GSYH

Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) hesaplama formülü: GSYİH = Tüketim + Yatırım + Devlet Harcamaları + (İhracat - İthalat). Örnek hesaplama: Bir ekonomide: Tüketim: 10.000 birim; Yatırım: 5.000 birim; Devlet harcamaları: 2.000 birim; İhracat: 3.000 birim; İthalat: 2.000 birim. GSYİH hesaplaması: GSYİH = 10.000 + 5.000 + 2.000 + (3.000 - 2.000) = 17.000 birim. Bu hesaplama, harcama yöntemi kullanılarak yapılmıştır.

Hayır, GSYH (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla) ile milli gelir aynı şey değildir. Milli gelir, bir ülke vatandaşlarının sahip oldukları üretim faktörlerine gerek o ülkedeki gerek diğer ülkelerdeki üretime katkıları karşılığında yapılan ödemeler toplamına denir. GSYH ise, bir ülke sınırları içinde belirli bir yılda üretilen nihai malların ve hizmetlerin üretildikleri yılın piyasa fiyatları üzerinden değerine denir. GSYH, milli gelirin hesaplanmasında kullanılan ölçütlerden biridir.

GSYH'nin yüksek olması, genellikle bir ülkenin ekonomik büyüklüğünün ve refah düzeyinin yüksek olduğunu gösterir. GSYH'nin yüksek olmasının bazı anlamları: Ekonomik büyüme ve gelişim: GSYH, ülkenin ekonomik faaliyetlerini ölçerek büyüme ve gelişim seviyesini yansıtır. İş imkanlarının artması: Yüksek büyüme oranı, yeni iş imkanlarının ortaya çıkması anlamına gelir. Satış ve karların artması: Talep ve satışların artması, iş insanlarının yeni yatırım kararları almasına neden olur. Ancak, GSYH'nin yüksek olması her zaman toplumun genel refahını ve ekonomik gelişimin sürdürülebilirliğini garanti etmez.

Okun Yasası ve V Kuralı arasındaki fark, ele aldıkları kavramlar ve analiz ettikleri ilişkilerdedir. Okun Yasası, ekonomik büyüme ile işsizlik oranı arasındaki ilişkiyi inceler. V Kuralı hakkında ise bilgi bulunmamaktadır. Bu nedenle, temel fark, analiz ettikleri ekonomik göstergeler ve ilişkilerdir. Okun Yasası, büyüme ve işsizlik arasındaki ilişkiyi belirlerken, V Kuralı hakkında spesifik bir bilgi mevcut değildir.

Nominal GSYH'nin önemli olmasının bazı nedenleri: Ekonomik performans ölçümü: Nominal GSYH, bir ülkedeki ekonomik faaliyetlerin cari piyasa fiyatları üzerinden toplam değerini gösterir ve bu nedenle ekonomik büyüklüğü ölçmede kullanılır. Uluslararası karşılaştırma: Nominal GSYH, uluslararası pazarda ulusal ekonomilerin karşılaştırılmasında önemli bir ölçüttür. Borç ve ekonomik değişkenlerin karşılaştırması: Borçlar da dahil edilerek enflasyona göre ayarlanmayan diğer ekonomik değişkenlerin karşılaştırılmasında kullanılır. Yatırım kararları: Yatırımcılar, portföylerindeki varlık dağılımını belirlerken nominal GSYH'deki büyüme oranlarından faydalanır. Ancak nominal GSYH, fiyat düzeyindeki değişiklikleri göz ardı ettiği için ekonomik büyümenin gerçek boyutunu tam olarak yansıtmayabilir.

GSYH açığının nedenleri arasında şunlar bulunur: Ekonomik dengesizlikler ve dışa bağımlılık. Yüksek ve sürekli cari açık. Yabancı kaynaklara olan bağımlılığın artması. GSYH açığı, yatırımların arttığı, ekonominin büyüdüğü ve dış ticaretin genel olarak dengeli olduğu durumlarda da görülebilir. GSYH açığı, tek başına bir ölçüt olarak alınmamalıdır.

Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) değerine göre ülkeler genellikle büyük ekonomiler ve küçük ekonomiler olarak ayrılabilir. Büyük ekonomiler, yüksek GSYİH'ye sahip ülkeler arasında yer alırken, küçük ekonomiler düşük GSYİH'ye sahip ülkeler olarak sınıflandırılır. Büyük ekonomiler arasında ABD, Çin, Almanya, Japonya ve Hindistan gibi ülkeler bulunur. Küçük ekonomiler arasında ise Tonga, Mikronezya Federal Devletleri, Kiribati gibi ülkeler yer alır. GSYİH sıralaması, ekonomik büyüme, kur değişiklikleri, enflasyon ve cari açık gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir.

Türkiye'nin Gayrisafi Yurt İçi Hasılası (GSYH), 2025 yılının birinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %2,0 artmıştır. Ayrıca, 2024 yılının dördüncü çeyreğinde de GSYH %3,0 oranında büyüme kaydetmiştir.

İllere göre GSYH (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) hesaplaması, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından üç ana yöntemle yapılır: 1. Üretim Yöntemi: Ülkenin çeşitli sektörlerde ürettiği mal ve hizmetlerin toplam değeri hesaplanır ve bu değerler sektörler bazında toplanarak genel GSYH elde edilir. 2. Harcama Yöntemi: Toplam tüketim harcamaları, yatırımlar, devlet harcamaları ve net ihracat (ihracat eksi ithalat) dikkate alınır. 3. Gelir Yöntemi: Ülkedeki tüm üretim faktörlerinin elde ettiği gelirler (ücretler, faizler, kira gelirleri ve kârlar) toplanır. Bu yöntemler, cari fiyatlarla ve zincirlenmiş hacim endeksleriyle kullanılarak çeyreklik ve yıllık olarak hesaplanır.

Kişi başı GSYH endeksinin 72 olması, Türkiye'nin "Satın Alma Gücü Paritesi"ne (SGP) göre kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) endeks değerinin 2023 yılı için 72 olduğunu ifade eder. Bu değer, 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesi için ortalama 100 birim iken, Türkiye için AB ortalamasının %28 altında, 72 birim olarak belirlenmiştir. Kişi başı GSYH endeksi en yüksek ülke 237 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 36 ile Arnavutluk ve Bosna-Hersek olarak kaydedilmiştir.

GSYH (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla) ve GSYH PPP (Satın Alma Gücü Paritesi) arasındaki temel fark, hesaplama yöntemleridir: GSYH, enflasyonun etkilerine göre ayarlanmamış, mevcut piyasa fiyatlarıyla hesaplanan GSYH'dir. GSYH PPP, satın alma gücü paritesi oranları kullanılarak ABD dolarına dönüştürülen ve toplam nüfusa bölünen GSYH'dir. Özetle, GSYH nominal değerleri yansıtırken, GSYH PPP daha gerçekçi ve ülkeler arası karşılaştırmalara uygun bir ekonomik büyüklük ölçümü sağlar.

GSYH (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) ve GSMH (Gayri Safi Milli Hasıla) arasındaki temel farklar şunlardır: Ölçüm Alanı: GSYH, ülke sınırları içindeki tüm üretimi kapsar ve hem yerli vatandaşların hem de ülkede bulunan yabancıların ekonomik faaliyetlerini içine alır. Dikkate Alınan Üreticiler: GSYH hesaplamasında dış ticaret (ihracat-ithalat farkı) önemlidir. Örneğin, bir Türk vatandaşının yurt dışında elde ettiği gelirler GSMH’ya dahil edilir ancak GSYH hesaplamasında yer almaz.

Türkiye'deki iç borç stokunun nasıl hesaplandığına dair bilgi bulunamadı. Ancak, iç borç stoku ile ilgili bazı bilgiler şu şekildedir: İç borç stoku, bir devletin, şirketin veya kişinin belirli bir tarih itibariyle birikmiş borç miktarını ifade eder. Kamu iç borç stoku, kamu kesiminin belirli bir tarih itibariyle birikmiş iç ve dış borçlarının toplam miktarını gösterir. İç borç stokunun hesaplanması, borçların vadeleri ve ödeme koşulları gibi faktörlerin dikkate alınmasını gerektirir. İç borç stoku ile ilgili daha fazla bilgi için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası veya Hazine Müsteşarlığı gibi kurumların raporlarına başvurulabilir.

Türkiye'de GSYH büyüme oranı, üretim, harcama ve gelir yöntemleri kullanılarak hesaplanır. Üretim Yöntemi: Sektörlerin üretim değerlerinin toplanması yöntemiyle yapılır. Harcama Yöntemi: Tüketim, yatırım ve transfer harcamalarının toplanmasıyla yapılır. Gelir Yöntemi: Emek, toprak, sermaye ve girişimcilik olarak sıralanan üretim faktörlerinin ellerine geçen ücret, rant, kâr ve faiz gelirlerinin toplanmasıyla yapılır. GSYH büyüme oranı, zincirlenmiş hacim endeksleriyle hesaplanan değerlerin birbirine oranı ile belirlenir.

Bölgeler arası GSYH farkının oluşmasının bazı nedenleri: Ekonomik faaliyetlerin belirli bölgelerde yoğunlaşması. Emek verimliliği farklılıkları. Gelişmiş pazarlara yakınlık. Devlet politikaları. Kayıt dışı ekonomi. Doğal kaynaklar ve coğrafi konum.

İstanbul'un GSYH payının yüksek olmasının birkaç nedeni vardır: Ekonomik faaliyetler: İstanbul, bilgi ve iletişim, finans ve sigorta, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri gibi sektörlerde yüksek paya sahiptir. Sanayi sektörü: İstanbul'un toplam GSYH'si içinde sanayi sektörü %17,2 pay ile ikinci sıradadır. Büyük şehir statüsü: İstanbul, Türkiye'nin en büyük şehri olması nedeniyle ekonomik merkez olarak kabul edilir ve bu durum, ülkenin genel ekonomik performansını doğrudan etkileyebilir. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2023 yılına ilişkin verilerine göre, İstanbul 8 trilyon 60 milyar 358 milyon TL ile en yüksek GSYH'ye ulaşmış ve toplam GSYH'den %30,4 pay almıştır.

SGK güncelleme katsayısı, her yılın aralık ayına göre Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel endeksindeki (TÜFE) değişim oranının %100'ü ile sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) gelişme hızının %30'unun toplamına 1 eklenerek hesaplanır. 2025 yılı için hesaplama örneği: 2024 yılı TÜFE oranı %44,38 ve GSYH büyüme hızı %3,2 olarak açıklandı. Güncelleme katsayısı: 1,4534 olarak belirlendi. 2008 sonrası sigortalılar için hesaplama: Güncelleme katsayısında, TÜFE'nin %100'ü ve gelişme hızının %30'u baz alınır. 2000-2008 arası sigortalılar için hesaplama: Maaş hesaplaması, yıllık TÜFE (enflasyon) oranı ve gelişme hızı (büyüme oranı) dikkate alınarak yapılır. 2000 öncesi sigortalılar için hesaplama: Emekli maaşı, yıllık ortalama kazanç ve gösterge rakamına göre belirlenir.

İstanbul'un ekonomik yapısı, tarih boyunca ticaret ve finans merkezi olarak önemli bir rol oynamıştır. 2023 yılı verilerine göre İstanbul'un ekonomik yapısı şu şekildedir: Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH): 8 trilyon 60 milyar 358 milyon TL ile Türkiye'de en yüksek GSYH'ye ulaşmıştır ve GSYH'den %30,4 pay almıştır. Başlıca iş kolları: Bilgi ve iletişim faaliyetleri (%64,8), finans ve sigorta faaliyetleri (%62,5), mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri (%45,9). Gelir adaletsizliği: P80/P20 oranında en yüksek değere sahip olup, gelir adaletsizliğinin en derin yaşandığı kenttir. İstanbul, Türkiye'nin toplam vergi gelirlerinin büyük bir kısmını sağlamakta, dış ticaretin önemli bir kısmını gerçekleştirmekte ve birçok büyük üretim tesisine ev sahipliği yapmaktadır.

Japonya'nın dünyanın en büyük üçüncü ülkesi olarak kabul edilmesinin nedeni, gelişmiş sanayisi, teknolojisi ve eğitimli iş gücü ile hem Asya-Pasifik bölgesinde hem de dünyada söz sahibi bir ülke olmasıdır. Japonya, gayrisafi yurt içi hasılaya göre 2023 yılında dördüncü büyük ekonomiye sahiptir ve otomotiv, elektronik, gemi yapımı gibi alanlarda küresel bir liderdir. Ancak, Japonya'nın nüfusu azalma eğilimindedir ve yaşlanan nüfus ile düşük doğum oranı nedeniyle nüfus düşüşü yaşamaktadır.

Türkiye İstatistik Kurumu'ndan (TÜİK) GSYH verisi almak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. TÜİK'in web sitesine girin: tuik.gov.tr. 2. Ana sayfada bulunan kategorilerden "Veritabanları"'nı seçin. 3. Veritabanı kategorisinin altında yer alan göstergelerden "Dış Ticaret"'i seçin. 4. "Dış Ticaret İstatistikleri"'ni seçin. 5. Sırasıyla, Ürün-Ülke grubu, Ürün-Ülke ve Harmonize Sistem'i seçin. 6. Yılları seçin, ürünün tarife pozisyonunu girin, ülke seçimi yapın, ithalatı ve doları seçin ve Excel formatında raporu oluşturun. Ayrıca, TÜİK'in e-Devlet Kapısı üzerinden sunduğu hizmetler de kullanılabilir: Kazanç Bilgisi Sorgulama. Mikro Veri Talep Uygulaması. Örnekleme Talep Uygulaması. Daha fazla bilgi için TÜİK'in iletişim bilgileri: Telefon: +90 312 454 70 00. E-posta: bilgi@tuik.gov.tr. Çağrı Merkezi: Alo 124.