GSYH

GSYH (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla) ve GSMH (Gayri Safi Milli Hasıla) arasındaki temel fark, hesaplamada dikkate alınan coğrafi sınırlardır. - GSYH, sadece ülke sınırları içinde üretilen mal ve hizmetleri hesaba katar. - GSMH ise o ülkenin vatandaşlarının yurt içinde ve yurt dışında elde ettiği gelirleri içerir. Bu nedenle, GSMH bir ülkenin fiziksel sınırları içindeki ekonomik faaliyetleri değil, vatandaşlarının dünya genelindeki tüm ekonomik faaliyetlerini ölçer.

Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) üç ana yöntemle hesaplanır: üretim yöntemi, harcama yöntemi ve gelir yöntemi. Örnek hesaplama: 1. Üretim Yöntemi: Ekonomideki tüm sektörlerin (tarım, sanayi, hizmet) ürettiği mal ve hizmetlerin toplam değeri hesaplanır. Örneğin, tarım sektöründe 100.000 TL, sanayi sektöründe 200.000 TL ve hizmet sektöründe 300.000 TL üretim değeri varsa, toplam GSYH 600.000 TL olur. 2. Harcama Yöntemi: Tüketici harcamaları, yatırımlar, devlet harcamaları ve net ihracat (ihracat eksi ithalat) toplanır. 3. Gelir Yöntemi: Çalışanlara ödenen ücretler, faizler, kiralar ve kârlar gibi tüm üretim faktörlerinin gelirleri toplanır.

GSYH (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla) ve milli gelir aynı şeyler değildir, ancak birbirleriyle ilişkilidirler. GSYH, bir ülkenin sınırları içinde belirli bir yılda üretilen nihai malların ve hizmetlerin üretildikleri yılın piyasa fiyatları üzerinden toplam değerini ifade eder. Milli gelir ise, bir ülke vatandaşlarının sahip oldukları üretim faktörlerine gerek o ülkedeki gerek diğer ülkelerdeki üretime katkıları karşılığında yapılan ödemeler toplamıdır.

GSYH'nın yüksek olması, bir ülkenin ekonomik refah durumunun iyi olduğunu ve ekonomisinin büyüdüğünü gösterir. Yüksek GSYYH, genellikle şu olumlu sonuçları doğurur: - İş imkânlarının artması. - Satışların ve kârların yükselmesi. - Ticaret fazlasının olması (ülkenin ihraç ettiği malların, ithal ettiği mallardan fazla olması).

Nominal Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH), birkaç önemli nedenden dolayı önemlidir: 1. Ekonomik Büyüme ve Kalkınma: Nominal GSYH, bir ülkenin ekonomik büyüme hızını ve kalkınma düzeyini ölçmek için kullanılır. 2. Karşılaştırmalı Analiz: Ülkeler arasında ekonomik performansı ve büyümeyi karşılaştırmak için kullanılır. 3. Politika Oluşturma: GSYYH, ekonomi politikalarının belirlenmesinde ve uygulanmasında önemli bir rol oynar. 4. Enflasyon Etkileri: Nominal GSYYH, fiyat düzeyindeki değişiklikleri yansıtır ve enflasyon etkilerini içerir, bu da ekonomik kararların daha doğru alınmasını sağlar.

Okun Yasası ve V Kuralı farklı alanlarda kullanılan kavramlardır: 1. Okun Yasası: Ekonomide, bir ülkedeki işsizlikle ülkenin üretimindeki azalma arasındaki ilişkiyi açıklar. 2. V Kuralı: Fizikte, Ohm Kanunu olarak bilinen ve gerilim (voltaj), elektrik akımı ve direnç arasındaki ilişkiyi ifade eden kuralla ilgili olabilir.

GSYH'ye göre ülkeler genel olarak iki ana kategoriye ayrılır: 1. Yüksek GSYYH'li Ülkeler: Bu ülkeler, dünya genelinde en yüksek GSYYH'ye sahip olan ve ekonomik olarak gelişmiş ülkelerdir. 2. Düşük ve Orta GSYYH'li Ülkeler: Bu ülkeler, GSYYH'si daha düşük olan ve ekonomik olarak gelişmekte olan ülkelerdir.

GSYH (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) açığının nedeni, bir ülkenin toplam harcamalarının toplam üretimini aşmasıdır. GSYH açığının diğer nedenleri arasında: - Ekonomik dengesizlikler ve dışa bağımlılık; - Yüksek ve sürekli cari açık; - Yabancı kaynaklara olan bağımlılığın artması.

Türkiye Gayrisafi Yurt İçi Hasılası (GSYH) 2024 yılının dördüncü çeyreğinde %3,0 oranında arttı.

İllere göre GSYH (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) hesaplaması, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından üç ana yöntemle yapılır: 1. Üretim Yöntemi: Ülkenin çeşitli sektörlerde ürettiği mal ve hizmetlerin toplam değeri hesaplanır ve bu değerler sektörler bazında toplanarak genel GSYH elde edilir. 2. Harcama Yöntemi: Toplam tüketim harcamaları, yatırımlar, devlet harcamaları ve net ihracat (ihracat eksi ithalat) dikkate alınır. 3. Gelir Yöntemi: Ülkedeki tüm üretim faktörlerinin elde ettiği gelirler (ücretler, faizler, kira gelirleri ve kârlar) toplanır. Bu yöntemler, ekonomik aktiviteleri farklı açılardan ele aldığı için sonuçların doğruluğunu artırır.

Kişi başı GSYH endeks değerinin 72 olması, Türkiye'nin 2023 yılında Satınalma Gücü Paritesi'ne (SGP) göre Avrupa Birliği ortalamasının %28 altında kaldığını ifade eder. Bu, Türkiye'de kişi başına düşen gayrisafi yurt içi hasıla seviyesinin, AB ülkelerindeki ortalamaya göre daha düşük olduğunu gösterir.

GSYH (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla) ve GSYH PPP (Satın Alma Gücü Paritesi) arasındaki temel fark, hesaplama yöntemleridir: - GSYH, enflasyonun etkilerine göre ayarlanmamış, mevcut piyasa fiyatlarıyla hesaplanan GSYH'dir. - GSYH PPP ise, satın alma gücü paritesi oranları kullanılarak ABD dolarına dönüştürülen ve toplam nüfusa bölünen GSYH'dir. Özetle, GSYH nominal değerleri yansıtırken, GSYH PPP daha gerçekçi ve ülkeler arası karşılaştırmalara uygun bir ekonomik büyüklük ölçümü sağlar.

Türkiye'de iç borç stoku, aşağıdaki unsurların toplamıyla hesaplanır: 1. Kamu Kesimi Borçları: Devlet tarafından alınan iç ve dış borçlar. 2. Özel Sektör Borçları: Şirketlerin ve bireylerin finansal borçları. 3. Diğer Borçlar: Örneğin, sosyal güvenlik kurumlarının yükümlülükleri. Hesaplama genellikle toplam borcun gayri safi yurt içi hasılaya (GSYH) oranlanması yöntemiyle değerlendirilir.

Türkiye'de GSYH (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla) büyüme oranı, genellikle üç ana yöntemle hesaplanır: üretim, harcama ve gelir yöntemleri. Hesaplama adımları: 1. Üretim Yöntemi: Ekonomideki tüm sektörlerin (tarım, sanayi, hizmet) üretim değerlerinin toplanmasıyla yapılır. 2. Harcama Yöntemi: Toplam tüketim harcamaları, yatırımlar, devlet harcamaları ve net ihracat (ihracat eksi ithalat) dikkate alınır. 3. Gelir Yöntemi: Üretim sürecinde oluşan gelirler (ücretler, faizler, kira gelirleri, kârlar) toplanır. Bu yöntemler teorik olarak aynı GSYH değerine ulaşmalıdır, ancak uygulamada bazı farklılıklar olabilir. GSYH büyüme oranı, bir önceki döneme göre GSYH'da meydana gelen değişim oranının hesaplanmasıyla bulunur ve genellikle yıllık bazda yüzde olarak ifade edilir.

Bölgeler arası GSYH farkının nedenleri arasında sektörler arası büyüme hızları ve istihdam dağılımındaki farklılıklar öne çıkmaktadır. Başlıca nedenler: 1. Hizmetler Sektörü: GSYH'nin sektörel bileşiminde hizmetler sektörünün payının artması, özellikle düşük gelirli bölgelerde daha belirgin olup, bu durum bölgeler arası GSYH farklarını artırır. 2. Teknoloji Yoğunluğu: Sanayi sektörünün alt sektörlerinde teknoloji yoğunluğunun bölgesel dağılımı, kalkınma politikalarını etkileyen önemli bir faktördür. 3. Kayıt Dışı Ekonomi: GSYH hesaplamalarına yasadışı ve kayıt dışı ekonomi de dahil edilir, bu da bölgeler arası gelir farklılıklarını etkileyebilir. 4. Bölgesel Politikalar: Avrupa Birliği ve diğer ülkelerde uygulanan bölgesel gelişme politikaları, az gelişmiş bölgelere yapılan yatırımlar ve ekonomik uyum çabaları da bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmada rol oynar.

İstanbul'un GSYH payının yüksek olmasının birkaç nedeni vardır: 1. Ekonomik Merkez Olma: İstanbul, Türkiye'nin ekonomik merkezi olarak kabul edilir ve birçok büyük şirketin ve finansal kuruluşun bulunduğu bir şehirdir. 2. Sanayi ve Hizmetler Sektörü: İstanbul, sanayi ve hizmetler sektöründe önemli bir paya sahiptir. Özellikle bilgi ve iletişim, finans ve sigorta faaliyetleri ile mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetlerinde en yüksek payları alır. 3. Nüfus ve Tüketim: Şehrin büyük nüfusu, tüketim ve üretim faaliyetlerini artırarak GSYH'yi yükseltir.

SGK güncelleme katsayısı, bir önceki yılın TÜFE (enflasyon) oranı ile GSYH büyüme oranının yüzde 30’unun toplamından oluşur. Formül şu şekilde hesaplanır: - Güncelleme Katsayısı = TÜFE + (GSYH Büyüme Oranı x 0,30).

İstanbul'un ekonomik yapısı şu şekilde özetlenebilir: 1. Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH): 2023 yılında İstanbul, 8 trilyon 60 milyar 358 milyon TL ile Türkiye'nin en yüksek GSYH'sine ulaştı ve GSYH'den %30,4 pay aldı. 2. Başlıca İş Kolları: İstanbul, tarım, ormancılık, balıkçılık ve diğer hizmet faaliyetleri dışında; bilgi ve iletişim, finans ve sigorta, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetlerinde ilk sırada yer aldı. 3. Çok Uluslu Şirketler: Şehir, birçok multinational corporation, yabancı banka ve uluslararası markaya ev sahipliği yaparak iş dünyası için çekici bir merkezdir. 4. Ticaret ve Finans: İstanbul, Türkiye'nin ihracatının %60'ını ve ithalatının %57'sini gerçekleştirerek ülkenin ticaret ve finans merkezi konumundadır. 5. Gelir Adaletsizliği: İstanbul, gelir adaletsizliğinin en derin yaşandığı şehirlerden biridir; P80/P20 oranında en yüksek orana sahiptir.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan GSYH verilerini almak için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: 1. Veri Bülteni ve İstatistiksel Tablolar: GSYH verileri, TÜİK'in resmi web sitesinde yayımlanan haber bültenleri ve istatistiksel tablolar aracılığıyla erişilebilir. 2. Merkezi Veri Dağıtım Sistemi (MEDAS): Veriler, MEDAS üzerinden eş zamanlı olarak tüm ilgililere dağıtılmaktadır. 3. Kamu Borç Yönetimi Raporları (KBYR): Veriler, KBYR'da PDF formatında ve ayrıca basılı olarak devlet kurumları, basın kuruluşları ve piyasa yapıcı bankalara gönderilmektedir. Ayrıca, GSYH verilerinin yayımlanma takvimi her yılın Ocak ayında TÜİK tarafından duyurulmakta ve resmiistatistik.gov.tr adresinden takip edilebilmektedir.

Japonya, dünyanın en büyük 3. ülkesi olarak kabul edilir çünkü 2021 yılı itibarıyla gayrisafi yurt içi hasılası (GSYH) 5,38 trilyon dolar ile üçüncü sırada yer almaktadır.