesaplamak amacıyla geliştirilmiş bir yöntemdir. Tebliğ, 25 Nisan 2025 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan "Binalarda Enerji Performansı Ulusal Hesaplama Yöntemine Dair Tebliğ'de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ" ile güncellenmiştir. Bu güncelleme ile: Meteorolojik veri altyapısı güçlendirilerek, daha hassas iklim verileri kullanılmaya başlanmıştır. Yenilenebilir enerji entegrasyonu artırılmış ve rüzgâr enerjisi sistemleri de hesaplamalara dahil edilmiştir. Sistem verimlilik ve kayıp katsayıları güncellenmiştir. Denetim ve uygulama mekanizmaları güçlendirilmiştir. Bu değişiklikler, 30 Haziran 2025 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Küçük nokta hesabı, koordinatları bilinen iki noktayı birleştiren doğrunun üzerinde alınan yardımcı noktaların koordinatlarını hesaplamak için kullanılır. Yan nokta hesabı ise, koordinatları bilinen iki noktayı birleştiren doğrunun dışında alınan ve doğruya dik düşülerek koordinatları hesaplanabilen yardımcı noktaların hesaplanmasıdır. Yan nokta hesabında, öncelikle yan noktanın dik ayağı olan küçük noktanın koordinatları hesaplanır.

9. sınıf kimya dersinde atom yarıçapının nasıl hesaplandığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, atom yarıçapı hakkında şu bilgiler değerlendirilebilir: Atom yarıçapı, bir atomun çekirdeği ile en son elektronu arasındaki uzaklığı ifade eder. Atom yarıçapı, farklı yöntemlerle ölçülebilir: kovalent yarıçap, Van der Waals yarıçapı ve metalik yarıçap. Aynı cins iki atomun atom çekirdekleri arasındaki uzaklığın yarısıdır. Atom yarıçapı, periyodik tabloda bir grupta yukarıdan aşağıya inildiğinde artar, bir periyotta soldan sağa doğru ilerledikçe azalır. Yörünge sayısı aynı olan atomlarda yarıçap, proton sayısı ile ters orantılıdır. Bir atom elektron aldığında yarıçapı artar, elektron verdiğinde ise yarıçapı azalır.

6'lı hesaplama, genellikle karmaşık denklemleri çözmek için kullanılır. Ayrıca, at yarışı severler için 6'lı ganyan hesaplama da önemlidir.

Ülkelerin gerçek boyutları, iki boyutlu haritalardaki büyüklüklerinin özel web siteleri aracılığıyla gerçek oranlarıyla ölçeklendirilmesi ile hesaplanabilir. Bu amaçla kullanılabilecek sitelerden bazıları şunlardır: True Size Map. The True Size. Ayrıca, harita oluşturulurken kullanılan Mercator, Robinson gibi farklı projeksiyon yöntemleri, üç boyutlu bir nesnenin iki boyutlu bir zemine aktarılmasındaki zorluklar nedeniyle büyüklük hatalarına yol açabilir. Bu nedenle, en doğru sonuçları elde etmek için bu tür özel web sitelerinin kullanılması önerilir.

Riske Maruz Değer (RMD) hesaplama yöntemleri şunlardır: Varyans-Kovaryans (Parametrik RMD). Tarihi Simülasyon Yöntemi. Monte Carlo Simülasyonu. Ayrıca, EWMA, GARCH (1,1), GARCH (1,1)-Bootstrap, GARCH (1,1)-GED gibi gelişmiş RMD modelleri de kullanılmaktadır.

Taşıma gücü hesabı için kullanılan bazı yöntemler: Terzaghi Taşıma Gücü Formülü. Meyerhof Taşıma Gücü Yöntemi. Hansen, Vesic ve Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY-2018) Yöntemleri. Ayrıca, GeoteknikPro gibi yazılımlar da radye, tekil ve sürekli temel tiplerine göre taşıma gücü hesaplarını otomatik olarak yapabilir.

Yorulma ömrünün hesaplanmasında kullanılan bazı yöntemler şunlardır: S-N (Stress-Life) Yöntemi: Bu yöntemde, numune ömrü ile gerçek yapının ömrü aynı olacak şekilde gerilme değişimi uygulanır. Rainflow Çevrim Sayma Metodu: Karmaşık yükleri temsil eden yükleme altında yorulma ömrünü hesaplamak için kullanılır. Palmgren-Miner Kuralı: Çoklu çevrimsel yüklemenin yorulmaya etkisini incelemek için kullanılır. Yorulma ömrünün hesaplanmasında ayrıca aşağıdaki adımlar da izlenir: 1. Gerilme Genliği ve Ortalama Gerilme Hesaplaması: Gerilme aralığı (Smax-Smin) ve gerilme genliği (Samp) belirlenir. 2. Yükleme Çevriminin Analizi: Yükleme, sabit genlikli bloklardan oluşuyorsa, her bir bloğun gerilme genliği ve çevrim sayısı belirlenir. 3. Hasar Birikimi: Her bir gerilme genliği için oluşan hasar, Palmgren-Miner kuralı gibi yöntemlerle toplanır. Yorulma ömrü hesaplamaları, sonlu elemanlar yöntemi gibi tekniklerle de desteklenebilir.

Modal analizde mod sayısının yetersiz olmasının birkaç nedeni olabilir: Modelin karmaşıklığı. Analiz parametrelerinin uygunsuz seçimi. Yeterli mod sayısının belirlenmemesi. Mod sayısının yetersiz olması durumunda alınabilecek bazı önlemler: Mod sayısını artırmak. Ritz vektörlerini kullanmak. Yüksek frekanslı modları ihmal etmek. Modelin detaylık düzeyini ayarlamak. Mod sayısının yetersiz olması durumunda, modelin hangi bölgesinde problem olduğunu belirlemek ve modelin detaylı bir şekilde gözden geçirilmesi önerilir. Karmaşık modellerde veya çözülemeyen sorunlarda bir uzmandan destek almak faydalı olabilir.

√x'in karekökü, x'in 1/2 üssüne eşitlenerek bulunabilir. Karekök hesaplama yöntemleri: Hesap makinesi veya bilgisayar kullanımı. Uzun bölme yöntemi. Tahmin etme. Ayrıca, karekök hesaplama araçları çeşitli web sitelerinde bulunabilir, örneğin: matematikdelisi.com; dline.com.tr; calculator-online.net.

ENAG (Enflasyon Araştırma Grubu), yıllık enflasyonu şu şekilde hesaplamaktadır: 1. Veri Toplama: ENAG, internet üzerinden veri kazıma yöntemiyle her gün milyonlarca fiyat verisi toplar. 2. Saatlik ve Günlük Hesaplama: Toplanan veriler kullanılarak saatlik enflasyon hesaplanır, ardından günlük ve aylık enflasyon oranları belirlenir. 3. Sepet Ağırlıkları: TÜİK'in kullandığı 415 maddelik enflasyon sepetinin aynısı kullanılır ve ürünlerin ortalama fiyatları, TÜİK'in ağırlıklarıyla çarpılarak enflasyon sepetine katkısı ölçülür. ENAG, matematiksel ve ağırlıklandırma yöntemlerinde TÜİK ile aynı sistemi kullanır, ancak veri toplama yönteminde farklılık gösterir.

Çin'in Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) büyüme oranı, belirli bir yılda ülke içinde üretilen mal ve hizmetlerin toplam değerinin enflasyona göre düzenlenmiş haliyle hesaplanır. Çin'de GSYİH verileri şu şekilde hesaplanır: Ön tahmin (PE). Birincil revizyon. Nihai revizyon. Çin'de GSYİH hesaplanırken, tarım, ormancılık, balıkçılık, madencilik, imalat, inşaat, ulaşım, ticaret gibi çeşitli sektörlerin katkıları dikkate alınır. Ayrıca, Çin'in GSYİH büyüme oranı, Trading Economics gibi platformlar tarafından küresel makro modeller ve analist beklentileri doğrultusunda da tahmin edilebilir.

Şev stabilitesinin hesaplanması için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır, bunlar arasında: Limit denge yöntemleri: İsveç dilim, Bishop, Janbu, Morgenstern ve Price, Spencer gibi yöntemler. Sonlu elemanlar yöntemi: Şevin servis ömrü boyunca karşılaşabileceği yükler ve mevcut kütlesel hareket veya deformasyonun olası alternatif yüklere karşı güvenlik katsayısını hesaplar. Yarı statik analiz: Deprem etkisi altında şev stabilitesini, deprem kuvvetini belirli bir oran olan "giriş ivmesi" değeriyle temsil ederek ve şeve fazladan bir yatay kuvvet olarak uygulayarak değerlendirir. Teorik olarak, bir şevin stabil sayılabilmesi için güvenlik katsayısı değerinin 1'den büyük olması gerekir.

Yüksek basamaklı çarpma işlemi, genellikle yeniden gruplandırmalı çarpma ve yeniden gruplandırmasız çarpma olmak üzere iki yöntemle yapılır. Yeniden gruplandırmalı çarpma işlemi şu adımlarla yapılır: 1. Birler basamağındaki rakamla çarpma. 2. Onlar basamağındaki rakamla çarpma. 3. Yüzler basamağındaki rakamla çarpma. 4. Binler basamağındaki rakamla çarpma. Yeniden gruplandırmasız çarpma işlemi ise daha küçük sayıları içerir ve yüksek basamak değerine taşıma gerektirmez. Ayrıca, çarpma işlemlerini kolaylaştırmak için şu yöntemler de kullanılabilir: 10’un katlarına tamamlama yöntemi. Çarpımları parçalayarak hesaplama yöntemi. İlk basamakları ve son basamakları ayrı çarpma yöntemi. Sonu 5 ile biten sayıları çarpma yöntemi. 99 ile çarpma kuralı. 11 ile çarpma tekniği. Çarpma işlemi hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: YouTube'da "Çok Basamaklı Sayılar ile Çarpma İşlemi" videosu. Wikihow'da "Uzun Çarpma İşlemi Nasıl Yapılır?" makalesi. ilkokulluyum.com sitesinde eldesiz çarpma işlemleri etkinlikleri. gencgazete.net sitesinde "Büyük Sayıları Kafadan Hızlı Çarpmak Mümkün Mü?" makalesi. gazetevatan.com sitesinde "2. Sınıf Çarpma İşlemi" konu anlatımı.